Ontdek de Fascinerende Wereld van Korfbal: Geschiedenis, Regels en Waarom Het Zo Populair Is!

Korfbal is een dynamische en veelzijdige teamsport die door iedereen beoefend kan worden, het hele jaar door en op verschillende niveaus. Deze sport, die wereldwijd gespeeld wordt, onderscheidt zich van andere sporten door zijn unieke kenmerken en rijke historie. Dit artikel duikt in de wereld van korfbal, onderzoekt de populariteit, de geschiedenis en de spelregels.

Wat is Korfbal?

Korfbal is een populaire balsport die gespeeld wordt in twee vakken, waarbij een team aanvalt en het andere verdedigt. Het is een teamsport die zijn oorsprong vindt in Nederland. Korfbalteams spelen het hele jaar door: in de winter in zalen en in het voor- en najaar op het veld. Deze energieke sport, met elementen van aanval en verdediging, is toegankelijk voor iedereen.

Kenmerkend aan korfbal is dat het een gemengde teamsport is. Een team bestaat uit twee teams van acht spelers die tegen elkaar spelen in twee vakken. Het doel is om als team samen te werken en doelpunten te maken door de bal in de korf te gooien, waarbij zowel aanvallende als verdedigende vaardigheden essentieel zijn. Coördinatie, uithoudingsvermogen en een goede training zijn belangrijk. De gemengde samenstelling van de teams, met zowel mannen als vrouwen, heeft bijgedragen aan de populariteit van korfbal.

Korfbal: Een sport voor jong en oud

Korfbal is leuk voor jong en oud. Vanaf drie jaar kun je meedoen met de kangoeroes en leer je gooien en vangen op een speelse manier, eerst met een zachte bal en later met een echte korfbal. Ook de korf groeit met je mee. Vanaf zes of zeven jaar ga je met de F-jes echte wedstrijden spelen. Bij Olympus '58 spelen ze op recreatief maar ook op hoger niveau. Voor elk wat wils dus. Misschien kom je uiteindelijk wel bij de Senioren 1: het topteam van de vereniging!

Geschiedenis van Korfbal

De korfbal geschiedenis begint in 1902. De sport is van oorsprong Nederlands en werd ontwikkeld door de Amsterdammer Nico Broekhuysen. In die tijd worstelden scholen met het invullen van de gymnastieklessen. Onderwijzers en onderwijzeressen gingen vaak naar Zweden om inspiratie op te doen voor handvaardigheid. In 1902 werd Nico Broekhuysen gevraagd om naar Nääs in Zweden te gaan. Daar zagen de leerlingen vaak in de avonduren vrijblijvend spelletjes speelden. Nico raakte geïnspireerd door een spel genaamd Ringboll, waarbij het doel was om de bal door een ring te gooien.

Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan

Nico Broekhuysen nam het spel mee terug naar Amsterdam en paste het aan. Hij verving de ring door rieten manden, waardoor het beter zichtbaar werd of er gescoord werd. Ook de spelregels werden aangepast zodat de leerlingen uit zijn klas het spel zouden begrijpen. Korfbal werd al snel populair onder leerlingen en onderwijzers, en er ontstonden in korte tijd vijf korfbalverenigingen.

De Nederlandse Korfbal Bond en verdere ontwikkelingen

Nico Broekhuysen zag de potentie van het spel en richtte op 2 juni 1903 de Nederlandse Korfbal Bond (NKB) op, waarvan hij de voorzitter werd. Al snel ontstonden er verschillende bonden, waaronder de Christelijke Korfbalbond (CKB), waar op zondag niet gekorfbald mocht worden. De CKB werd in 1973 samengevoegd met de KNKB, wat leidde tot het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV). Spelers van de CKB hoefden hierdoor niet op zondag te spelen.

