Wereldkampioen Voetbal: Een Overzicht van Winnaars, Records en Historie

Het Wereldkampioenschap voetbal, een prestigieus toernooi dat om de vier jaar plaatsvindt, kent een rijke geschiedenis vol memorabele momenten en legendarische teams. Van de eerste editie in 1930 tot het recente WK in Qatar, heeft het toernooi voetbalfans over de hele wereld in vervoering gebracht. Dit artikel duikt in de statistieken, winnaars, records en de geschiedenis van het WK voetbal.

Geschiedenis van het WK Voetbal

De geschiedenis van het WK voetbal gaat terug tot 1904, toen de FIFA werd opgericht. De organisatie wilde graag een groot voetbaltoernooi organiseren buiten de Olympische Spelen om. Het eerste officiële WK werd in 1930 gewonnen door gastland Uruguay, dat zijn honderdjarige bestaan graag wilde opluisteren met een mondiaal voetbaltoernooi. Aanvankelijk was er weinig interesse, maar uiteindelijk besloten landen als België, Frankrijk en Roemenië toch om samen op de boot te stappen voor de lange tocht naar de andere kant van de wereld. In de finale won Uruguay met 4-2 van buurland Argentinië, mede dankzij een goal van de eenarmige Héctor Castro. De aanvaller raakte in zijn jeugd tijdens een incident met een motorzaag zijn rechterarm kwijt, maar dat stond een heldenrol in de allereerste WK-finale dus niet in de weg.

Het tweede WK werd georganiseerd in Italië. Mussolini, destijds de baas in het land, zag het WK als een mooie kans om de wereld te laten zien hoe goed het ging met het land. En dat lieten de Italianen zien op het veld. In de finale werden de Tsjecho-Slowaken na verlenging met 2-1 verslagen en kroonde het gastland zich tot wereldkampioen. Ook in 1938 stonden de Italianen in de finale, deze keer tegen Hongarije. In het Stade Olympique de Colombus in Parijs waren de Italianen wederom zegevierend.

Na een 'wapenstilstand' van twaalf jaar in het voetbal was het in 1950 eindelijk weer eens tijd voor een wereldkampioenschap, en een memorabel toernooi zal het worden. Brazilië mocht voor het eerst een WK organiseren en legde hiermee een fundering voor de voetbalgekte die het land vanaf toen overspoelde. De Brazilianen speelden immers fantastisch voetbal en dus werd de finale van het toernooi dan ook bereikt. Onder toeziend oog van 173.000 toeschouwers in een kolkend Maracanã moest Brazilië slechts een ding doen: winnen van Uruguay.

Het WK van 1954 zou het toernooi moeten worden van Hongarije. De Hongaren hadden immers spelers als Koscis, Czibor en natuurlijk aanvoerder Puskas. Hongarije denderde over voormalig finalisten Brazilië en Uruguay heen en stuitte uiteindelijk in de finale op West-Duitsland. De Hongaren stonden na tien minuten met 0-2 voor en het varkentje leek gewassen. De Duisters kwamen echter knap terug en wonnen uiteindelijk met 3-2.

Lees ook: De beste landentoernooien voor jonge tennissers

Het WK 1958 is het podium geworden voor de kennismaking van vele van de grootse spelers uit de geschiedenis aan de rest van de wereld, en dan met name de spelers van het Braziliaanse elftal. Didi Garrincha, de uitvinder van het effectschot, die wellicht de beste dribbelaar allertijden is, en natuurlijk Pelé, die op zeventienjarige leeftijd al beslissend was voor Brazilië. De Brazilianen stonden wederom in de finale, dit keer was Tsjecho-Slowakije de tegenstander. De Gele Kanaries speelde de finale in 1962 zonder sterspeler Pelé, die aan het begin van het toernooi geblesseerd raakte aan zijn lies. Gemist werd hij eigenlijk niet.

