Korfbal, een unieke en dynamische sport, vereist een goed begrip van de spelregels om er optimaal van te kunnen genieten. De sport bestaat in Nederland al langer dan een eeuw en aan populariteit ontbreekt het nog steeds niet. Korfbalteams staan wekelijks tegenover elkaar om te winnen of te verliezen. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de korfbalregels, geschikt voor zowel beginners als ervaren spelers.
Wat is Korfbal?
Korfbal is een balsport die zowel binnen als buiten gespeeld kan worden. Korfbal wordt gespeeld op een veld met een afmeting (vanaf 2014) van 40 x 20 meter. Het is een gemengde teamsport die oorspronkelijk uit Nederland komt. Korfbalteams spelen het hele jaar door; in de winter in zalen en in het voorjaar en najaar op het veld. Het is een energieke sport met zowel aanval als verdediging, die door iedereen beoefend kan worden.
Basisprincipes van Korfbal
Korfbal kenmerkt zich door een aantal basisprincipes:
- Gemengd team: Een team bestaat in principe uit 4 herenspelers en 4 damesspelers. Ieder team bestaat uit twee jongens en twee meisjes.
- Twee vakken: Het speelveld is verdeeld in twee vakken. In ieder vak staan twee aanvallers van het ene team en twee verdedigers van het andere team.
- Samenwerking: Korfbal is een spel waarin goed samengespeeld moet worden en de bal overgegooid wordt. Teamleden moeten samenwerken om te scoren en te verdedigen.
- Niet lopen met de bal: Een speler in balbezit mag niet lopen met de bal. Het is echter wel toegestaan om van voet te wisselen terwijl je op dezelfde plaats blijft staan. Na het afspelen van de bal kun je weer vrij bewegen over het speelveld. Spelers mogen de bal gooien, maar het is absoluut niet toegestaan om de bal aan te raken met de benen of voeten. Korfbal is namelijk een handsport. Het lopen met de bal is net zoals bij het basketballen verboden.
- Verdedigd schieten: Als een aanvaller verdedigd wordt, mag hij niet proberen te scoren. Je bent verdedigd als de verdediger tussen de paal en jou (als aanvaller) in staat met z’n handen omhoog. Het verdedigen van een aanval kan door je op te stellen tussen de korf en de aanvaller op een afstand dat hij of zij op een afstand staat waarbij de schouder van de aanvaller aangeraakt kan worden. Hoewel korfbal een gemengde sport is mag een vrouwelijke speler alleen een vrouwelijke speler verdedigen en mogen alleen mannelijke spelers andere mannen verdedigen. Als men zich hier niet aan houdt en bijvoorbeeld een vrouwelijke speler een man verdedigd, volgt een strafbal.
Spelregels in Detail
Een sport kan niet worden uitgeoefend zonder de spelregels te begrijpen. Maar wat zijn nou exact de spelregels bij korfbal? Je vindt ze allemaal in dit artikel.
Algemene Regels
- Lopen met de bal: Een speler mag niet lopen met de bal. Een speler loopt met de bal wanneer hij/zij na het vangen van de bal beiden benen verplaatst. Voor de allerkleinste is het lastig om helemaal niet te lopen met de bal. Hier wordt deze spelregel dus iets soepeler gehanteerd.
- Verdedigd schieten: Een van de regels die niet-korfballers vaak grappig vinden: je mag niet schieten als je wordt verdedigd. De verdediger staat dicht bij de aanvaller. Omdat dit subjectief is, ontstaat hier vaak discussie over. Deze regel geldt vanaf de E-jeugd. Bij de allerkleinste, bij de F’jes, mag er dus altijd geschoten worden.
- Gemengd verdedigen: Bij gemengd korfbal mogen jongens enkel jongens verdedigen en meiden enkel meiden. Wanneer dit niet wordt gedaan, volgt er een strafworp.
- Wisselen van vak en functie: Om de twee doelpunten wordt er gewisseld van vak en functie. Hierbij worden de doelpunten van beide partijen meegeteld.
- Balbezit: Wanneer een speler de bal vast heeft, mag deze niet worden ontnomen door een andere speler door aan de bal te trekken of de bal uit de handen te tikken.
- Geen contactsport: Korfbal is geen contactsport. Dat houdt in dat je de tegenstander niet mag hinderen met je lichaam. Wanneer een speler de bal wil gooien mag de tegenstander dit zo moeilijk mogelijk proberen te maken. Enkel mag hierbij geen contact worden gemaakt met de bal of de speler. Teamleden en tegenstanders mogen elkaar niet aanraken. Vrijlopen en snel overgooien is daarom noodzakelijk om te kunnen scoren.