Er ontstond ook een bond voor dameskorfbal, de NDKB. Vanwege godsdienstige redenen was het niet mogelijk om er een gemengde sport van te maken, waaruit de Rooms Katholieke Dames Korfbal Bond (RKDKB) ontstond. Na verloop van tijd verviel de godsdienstige stempel, waardoor de naam veranderde in NDKB. Uiteindelijk werden de NDKB en de KNKV op 1 januari 1994 samengevoegd, waardoor er één bond ontstond.

Belangrijke momenten in de korfbalgeschiedenis

Om de gebeurtenissen overzichtelijk te maken, volgt hier een overzicht van de belangrijkste momenten in de korfbalgeschiedenis:

1902: Nico Broekhuysen bedenkt korfbal na inspiratie te hebben opgedaan in Zweden.
1903: De Nederlandse Korfbal Bond (NKB) wordt opgericht.
1920: De Christelijke Korfbalbond (CKB) wordt opgericht.
1938: De NKB wordt koninklijk en verandert in de Koninklijke Nederlandse Korfbal Bond (KNKB).
1953: De introductie van zaalkorfbal maakt het mogelijk om de sport ook in de wintermaanden te spelen.
1965: Verdedigd schieten wordt verboden, wat het spel strategischer maakt.
1973: De KNKB en de CKB fuseren tot het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV).
1991: Het middenvak wordt afgeschaft, waardoor het spel sneller en toegankelijker wordt.
1994: De NDKB en de KNKV worden samengevoegd.
2004: De rieten mand wordt vervangen door een gele kunststof korf, wat bijdraagt aan de professionalisering van de sport.

Spelregels en uitrusting

Er zijn bepaalde basis spelregels waaraan elke speler en de wedstrijdorganisatoren zich moeten houden. Zo dient het veld bij gemengd korfbal een bepaalde afmeting te hebben en dient de korf op een bepaalde hoogte te hangen, afhankelijk van de leeftijd van de spelers. Een team bestaat uit vier heren- en vier damesspelers. Bij het scoren mag de bal niet van onderen in de korf gegooid worden. Elk team ontvangt 1 punt voor een geldig doelpunt, waarbij verschillende technieken gebruikt kunnen worden om te scoren. De traditionele mand is in de loop der jaren vervangen door een gele kunststof korf met een bepaalde diameter. Het is een sport die met de handen wordt gespeeld, het gebruik van de voeten is niet toegestaan. Jongens verdedigen jongens en meisjes verdedigen meisjes.

Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal

Basis spelregels

Korfbal is een sport die je samen moet spelen. Lopen of dribbelen met de bal is niet toegestaan. Overspelen en vrij lopen zijn belangrijke onderdelen in het spel. Vrijlopen is belangrijk, omdat je niet verdedigd mag schieten. Het is verdedigd als de speler die tussen de paal en de aanvaller staat zijn armen omhoog heeft. De verdediger moet zo dicht mogelijk bij de aanvaller staan, zodat de aanvaller met de hand aangeraakt kan worden. Iedereen heeft een persoonlijke tegenstander. Een jongen mag geen meisje verdedigen en een meisje mag geen jongen verdedigen. Korfbal hoort met de handen gespeeld te worden. Je mag de bal niet met je been of voet raken. Lichamelijk contact mag ook niet. Trek dus niet aan andermans shirtjes, ga niet krabben, duwen of aan haren trekken. Er is een grote kans dat de scheidsrechter het ziet en dat je gestraft wordt. De bedoeling van korfbal is dat de aanvallers doelpunten maken en dat de verdedigers dit proberen te voorkomen. Een doelpunt wordt gescoord als een aanvaller de bal van boven af door de korf weet te gooien.