Het land dat tegenwoordig bekend staat om het voetbal, mocht in 1966 voor het eerst een groot toernooi organiseren. De Engelsen hadden een uitstekend team met spelers als Bobby Charlton, de fenomenale doelman Gordon Banks en aanvoerder Bobby Moore. Het voorheen succesvolle Braziliaanse elftal was sterk verouderd en stelde teleur op het toernooi. Uiteindelijk speelden de Engelsen tegen de West-Duitsers, een pikant duel met de Tweede Wereldoorlog nog vers in het geheugen.

Brazilië was met een nieuwe lichting talenten en de inmiddels 31 jaar oude Pelé op zoek naar revanche. Jongens als Gerson en Jairzinho brachten een nieuw elan in het elftal en in de finale werden de Italianen met 4-1 verpulverd. Ondanks dat Nederland in de finale niet won van de West-Duisters, was dit wel het toernooi waar de wereld kennis maakte met de voetbalmachine van coach Rinus Michels. Het Totaalvoetbal, gekenmerkt door de ongelooflijk hoge pressie en fluïde positiewisselingen, was het beste voetbal wat de wereld tot nu toe gezien had.

Ondanks dat de Duitsers gastland waren, werden de Nederlanders toch gezien als favoriet. Echter had ‘die Mannschaft’ ook een team om je vingers bij af te likken. Gerd Muller, Uli Hoeness, Paul Breitner en Franz Beckenbauer waren enkele van de spelers die West-Duitsland tot de finale brachten, waarin ze Nederland met degelijk voetbal opzij wisten te zetten. En weer stuitte Nederland op het gastland in de finale, dit keer Argentinië. Onder de nieuwe coach Ernst Happel en zonder Cruijff speelde Nederland wederom een goed toernooi. De finale zal voor Oranje echter uitdraaien op een groot drama, vol met corruptie en intimidatie. Spelers gaven na de wedstrijd aan geschokt te zijn geweest door de sfeer in het stadion. Jan Zwartkruis gaf aan dat de ambiance ‘’puur intimiderend’’ was en dat ze hier toch nooit hadden gewonnen, zelfs als Rensenbrink die bal niet op de paal had geschoten, want “dan had de scheidsrechter net zolang doorgespeeld totdat hij een penalty had kunnen geven”.

Zowel Italië als West-Duitsland begonnen zwak aan dit WK, maar rechtten zich uiteindelijk de rug en kwamen elkaar tegen in de finale. De Italianen waren oppermachtig in dit duel en na de 1-0 van Paolo Rossi ging het snel. Na goals van Tardelli en Altobelli had Italië de wedstrijd op slot gezet en een aansluitingstreffer van Breitner mocht niet baten voor de Duisters. Wederom stonden de West-Duisters in de finale, dit keer tegen het Argentinië van de grote Diego Armando Maradona, die zich in de wedstrijden voorgaand aan de finale had ontplooid tot de grote man van het toernooi. ‘Die Mannschaft’ moest dus een plan bedenken om de sterspeler vast te zetten. Lothar Matthäus werd de persoonlijke mandekker van ‘Pluisje’.

Lees ook: Nederlandse Handbalgeschiedenis: Een Overzicht

Drie keer is scheepsrecht voor West-Duitsland in 1990. Brazilië kende na de periode 1958-1970 mindere jaren, waarin het geen een keer een finale bereikte van het WK. Er was echter een nieuwe generatie met spelers opgestaan. Met Romario, Bebeto en Dunga hadden de Gele Kanaries een goede as en versloegen ze onderweg naar de finale onder andere gastland Verenigde Staten, Nederland en Zweden. In de finale kwamen ze Italië tegen, die vooral bekend stond om haar verdediging. Brazilië drong aan op de blauwe muur, maar Maldini en Baresi speelden misschien wel de beste wedstrijd van hun carrière. Het kwam na een 0-0 stand uiteindelijk neer op penalty’s, waarin vedette Roberto Baggio de beslissende penalty mistte.

