De relatie tussen Mickey Mouse en voetbal is misschien niet direct voor de hand liggend, maar er zijn wel degelijk interessante verbanden te leggen. Hoewel Mickey Mouse zelf geen voetbalcarrière heeft gehad, is zijn naam en imago op verschillende manieren verbonden geraakt met de sport, zowel in positieve als in minder positieve zin.
De Opkomst van Donald Duck en Disney in Nederland
Om de context te schetsen is het belangrijk om te kijken naar de populariteit van Disney in Nederland. Op 25 oktober 1952 ontving de Nederlandse jeugd het eerste nummer van Donald Duck gratis in de brievenbus. Voor abonnees van Margriet werd het 24 pagina's tellende tijdschrift verspreid voor 15 cent per nummer. Het tijdschrift werd direct enorm populair. Andere Europese landen waren Nederland al voorgegaan met Mickey Mouse tijdschriften in Duitsland, Frankrijk en Italië. België kende vanaf 1950 Mickey Magazine, het eerste Nederlandstalige Disney-blad.
Het Nederlandse publiek had in de jaren '30 al kennis kunnen maken met Mickey, Minnie, Goofy en Donald in dagbladen als De Telegraaf, maar deze verhaaltjes waren door de oorlog grotendeels vergeten. Marketingman Bartel van de Velde van uitgeverij De Geïllustreerde Pers kwam na een gesprek met Dan Folke van Gutenberghus uit Denemarken met het voorstel voor een Nederlands weekblad. De voorplaat van het eerste nummer was dezelfde als die van de eerste uitgaven uit Scandinavië, op de inkleuring en het horloge na. Om het Nederlandse publiek warm te maken voor een Disney-blad, verschenen vanaf eind 1951 stripbewerkingen van 'Alice in Wonderland' en 'Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen' op de achterkant van Margriet.
In de eerste jaren van het weekblad werden de pagina's gevuld met Amerikaanse strips. De eerste nummers bestonden uit een Duck-verhaal van Carl Barks, gevolgd door een verhaal van de Kleine Boze Wolf. In 1953 deden ook Mickey Mouse, Tokkie Tor en Pinokkio hun intrede. Tilly van Meerwijk, die ook verantwoordelijk was voor de jeugdpagina's in Revue en Margriet, was een van de redactrices van het eerste uur. Anton Weehuizen, die van 1939 tot 1970 verantwoordelijk was voor de Margriet, was de eerste hoofdredacteur. De eerste groep vertalers is verantwoordelijk voor veel van de Nederlandse namen zoals Katrien, Willie Wortel, Lampje, Guus Geluk en oom Dagobert.
Walt Disney schreef zelf een voorwoord in de eerste Duck, waarin hij ouders geruststelde over de kwaliteit en opvoedkundige waarde van de verhalen.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Nederlandse Inbreng in Donald Duck
Na verloop van tijd gingen ook Nederlandse striptekenaars zich met het blad bemoeien. Endre Lukács introduceerde Nederlandse elementen in het weekblad, zoals Amsterdamse trapgevels, en tekende in 1955 voor het eerst Sinterklaas op de voorplaat. Ook Lex Overeijnder, Carol Voges en Henk Albers leverden al snel bijdragen. Halverwege de jaren '60 was de redactie door de voorraad Amerikaanse verhalen heen en werd besloten om zelf verhalen te gaan produceren. Hiervoor werd een beroep gedaan op de Toonder Studio's. Jan van Haasteren en Jan Steeman tekenden vanaf 1965 vele verhalen met 'Hiawatha' en de 'Grote Boze Wolf', op tekst van Andries Brandt en Patty Klein. Ook Dick Matena en Piet Wijn verzorgden het tekenwerk van enkele verhalen, terwijl voor de scenario's Lo Hartog van Banda en redactieleden wel eens bijsprongen.
In 1973 werd een eigen tekenstudio opgericht onder hoofdredacteur Paul Deckers. Daan Jippes werd art director en tekenaars als Ed van Schuijlenburg, Wilbert Plijnaar, Robert van der Kroft, Ben Verhagen, Mark de Jonge en Windig & De Jong waagden zich aan nieuwe verhalen met 'Donald Duck', 'Broer Konijn' en de vele andere Disney figuren, die vaak ook in buitenlandse Disney-uitgaven werden overgenomen. Ed van Schuijlenburg volgde Jippes in de vroege jaren '80 op als art supervisor. Hij begeleidde een nieuwe generatie Duck-tekenaars, waaronder Michel Nadorp, Wilma van den Bosch, de gebroeders Mau en Bas Heymans, Sander Gulien, Maarten Janssens en Viktor Venema. De oplage van Donald Duck steeg in 1976 tot een recordhoogte van 400.000 exemplaren.
