De nacompetitie in het Nederlandse voetbal is een spannende periode waarin clubs strijden om promotie naar de Eredivisie, degradatie te voorkomen of een Europees ticket te bemachtigen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de regels, de opzet en de deelnemende teams.
Play-offs Promotie/Degradatie
Elk jaar aan het einde van het seizoen, barst de strijd om promotie en degradatie weer los. Zeker zeven teams komen in actie in de play-offs om promotie en degradatie: zes clubs uit de Keuken Kampioen Divisie (KKD) en de nummer zestien van de Eredivisie. Het doel is simpel: de KKD-clubs willen promoveren naar de Eredivisie, terwijl de nummer zestien van de Eredivisie degradatie probeert te voorkomen.
Deelnemende Teams
De deelnemende teams uit de Keuken Kampioen Divisie worden als volgt bepaald:
- De vier periodekampioenen: Deze teams hebben gedurende het seizoen in specifieke periodes de beste resultaten behaald.
- De twee hoogst geplaatste teams in de eindklassering zonder periodetitel: Als een periodekampioen al rechtstreeks promoveert of al een periodetitel heeft, schuift het ticket door naar de hoogst geklasseerde ploeg zonder titel.
Het is belangrijk op te merken dat Jong Ajax, Jong PSV, Jong FC Utrecht en Jong AZ niet mogen meedoen aan de play-offs, ongeacht hun positie op de ranglijst.
In het seizoen 2024/2025 waren de volgende teams betrokken (dit is een voorbeeld op basis van beschikbare data):
Lees ook: Hoofdklasse Hockey Nacompetitie: Regels en Uitleg
- FC Den Bosch: Winnaar van de eerste periode.
- FC Volendam: Winnaar van de tweede periode. FC Volendam is al rechtstreeks gepromoveerd naar de Eredivisie. Hierdoor gaat het bijbehorende ticket naar de hoogst geklasseerde ploeg in de eindstand.
- ADO Den Haag: Winnaar van de derde periode.
- Excelsior: Winnaar van de vierde periode. Excelsior is al rechtstreeks gepromoveerd naar de Eredivisie. Hierdoor gaat het bijbehorende ticket naar de hoogst geklasseerde ploeg in de eindstand.
- SC Cambuur, Telstar, De Graafschap en FC Dordrecht: Op basis van de ranglijst doen deze teams ook mee om promotie naar de Eredivisie.
- Willem II: Als nummer zestien van de Eredivisie moet Willem II alle zeilen bijzetten om degradatie te voorkomen.
Opzet en Speelschema
De nacompetitie om promotie en degradatie bestaat uit drie rondes:
- Eerste ronde: De zes teams uit de Keuken Kampioen Divisie nemen het tegen elkaar op. De drie winnaars plaatsen zich voor de halve finales.
- Halve finales: De drie overgebleven KKD-teams voegen zich bij de nummer 16 van de Eredivisie. De winnaars gaan door naar de finale.
- Finale: De twee finalisten strijden in een tweeluik om een plek in de Eredivisie.
Elke confrontatie bestaat uit een heen- en een terugwedstrijd. Het team dat het hoogste is geëindigd in de competitie, speelt de return in eigen huis. Als na twee wedstrijden de stand gelijk is, volgt er een verlenging en eventueel een strafschoppenserie om een winnaar te bepalen.
Een virtueel speelschema voor de play-offs om promotie/degradatie in Nederland kan er als volgt uitzien:
Eerste ronde (12/13 - 16/17 mei):
- Wedstrijd A: FC Den Bosch - Cambuur
- Wedstrijd B: Telstar - ADO Den Haag
- Wedstrijd C: De Graafschap - FC Dordrecht
Halve finales (20/21 - 23/24 mei):
Lees ook: KNVB Zuid 2 Nacompetitie: Wat Zijn de Regels?
- Wedstrijd D: Winnaar A - Winnaar B
- Wedstrijd E: Winnaar C - Willem II (huidige nummer 16 Eredivisie)
Finale (29 mei - 1 juni):
- Wedstrijd F: Winnaar D - Winnaar E
De winnaar van de finale promoveert naar - of handhaaft zich in - de Eredivisie. De verliezer speelt het volgende seizoen in de Keuken Kampioen Divisie.
