In de sportwereld, waar atleten constant hun fysieke grenzen verleggen, zijn blessures een onvermijdelijk onderdeel van de strijd om topprestaties te leveren. Kuitblessures zijn een veelvoorkomend probleem, niet alleen voor professionele sporters, maar ook voor amateurs en recreatieve sportbeoefenaars. Ze kunnen verschillende vormen aannemen en vormen een uitdaging voor sporters, maar kunnen ook een bron van ongemak en hinder zijn voor niet-sporters in het dagelijks leven.
De kuit bestaat uit twee aparte spieren die samen de kuit vormen: de M. Gastronemicus (de grootste spier) en de M. Soleus (de kleinere spier). Beide spieren monden uit in de achillespees.
Soorten kuitblessures
Kuitblessures kunnen verschillende vormen aannemen, waarbij de twee meest voorkomende blessures achillespeesblessures en kuitspierverrekkingen zijn. Er zijn diverse soorten kuitblessures zoals stijve kuiten, kramp in je kuiten, een verrekte kuitspier en zweepslag.
- Achillespeesblessures: Deze blessures omvatten tendinitis (ontsteking van de achillespees) en rupturen (scheuring van de achillespees).
- Kuitspierverrekkingen: Een verrekking van de kuit doet zich voor door overrekken of afscheuren van een van de kuitspieren.
Oorzaken van kuitblessures
De kuitspieren worden extra belast bij sporten waarbij je veel moet afzetten en springen. Je kunt je kuiten op verschillende manieren blesseren. Een kuitblessure komt natuurlijk altijd ongelegen, maar zeker wanneer je hard getraind hebt om een bepaald doel te behalen. Een zeurende pijn in de kuit kan dus verschillende oorzaken hebben.
Symptomen van een verrekking van de kuit
Als u uw kuitspieren verrekt kunt u het volgende voelen:
Lees ook: Gids voor hamstringblessures bij hockeyers
- Scherpe pijn of zwakte aan de achterkant van het onderbeen. De pijn kan snel minder worden, maar kan ook aanhouden.
- Kloppende pijn in rust met scherpe pijnscheuten als u probeert te staan of lopen.
- Een gevoel van strakheid of zwakte in het kuitgebied.
- Spasmes (kramp of een ernstig knijpend gevoel in de kuitspier).
- Scherpe pijn achterop het onderbeen, als u probeert de enkel of knie te strekken of bewegen.
- Een “plop” op het moment van het letsel (bij een graad 3 verrekking van de kuit).
Bij een verrekking van de kuit kunt u het volgende ervaren:
- Een knak of trek gevoeld of gehoord op het moment van letsel (bij graad 1 en 2 verrekking van de kuit).
- Een “plop” kan bij een graad 3 verrekking van de kuit worden gevoeld of gehoord op het moment van letsel.
- Pijn en zwakte in het kuitgebied.
- Zwelling in het gebied.
- Strakheid in het gebied.
- Blauwe plekken.
- Zwakte in de kuit als u probeert te lopen, traplopen of staan.
- Mank lopen.
- Moeite met de dagelijkse dingen, waarbij gestaan of gelopen moet worden.
- Onvermogen om te rennen of springen op het aangedane been.
Diagnose van kuitblessures
Als u eerst naar uw fysiotherapeut gaat, zal uw fysiotherapeut een grondige evaluatie uitvoeren waaronder het opnemen van uw gezondheidsgeschiedenis. Uw fysiotherapeut zal u vragen:
- Wat deed u toen u voor het eerst pijn voelde?
- Waar voelde u pijn?
- Voelde of hoorde u een “plop” toen het gebeurde?
- Kreeg u een directe klap op uw kuit?
- Zag u ernstige zwelling in de eerste paar uur na het letsel?
- Voelde u pijn bij het bewegen van uw enkel, knie, bij staan of lopen?
