Inleiding
De Koninklijke Haagsche Cricket & Voetbal Vereeniging (KHC&VV), een begrip in de Nederlandse sportwereld, kent een rijke historie die teruggaat tot de late 19e eeuw. De vereniging, die begon als een bescheiden cricketclub, is uitgegroeid tot een multifunctionele sportvereniging met een prominente plaats in de Haagse sportgeschiedenis. Dit artikel beschrijft de opkomst, successen en ontwikkelingen van deze bijzondere club.
De Vroege Jaren: Van Cricket tot Voetbal
De oorsprong van de Koninklijke Haagsche Cricket & Voetbal Vereeniging ligt in mei 1878, toen de Haagsche Cricket Club werd opgericht. In 1881 ontstond in Den Haag ook de cricketclub Olympia, die in 1883 begon met voetballen. Deze vroege voetbalactiviteiten vonden plaats in een tijd waarin de sport in Nederland nog in de kinderschoenen stond. Er is onduidelijkheid over wanneer voor het eerst in Nederland werd gevoetbald, maar er wordt gespeculeerd dat Engelse textielarbeiders in Enschede het spel al in 1862 beoefenden. Rond 1870 zou er ook een wedstrijd op de Maliebaan in Den Haag hebben plaatsgevonden tussen Engelse textielarbeiders en leden van de Britse ambassade.
De initiële clubkleuren van de Haagsche Cricket Club waren rood en wit, kleuren die nog steeds zichtbaar zijn aan de buitenzijde van het clubhuis en de kleedkamers. In de jaren na 1878 vonden er diverse fusies plaats tussen verschillende verenigingen. Dit resulteerde in 1893 tot de oprichting van de ’s Gravenhaagsche Cricket- en Footballclub, met twee afzonderlijke maar nauw verbonden verenigingen: HCC (cricket) en HVV (voetbal). Geel en zwart werden de officiële clubkleuren, destijds de kleuren van de Gemeente Den Haag.
De Eerste Successen op het Malieveld
HCC en HVV vierden hun eerste kampioenschappen op het Malieveld, waar linten dienden als doellatten en schaapherders met hun kudde het veld doorkruisten. In die periode waren zij ook een van de initiatiefnemers van de oprichting van de huidige KNCB (Koninklijke Nederlandse Cricket Bond) in 1884 en de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond) in 1889.
In de beginjaren was er nog geen sprake van een reguliere competitie. Men speelde gewoon tegen tegenstanders die men aardig vond en wedstrijden werden per brief afgesproken. Het eerste elftal van HVV kwam in het seizoen 1890-1891 uit in de 1e Klasse West, met als tegenstanders Concordia (Rotterdam), HFC (Haarlem), Olympia (Gouda) en R.A.P.. In 1891 schreef HVV historie door bovenaan te eindigen in een competitie met vijf clubs. Tijdens dit seizoen werd met HBS een tweede Haagse voetbalclub geboren.
Lees ook: Groei en ontwikkeling van cricket in Nederland
In 1896 wist HVV al op de tweede zondag van maart het kampioenschap binnen te halen door een 3-0 zege op HFC. Van de 12 competitiewedstrijden werden er maar liefst 10 gewonnen en 2 gelijk gespeeld. In 1896 werd er nog niet om het kampioenschap van Nederland gespeeld.
De Verhuizing naar de Diepput
In 1898 werd het voetbal- en cricketspel op het Malieveld verboden. Een vriendelijke baron bood uitkomst en stond de cricketers en voetballers toe een gedeelte van zijn landgoed Clingendael te huren, op voorwaarde dat hij de voetballers zelf niet kon zien. De voorzitter van HVV liep met een vlag in de hand van zijn huis af, tot hij uit het zicht was verdwenen. Daar, op de Achterste Diepput, kwam het eerste veld te liggen. Later kwamen daar het huidige tweede en derde veld bij. Het terrein van circa 35.000 vierkante meter en de opstallen zijn sinds 1947 eigendom van de vereniging, wat in Nederland als een bijzonderheid kan worden aangemerkt. In 1998 werd gevierd dat de vereniging honderd jaar bespeler was van ‘de Diepput’.
De Gouden Jaren van HVV: De Leeuw van Wassenaar
Op de Diepput groeide HVV uit tot de ‘Leeuw van Wassenaar’. Van 1900 tot 1903 werden vier landskampioenschappen op rij behaald, een prestatie die alleen de profvoetballers van PSV en Ajax hebben kunnen evenaren. In 1914 werd HVV voor de tiende en laatste maal kampioen. Naast Ajax, PSV en Feyenoord heeft HVV als enige amateurvereniging een gouden ster op het shirt.
