Voetbal is de volkssport nummer één in Nederland, en de KNVB, met meer dan 1,2 miljoen leden, is de grootste sportbond van het land. Wekelijks organiseert de KNVB, samen met 3.200 verenigingen, ongeveer 33.000 wedstrijden. Binnen al deze wedstrijden is het, zeker in de jeugdcategorieën, van belang dat het plezier in het spel voorop staat. Dit artikel behandelt de specifieke spelregels en aandachtspunten voor JO17 (onder 17) amateurvoetbal, waarbij de focus ligt op een positieve en leerzame ervaring voor alle betrokkenen.
Voorbereiding door de Scheidsrechter
Een goede voorbereiding is essentieel voor een prettig verloop van de wedstrijd. De scheidsrechter speelt hierin een cruciale rol.
- Communicatie met trainers: Voor de wedstrijd begint, is het aan te raden om even naar de trainers toe te lopen en jezelf voor te stellen. Vraag of er nog bijzonderheden zijn waar je rekening mee moet houden.
- Assistent-scheidsrechters: Vraag aan beide teams wie de grensrechters zijn. Leg uit dat je van hen verwacht dat ze bij corners op de achterlijn staan om te beoordelen of de bal over de lijn is geweest. Vraag ze duidelijk te vlaggen voor welke kant de inworpen zijn, maar niet voor overtredingen.
- Materialen: Controleer of er minstens twee ballen aanwezig zijn en of deze voldoende hard zijn opgepompt.
Voor de Wedstrijd
- Toss: Laat de aanvoerder van het uitteam kiezen tussen kop of munt. De winnaar van de toss bepaalt welke kant ze op spelen.
- Handen schudden: Laat alle spelers elkaar een hand geven als teken van sportiviteit en respect.
Tijdens de Wedstrijd
- Speelduur: Een wedstrijd in de JO17 categorie duurt 2 keer 30 minuten.
- Fluiten: Fluit niet te veel voor kleine vergrijpen, maar wees duidelijk en consequent bij overtredingen die de veiligheid van de spelers in gevaar brengen.
- Plezier: Zorg ervoor dat de spelers plezier hebben in het spel. Wijs een speler bijvoorbeeld op een losse veter.
- Wisselen: Teams mogen onbeperkt wisselen, maar alleen als het spel stil ligt.
Straffen: Gele en Rode Kaarten
- Gele kaart: Een gele kaart betekent dat de speler tien minuten uit de wedstrijd moet. Het team speelt dan met een man minder. Noteer de minuut en de speler die de gele kaart krijgt. Als de speler geen rugnummer heeft, omschrijf hem dan (bijvoorbeeld: "die blonde met die bril"). Vul in de app in hoeveel gele kaarten je aan elk team hebt gegeven. Dat vul je in op het tabblad Tijdstraffen (dus niet bij Kaarten!).
- Rode kaart: Een rode kaart betekent dat de speler niet meer mee mag doen aan de wedstrijd. Een rode kaart vul je wel in op het tabblad Kaarten. De KNVB wil ook weten welke speler dat was.
Belangrijkste Principe: Plezier in het Spel
Het allerbelangrijkste is dat de spelers plezier hebben in de wedstrijd. Straf dus niet te zwaar als iets niet helemaal goed gaat. Het is amateurvoetbal, en de ontwikkeling van de spelers staat centraal.
Specifieke Aandachtspunten voor O16/O17-spelers
De leeftijdscategorie O16/O17 is een cruciale fase in de ontwikkeling van jonge voetballers. Zowel fysiek als mentaal maken ze grote stappen. Dit brengt specifieke aandachtspunten met zich mee voor trainers en coaches.