Regels Tijdens de Play-offs
Tijdens de nacompetitie wordt volgens dezelfde regels gespeeld als tijdens de reguliere competitie, met enkele aanvullingen en verduidelijkingen:
- Wedstrijdduur: De wedstrijd duurt 2x45 minuten. Bij beslissingswedstrijden en wedstrijden in de nacompetitie die uit enkele wedstrijden bestaan, moet er na afloop een winnaar zijn.
- Verlenging en strafschoppen: Bij een gelijkspel wordt er met 2 x 15 minuten verlengd. Als het na de verlenging nog steeds gelijk is, volgt een strafschoppenserie.
- Wisselen: Teams mogen 5 keer wisselen tijdens maximaal 3 wisselmomenten. Wisselen in de rust wordt niet geteld als wisselmoment. Een speler die is gewisseld, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen. Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, ook als het maximum van 5 al is bereikt.
- VAR: Tijdens alle wedstrijden in de play-offs om promotie en degradatie is de VAR (Video Assistant Referee) actief, net als bij alle duels in de Eredivisie.
- Kaarten: Alle gele kaarten die in de reguliere competitie zijn ontvangen, vervallen voorafgaand aan de play-offs. Een schorsing naar aanleiding van een directe rode kaart blijft wél van kracht en wordt meegenomen naar de nacompetitie. In de nacompetitie leidt een tweede, vierde en vervolgens elke volgende gele kaart tot een schorsing van één wedstrijd.
Play-offs Europees Voetbal
Naast de play-offs om promotie en degradatie zijn er ook play-offs om Europees voetbal. Hierin strijden de teams die zich niet rechtstreeks hebben geplaatst voor Europees voetbal om een ticket voor de UEFA Conference League.
Deelnemende Teams
In principe strijden de nummers vijf tot en met acht van de Eredivisie om het laatste Nederlandse ticket voor Europees voetbal. Echter, de winnaar van de TOTO KNVB Beker heeft invloed op de opzet van de play-offs.
Lees ook: Overzicht Handbal Nacompetitie
- Als de bekerwinnaar bij de beste vier eindigt in de Eredivisie, schuiven de tickets voor Europees voetbal door en worden de play-offs betwist door de nummer zes tot en met negen.
- Als de bekerwinnaar op een play-offplek eindigt (nummer vijf tot en met acht), dan neemt de nummer negen van de Eredivisie de plek van de bekerwinnaar over in de play-offs.
- In het minst realistische scenario, waarin de bekerwinnaar niet bij de beste acht teams in de Eredivisie eindigt, worden de play-offs gespeeld door de nummer vijf tot en met acht.
In het seizoen 2024/2025 (voorbeeld):
- Go Ahead Eagles won de KNVB Beker en plaatste zich rechtstreeks voor de groepsfase van de Europa League.
- FC Twente, AZ, Heerenveen en NEC streden om het laatste ticket voor Europees voetbal.
Opzet en Speelschema
Sinds het seizoen 2023/2024 worden zowel de halve finales als de finale in één wedstrijd beslist. De wedstrijden worden gespeeld in het stadion van de hoogst geklasseerde club.
- Halve finales: Donderdag 22 mei 2025
- AZ - SC Heerenveen (4-1)
- FC Twente - NEC (3-2 na verlenging)
- Finale: Zondag 25 mei 2025
- AZ - FC Twente (18:00 uur)
De winnaar van de Eredivisie play-offs bemachtigt een plek in de tweede kwalificatieronde van de UEFA Conference League voor het seizoen 2025/2026.
Geschiedenis van de Play-offs
Sinds het seizoen 2008/2009 strijden de nummers 5 t/m 8 van de Eredivisie jaarlijks om een Europees ticket via de play-offs. De eerste winnaar was NAC Breda in 2009. Andere succesvolle clubs zijn FC Utrecht (recordhouder met 4 zeges), Vitesse, AZ en Feyenoord.
Tot en met het seizoen 2022/2023 werden zowel de halve finales als de finale nog over twee wedstrijden gespeeld. Sinds 2023/2024 is deze opzet veranderd, met enkele knock-outduels waarbij de hoogst geklasseerde club thuis speelt.
tags: #nacompetitie #eredivisie #voetbal #regels