Non-Disney Strips in Donald Duck
Door de jaren heen hebben ook vele non-Disney strips in Donald Duck gestaan. 'Tom Poes en Heer Bommel' van Marten Toonder verscheen al vanaf 1955 als ballonstrip. Toen deze in 1969 verdween werd vervanging gevonden in 'Pipo de Clown', geschreven door Wim Meuldijk en getekend door Jan van der Voo. Naast Disney-verhalen tekende Jan van Haasteren ook zijn eigen strip, 'Ome Arie'. Veruit de bekendste niet-Disney strip die in Donald Duck heeft gestaan was 'Douwe Dabbert' door Piet Wijn en Thom Roep. Thom Roep schreef vanaf 1982 ook de leerzame geschiedenisstrip 'Van Nul tot Nu', die werd getekend door Co Loerakker en tot op de dag van vandaag voor geschiedenislessen in het basisonderwijs wordt gebruikt.
Redactionele Bijdragen en Speciale Uitgaven
Vele redactionele bijdragen hebben in de loop der jaren het licht gezien. Henk Albers verzorgt vanaf 1957 de illustraties voor de rubriek 'Ditjes en Datjes van Donald Duck'. Tegenwoordig kent het blad ook vele leerzame rubrieken, die worden geschreven door tekstredacteuren Jos Beekman en Jim van der Weele. Tot in de vroege jaren 2000 verschenen regelmatig leesverhalen in Donald Duck. In september 2000 verscheen het 2500-ste nummer van Donald Duck waar, als extra bijlage, het eerste nummer uit 1952 werd bijgeleverd.
Het vrolijke weekblad bestond in 2002 vijftig jaar en dit werd groots gevierd met het evenement Duckstad op Stelten. Ook verschenen er nieuwe Disney uitgaven zoals 'Donald en de Zebramossel', de eerste Donald Duck pocket in mei 1970. In 1976 begon Mickey Maandblad. Voor de allerjongsten werd in 1977 in samenwerking met Medianet de Disney Boekenclub opgericht. Tussen 1987 en 2004 was er het tijdschrift Disneyland, aanvankelijk als bijlage van Margriet, met voorleesverhaaltjes en strips van 'Winnie de Poeh' en 'Disney Baby's. In 1999 verscheen Katrien, speciaal voor de meiden. In 2007 volgde Duck Out, een tijdschrift over voetbal in samenwerking met Sportweek. Voor net beginnende lezers brengt de redactie in 2008 Donald Duck Junior.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Televisieprogramma's en Social Media
In de jaren '80 en '90 werkte de redactie samen met de NCRV aan een aantal Disney-televisieprogramma's. De eerste hiervan is 'Dit is Disney' (1985-1989), waarin korte Disney-filmpjes en series als 'DuckTales' werden vertoond, maar ook verslagen van de zogenaamde Disneydagen, die door het hele land worden gehouden. Op 12 augustus 2013 nam hoofdredacteur Thom Roep na 40 jaar afscheid van het vrolijke weekblad.
De Eredivisie als "Mickey Mouse Competitie"
De term "Mickey Mouse competitie" wordt in Nederland vaak gebruikt om de Eredivisie, de hoogste voetbalcompetitie, te beschrijven. Deze benaming is niet positief bedoeld. Het suggereert dat de competitie van een laag niveau is en niet serieus genomen kan worden in vergelijking met de grotere Europese competities zoals de Engelse Premier League, de Spaanse La Liga, de Duitse Bundesliga en de Italiaanse Serie A.
De redenen voor deze negatieve connotatie zijn divers:
- Financiële verschillen: Nederlandse clubs hebben aanzienlijk minder financiële middelen dan clubs uit de eerder genoemde topcompetities. Dit betekent dat ze minder kunnen investeren in spelers, waardoor het moeilijker is om topspelers aan te trekken en te behouden.
- Aantrekkingskracht: De Eredivisie heeft minder aantrekkingskracht op internationale topspelers. Spelers kiezen vaker voor competities waar ze meer kunnen verdienen en waar de concurrentie hoger is.