Iedereen was het er over eens: Brazilië zou voor de vijfde keer wereldkampioen worden. Ronaldo was de grote man bij de Brazilianen, die de finale bereikten door te winnen op penalty’s tegen Nederland. Gastland Frankrijk was de andere finalist, die met een nieuwe generatie de successen van de ‘bende van Platini’ wilden overtreffen. Maar winnen van Brazilië werd niet als mogelijkheid geacht. Tegen iedereen zijn verwachtingen in konden Ronaldo en Brazilië niet thuisgeven en ontpopte Zinedine Zidane zich met twee doelpunten tot de held van de avond.

Brazilië doorliep een moeizame weg naar het WK in Japan en Zuid-Korea. Sterspeler Ronaldo was twee jaar onafgebroken geblesseerd geweest en de Gele Kanaries wisten zich ternauwernood te plaatsen voor het toernooi. De Brazilianen groeide echter naarmate het WK vorderde en sterspeler Ronaldo bewees maar eens met acht doelpunten, waarvan twee in de finale, dat hij de beste speler is in de wereld.

Het WK 2006 zou het laatste kunstje worden van Zidane als profvoetballer en het leek allemaal voorspoedig te gaan voor de Fransman. Hij was ongetwijfeld de beste speler van het toernooi en leidde zijn ploeg in overwinningen tegen Brazilië en Portugal naar de finale. De Fransen kwamen in de finale de Italianen tegen die nog steeds bekend stonden om hun ijzeren verdediging. Zidane scoorde met een panenka tegen de onderkant van de lat de 1-0, tien minuten later kopte Materazzi de Italianen op een gelijke stand. Beide spelers zullen een verdere hoofdrol vertolken in de wedstrijd, wanneer Zidane een kopstoot geeft op de borst van Materazzi. Zidane kreeg uiteraard rood en Italië won de wedstrijd na penalty’s.

Een ding was zeker voor de finale: er zou een land voor het eerst wereldkampioen worden. Voor Spanje was dit de eerste finale op een WK, maar ondanks de geschiedenis waren de Spanjaarden al voordat het toernooi begon topfavoriet. Onder leiding van Vicente del Bosque had Spanje immers twee jaar eerder al het EK gewonnen. Spanje speelde met de flair van het middenveld van Barcelona en had de brekers in het elftal van Real Madrid.

Lees ook: Uruguay: Pioniers van het Wereldkampioenschap

De naam van Mario Götze zal voor altijd verbonden blijven aan zijn winnende goal in de WK-finale tegen Argentinië. Götze nam de voorzet van Schürrle knap aan op de borst en volleyde de bal langs doelman Romero. Voor velen is het een droom om de winnende goal te scoren in een WK-finale, maar voor Götze leek het meer een last te zijn op zijn schouders. Hij maakte nooit de potentie waar die hem werd toegedicht.

Dat Frankrijk in de finale stond van het WK 2018 was voor niemand een verassing. Met het Franse sterrenensemble kon je immers drie elftallen maken die wereldkampioen zouden kunnen worden. Mbappe, Pogba en Griezmann waren de grote namen bij de Fransen. Kroatië daarentegen was de verassing van het toernooi. Het elftal van de Kroaten bestond vooral uit hardwerkende spelers als Brozovic en Mandzukic, zodat sterspeler Modric het spel kon dirigeren. Kroatië werd ondanks haar goede vorm weggeblazen in de finale met een Franse machtsvertoning.

