Handbal is een dynamische en spannende sport die sinds 1936 deel uitmaakt van de Olympische Zomerspelen. De sport wint wereldwijd aan populariteit, mede dankzij de successen van teams zoals het Nederlandse dameshandbalteam. Dit artikel duikt in de geschiedenis van handbal op de Olympische Spelen, met speciale aandacht voor de prestaties van TeamNL, hun memorabele momenten, trauma's tegen Noorwegen en de invloed van hun successen op de sport in Nederland.
Handbal op de Olympische Spelen: Een Historisch Overzicht
De oorsprong van de Olympische Spelen ligt in de Griekse oudheid, met de eerste spelen gehouden in 776 voor Christus in Olympia. Deze spelen waren een eerbetoon aan de god Zeus en bestonden aanvankelijk uit slechts één onderdeel: een hardloopwedstrijd van 190 meter. Vrouwen waren niet toegestaan om deel te nemen of de evenementen te bezoeken. Later, vanaf de 5e eeuw voor Christus, werden er sporten zoals boksen, vijfkamp en paardenrennen aan het programma toegevoegd. In 393 na Christus maakte keizer Theodosius I een einde aan de spelen vanwege de heidense traditie. Pas in 1896 werden de Olympische Spelen in een moderne vorm hersteld.
Handbal werd voor het eerst geïntroduceerd op de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn, maar verdween daarna weer van het programma. Pas in 1972 keerde de sport terug op de Spelen in München, waarna het een vaste waarde werd. Vrouwenhandbal werd in 1976 toegevoegd aan het Olympische programma in Montreal.
TeamNL's Reis naar de Olympische Spelen
De Nederlandse handbalvrouwen hebben zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een team van wereldklasse. Hun debuut op de Olympische Spelen was in 2016 in Rio de Janeiro. Hoewel het team goed presteerde, verloren ze in de halve finale van Frankrijk. Vijf jaar later, in Tokio, waren ze er weer bij, dit keer als wereldkampioen, nadat ze in 2019 de wereldtitel hadden veroverd.
Het WK 2019: Een Historische Triomf
Een van de meest memorabele momenten in de recente geschiedenis van het Nederlandse handbalteam is het WK van 2019 in Japan. In een bloedstollende finale versloegen ze Spanje met 30-29, waarmee ze voor het eerst in de geschiedenis wereldkampioen werden.
Lees ook: Composition Dutch Team World Championship
Oranje begon niet goed aan het duel, terwijl de Spaanse ploeg uit de startblokken schoot. Daardoor keek Nederland al snel tegen een achterstand aan van 6-2 en 9-5. Maar de ploeg rechtte al snel de rug, zag Tess Wester enkele cruciale reddingen verrichten, en wist terug te komen tot 9-9.
Daarna nam Nederland, dat in de halve finale verrassend olympisch kampioen Rusland in een thriller had verslagen (33-32), het initiatief en kwam het steeds beter in het spel. Vlak voor rust nam het team van bondscoach Emmanuel Mayonnade voor het eerst een voorsprong en bij de pauze was de marge zelfs drie: 16-13. In de tweede helft liep Nederland uit naar een marge van zelfs vijf doelpunten, maar Spanje knokte zich terug in de wedstrijd (23-21, 25-24). De spanning nam vervolgens toe, toen zowel Nederland als Spanje fouten maakte en de marge maar klein bleef. Met nog vijf minuten op de klok leidde Oranje met 28-26.
Spanje bracht het verschil weer terug naar één en kreeg de kans op gelijke hoogte te komen. Met een geweldige redding voorkwam Tess Wester dat in eerste instantie. Twee minuten voor het einde kwamen de Spaanse vrouwen alsnog langszij: 29-29.
Een bloedstollende ontknoping volgde. Iets meer dan een halve minuut voor het einde verloor Nederland de bal en mocht Spanje de tijd uitspelen en op jacht gaan naar de winnende treffer. Het was opnieuw Wester die Nederland redde met een geweldige save, waarna Hernandez rood kreeg vanwege het hinderen van Wester bij het uitgooien. Daarop kreeg Nederland aan de andere kant, met nog zes seconden op de klok, een strafworp. Die kans benutte Lois Abbingh koelbloedig.
Het was pas de tweede keer dat Oranje in de finale van een WK stond. In 2015 lukte het niet. Noorwegen was toen te sterk. Destijds was het zilver wel een daverende verrassing, want nooit eerder had een Nederlands handbalteam eremetaal veroverd. Alleen de wereldkampioen plaatste zich in Japan voor de Olympische Spelen, die volgend jaar in datzelfde land plaatsvinden.
Lees ook: Nederlandse voetballers en hun vermogen
Voor Mayonnade is met de wereldtitel meteen de missie geslaagd om Nederland naar de Olympische Spelen te loodsen, want voor de kampioen lag een ticket klaar. Nederland was al zeker van deelname aan het volgende WK, omdat tegenstander Spanje als gastheer in 2021 al automatisch geplaatst is.
