De discussie over kunstgras versus natuurgras is al jaren een veelbesproken onderwerp in de voetbalwereld. Terwijl de Eredivisie vanaf het seizoen 2025/'26 volledig overstapt op natuurgras of hybridevelden, blijft kunstgras een relevante factor in het amateurvoetbal en in de discussie over de toekomst van de sport. Dit artikel onderzoekt de voor- en nadelen van kunstgras in het betaald voetbal, waarbij zowel financiële, sportieve als praktische aspecten worden belicht.
De Kosten: Kunstgras versus Natuurgras
Een belangrijk argument in de discussie is het financiële aspect. Jochem Knol, senior adviseur bij Grontmij, stelt dat kunstgras op lange termijn duurder kan zijn dan natuurgras. Zijn berekeningen tonen aan dat een kunstgrasveld jaarlijks tussen de €25.000 en €30.000 kost, terwijl een natuurgrasveld tussen de €10.000 en €12.000 kost. Knol benadrukt dat de kosten voor het vervangen van kunstgras om de tien jaar (€150.000 tot €180.000) aanzienlijk hoger zijn dan een eenmalige intensieve renovatie van een natuurgrasveld (€50.000), waarmee het veld weer 30 jaar mee kan.
Knol pleit voor extra investeringen in natuurgras, zoals intensiever onderhoud, betere bemesting en meer aandacht voor speelschadeherstel. Hij stelt dat deze investeringen vaak effectiever zijn en dat topvoetbal nog steeds op natuurgras plaatsvindt. Hij ziet een rol weggelegd voor de "terreinknecht" en mogelijk zelfs computers en robots in het onderhoud van natuurgrasvelden.
Financiële Bom onder Verenigingen?
Knol waarschuwt dat kunstgras met terugwerkende kracht onbetaalbaar kan blijken voor een reeks van clubs, wat mogelijk zelfs tot faillissementen kan leiden. Hij wijst erop dat gemeenten, die vaak bijdragen aan de kosten van kunstgrasvelden, zich steeds vaker terugtrekken vanwege andere uitgaven. Volgens Knol ligt er al een financiële bom onder sommige verenigingen, vooral kleinere clubs met weinig leden.
De Voordelen van Kunstgras
Ondanks de financiële nadelen erkent Knol dat kunstgras ook voordelen heeft. Een belangrijk voordeel is het grote aantal speeluren dat op een kunstgrasveld mogelijk is. In theorie kunnen kunstgrasvelden intensiever gebruikt worden dan natuurgrasvelden, waardoor ze aantrekkelijk zijn voor verenigingen die veel speeluren nodig hebben. Ook zijn er minder afgelastingen, omdat kunstgrasvelden het hele jaar bespeelbaar zijn.
Lees ook: Hockey en beloning: een onderzoek
Daarnaast kan kunstgras een uitkomst zijn voor verenigingen met ruimtegebrek. Roda Raalte, met meer dan 1000 leden, heeft bijvoorbeeld twee kunstgrasvelden laten aanleggen vanwege ruimtebeslag. Kunstgras kan ook een leuk product zijn.
Competitievervalsing
Een ander belangrijk argument in de discussie is de mogelijke competitievervalsing die kunstgras zou veroorzaken. Er zijn aanwijzingen dat thuisploegen met kunstgras in het voordeel zijn ten opzichte van uitploegen die op natuurgras spelen. Dit zou te wijten zijn aan de andere speeleigenschappen van kunstgras, waar thuisploegen meer aan gewend zijn.
Richard de Mos, PVV-Kamerlid, stelde dat kunstgras leidt tot competitievervalsing en wilde dat de KNVB een enquête onder de clubs in het betaalde voetbal zou houden om te peilen of er voldoende draagvlak is voor kunstgras. Thijs Zonneveld claimde eveneens dat kunstgras competitievervalsing oplevert.
Het Einde van Kunstgras in de Eredivisie
Vanaf het seizoen 2025/'26 spelen alle Eredivisieclubs op natuurgras of hybridevelden. Dit besluit werd unaniem genomen door de clubs uit het betaald voetbal. Door de vergoeding die clubs krijgen als ze overstappen op natuurgras of hybridevelden, neemt het aantal kunstgrasvelden in het Nederlands betaald voetbal al langere tijd af.
Sjoerd Mossou, journalist van het AD en fel tegenstander van kunstgras in het betaald voetbal, is blij met het verdwijnen van kunstgras uit de Eredivisie. Hij stelt dat topvoetbal op echt gras wordt gespeeld en dat Nederland een uitzondering was in Europa met kunstgras in de hoogste divisie.
Lees ook: Duik in het verleden van Excelsior Rotterdam
Kunstgras in het Amateurvoetbal
Hoewel kunstgras verdwijnt uit de Eredivisie, blijft het een belangrijke factor in het amateurvoetbal. Veel amateurverenigingen zien kunstgras als een ideale uitkomst, omdat de velden langer meegaan en intensiever gebruikt kunnen worden.
Mossou is niet tegen kunstgras in het amateurvoetbal, maar benadrukt dat het belangrijk is dat spelers op beide ondergronden worden opgeleid.
De Rol van Keepershandschoenen op Kunstgras
Voor keepers is kunstgras een speciale uitdaging. Kunstgras is een harde ondergrond die meer slijtage veroorzaakt aan keepershandschoenen dan natuurgras. Er zijn speciale keepershandschoenen voor kunstgras, maar deze hebben vaak minder grip dan handschoenen voor natuurgras.
Het is belangrijk om bij de aanschaf van keepershandschoenen rekening te houden met de ondergrond waarop gespeeld wordt. Keepers die veel op kunstgras spelen, kunnen beter kiezen voor handschoenen met een hogere duurzaamheid, terwijl keepers die vooral op natuurgras spelen, beter kunnen kiezen voor handschoenen met een betere grip.
Infill-materialen
De KNVB krijgt met regelmaat vragen over de kenmerken en eigenschappen van infill-materialen voor kunstgrasvelden. Er is getracht de voor- en nadelen, maar ook de onzekerheden van de diverse infill-materialen op papier te zetten zodat verenigingen meer een houvast hebben en een meer bewuste keuze kunnen maken voor een type infill. In het overzicht is een onderscheid gemaakt tussen gerecycled materiaal, synthetisch materiaal en natuurlijk materiaal.
Lees ook: Overzicht Betaalde KNVB Spelers
Certificering van Kunstgrasvelden
De KNVB hanteert het NOCNSF/KNVB certificaat als minimale randvoorwaarde voor het spelen van competitiewedstrijden en toernooien georganiseerd onder auspiciën van de KNVB. Kunstgrasvelden dienen na aanleg, ombouw, renovatie of herkeuring tenminste te voldoen aan een aantal eisen. Deze eisen hebben betrekking op sportfunctionaliteit, veiligheid, bespeelbaarheid, uniformiteit en duurzaamheid en zijn vastgelegd in NOCNSF-normen.