Teamspel en Individuele Ontwikkeling
In het begin van deze leeftijdsfase zijn spelers vaak gericht op hun eigen prestaties. Met de juiste begeleiding kunnen ze uitgroeien tot echte teamspelers. Het is belangrijk om ze te helpen hun individuele mogelijkheden in te zetten voor het team. Ze wagen zich vaak aan acties die voor het team weinig rendement hebben. Help ze zodat hun individuele mogelijkheden meer gaan opleveren. Het besef van teamtaken en de rol van elke positie is inmiddels aanwezig. Nu gaat het erom dat spelers hun handelingen op elkaar afstemmen en dat dit bijdraagt aan het winnen van de wedstrijd.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Coaching en Communicatie
Je hoeft in je coaching niet meer in algemeenheden te blijven hangen. Je mag zaken benoemen zoals ze zijn, zolang iedereen zich in de groep maar veilig voelt. Controleer dit regelmatig in je persoonlijke contacten met spelers.
Leren Winnen
O17-spelers gaan ‘leren’ winnen. Vanuit elf posities en bijhorende taken streven spelers meer dan voorheen gezamenlijk een doel na. Je begeleidt ze hierin, door ze te leren hoe ze als team op dezelfde wijze kenmerkende spelsituaties kunnen interpreteren en daar adequaat op kunnen reageren. Spelers kunnen in deze fase leren hoe men kan inspelen op verschillende scenario's. Bijvoorbeeld wat gaan we doen in de wedstrijd als er nog tien minuten te spelen zijn en wij met 0-1 achter staan.
Sociale Aspecten en Puberteit
O16/O17-spelers vergelijken zichzelf constant met hun omgeving. In de kleedkamer schamen sommigen zich voor hun lichaam. Zorg voor een veilige omgeving voor iedereen. Voor de onopvallende speler, maar vergeet ook de grote mond niet - zijn/haar gedrag kan een uiting van onzekerheid zijn. Help ze nieuwe of andere waarden te geven aan bepaalde situaties op het veld, rond het team of op de club. Bijvoorbeeld: Het samen presteren, het rekening houden met elkaar en respecteren van elkaar en het doen van vrijwilligerswerk (trainer, coach, spelleider of pupillenscheidsrechter zijn).
Jongens en meiden zijn nu echt in de puberteit, ze kunnen lusteloos zijn, onredelijk, humeurig. Op dit moment zullen de verschillen gemiddeld genomen groter worden. Bij meiden kan zich dat bijvoorbeeld uiten in het maken van veilige, comfortabele keuzes die meiden kunnen beperken in hun ontwikkeling. Het is belangrijk dat de trainer/coach deze meiden op een veilige manier uitdaagt om zich wel te durven onderscheiden. Bij jongens daarentegen uit zich dat in het soms nemen van grote risico’s die ze niet overzien. Deze keuzes kunnen zorgen voor onveilige situaties. Het is belangrijk dat de trainer een fysiek en sociaal veilige omgeving creëert, waarin jongens worden geholpen bij het verkrijgen van inzichten welke gevolgen hun handelen zou kunnen hebben.
Winnen is voor jongens belangrijker dan ooit. Jongens hebben een zeer grote bewijsdrang. Dit kan dus gepaard gaan met het opzoeken van grenzen. Dat zie je ook terug op het veld. Het tempo op het veld ligt plotseling zeer hoog en er wordt overdreven scherp gedekt. Onbesuisde slidings, misplaatste trap buitenkant voet, explosieve reacties op een beslissing van de scheids. Iedereen schreeuwt. We moeten elkaar toch coachen? Kortom: chaos. Wees duidelijk en consequent in hetgeen jij op en rond het veld toestaat. Kanaliseer oplaaiende emoties en haal oververhitte spelers tijdig naar de kant.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Meiden kunnen winst en verlies beter relativeren. Dit is op het veld te zien doordat er minder incidenten plaatsvinden waar meiden bij betrokken zijn. In het spel is er ook meer afstemming en overleg zichtbaar. Meiden zijn niet bezig zich te onderscheiden maar volgen taken en afspraken om tot het beste resultaat te komen. Meiden worden in deze leeftijd vooral kritischer op zichzelf. Jongens worden eerder kritischer op anderen. Jongens willen zich graag op verschillende manieren onderscheiden. Meiden vinden het gemiddeld genomen belangrijker om een gewaardeerd onderdeel van het team te zijn.