Uw fysiotherapeut zal speciale onderzoeken uitvoeren om vast te stellen of u een verrekking van de kuit heeft:
- Kijken hoe u loopt en vaststellen of u gewicht op het geblesseerde been kunt zetten.
- Onderzoek op zwakheid van de verschillende kuitspieren.
- Kijken naar zwelling en blauwe plekken.
- Voorzichtig voelen aan delen van de spier om de precieze plaats van het letsel vast te stellen (palperen).
Uw fysiotherapeut kan meer onderzoeken doen om mogelijke schade aan bepaalde spieren in het onderbeen vast te stellen.
In bepaalde gevallen kan uw fysiotherapeut samenwerken met een orthopeed of een andere zorgverlener. De orthopeed kan nadere onderzoeken aanvragen, zoals een röntgenfoto of MRI om de diagnose te bevestigen en andere mogelijke schade uit te sluiten. Deze onderzoeken zijn normaliter niet nodig bij een verrekking van de kuit.
Lees ook: Herstel van een hockeyblessure: tips en advies
Behandeling van kuitblessures
Fysiotherapie
Fysiotherapie kan onderdeel uitmaken van het herstelproces voor kuitblessures. Een van de eerste doelen van fysiotherapie is het verminderen van irritatie en pijn. Dit kan worden bereikt door middel van het ontlasten van de aangedane kuit, in combinatie met eventuele pijnstilling. Vervolgens richt fysiotherapie zich op het herstellen van het bewegingsbereik en de flexibiliteit in het getroffen gebied. Dit gebeurt voornamelijk door oefentherapie, bijvoorbeeld door rekoefeningen. Na het herstellen van het bewegingsbereik concentreert fysiotherapie zich op het opbouwen van kracht in de getroffen spieren en pezen. Tot slot speelt fysiotherapie een belangrijke rol bij het begeleiden van de patiënt bij een geleidelijke terugkeer naar activiteit en sport. Naast de behandeling van blessures speelt fysiotherapie ook een cruciale rol bij het voorkomen van kuitblessures.
Uw fysiotherapeut zal een speciaal behandelprogramma opstellen om uw herstel te bevorderen, inclusief oefeningen en behandelingen die u thuis kunt doen om u te helpen terug te keren naar uw gewone leven en activiteiten.
De eerste 24 tot 48 uur
Uw fysiotherapeut kan u adviseren om:
- Het gebied rust te geven door niet te lopen of andere dingen te doen die pijn opleveren. Krukken of een brace kunnen worden aanbevolen om verdere verrekking van de spieren bij het lopen te voorkomen.
- IJspacks te gebruiken op het gebied: elke 2 uur 15 tot 20 minuten.
- Het gebied te zwachtelen met elastisch verband.
- Hielvulling te gebruiken in allebei de schoenen.
- Met een andere zorgverlener overleggen over medicatie of diagnostische onderzoeken.
Behandelplan
Uw fysiotherapeut biedt behandeling aan om:
- Pijn te bestrijden: Uw fysiotherapeut kan verschillende soorten behandeling en technieken gebruiken om uw pijn te beheersen en te verminderen, zoals ijs, warmte, geluidsgolven (ultrasound), elektriciteit, tape, oefeningen, hielvulling en manuele therapie, zoals massage.
- Beweging te verbeteren: Uw fysiotherapeut zal specifieke activiteiten en behandelingen kiezen om te helpen bij het herstel van normale beweging in de enkel en de knie. Dit kan beginnen met “passieve” bewegingen, die fysiotherapeut voor u doet door voorzichtig uw knie en enkel te bewegen en verdergaan met actieve oefeningen en strekkingen, die uit zelf doet om spierflexibiliteit te verhogen.
- Kracht te verbeteren: Bepaalde oefeningen ondersteunen genezing in elk stadium van herstel; uw fysiotherapeut zal de juiste oefeningen kiezen en u leren hoe u veilig en gelijkmatig uw kracht en bewegelijkheid verbetert. Dit kan het gebruik van manchetgewichten, rekbanden, apparatuur voor gewichtheffen en cardio-oefeningen, zoals loopbanden en oefenfietsen inhouden.
