De wereld van het voetbalcommentaar in Nederland is divers en kent vele gezichten en stemmen. Van ervaren rotten tot nieuwere talenten, de verslaggevers van Ziggo, ESPN/FOX, NOS en andere omroepen geven kleur aan de wedstrijden die we volgen. Of het nu gaat om een beladen wedstrijd van het Nederlands elftal, een klassieker als Barcelona-Real Madrid, of een duel in de Eredivisie, de commentator is een belangrijke factor in de beleving.
De Voorkeuren van de Liefhebber
De voorkeur voor een bepaalde commentator is subjectief. Sommigen geven de voorkeur aan een neutrale verslaggeving, zoals die van Jeroen Elshof of Jeroen Grueter, vooral bij belangrijke wedstrijden van het Nederlands elftal op een EK of WK. Anderen genieten juist van de gepassioneerde stijl van El Sierd bij een wedstrijd als Barcelona tegen Real Madrid. Voor een wedstrijd tussen Emmen en Groningen kan Leo Oldenburger dan weer prima bevallen. Michiel Teeling staat bekend om zijn neutrale commentaar dat ook gewaardeerd wordt.
Genomineerden voor Beste Voetbalcommentator
In 2016 werden twaalf commentatoren genomineerd voor de titel 'Beste Voetbalcommentator'. Na een stemming in twee 'halve finales' streden de winnaars tegen elkaar in een direct duel. Enkele van de genomineerden waren:
- Frank Snoeks: Al jarenlang een bekende stem bij grote wedstrijden in binnen- en buitenland. Met veertien eindtoernooien op zijn naam is hij een monument in de commentaarwereld. Zijn commentaar bij de kans van Robben in de WK-finale van 2010 is legendarisch. Ook de wedstrijd tussen dezelfde ploegen op het WK 2014 wordt als een hoogtepunt gezien.
- Vincent Schildkamp: Werkte eerst bij Sport 7 en later bij Sport 1, de voorganger van Ziggo Sport. Inmiddels is hij te horen bij FOX Sports, waar hij regelmatig de microfoon krijgt bij belangrijke wedstrijden. Op het WK 2014 verzorgde hij commentaar bij meerdere duels van Oranje, waaronder de halve finale tegen Argentinië.
- Leo Oldenburger: Een veelzijdige commentator die commentaar heeft gegeven bij darts, wedstrijden van het Nederlands elftal en zelfs vallende dominostenen. Hij werkte voor SBS6 en Veronica en schreef boeken over darts en voetbal.
- Arno Vermeulen: Chef voetbal en commentator bij de NOS. Hij is regelmatig te gast bij Studio Voetbal en staat bekend om zijn kritische houding ten opzichte van Johan Cruijff tijdens de Fluwelen Revolutie bij Ajax.
- Evert ten Napel: Een bekende naam in de Nederlandse commentaarwereld, met uitspraken als 'Goeie genade', 'Wat scheelt het!' en 'Schiet maar jongen!'. Onder jongere voetballiefhebbers is hij vooral bekend van zijn medewerking aan de FIFA-games, waar hij samen met Youri Mulder het Nederlandse commentaarduo vormt.
Radioverslaggeving: Een Eigen Wereld
Naast de televisiecommentatoren zijn er ook de radioverslaggevers, die vaak een eigen stijl en charme hebben. Namen als Andy Houtkamp en Ragnar Niemeijer worden gewaardeerd om hun verslaggeving. Henk Kok staat bekend om zijn unieke, soms controversiële commentaar, waarbij hij soms andere dingen op het veld lijkt te zien dan anderen. Zijn verslag van Heerenveen-Levski Sofia, waarbij hij als Heerenveen-supporter verslag deed terwijl hij Veendammer is, is legendarisch.
Kritiek en Voorkeuren
De meningen over commentatoren zijn verdeeld. Sommigen ergeren zich aan bepaalde clichés of partijdigheid, terwijl anderen een specifieke commentator juist waarderen om zijn enthousiasme of expertise. Evert ten Napel is een commentator die zowel geliefd als bekritiseerd wordt. Zijn enthousiasme en herkenbare uitspraken worden door sommigen gewaardeerd, terwijl anderen zich ergeren aan zijn clichés en voorliefde voor Braziliaanse spelers.
Lees ook: Composition Dutch Team World Championship
Sommige luisteraars geven de voorkeur aan regionale radioverslagen, zoals die van Omrop Fryslan bij wedstrijden van Heerenveen. Anderen zweren bij teletekst als alternatief voor live radioverslagen.
De Kunst van het Commentaar geven
Commentaar geven is een vak apart. Het vereist een combinatie van journalistieke inschatting, het vermogen om conclusies te trekken, kennis van de spelers en de sport, taalgevoeligheid en een vleugje humor. En dat alles live, soms voor miljoenen kijkers.
Evert ten Napel benadrukt het belang van stilte in commentaar: "Ik vond het soms lekker om de microfoon neer te leggen, even achterover te zitten, op een Fisherman’s Friend te zuigen en naar de wedstrijd kijken. Ik hou van de commentator die zijn mond houdt. Stilte kan heel mooi zijn."
Commentatoren en Technologie
De moderne commentator heeft de beschikking over enorme databases met informatie over spelers en wedstrijden. Jonge commentatoren vervloeken de nu gepensioneerde Ten Napel soms nog wel eens, omdat hij in zijn tijd geen gebruik kon maken van deze hulpmiddelen.
Ten Napel gebruikte een speciale lipmicrofoon, die hij in Engeland had gezien bij de BBC. Deze microfoon zorgde voor een optimale geluidskwaliteit, maar werd niet door alle commentatoren gewaardeerd, omdat sommigen liever een headset gebruiken om hun handen vrij te hebben voor de laptop.
Lees ook: Nederlandse voetballers en hun vermogen
Diversiteit in het Commentaarveld
Hoewel er steeds meer vrouwen actief zijn in de sportjournalistiek, zijn er nog weinig vrouwen die live voetbalcommentaar verzorgen. De NOS heeft aangegeven dat dit komt doordat het vak van live commentaar geven zeer complex is en veel vaardigheden vereist.
De Toekomst van het Voetbalcommentaar
De wereld van het voetbalcommentaar is voortdurend in beweging. Nieuwe technologieën, veranderende kijkvoorkeuren en een groeiende behoefte aan diversiteit zorgen voor nieuwe uitdagingen en kansen. Het blijft een boeiend vak, waarin persoonlijkheid, expertise en passie voor het spel centraal staan.
NOS Commentatoren en Analisten EK 2024
Voor het EK 2024 heeft de NOS Jeroen Elshoff, Arman Avsaroglu en Jeroen Grueter aangewezen als commentatoren. De wedstrijden van Oranje zullen afwisselend door hen van commentaar worden voorzien. De finale is toegewezen aan Jeroen Grueter. De analisten voor het EK 2024 zijn ook al door de NOS bekend gemaakt. Sjoerd van Ramshorst presenteert de dagelijkse live talkshow NOS Studio Fußball, waarin hij samen met analisten en gasten het EK bespreekt. Daarnaast is er dagelijks een NOS EK Journaal op NPO1.
Lees ook: Koninklijke Korfbal Bond: 75-jarig Jubileum
tags: #bekende #nederlandse #voetbal #verslaggevers