Spelprincipes

Korfbal wordt gespeeld in twee vakken, waarbij beide clubs vier spelers per vak leveren. In het ene vak valt de ene ploeg aan en verdedigt de andere ploeg, in het andere vak is het net andersom. Na twee doelpunten (of na een bepaalde tijd) wordt er van vak en functie gewisseld. Korfbal is een sport die je samen moet spelen. Lopen of dribbelen met de bal is niet toegestaan. Overspelen en goed vrijlopen zijn daarom belangrijke onderdelen in het spel. Goed vrijlopen is belangrijk omdat je niet verdedigd mag schieten. Het is verdedigd als de verdediger tussen de paal en de aanvaller staat en zijn arm omhoog heeft. Iedereen heeft een persoonlijke tegenstander. Een jongen mag geen meisje verdedigen en een meisje mag geen jongen verdedigen. Korfbal hoort met de handen gespeeld te worden en lichamelijk contact is niet toegestaan.

Spelregels in detail

Spelers

Korfbal wordt gemengd gespeeld, dus met mannen en vrouwen door elkaar. De regel is wel dat er in ieder team een gelijk aantal mannen en vrouwen aanwezig moet zijn bij competities. Je kunt korfbal spelen met 4 spelers per team of met 8 spelers per team. De variant met 4 spelers heeft andere regels dan de variant met 8 spelers. De spelers van ieder team moeten genummerde uniforme sportkleding dragen die genoeg verschilt van de kleding van de tegenpartij. Daarnaast moet iedereen geschikte sportschoenen dragen en kortgeknipte en gladde vingernagels hebben. Ook mogen spelers geen voorwerpen dragen die gevaarlijk kunnen zijn voor zichzelf, teamgenoten of tegenspelers. Denk bijvoorbeeld aan brillen zonder montuur, ringen, horloges, oorbellen en halskettingen. Aangezien korfbal een gemengde sport is, is het toegestaan dat er kleine verschillen zitten in het tenue voor mannen en vrouwen, zolang ze er hetzelfde uitzien en ze dezelfde kleur hebben.

Teams

Een team bestaat dus uit 4 of 8 personen. Het maximaal toegestane aantal vervangende spelers op de bank is 6. Deze spelers moeten gedurende de wedstrijd op de bank blijven zitten, maar mogen wel opstaan voor een warming-up. Ieder team heeft een aanvoerder, die meespeelt in het team. Dit moet één van de spelers zijn die de wedstrijd starten en deze persoon blijft gedurende de hele wedstrijd de aanvoerder. De rol mag alleen opgegeven worden als er sprake is van een ernstige blessure waardoor de speler niet meer mee kan doen, of een rode kaart. De aanvoerder van ieder team draagt een duidelijk zichtbare band of tape in een contrasterende kleur ten opzichte van het tenue op het bovenste deel van de arm. Ieder team heeft daarnaast een coach en assistent-coach, die tijdens de wedstrijd op de bank zitten. De coach mag onder bepaalde omstandigheden van de bank af:

Om instructies te geven aan spelers uit zijn team
Om een time-out aan te vragen of te gebruiken
Om een vervanging aan te vragen en zelf uit te voeren

Een assistent-coach is niet verplicht, maar wel toegestaan. Deze persoon blijft ook op de bank zitten en mag van de bank af komen om instructies te geven aan de spelers, zolang hij de anderen niet stoort en buiten het speelveld blijft. Op ieder moment van een wedstrijd mag slechts één van de coaches de bank verlaten.

Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?

Speeltijd

Een korfbalwedstrijd wordt altijd gespeeld in twee helften van 25 minuten en iedere speelhelft wordt weer verdeeld in twee gelijke periodes door een technische time-out van 1 minuut. De wedstrijdklok start vervolgens weer met één van de volgende situaties:

De scheidsrechter fluit voor een uitworp aan het begin van iedere periode van de wedstrijd en na ieder doelpunt dat gescoord wordt, voor het team dat een punt tegen heeft gekregen.
De scheidsrechter fluit om het spel verder te laten gaan, behalve als er sprake is van een strafworp, niet afhankelijk van de reden van de time-out.
Na een gemiste strafworp, bij de eerste aanraking van de bal door een speler van één van de teams.

De wedstrijdklok stopt in de volgende situaties:

Als de tijd van een periode is verstreken.
Wanneer de scheidsrechter om wat voor reden dan ook fluit tijdens het spel.
Wanneer er door één van de teams wordt gescoord.