Fysieke Ontwikkeling
Fysiek zijn de meeste meiden aan het einde van hun lengte groei. Meiden krijgen in deze fase wel meer vrouwelijke vormen. De stand van de heupen is anders dan bij jongens waardoor er meer kans op kruisbandletsel is. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden in de belastbaarheid en belasting van de meiden. Jongens groeien in de lengte nog even door. Ook worden ze nu breder maar niet altijd sterker. Ze ervaren minder controle over hun ledematen. Ook bij jongens dient nog rekening gehouden te worden met de belastbaarheid en belasting. Gemengd voetballen kan nog prima op deze leeftijden, is echter niet voor alle kinderen nog een logische keuze.
Wisselregels
De KNVB hanteert verschillende wisselregels, afhankelijk van de categorie.
Categorie A
- JO15, JO16, JO17, MO15, MO17, MO20: Per wedstrijd staan maximaal 18 spelers op het wedstrijdformulier. Hiervan beginnen 11 spelers in het veld en zitten maximaal 7 wisselspelers op de bank. Tijdens de wedstrijd zijn 4 wisselmomenten toegestaan: 3 tijdens de speeltijd en 1 in de rust. Bij elk wisselmoment mogen 7 spelers tegelijk gewisseld worden. Dit betekent dat er iedere keer maximaal 7 spelers tegelijk in en uit het veld gaan. Gewisselde spelers mogen bij een volgend wisselmoment weer terugkeren in het veld. Omdat er 4 wisselmomenten zijn (3 tijdens de speeltijd en 1 tijdens de rust), kunnen in totaal 28 wisselbewegingen plaatsvinden.
- O19 en ouder: Vanaf de leeftijdscategorie Onder 19 (O19) geldt dat er tijdens een wedstrijd 4 wisselmomenten zijn toegestaan: 3 momenten tijdens de speeltijd en 1 moment in de rust. Binnen deze wisselmomenten mogen in totaal 5 spelers gewisseld worden gedurende de hele wedstrijd. Gewisselde spelers mogen niet opnieuw meespelen nadat zij zijn vervangen.
Categorie B
In de O13, O14 categorie A en gehele categorie B mag onbeperkt gewisseld worden met maximaal 7 wisselspelers. Dit houdt in dat spelers op elk moment tijdens de wedstrijd kunnen worden gewisseld, zonder beperking in het aantal wisselbewegingen. In de O13 en O14 wordt vliegend wisselen toegepast. Dit betekent dat spelers gewisseld kunnen worden zonder dat het spel hiervoor hoeft te worden onderbroken. De wissel kan dus plaatsvinden terwijl het spel doorgaat. In de O15 en ouder vindt het wisselen op de traditionele manier plaats. Dit houdt in dat het spel eerst stil moet liggen en de wissel alleen met toestemming van de scheidsrechter mag worden uitgevoerd.
Seizoen en Speeldagen
Voetbalwedstrijden worden in principe gespeeld op zaterdag. Incidenteel kan op een doordeweekse avond worden gespeeld, onder andere bij inhaalwedstrijden of verplaatsingen in overleg met de tegenstander. Het voetbalseizoen (competitie) loopt van september tot en met eind mei/begin juni. Dit is afhankelijk van de speeldagen-kalender, welke ieder seizoen door de KNVB wordt bepaald. Voor elk seizoen wordt bepaald in welke leeftijdsgroep de speler/speelster hoort op basis van het geboortejaar.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Vernieuwde Spelregels
In het seizoen 2024/‘25 worden de vernieuwde spelregels toegepast bij de O13 t/m O15 categorie B (jongens en meiden) en MO13/MO15 categorie A. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van deze wijzigingen.
tags: #knvb #spelregels #jo17 #amateurs