Introductie
Volleybal is een populaire sport wereldwijd, en België heeft een rijke geschiedenis in zowel het reguliere volleybal als het zitvolleybal voor sporters met een handicap. Dit artikel beschrijft de geschiedenis van het Belgische nationale volleybalteam.
De Vroege Jaren van Volleybal
Hoewel een spel dat enigszins op volleybal leek al in 1591 in Engeland werd gespeeld, was het de Amerikaan William G. Morgan die in 1895 een spel ontwikkelde dat als de voorloper van het moderne volleybal wordt beschouwd. Dit spel verspreidde zich via het Amerikaanse leger en de YMCA over de hele wereld. William Morgan, een lichamelijke opvoeder aan de plaatselijke Young Men Christian Association (YMCA) in Holyoke, Massachusetts, introduceerde volleybal in 1896. Hij gaf les aan zakenmensen die basketbal (1891) te vermoeiend vonden. Morgan zocht een groepsspel dat binnen gespeeld kon worden, eenvoudig te leren was en niet inspannend. Aan weerskanten van een 6 voet en 6 duim hoog tennisnet stond een aantal spelers. De bal moest met de handen over het net worden geslagen zonder dat deze de grond raakte. Het spel werd door Morgan 'Mintonette' genoemd, afgeleid van minton, een indiaanspel. Tijdens een conferentie in 1896 stelde prof. H.T. Halsted voor het spel volleybal te noemen. Vanuit Springfield College verspreidde het volleybalspel zich over de VS en de wereld. De YMCA gebruikte basketbal en volleybal om bekendheid te krijgen bij de jeugd en hun doelstellingen te verwezenlijken. Het eerste artikel over het spel verscheen in 1896, geschreven door J.Y. Cameron.
De Opkomst van Volleybal in Zuid-Amerika en Suriname
In Zuid-Amerika werd volleybal al in de vroege jaren 1900 gespeeld, met Cuba in 1905, Puerto Rico in 1909, Peru in 1910, Uruguay in 1912, en Brazilië en Mexico in 1917. De Aziatische regels en speelwijze verschilden aanzienlijk van de Europese normen. In Suriname werd de volleybalsport geïntroduceerd via een demonstratiewedstrijd door jongemannen uit Demerara. Op 10 oktober 1942 werd een vriendschappelijke wedstrijd georganiseerd tussen het 35th Bombing Squadron en Chung Fa Foei Kon ter gelegenheid van de Chinese republieksdag. De eerste volleybalcompetitie startte op 21 februari 1942, georganiseerd door de basketball association. In 1963 werd een comité Propaganda Volleybal opgericht om de sport meer bekendheid te geven. In 1967 werd voor het eerst een nationale volleybalselectie gevormd.
Zitvolleybal: Een Inclusieve Sport
De Tweede Wereldoorlog gaf de sport voor gehandicapten een sterke impuls. Overal in Europa en Amerika werden militaire revalidatiecentra en sanatoria opgericht, waar sport een belangrijke rol speelde in het revalidatieproces. Sir Ludwig Guttmann richtte in 1944 een Spinal Injury Centre op in het Stoke Mandeville Hospital, waar hij zijn ideeën over behandeling en revalidatie van dwarslaesiepatiënten in de praktijk bracht. In 1948 werden de eerste Stoke Mandeville Games gehouden met 16 verlamde rolstoelsporters in het boogschieten.
Na de Tweede Wereldoorlog werden in militaire revalidatiecentra balspelen geïntroduceerd, waaronder varianten zoals fist ball, prell ball, net ball, sit ball en volleybal. In 1956 werden de eerste zitvolleybalclubs voor gehandicapten opgericht in Nederland. Het BNMO Sportcomité introduceerde een nieuw spel genaamd "zitvolleybal", een combinatie van sit-ball en volleybal. Zitvolleybal is uitgegroeid tot een van de grootste sporten voor gehandicapten en wordt ook beoefend door valide volleyballers met blessures.
Lees ook: Nationaal Theatersport Toernooi: een terugblik
Zitvolleybal is een snelle en aantrekkelijke sport die het atletisch vermogen van gehandicapte sporters laat zien. Het heeft de potentie om uit te groeien tot een sport waarin gehandicapten en niet-gehandicapten op een hoog technisch niveau kunnen spelen. Staand volleybal werd al langer door gehandicapte sporters gespeeld voordat de internationale organisatie (WOVD) werd opgericht.