- Voetbal: Wanneer de bal bewust of onbewust op de voeten of onderbenen van een speler komt, is het ‘voetbal’.
- Duiken op de bal: Wanneer de bal aan het rollen gaat over het veld, is het niet toegestaan om op de bal te duiken. Vooral jonge kinderen hebben in het begin vaak de neiging om dit te doen.
- Bal uit: Wanneer de bal de grond raakt buiten de lijnen, is de bal uit. Dit geldt ook als een speler zich op of buiten de lijnen bevindt wanneer hij/zij in contact is met de bal.
- Overgeven van de bal: Het is niet toegestaan om de bal over te geven naar een andere speler van het team. De bal moet dus altijd los door de lucht zijn gegaan voordat een teamgenoot de bal vangt. Dat geldt natuurlijk ook buiten het veld, maar met korfbal bedoelen we dan dat je de bal niet mag wegstoten met gebalde vuisten.
Aanvullende Regels en Uitzonderingen
- Schieten na afvangen: Een speler mag na zijn eigen schot niet direct na het afvangen weer schieten. De speler moet de bal eerst overspelen naar een medespeler. Als speler A schiet en mist, en speler B vangt af, mag diegene wel meteen schieten.
- 10-secondenregel: Een speler moet binnen 10 seconden de bal overspelen naar een medespeler.
- Wisselen: Wisselen is toegestaan tijdens een time-out en rust.
- SUPER-speler: De SUPER-speler is een wisselspeler van de ploeg die achter staat. De verhouding in het veld is dan 5-4.
Scoren
In het korfbalspel is het de bedoeling op de bal zo vaak als mogelijk door de korf van de tegenstander te gooien. Scoren bij korfbal doe je door de bal door de korf van de tegenstander te gooien. De bal moet daarvoor volledig door de korf vallen van boven naar beneden. Scoren van onderaf is niet mogelijk. Elk team heeft op haar helft een korfbal met een hoogte van 3,5 meter. Aan deze korfbal wordt dan ook de korfbal korf opgehangen. Bij de jeugdige spelers is de korfbalpaal op 2,5 tot 3 meter hoogte. Punten kunnen door de spelers worden gemaakt door de bal door de korf van het ander team te gooien (van bovenaf). Hiervoor geldt dat de bal helemaal door de korf moet gaan. Wanneer een speler de bal van onderen door de korf gooit en deze er weer van bovenaf in valt, wordt dit niet als een gemaakt doelpunt gezien. In sommige gevallen kan de scheidsrechter er een uitzondering van maken als de bal vanaf een hele grote hoogte weer in de korf terecht komt. Het team welke de meeste punten weet te scoren wint daarmee de wedstrijd.
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
Punten scoren kun je door verschillende technieken toe te passen, zoals:
- Afstandsschotten: Spelers kunnen scoren door afstandsschotten. Dit is een schot vanaf 6 tot 10 meter afstand.
- Doorloopballen: Een andere manier van scoren is de doorloopbal. Je kunt ook scoren door een doorloopbal die onderhands in de loop wordt meegegeven en gecoord.
- Strafworpen: Je kunt ook scoren door een strafworp. Een strafworp kan worden gemaakt door en team als het ander team een spelregel overtreden heeft. Als een speler een andere speler van het aanvalsteam in het spel belemmert tijdens de aanval, dan kan dit reden zijn voor een strafworp als consequentie op de overtreding.
- Vrije worpen: Je kunt ook scoren door het doen van een vrije worp.
- Korte kans: Een korte kans, waarbij er van dichtbij geschoten wordt, bijvoorbeeld bij een vrije bal.
Specifieke Spelregels
- Tijdsduur: Een wedstrijd duurt 4 x 10 minuten. Er zijn korte time-outs van 1 minuut na 10 en 30 minuten, en een rust van 5 minuten na 20 minuten. Dit zijn de vastgestelde momenten voor wissels en korte instructies.
- Afmetingen speelveld: Het speelveld is 24m x 12m. In de zaal is ook een afmeting van 20m x 12m toegestaan.
- Balgrootte: De balgrootte is afhankelijk van de leeftijdscategorie.
- De korf: De korf waarin gescoord moet worden is een ronde kunststof korf met een inwendige diameter van 40,5 cm. De paal moet 3,5 meter hoog zijn. Bovenaan hangt een korf. Voor jeugdteams gelden vaak aangepaste regels. Zo is de paal meestal geen 3,5 meter hoog, maar (afhankelijk van de leeftijdscategorie) 2, 2,5 of 3 meter hoog.