Overzicht van WK Winnaars

Sinds 1930 zijn er 22 WK's georganiseerd (tot en met 2022). Hieronder een overzicht van de winnaars:

• 2018: Frankrijk
• 2014: Duitsland
• 2010: Spanje
• 2006: Italië
• 2002: Brazilië
• 1998: Frankrijk
• 1994: Brazilië
• 1990: West-Duitsland
• 1986: Argentinië
• 1982: Italië
• 1978: Argentinië
• 1974: West-Duitsland
• 1970: Brazilië
• 1966: Engeland
• 1962: Brazilië
• 1958: Brazilië
• 1954: West-Duitsland
• 1950: Uruguay
• 1938: Italië
• 1934: Italië
• 1930: Uruguay

Landen met de Meeste WK Titels

Het land met de meeste WK titels in het voetbal is Brazilië. De Zuid-Amerikanen veroverden de wereldbeker maar liefst vijf keer, namelijk in 1958, 1962, 1970, 1994 en 2002. Duitsland en Italië volgen met vier WK titels.

1. Brazilië: 5x (1958, 1962, 1970, 1994, 2002)
2. Duitsland: 4x (1954, 1974, 1990, 2014)
3. Italië: 4x (1934, 1938, 1982, 2006)
4. Argentinië: 2x (1978, 1986)
5. Uruguay: 2x (1930, 1950)
6. Frankrijk: 2x (1998, 2018)
7. Engeland: 1x (1966)
8. Spanje: 1x (2010)

Nederlandse Prestaties op het WK

Heeft Nederland ooit het WK gewonnen? Nee, helaas voor de vele voetbalfans in Nederland niet. Ons nationale elftal stond wel drie keer in de WK-finale. Op het WK van 1974 verloor Oranje, met spelers als Johan Cruijff en Willem van Hanegem, van gastland West-Duitsland. Vier jaar later stond Oranje weer in de finale, opnieuw tegen het gastland. Dit keer was Argentinië te sterk in de eindstrijd. Na 1974 moesten de fans van Nederland lang wachten op een nieuwe kans op de WK titel, maar in 2010 haalde Oranje opnieuw de finale. Helaas ging de allesbeslissende wedstrijd tegen Spanje in de verlenging verloren. Nederland won het WK voetbal dus nooit.

Statistieken en Records

Het wereldkampioenschap voetbal vond tot nu toe maar liefst 21 keer plaats. Sinds 1930 heeft het WK alleen niet in 1942 en 1946 plaatsgevonden vanwege de Tweede Wereldoorlog. In totaal zijn er 901 duels gespeeld. Zowel Brazilië als Duitsland speelden maar liefst 109 duels op een WK, het meeste aantal van alle landen. Italië (83) en Argentinië (81) volgen op gepaste afstand. Nederland valt met 50 gespeelde duels net buiten de top 10. Brazilië pakte ook de meeste punten per duel (2,17), Duitsland volgt met 2,03 punten per duel.

Sinds het WK gespeeld wordt met 32 teams varieerde het aantal doelpunten tussen de 145 en 171, oftewel 2,27 tot 2,67 doelpunten per duel. Vier jaar geleden werd er 169 keer gescoord, waarmee het doelpuntenrecord van 2014 en 1998 niet verbroken werd. De topscorerslijst aller tijden op het WK wordt gedomineerd door Duitsland. Maar liefst vijf verschillende Duitsers scoorden tien of meer doelpunten op een WK. Klose is nog altijd de all-time topscorer met zestien doelpunten. Van de spelers die dit WK actief zullen zijn, staan Cristiano Ronaldo en Luis Suárez allebei op zeven doelpunten. De Nederlander met de meeste goals op een WK is Johnny Rep met zeven doelpunten. Memphis is met twee doelpunten de topscorer van de actieve spelers.

Trivia

Hoewel Uruguay het reguliere WK Voetbal twee keer won, zijn op het tenue van Uruguay vier sterren te vinden. Dit is omdat het land ook twee keer het voetbaltoernooi van de Olympische Zomerspelen won (1924 en 1928). Deze edities van het Olympisch voetbaltoernooi werden mede georganiseerd door de FIFA en deze voetbalbond had voorafgaand aangegeven dat winnaars als wereldkampioen zouden worden beschouwd.

tags: #landen #wereldkampioen #voetbal #lijst