Speelgerechtigdheid is een belangrijk, complex en soms verwarrend onderwerp voor clubs in het amateurvoetbal. Dit artikel beoogt helderheid te scheppen over de minimumleeftijd en de regels omtrent speelgerechtigdheid voor seniorenvoetbal bij de KNVB, waarbij de nadruk ligt op de vastgespeelde status en de implicaties daarvan.
Algemene Minimumleeftijd voor Senioren
De minimale leeftijd om bij de senioren uit te komen, zowel voor mannen als vrouwen, is 15 jaar. Deze regel is ongewijzigd gebleven.
Vastspeelregeling voor Senioren Mannen en Vrouwen
Een speler of speelster is vastgespeeld wanneer hij of zij in 15 (na)competitiewedstrijden is uitgekomen in een hogere klasse. Onderscheid in speeldag wordt hierbij niet gemaakt. Dit betekent dat, zodra aan deze voorwaarde is voldaan, de speler niet meer mag deelnemen aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse. Bekerwedstrijden worden niet meegeteld voor de telling van het aantal wedstrijden.
Categorie A: Tweede, Derde en Vierde Divisie (Mannen)
In de Categorie A bij de senioren mannen (Tweede divisie, Derde divisie en Vierde divisie) geldt een afwijkende regeling. Hier speelt een speler zich vast na 18 (na)competitiewedstrijden in de betreffende divisie.
Verenigingen met een 1e Elftal op Zaterdag en Zondag
Voor verenigingen die zowel een 1e elftal op zaterdag als op zondag hebben, geldt de regel dat een speler die heeft deelgenomen aan een officiële wedstrijd van het 1e elftal op zaterdag niet meer mag uitkomen in een officiële wedstrijd van het 1e elftal op zondag, en omgekeerd. Dit is van toepassing op verenigingen met een 1e elftal op zaterdag en zondag. Voor competities waarin sprake is van gemengde competities of weekendvoetbal (Tweede t/m de Vierde divisie, alsook voor de 1e klassen mannen), is de door de vereniging gekozen speeldag bepalend.
Lees ook: MiniPolo: de basis voor waterpolo
Senioren Mannen Geboren op of na 1 januari 2003
Voor senioren mannen geboren op of na 1 januari 2003 gelden specifieke regels. Zodra een speler 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse heeft gespeeld, mag hij niet meer uitkomen in een lager team. In de Tweede, Derde en Vierde divisie geldt een limiet van 18 (na)competitiewedstrijden. Echter, deze spelers behouden de mogelijkheid om zowel in categorie A op zaterdag als op zondag uit te komen. Er geldt een beperking: na vijf (na)competitiewedstrijden in een 1e elftal in categorie A op zaterdag, mag de speler niet meer in een 1e elftal in categorie A op zondag spelen, en omgekeerd.
Competities voor Teams O23
Deelname aan O23-competities is mogelijk voor spelers geboren op of na 1 januari 2003. Een speler die 15 (na)competitiewedstrijden in categorie A in een hoger team van de O23-competitie heeft gespeeld, mag niet meer in een lager team van de O23-competitie spelen, ongeacht of dit lagere team in categorie A of B uitkomt. Bij de categorie A O23 zijn 2 dispensatiespelers toegestaan, ongeacht de leeftijd.
Senioren Vrouwen
Sinds het seizoen 2025/’26 hanteert het senioren vrouwenvoetbal een “speelgerechtigdheidsladder”.
Categorie A Senioren Vrouwenladder
De categorie A senioren vrouwenladder is als volgt ingedeeld:
Eredivisie t/m 2e Divisie > Topklasse > Hoofdklasse > Eerste klasse > Tweede klasse > Derde klasse > Categorie B senioren vrouwen
Lees ook: Minimum Leeftijd Scheidsrechter
Zodra een speelster 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse heeft gespeeld, mag zij niet meer deelnemen aan wedstrijden van een team in een lagere klasse. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en bekerwedstrijden tellen niet mee. Een speelster kan zowel bij de vrouwen als bij de mannen uitkomen, waarbij het uitkomen bij de mannen geen gevolgen heeft voor deelname aan wedstrijden van de vrouwen.