Scoren

Om een doelpunt te scoren, moet een speler de bal van bovenaf volledig door de korf laten gaan, zonder dat deze eerst van onderaf is gegooid door de korf is gegaan en weer terug is gevallen. Een doelpunt telt ook nog steeds wanneer het zeker is dat de bal volledig door de korf zou zijn gegaan, maar een verdediger dit voorkomt door de bal van onderaf weer terug te slaan. Een doelpunt geeft één punt aan het team dat aanvalt in het vak waarin de bal volledig door de korf is of zou zijn gegaan.

Vakwijzigingen

Iedere keer nadat er twee doelpunten zijn gescoord, ongeacht door welk team (dit hoeft ook niet beide door hetzelfde team te zijn), veranderen de spelers van speelvak en veranderen ook de rollen van de spelers. Dit betekent dat aanvallers verdedigers worden en verdedigers aanvallers. Na de rustpauze verandert enkel het vak waarin de spelers spelen, niet hun rol.

Uitworp

De uitworp wordt altijd genomen door een aanvaller vanaf een punt binnen zijn of haar vak op niet meer dan 2 meter afstand van het midden van het speelveld met dezelfde bepalingen als voor een spelhervatting. Er vindt een uitworp plaats aan het begin van iedere periode van een wedstrijd en na ieder doelpunt door het team dat zojuist een punt tegen heeft gekregen.

Vrije bal en strafworp

Mocht er na een golden goal-periode nog steeds geen winnaar zijn bepaald, dan gaat het spel door met strafworpen. Meteen na het aflopen van de golden goal-periode wordt er getost. De winnaar van die toss mag kiezen of zij wel of niet de eerste strafworp nemen en op welke korf alle strafworpen genomen moeten worden. Tot op dit moment zijn vervangingen nog toegestaan, totdat de coaches de scheidsrechter hebben geïnformeerd over de volgorde waarin de spelers de strafworpen gaan nemen. De strafworpen worden genomen volgens het ‘sudden-death’ systeem. Dat betekent dat het spel eindigt zodra het ene team een doelpunt meer heeft gescoord dan het andere team uit hetzelfde aantal strafworpen. Het team dat een punt meer heeft, is de winnaar.

Spelersvervangingen

Het vervangen van een speler is enkel toegestaan tijdens een spelonderbreking. Per team zijn er per wedstrijd slechts 8 vervangingen toegestaan. Dit gaat volgens een strakke procedure, die begint met dat de vervangende speler op tijd klaar moet staan in het vervangingsvlak. Vervolgens vraagt de coach de vervanging aan bij de juryvoorzitter of de scheidsrechter. Bij de eerstvolgende onderbreking van het spel door de scheidsrechter wordt er een geluidssignaal afgegeven dat aangeeft dat er een vervanging aan is gevraagd. Als de scheidsrechter hier toestemming voor geeft, geeft hij het wisselsignaal af. Na de vervanging gaat de wedstrijd weer door waar hij gebleven was, precies zoals hij door was gegaan als de wissel niet plaats had gevonden.

Time-out

Een time-out is een onderbreking van de wedstrijd die 1 minuut duurt. Een time-out wordt altijd aangevraagd door de coach van één van de spelende teams. Ieder team mag twee keer per wedstrijd een time-out aanvragen.

Wisselen

Het maximaal aantal toegestane wissels per wedstrijd is 8. Wanneer dat aantal bereikt is en een speler tijdens de wedstrijd geblesseerd raakt, kan deze speler alleen worden vervangen door een teamgenoot als de scheidsrechter hier toestemming voor geeft. Als een speler wordt vervangen, mag hij of zij niet tegelijkertijd terugkeren in het andere speelvak. De vervangen speler komt pas weer in aanmerking voor een wissel als de wedstrijd weer hervat is. Een vervangen speler gaat op de bank zitten.