- Kwaliteit van het spel: Over het algemeen wordt de kwaliteit van het spel in de Eredivisie als minder hoogstaand beschouwd dan in de topcompetities. Dit komt onder andere door de minder sterke spelers en de tactische benadering van sommige teams.
- Europese prestaties: Hoewel Nederlandse clubs in het verleden succesvol zijn geweest in Europa, zijn de prestaties de laatste jaren wisselvallig. Dit draagt bij aan het beeld van een competitie die niet kan concurreren met de Europese top.
Historisch Succes en Huidige Realiteit
Ondanks de kritiek is het belangrijk om te erkennen dat de Eredivisie in het verleden een belangrijke rol heeft gespeeld in het Europese voetbal. Clubs als Feyenoord, Ajax en PSV hebben allen de Europacup I/Champions League gewonnen en hebben meerdere malen in finales van andere Europese toernooien gestaan.
In de jaren '70 waren Feyenoord en Ajax toonaangevend in Europa. Feyenoord won de Europacup I in 1970 en Ajax won de titel in 1971, 1972 en 1973. Ajax prolongeerde de titel zelfs tweemaal op rij, een prestatie die tot op heden door weinig clubs is geëvenaard. Ook werden er in Europees verband titels binnengehaald zoals de Europese Supercup door Ajax in 1972 en 1973 en de UEFA Cup door Feyenoord in 1974 en PSV in 1978.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Na deze succesvolle periode volgde een tijd waarin de Eredivisie minder dominant was in Europa. In 1987 won Ajax de Europacup II en in 1988 won PSV de Europacup I. In 1992 wist Ajax de UEFA Cup te winnen en in 1995 de Champions League. In 2002 wist Feyenoord de UEFA Cup te winnen.
Ondanks deze successen bleef de term "Mickey Mouse competitie" hangen. De financiële verschillen met de topcompetities werden steeds groter en het Bosman-arrest in 1995 zorgde ervoor dat spelers transfervrij konden vertrekken aan het einde van hun contract, waardoor Nederlandse clubs hun beste spelers vaak kwijtraakten zonder een vergoeding te ontvangen.
Motivatie en Bewijsdrang
Ondanks de uitdagingen blijven Nederlandse clubs proberen om te concurreren met de Europese top. De motivatie van spelers om zich in de kijker te spelen voor grotere competities kan een positieve factor zijn. Inventieve transfers, ervaren spelers en een goede jeugdopleiding kunnen een club al een eind op weg helpen.
Clubs als AZ en Ajax hebben in de afgelopen jaren laten zien dat het mogelijk is om van hoger ingeschatte clubs met grotere budgetten te winnen. Dit bewijst dat de Eredivisie meer is dan alleen een "Mickey Mouse competitie" en dat Nederlandse clubs nog steeds in staat zijn om te verrassen.
Mickey Mouse als Thema voor Kinderfeestjes
Naast de negatieve connotatie van de term "Mickey Mouse competitie", is Mickey Mouse ook een geliefd thema voor kinderfeestjes. Mickey Mouse verjaardagsversieringen zijn populair en gemakkelijk online te kopen. Van Mickey Mouse piñata's en feestzakjes tot tafeldecoraties, borden, servetten en bekers, alles is verkrijgbaar om een Mickey Mouse themafeest compleet te maken.
Ook Mickey Mouse taartdecoraties, zoals kaarsen, taarttoppers en eetbare prints, zijn populair. Mickey Mouse foto accessoires, confetti, oren, hoofdbanden en hoeden maken het feest compleet. Zelfs Mickey Mouse uitnodigingen zijn beschikbaar om de gasten uit te nodigen voor het feest.
De Erfenis van Walt Disney
Walt Disney, geboren op 5 december 1901, was een pionier op het gebied van animatiefilms. Hij creëerde iconische figuren zoals Mickey Mouse en produceerde baanbrekende films zoals Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen. Disney opende in 1955 Disneyland, een superpretpark in Californië, en in 1971 Walt Disney World in Florida.
Walt Disney overleed in 1966, maar zijn erfenis leeft voort. De Disney Studio blijft nieuwe films maken en er komen nog steeds nieuwe pretparken bij, zoals Disneyland Parijs. Walt Disney was dan misschien geen groot tekenaar, maar hij had een enorme fantasie en zat boordevol ideeën.
tags: #Mickey #Mouse #voetbal #geschiedenis