De Nederlandse ploeg kende een moeizame start van het toernooi in Japan. De eerste wedstrijd in de groepsfase, tegen Slovenië, ging met 26-32 verloren. Daarna volgden overwinningen op het sterker geachte Servië en drievoudig wereldkampioen Noorwegen, maar vervolgens ging Oranje in de tweede ronde weer twee keer onderuit. Daarna volgde een ingewikkelde rekenmethode richting de halve finales. De Nederlandse handbalsters hebben voor het eerst in de geschiedenis de wereldtitel veroverd. De ploeg van bondscoach Emmanuel Mayonnade greep het begeerde goud door in het Japanse Kumamoto Spanje te verslaan. Het verschil was één doelpunt: 30-29. De beginfase was voor Spanje, dat moeiteloos door de defensie van Oranje sneed en na zes minuten al met 6-2 voor stond. Oranje herpakte zich in de dekking en, minstens zo belangrijk, vond het Spaanse doel. Dankzij treffers van Lois Abbingh, Angela Malestein en Estavana Polman vocht de ploeg zich terug in de wedstrijd en nam het initiatief over. In de tweede helft drong Spanje aan, maar de defensie van Oranje stond aanvankelijk goed opgesteld. In de snelle tegenaanval bewees de onverschrokken Polman haar onschatbare waarde voor de ploeg. Mede door haar negen goals hield ze Nederland op voorsprong. Tot het laatste kwartier aanving en het ineens stokte bij Oranje. In die onwaarschijnlijk spannende laatste minuut miste topspeelster Alexandrina Cabral dé kans op de winst voor Spanje en maakte Serrador Hernandez een overtreding bij de spelhervatting die haar een rode kaart opleverde en Nederland een strafworp. Abbingh smeet de belangrijke ’7-meter’ raak en schonk Oranje het historische goud. Het was de tweede WK-finale voor het vrouwenteam. In 2015 verloor de ploeg in de finale van Noorwegen.
WK 2019 Resultaten van Nederland
- Eerste groepsfase Nederland-Slovenië 26-32
- Eerste groepsfase Nederland-Angola 35-28
- Eerste groepsfase Nederland-Cuba 51-23
- Eerste groepsfase Nederland-Servië 36-23
- Eerste groepsfase Nederland-Noorwegen 30-28
- Tweede groepsfase Nederland-Duitsland 23-25
- Tweede groepsfase Nederland-Denemarken 24-27
- Tweede groepsfase Nederland-Zuid-Korea 40-33
- Halve finale Nederland-Rusland 33-32
- Finale Nederland-Spanje 30-29
Pijnlijke Nederlagen tegen Noorwegen
Echter, de weg naar succes was niet altijd gemakkelijk. Op het EK in Zweden verloren de dames de finale van Noorwegen met slechts één doelpunt verschil. Ook in Rio bleken de Noren te sterk in de strijd om het brons, net als in de WK-finale een jaar eerder. De Nederlandse handbalsters hebben in de loop der jaren een aantal pijnlijke nederlagen geleden tegen Noorwegen. Tussen 2015 en 2018 versperde de Scandinavische topploeg vier keer de weg voor Oranje op grote toernooien:
- WK 2015 (Denemarken): Nederland verloor de finale met 31-23.
- Olympische Spelen 2016 (Rio de Janeiro): Nederland verloor de bronzen finale met 26-36.
- EK 2016 (Zweden): Nederland verloor de finale met 29-30.
- WK 2017 (Duitsland): Nederland verloor de halve finale met 32-23.
Deze nederlagen hebben geleid tot een sportief trauma voor de Nederlandse handbalsters, maar tegelijkertijd ook tot een grote hunkering om Noorwegen te verslaan.
De Toekomst: Olympische Spelen van Parijs 2024
De Olympische Spelen van Parijs in 2024 zijn een belangrijk doel voor de Nederlandse handbalvrouwen. De ploeg wil zich graag kwalificeren en strijden om een medaille. Voor veel sporters is dit de periode om zich te kwalificeren. Het toernooi zal plaatsvinden van 25 juli tot en met 11 augustus 2024.
Lees ook: Koninklijke Korfbal Bond: 75-jarig Jubileum
De Invloed op de Sport in Nederland
De successen van de Nederlandse handbalvrouwen hebben een positieve invloed op de populariteit van de sport in Nederland. Steeds meer jonge meisjes kijken op naar speelsters als Laura van der Heijden, Estavana Polman en Tess Wester. Het team van de Franse bondscoach Emmanuel Mayonnade was in de finale van het WK in Japan te sterk voor Spanje.
tags: #nederlandse #handbal #dames #wereldkampioen #geschiedenis