Verenigingen met een 1e Vrouwenelftal op Zaterdag en Zondag
Er zijn verenigingen met zowel een 1e vrouwenelftal op zaterdag als op zondag.
Senioren Vrouwen Geboren op of na 1 januari 2006
Vrouwen en meiden geboren op of na 1 januari 2006 kunnen onbeperkt in seniorenklassen uitkomen zonder dat dit consequenties heeft voor deelname aan wedstrijden van hun eigen leeftijdsklasse. Zij hebben de mogelijkheid om zowel in categorie A op zaterdag als op zondag uit te komen. Echter, zodra een speelster uit deze leeftijdsklasse 15 (na)competitiewedstrijden heeft gespeeld in een elftal in categorie A op zaterdag, mag zij niet meer uitkomen in een elftal in categorie A op zondag en omgekeerd. Deze beperking geldt niet voor de MO20 competitie.
Jeugdvoetbal (JO13 t/m JO19)
Zodra een speler 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (van zijn eigen leeftijdscategorie) heeft gespeeld, mag hij niet meer deelnemen aan wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (jongere leeftijdscategorie). Jeugdspelers kunnen in oudere leeftijdsklassen uitkomen zonder dat dit gevolgen heeft voor deelname aan wedstrijden in de eigen leeftijdsklasse, met uitzondering van elftallen in categorie B. Wedstrijden behorend tot de reguliere competitiefasen worden meegeteld in de wedstrijdtelling.
Dispensatiespelers
Dispensatiespelers in categorie A zijn alleen toegestaan na (her)indeling of expliciete toestemming. Zodra een speler gecombineerd 15 (na)competitiewedstrijden in zijn eigen of een oudere leeftijdscategorie in de categorie A heeft gespeeld, mag hij niet meer als dispensatiespeler uitkomen in zijn eigen leeftijd en/of een jongere leeftijdscategorie categorie B.
Lees ook: Seniorenvoetbal: de regels
Meidenvoetbal (MO13 t/m MO20)
Zodra een speelster 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (van haar eigen leeftijdscategorie) heeft gespeeld, mag zij niet meer deelnemen aan wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (jongere leeftijdscategorie). De vastspeelregeling is ook van toepassing op de 4e fase (Final League). Meiden kunnen in oudere leeftijdsklassen uitkomen zonder dat dit gevolgen heeft voor deelname aan wedstrijden in de eigen leeftijdsklasse. Dit geldt ook voor het uitkomen in wedstrijden van een JO-team, waarbij een speelster 1 jaar ouder mag zijn dan wat voor die leeftijdsklasse van toepassing is.
Deelname Competitie MO20 Geboren op of na 1 januari 2005
Deelname aan de MO20 competities is mogelijk voor speelsters die geboren zijn op of na 1 januari 2005. Een speler die 15 (na)competitiewedstrijden in categorie A in een hoger team van de MO20-competitie heeft gespeeld, mag niet meer deelnemen aan wedstrijden van een lager team van de MO20-competitie, ongeacht of dit lagere team in categorie A of B uitkomt.
Uitkomen MO17 en MO20
Een speelster mag uitkomen voor de MO17 divisie 1 vanaf de dag dat zij 14 jaar is geworden. Een speelster mag uitkomen voor de MO20 vanaf de dag dat zij 15 jaar is geworden.
Belangrijke Definities
- Hogere klasse/team: Een team dat in een hogere divisie of klasse is ingedeeld.
- Lagere klasse/team: Een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld.
- Vastgespeeld: Een speler die een bepaald aantal wedstrijden in een hogere klasse heeft gespeeld en daardoor niet meer in een lagere klasse mag uitkomen.