- Hersteltijd te verbeteren: Uw fysiotherapeut heeft de opleiding en ervaring om de juiste behandelingen en oefeningen te kiezen om u te helpen om veilig te genezen, terug te keren naar uw normale leven en uw doelen sneller te bereiken dan u alleen zou kunnen doen.
- Terugkeer naar activiteiten: Uw fysiotherapeut zal met u werken om te beslissen over uw hersteldoelen, inclusief terugkeer naar werk of sport en zal uw behandelplan ontwikkelen om u te helpen om deze doelen zo veilig, snel en effectief mogelijk te bereiken. Uw fysiotherapeut zal manuele therapie zoals massage gebruiken en u oefeningen aanleren, her-training van werkzaamheden en sport-specifieke technieken om u te helpen bij het bereiken van uw doelen.
- Toekomstig letsel te voorkomen: Uw fysiotherapeut kan een oefenprogramma voor thuis aanbevelen om de spieren rond uw enkel en knie te versterken en te strekken om zo nieuw letsel in de toekomst te voorkomen. Dit kan kracht- en flexibiliteitsoefeningen omvatten voor de kuit-, teen-, knie- en enkelspieren.
Overige behandelingen
- Kuitbrace: Deze elastische compressie-bandage wordt gedragen om de kuit te beschermen en warm te houden. Goed verwarmde spieren en pezen zijn beter bestand tegen rek- en trekkrachten dan koude spieren.
- Strapit Precut Kinesiotape: Sporttape wordt gebruikt bij blessures en voor het verstevigen van spieren en gewrichten. Goede sporttape tilt de huid iets op om de bloedcirculatie en lymfeafvoer (vocht/zwelling vermindering) te bevorderen, hierdoor kunnen spieren makkelijker en beter herstellen. De tape kan overbelasting van spieren voorkomen. De sporttape stabiliseert en ondersteunt gewrichten, spieren en weefsels.
- Coldpack bandage: De Zamst IW-1 Coldpack bandage is een effectief hulpmiddel om blessures te behandelen met warmte- en koude therapie. We noemen een coldpack ook wel een ice bag of ijszak. De coldpack bandage kan gevuld worden met ijs en koud water, maar ook met warm water (niet kokend).
- Hielkussens en/of hakverhogingen: Om de spanning in je kuitspieren te verlagen, kun je gebruik maken van hielkussens en/of hakverhogingen.
- RICE-methode: De behandeling van een zweepslag in een acute fase bestaat uit de RICE-methode (rust, ijs, compressie en elevatie). Dit betekent: je been rust geven, koelen met ijs, zwachtelen en je been hoog leggen. Bij een spierscheur of bloeding wordt een kuitbrace op maat geadviseerd.
Wat te doen bij stijve kuiten
Wanneer jij tijdens het sporten of in het dagelijks leven last krijgt van stijve kuiten, pas dan onderstaande stappen toe om het vervelende gevoel te verlichten. Heb je vaker last van stijve kuiten?
Lees ook: Gids voor basketbalblessures
Wat te doen bij kuitkramp
Heb jij vaak last van (nachtelijke) kramp in je kuit? Stap 4 - Krijg je genoeg mineralen binnen?
Wat te doen bij een zweepslag
Wanneer men net een zweepslag van de kuit heeft opgelopen is het belangrijk dat de pijnlijke plek gekoeld wordt en het been direct hoog gelegd wordt. Ook kan koelen het herstel versnellen. Dit heeft alleen de eerste 24 uur effect. De eerste dagen na de scheuring is het belangrijk de spier rust te geven. Leg het been omhoog en leg eventueel een drukverband aan. Beweeg de voet en knie wel onbelast om de circulatie van het onderbeen te bevorderen.