Korfbal voor de Jeugd
Voor jeugdteams gelden vaak aangepaste regels. Zo is de paal meestal geen 3,5 meter hoog, maar (afhankelijk van de leeftijdscategorie) 2, 2,5 of 3 meter hoog. Jeugd F (6 t/m 8 jaar) spelen op een eenvaksveld dat meestal kleiner is dan een normaal speelveld. De aanvallers en verdedigers staan dan op hetzelfde vak. Ook Jeugd E (8 tot 10 jaar) speelt op een kleiner veld, maar dit veld is wel verdeeld in twee vakken. In jeugdteams wisselen teamleden sneller van vak en functie. Bij sommige clubs wisselen ze om de tien minuten.
Rol van de Scheidsrechter
De IKF ziet de scheidsrechter als een spelleider die het mogelijk maakt dat de spelers met elkaar kunnen wedijveren. De scheidsrechter zorgt ervoor dat de regels worden nageleefd en dat het spel eerlijk verloopt.
Internationale Regels en Nationale Afwijkingen
De IKF vertegenwoordigt 70 landen, waarvan Nederland het grootste korfballand is. De internationale commissie die de spelregels opstelt, het Playing Rules Committee (PRC), bestaat uit vertegenwoordigers uit België, Hongkong, Portugal en Nederland. Het bestuur van de IKF stelt uiteindelijk de spelregels vast.
Naast de spelregels zijn er de zogenaamde Competition Regulations, waarin landen maatwerk kunnen leveren. Het KNKV heeft bijvoorbeeld afwijkende regels voor het aantal mannen en vrouwen in jeugd- en breedtekorfbal, en staat acht wisselspelers op de bank toe (waar de spelregels maximaal zes toestaan).
Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal
De IKF heeft in 2023 enkele aanbevelingen gedaan aanvullend op de spelregels. Met deze competition regulations (CR) geeft de IKF ruimte aan de nationale bonden om maatwerk te leveren. Er zijn afwijkingen voor de veldcompetitie en de damescompetitie ten opzichte van de ‘Spelregels korfbal 2024’.
- 6: De tijdstraf is geen experiment meer, maar wordt in klassen met schotklok overal toegepast. Krijgt iemand op de bank een gele kaart, dan mogen er door dat team geen time-outs en wissels aangevraagd worden gedurende die periode. Tevens heeft het IKF in 2023 enkele aanbevelingen gedaan aanvullend op de spelregels, deze zijn hier te vinden.
Korfbal Geschiedenis
Korfbal is in 1902 ontstaan toen schoolleraar Nico Broekhuysen in aanraking kwam met de Zweedse sport ringboll. Korfbal is in 1902 ontstaan, ontwikkeld door de Amsterdamse onderwijzer Nico Broekhuysen. Hij liet zich inspireren door het Zweedse spel Ringboll, waarbij het doel was om de bal door een ring te gooien. Broekhuysen paste het spel aan en verving de ring door rieten manden. Zo konden de leerlingen uit zijn klas het beter begrijpen.
Het spel werd snel populair en er ontstonden korfbalverenigingen. In 1903 werd de Nederlandse Korfbal Bond (NKB) opgericht, waarvan Broekhuysen de voorzitter werd. Later ontstonden er verschillende bonden, zoals de Christelijke Korfbalbond (CKB) en bonden voor dameskorfbal. Uiteindelijk zijn deze bonden samengevoegd tot het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV).
Korfbal Vandaag
Korfbal is uitgegroeid tot een internationale sport en wordt op verschillende niveaus beoefend. Er zijn verschillende competitieniveaus, zoals de veldcompetitie en de zaalcompetitie, met als hoogste klasse de Korfbal League.
Korfbal is een sport wat in Nederland best wel populair blijft en in ledenaantallen in Nederland niet onderdoet voor sporten als handbal. Het heeft een bijzonder karakter met het gemengde spel en het heeft veel leuke spelelementen in zich. Korfbal is wel een sport op zichzelf, hoewel het wel wat weg heeft van basketbal. Echter daar waar basketbal, als best wel vergelijkbare sport, tot één van de belangrijkste internationale wereldsporten mag worden gerekend is dat voor korfbal een stuk minder het geval.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Korfbalkleding en -benodigdheden
Wie korfbalt kan maar beter goeie schoenen dragen. Korfbalkleding is gemaakt van soepele stoffen, waarin spelers voldoende bewegingsvrijheid hebben. De stoffen kunnen daarnaast vocht en warmte goed reguleren en de lichaamstemperatuur optimaal houden.
tags: #korfbal #spelregels #uitleg