Overtredingen

Er zijn een aantal dingen die verboden zijn te doen tijdens een wedstrijd en dus als overtredingen worden gezien:

lopen met de bal
alleen spelen
schieten vanuit verdedigende posities
schieten na het snijden langs een andere aanvaller
bal aan een andere speler van het eigen team overgeven
bal spelen met been of voet
paal aanraken of vasthouden
passief spelen
scoren vanuit het verdedigingsvak van het aanvallende team of rechtstreeks vanuit een uitworp, uitbal, spelhervatting of vrije worp
tegenstander buitensporig te hinderen
tegenstander te duwen, vast te houden of af te houden
buiten het eigen vak te spelen
uitbal
toegestane tijdslimiet in het aanvalsvak overschrijden
duiken naar de bal
stompen of slaan van de bal

Spelregels voor de jeugd

De jeugd speelt korfbal met aangepaste regels en veldafmetingen. Hieronder een overzicht van de leeftijdscategorieën en de bijbehorende spelregels:

Leeftijdsgroep	Leeftijd	Spelvorm	Tijdsduur	Speelveld	Balgrootte	Korfhoogte	Strafworpen	Competitie
Selectie-Senioren	18 en ouder	2-vakskorfbal	2 x 30 minuten	40m x 20m	K5	3,5 m	Na wedstrijd, 12 strafworpen per club	Verplicht
A-junioren	14 - 16	2-vakskorfbal	2 x 30 minuten	40m x 20m	K5	3,5 m	Geen strafworpen	Verplicht
B-aspiranten	12 - 14	2-vakskorfbal	2 x 25 minuten (zaal)	40m x 20m	K5	3,5 m	Geen strafworpen	Verplicht
C-aspiranten	11 - 12	2-vakskorfbal	2 x 25 minuten (veld/zaal)	40m x 20m	K5	3,5 m	Geen strafworpen	Verplicht
D-pupillen	10 - 11	2-vakskorfbal	2 x 25 minuten	40m x 20m	K4	3 m	Geen strafworpen
E-pupillen	8 - 9	1 vak, 4 tegen 4	4 x 10 minuten	24m x 12m (zaal: 20m x 12m)	K4	3 m	Na wedstrijd, 12 strafworpen per club
F-pupillen	7 - 8	1 vak, 4 tegen 4	4 x 10 minuten	24m x 12m (zaal: 20m x 12m)	K3	2,5 m	Na wedstrijd, 12 strafworpen per club
Kangaroes	2 - 7	nvt	nvt	nvt	nvt	nvt	nvt

Competitievormen

4Korfbal: Bij deze vorm speel je met twee teams van 4 spelers, waarvan 2 mannen en 2 vrouwen.
8-tegen-8: Bij deze vorm speel je met twee teams van 8 spelers, met ieder 4 mannen en 4 vrouwen.

Benodigdheden om korfbal te spelen

Wat heb je nodig om korfbal te spelen:

Palen
Korven
Bal
Schoenen
Schotklok
Scorebord
Tijdklok
Jurytafel

De populariteit van korfbal

Een van de redenen dat korfbal zo populair is geworden, is dat het een van de weinige teamsporten ter wereld is waar jongens en meisjes in één team samenspelen. De teams bestaan meestal uit vier jongens en vier meisjes, al zijn er ook damesteams. Vroeger werd korfbal alleen buiten gespeeld, maar in 1966 kwam daar verandering in met de start van een zaalcompetitie. Nu wordt de eerste helft van de veldcompetitie voor het zaalseizoen gespeeld en de tweede helft erna. In de zomer kan er ook beachkorfbal gespeeld worden.

Het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV) behartigt de belangen van bijna 100.000 korfballeden en 580 korfbalverenigingen en is een serviceverlener voor de korfbalsport en de verenigingen. Het KNKV is verantwoordelijk voor de organisatie en voortgang van de competitie en een brede ondersteuning van de verenigingen.