Herstel en terugkeer naar sport
De herstelduur is afhankelijk van de grootte van de scheuring. Wanneer er enkele spiervezels gescheurd zijn, hoeft het herstel maar twee weken te duren. Bij een groter scheurtje kan het 8 tot 12 weken duren.
Ga pas weer sporten als u de oefeningen makkelijk en zonder pijn kunt doen. Begin rustig met sporten. Als u veel pijn heeft door de zweepslag, dan kunt u een pijnstiller nemen. Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.
Wanneer je te vroeg begint met sporten kan dat leiden tot een nieuwe spierverrekking of spierscheuring.
Opbouwschema
Daarna is het belangrijk de belasting op de kuit gedoseerd op te bouwen. De fysiotherapeut kan daarbij helpen. Een opbouwschema waarbij kracht, mobiliteit en coördinatie een rol spelen is essentieel om restklachten en herhaling van letsel te voorkomen.
Preventie van kuitblessures
Verrekking van de kuit kan voorkomen worden door:
- Voer de intensiteit van elke activiteit of sport langzaamaan op en niet plotseling.
Warming-up en cooling-down
Zoals bij elke sport is een goede warming up zeer belangrijk. Een goede warming up voorkomt vele blessures. Geef je lichaam rustig de tijd om je spieren, pezen en bloedsomloop rustig warm te laten draaien. Zonder goede warming up vraag je om problemen! Vergeet niet de rek- en strekoefeningen goed uit te voeren. Met rek- en strek oefeningen breng je je spieren op lengte, maak je je spieren en gewrichten los.
Een ondergeschoven kindje is vaak de cooling down, minimaal net zo belangrijk als de warming up. Een cooling down is eigenlijk precies het tegenovergestelde van een warming up. Na afloop van de inspanning breng je je lichaam met een cooling down naar een rustpunt. Dit is nodig om een goede afvoer van afvalstoffen uit de spieren mogelijk te maken. Met een goede cooling down voorkom je gespannen, vermoeide spieren en stijve spieren.
Rek- en strekoefeningen
Het rekken en strekken van de grote kuitspier (M. Gastrocnemicus) doe je door een been strekkend naar achteren te plaatsen en de voet vlak op de grond te zetten. Buig de knie van je andere been en buig je romp voorwaarts zoals afgebeeld op de afbeelding. Zorg er voor dat je hakken constant de grond raken en je tenen vooruit wijzen.
Het rekken en strekken van de kleine kuitspier (M. Soleus) doe je door een been een halve stap naar achteren te plaatsen, met een rechte rug beide knieën te buigen tot je rek voelt in de kuit van het achterste been. Ook hier blijven de hakken van beide voeten de grond raken en wijzen je tenen naar voren.
Je kunt de korte kuitspier en de lange kuitspier rekken. 'Het is bij beide rekoefeningen belangrijk dat je altijd de hiel aan de grond blijft houden. Ook hoor je de rek in de kuitspieren te voelen', zegt Dercksen.
- Rekken lange kuitspier: Beweeg bij het rekken van de lange kuitspier de knie van het been in gestrekte stand naar voren zodat er 'hoog in de kuit' spanning ontstaat. Het vijftien tot twintig seconden vasthouden van deze stand, zonder pijngevoel of kramp en met vele herhalingen per dag, helpen om een toename van de spierlengte van de grote kuitspier te bewerkstelligen.
- Rekken korte kuitspier: Beweeg het lichaam als een plank naar voren en trek de hiel naar achter en in de grond. Het trekkend gevoel in de kuit wordt dieper en lager in het onderbeen gevoeld. Houd 10 seconden vast en ontspan. Vooral bij de korte kuitspieroefening kan het zijn dat de enkel niet ver genoeg kan inbuigen. 'Het gewricht loopt dan vast waardoor je een drukgevoel aan de voorkant van je enkel krijgt. In dit geval heeft het rekken van de korte kuitspier geen zin.
tags: #kuit #blessure #voetbal #behandeling