In het seizoen 1904-1905 kwam HVV 1 uit in de 1e Klasse A District West met als tegenstanders: Ajax (Leiden), DFC (Dordrecht), Haarlem, HBS (Den Haag), Hercules (Utrecht), HFC Haarlem, Quick (Den Haag), RAP (Amsterdam), Rapiditas (Rotterdam), Sparta (Rotterdam) en Velocitas (Breda). In 1904 werd voor het eerst bij HVV een Engelse fulltime oefenmeester aangesteld, de heer Yates. Voor de zevende keer op rij werd HVV dit seizoen kampioen van Nederland.
In 1914 kwam bij HVV het jeugdvoetbal tot leven en bracht de club als eerste club een jeugdteam in de wei. Tot dat moment speelde de enkele jeugdlieden die de vereniging had, mee in de seniorencompetitie.
Lees ook: Cricket aansteker bijvullen: stap voor stap instructies
HCC's Dominantie in Cricket
Terwijl HVV furore maakte in het voetbal, was HCC oppermachtig in de eerste seizoenen en verwierf de bijnaam ‘De Groote Haagsche’. In de periode 1916-1936 werd twee keer geen HCC team kampioen. HCC kent na de oorlog opnieuw een periode van langdurige overmacht. Tussen 1955 en 1968 behaalden HCC 1 en 2 tezamen twaalf van de veertien landstitels. In 2020 werd HCC landskampioen (in de Topklasse), maar vanwege de Covid-19 pandemie en de daarmee gepaard gaande restricties werd in dat seizoen geen officiële competitie gespeeld. In 2022 werd HCC voor het laatst kampioen van Nederland, waarmee HCC 49-voudig kampioen is.
De Overgang naar Amateurvoetbal
HVV hield zich tot 1932 staande tussen clubs als Ajax en Feyenoord. Maar toen de voetbalsport steeds populairder werd, moest genoegen worden genomen met een bijrol. Bij de invoer van het betaalde voetbal in 1954 koos de vereniging voor de amateurstatus. Het gevolg was dat HVV - ondanks enkele oplevingen - geleidelijk afzakte naar de lagere regionen van het amateurvoetbal. HVV 1 komt thans uit in de Tweede klasse Zaterdag van de KNVB.
Uitbreiding met Tennis en Squash
In 1975 werd een derde afdeling aan de vereniging toegevoegd: de Haagsche Tennis Vereniging (HTV), die in 2012 haar activiteiten beëindigde. Na de bouw van een nieuw squashcomplex kwam in 1978 ook een nieuwe tak van sport binnen de vereniging: de Haagse Squash Vereniging De Diepput (HSV De Diepput). In 2005 is de Diepput een samenwerking aangegaan met de Haagsche Squash Rackets Club “HSRC” (1939). Vanaf 2005 komt de squashafdeling uit onder de naam HSRC De Diepput.
Het Predicaat Koninklijk
Gezien de verdiensten van de vereniging voor de Nederlandse sportwereld, werd ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van HCC in 1978 door Hare Majesteit de Koningin het predicaat ‘Koninklijke’ aan de HC & VV toegekend.
Jubilea en Eerbetoon
Onder grote publieke belangstelling kon de jubileumcommissie direct na afloop van de wedstrijd HVV 1 - TAC’90 1 het jubileumcadeau aan de vereniging overhandigen. Commissievoorzitter Mark Jonkman hield een korte toespraak waarin hij de traditie van elke jubileumcommissie toelichtte, waarbij een cadeau aan de vereniging wordt overhandigd. Hierna werd het standbeeld onthuld door Mark en algemeen voorzitter Jeroen Smits. Een prachtig standbeeld van een HVV voetballer siert vanaf heden de Diepput. Met het HVV standbeeld is tevens een miniatuur HVV standbeeld opgeleverd. Jeroen toonde dit ook en deelde mede dat dit miniatuur de Fred Beekman prijs zal gaan worden. Dit gaat toekomen aan een lid met bijzondere prestaties voor de club en waarover later meer bekend wordt gemaakt.
Lees ook: Laatste Nieuws over Bloemendaal Cricket
tags: #koninklijke #haagsche #cricket #en #voetbalvereeniging #geschiedenis