Van recreatie tot topsport

Door training kun je van recreatief niveau naar gevorderd niveau gaan. Je kunt in competitie gaan spelen en zelfs internationaal korfbal gaan beoefenen, afhankelijk van je kwaliteiten en het samenspel met je team. Er zijn verschillende competitieniveaus, zoals de veld- en zaalcompetitie. De hoogste klasse is de Korfbal League.

Korfbal is enorm gegroeid. De KNKV telt maar liefst negentigduizend leden, verdeeld over ongeveer vijfhonderd verenigingen in heel Nederland.

Korfbal internationaal

Een studiereis naar Zweden door een Amsterdamse onderwijzer heeft ertoe geleid dat korfbal momenteel wordt gespeeld op vijf continenten en in bijna zeventig landen. Nico Broekhuysen ging in 1902 naar Zweden voor een cursus handenarbeid en zag er het spel ringboll. Eenmaal terug in Amsterdam vereenvoudigde hij de regels, verving de ring door een korf en introduceerde het spel op zijn school.

Toen in hetzelfde jaar de Amsterdamse Bond voor Lichamelijke Opvoeding op zoek was naar een spel waaraan zowel jongens als meisjes konden deelnemen bracht Broekhuysen zijn variant naar voren. Nadat korfbal in Nederland een officiële sport was geworden met een eigen bond werd korfbal al snel naar België gebracht. Al in 1920 werd korfbal gedemonstreerd in Antwerpen. Toch duurde het tot 1921 voordat de Koninklijke Belgische Korfbal Bond werd opgericht. De samenwerking tussen Nederland en België leidde in 1933 tot de oprichting van de Federation Internationale de Korfball, later omgezet naar het Engels, de International Korfball Federation (IKF).

In de periode na de Tweede Wereldoorlog is het aantal landen waar gekorfbald wordt flink gestegen. Op dit moment zijn er bijna zeventig landen aangesloten bij de IKF en dat aantal stijgt nog ieder jaar. Hoewel Nederland en België toonaangevend waren bij de internationalisering van het korfbal en veelal zitting hadden in commissies en het bestuur is dit de afgelopen jaren structureel veranderd. Momenteel kent de IKF continentale confederaties die onder verantwoordelijkheid van het bestuur hun werkzaamheden uitvoeren. In 1993 werd de IKF erkend door het Internationaal Olympisch Comité. Dit betekent dat korfbal tot de ‘olympische familie’ behoort. Daarmee is korfbal echter nog geen olympische programmasport. Het doel is om met korfbal in 2028 voor het eerst een programmasport op de Olympische Spelen te zijn. Daarvoor is echter nog veel werk te verrichten. Veel media-aandacht, massaal bezochte evenementen, jeugd aanspreken en een onvoorspelbaar podium zijn noodzakelijke voorwaarden. Extra kansen zijn er voor korfbal vanwege het emancipatoire karakter van korfbal. Nederland en België nemen als sterkste landen het voortouw bij het uitbouwen van korfbal in de wereld. Het is van groot belang dat er een bredere wereldtop komt. Zonder gelijkwaardige tegenstanders is er geen sprake van een echte internationale competitie. Samen met de IKF werken beide landen sinds 2012 samen bij de promotie en de verdere ontwikkeling van internationaal korfbal. Er wordt gewerkt aan een wereldtop van zes tot acht landen en geleidelijke groei van het aantal korfbalnaties.

Korfbal vandaag de dag

Korfbal blijft zich vernieuwen en er wordt jaarlijks geëxperimenteerd met nieuwe spelregels en technieken op de bekende ‘Korfbal Challenge’. Het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV) behartigt de belangen van bijna 100.000 korfballeden en 580 korfbalverenigingen en is een serviceverlener voor de korfbalsport en de verenigingen. Het KNKV is verantwoordelijk voor de organisatie en voortgang van de competitie en een brede ondersteuning van de verenigingen.

tags: #korfbal #geschiedenis #en #regels