Staand Volleybal
Staand volleybal werd in 1973 in Groot-Brittannië gestart door de Stoke Amputee Athletic Club (SAAC). Tijdens de Spelen van Toronto in 1976 werd het geaccepteerd als demonstratiesport voor geamputeerden, en in 1980 volgde officiële erkenning voor de Olympiade in Arnhem. In 1984 besloot de WOVD om het classificatiesysteem open te stellen voor andere handicapgroepen, om meer eerlijkheid te creëren en meer landen aan te moedigen om deel te nemen.
Classificatieproblemen en Oplossingen
De introductie van volleybal in de internationale sportbeweging voor gehandicapten in 1980 veroorzaakte een fundamenteel probleem. De voormalige internationale sportfederaties waren georganiseerd in vier handicapcategorieën: verlamden, geamputeerden, blinden en spastische. Voor elke categorie werd een medisch classificatiesysteem ontwikkeld. Een functionele handicap voor volleybal was geen reden om in aanmerking te komen voor gehandicapte sport, aldus de internationale federaties. Het volleybalcomité besloot dat de atleet recht van beroep moest hebben en nomineerde een protestcommissie voor elk internationaal toernooi. De classificatie van een atleet moet gebaseerd zijn op zijn functionaliteit in het volleybalspel. De volleyball classifier kan een opgeleide arts of fysiotherapeut zijn die bekend is met volleybal.
De Ontwikkeling van Zit Volleybal
De ontwikkeling van zitvolleybal heeft nationaal plaatsgevonden sinds 1956, maar pas in 1979 aanvaardde de Internationale Sportorganisatie voor Gehandicapten (ISOD) volleybal in haar 1980 programma. Het eerste erkende internationale toernooi voor staand- en zitvolleybal, ter voorbereiding op de Spelen van 1980, werd in 1979 toegewezen aan Haarlem. In 1980 werd zitvolleybal geaccepteerd als paralympische sport met deelname van zeven nationale teams. De Nederlandse zitvolleybalregels waren hierbij leidend.
Unified Volleybal
Door het EU Unified Spikes-project is in Nederland de samenwerking tussen de Nederlandse Volleybalbond (Nevobo) en Special Olympics Nederland geïntensiveerd. Het doel is om Unified Volleybal in Nederland te ontwikkelen en definitief als sport op de kaart te zetten. Unified Volleybal is een vorm van volleybal waarbij mensen met en zonder verstandelijke beperking samenspelen. Elk team bestaat uit drie spelers met een beperking en drie Unified Partners.
Lees ook: De ontwikkeling van rugby in Nederland
De BeNe Conference
Na uitgebreid onderzoek is besloten om volgend seizoen van start te gaan met de BeNeCup en de BeNe Conference. De BeNe Volley Cup vindt plaats op 29 december 2024 in de Maaspoort (Den Bosch), waar de kampioenen van België en Nederland het tegen elkaar opnemen bij zowel de mannen als de vrouwen. Vanaf midden februari 2025 zal de BeNe Conference van start gaan, waarbij de top 4 uit ieder land samenkomen in de BeNe Conference (feb-april). Deze 8 clubs zullen crossborder zowel thuis als uit tegen elkaar spelen.
Luc Haegemans, voorzitter Lotto Volley Liga: "De lancering van de BeNe Conference is een mijlpaal voor het Belgische en Nederlandse volleybal. Wijnand Geerdink, voorzitter CEVN: "Deze ontwikkelingen zijn spannende stappen voorwaarts voor het volleybal."
De Nederlandse Vrouwen
De Nederlandse vrouwen hebben vier keer deelgenomen aan de Olympische Spelen. In 1992 waren ze voor het eerst aanwezig, in Barcelona werd de zesde plaats gescoord. Vier jaar later eindigden de Oranje dames op de vijfde plaats. Nederland versloeg Kroatië in de finale met 3-0.
Documentairereeks ‘Van hier tot Tokio’
De Nederlandse volleybaldames werden sinds 29 september 2018 gevolgd door het tv-programma ‘Van Hier Tot Tokio’ van Ziggo Sport.
Lees ook: Alles wat je moet weten over de Red Lions
tags: #nationaal #team #volleybal #belgie #geschiedenis