Voetbal is een sport die draait om teamwork, talentontwikkeling en eerlijke concurrentie. Om dit te waarborgen, heeft de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) een uitgebreid reglement opgesteld. Een belangrijk onderdeel hiervan betreft de speelgerechtigdheid van spelers, met specifieke regels voor het uitlenen van spelers, inclusief die in de categorie C-junioren (JO13 en JO14). Dit artikel duikt in de details van deze regels, zodat trainers, spelers en ouders goed geïnformeerd zijn.
Algemene Principes van Speelgerechtigdheid
De KNVB hanteert regels om te voorkomen dat spelers oneindig heen en weer pendelen tussen verschillende teams. Dit systeem, vaak aangeduid als de "speelgerechtigdheidsladder", zorgt ervoor dat spelers die regelmatig in een hoger team spelen, niet meer in een lager team kunnen uitkomen. Dit bevordert de ontwikkeling en eerlijkheid binnen de competities.
Er zijn regels verbonden aan de speelgerechtigdheid van een voetballer. Zodra een speler 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld. Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld. Als teams in dezelfde divisie of klasse uitkomen, dan geldt deze beperking niet.
Specifieke Regels voor Jeugdspelers (JO13 t/m JO19)
Voor jeugdspelers in de leeftijdscategorieën JO13 tot en met JO19 (inclusief de C-junioren) geldt een specifieke regeling.
Zodra een speler 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (van zijn eigen leeftijdscategorie) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (jongere leeftijdscategorie) deelnemen. Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld. Als teams in dezelfde divisie of klasse uitkomen, dan geldt deze beperking niet.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Het is belangrijk te onthouden dat deze regel geldt binnen de eigen leeftijdscategorie. Een JO13-speler die 15 wedstrijden in een hoger JO13-team heeft gespeeld, mag niet meer in een lager JO13-team uitkomen.
Flexibiliteit binnen de Jeugd: Meedoen in Oudere Leeftijdsklassen
Een belangrijke uitzondering binnen het jeugdvoetbal is de mogelijkheid voor spelers om in oudere leeftijdsklassen mee te doen.
Jeugdspelers hebben de mogelijkheid om in oudere leeftijdsklassen uit te komen zonder dat dit consequenties heeft voor deelname aan wedstrijden in de eigen leeftijdsklasse met uitzondering voor elftallen uitkomende in de categorie B. Gezien deze verruiming is het werken met een speelgerechtigdheidsladder in het jeugdvoetbal niet aan de orde. Jeugdspelers krijgen veel meer mogelijkheden om ervaring op te doen in oudere leeftijdsklassen.
Dit betekent dat een talentvolle JO13-speler af en toe in een JO15-team kan spelen om ervaring op te doen, zonder dat dit zijn speelgerechtigdheid in zijn eigen JO13-team aantast. Deze regeling is in het leven geroepen om talentontwikkeling te stimuleren en spelers de kans te geven zich op een hoger niveau te meten.
Wedstrijden behorend tot de reguliere competitiefasen (hoofdklasse fase 1 t/m 3 en divisie najaar/ voorjaarsreeks) worden meegeteld in de wedstrijdtelling.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Dispensatiespelers in Categorie A
In bepaalde gevallen kan er sprake zijn van dispensatiespelers. Dit zijn spelers die, om specifieke redenen, toestemming hebben om in een lagere leeftijdscategorie te spelen.
Dispensatiespelers in categorie A zijn alleen toegestaan naar aanleiding van een (her)indeling of expliciete toestemming. De competitieleider zal de vereniging erop attenderen als hiervoor een opwaardeerverzoek moet worden gedaan. Zodra een speler gecombineerd 15 (na)competitiewedstrijden in zijn eigen of een oudere leeftijdscategorie in de categorie A heeft gespeeld, mag hij niet meer als dispensatiespeler uitkomen in zijn eigen leeftijd en/of een jongere leeftijdscategorie categorie B.
Deze toestemming wordt niet zomaar gegeven en is vaak gekoppeld aan specifieke omstandigheden, zoals een (her)indeling van teams of een expliciet verzoek van de vereniging. Het is belangrijk om te onthouden dat de competitieleider hierin een belangrijke rol speelt en de vereniging zal informeren over de benodigde stappen.
Meidenvoetbal (MO13 t/m MO20)
Voor meidenvoetbal (MO13 t/m MO20) gelden vergelijkbare regels als voor jongens.
Zodra een speelster 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (van zijn eigen leeftijdscategorie) is uitgekomen, dan mag deze speelster niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (jongere leeftijdscategorie) deelnemen. Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld. Als teams in dezelfde divisie of klasse uitkomen, dan geldt deze beperking niet. Vastspeelregeling isóók van toepassing op de 4e fase (Final League).
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Ook hier geldt de uitzondering dat meiden in oudere leeftijdsklassen mogen meedoen zonder dat dit hun speelgerechtigdheid in hun eigen team aantast.
Meiden hebben de mogelijkheid om in oudere leeftijdsklassen uit te komen zonder dat dit consequenties heeft voor deelname aan wedstrijden in de eigen leeftijdsklasse. Gezien deze verruiming is het werken met een speelgerechtigdheidsladder in het meidenvoetbal niet aan de orde. meidenspelers krijgen veel meer mogelijkheden om ervaring op te doen in oudere leeftijdsklassen. Dit geldt ook voor het uitkomen in wedstrijden van een JO-team waarbij geldt dat in dat geval een speelster 1 jaar ouder mag zijn dan wat voor die leeftijdsklasse van toepassing is.
Deelname aan MO20 Competitie
Voor speelsters die geboren zijn op of na 1 januari 2005, is er de mogelijkheid om deel te nemen aan de MO20 competitie.
Deelname aan de MO20 competities is mogelijk voor speelsters die geboren zijn op of na 1 januari 2005. Voor hen geldt de beperking dat een speler die 15 (na)competitiewedstrijden in categorie A in een hoger team van de MO20-competitie is uitgekomen niet meer aan officiële wedstrijden van een lager team van MO20-competitie mag deelnemen ongeacht of dit lagere team in categorie A of B uitkomt. Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld.
Minimumleeftijd voor MO17 en MO20
Er zijn ook specifieke regels met betrekking tot de minimumleeftijd voor deelname aan de MO17 en MO20 competities.
Een speelster mag uitkomen voor de MO17 divisie 1 vanaf de dag dat zij 14 jaar is geworden. Een speelster mag uitkomen voor de MO20 vanaf de dag dat zij 15 jaar is geworden. Verder gelden voor deze spelers de bepalingen zoals deze zijn omschreven.
Dispensatiespelers in Categorie B
In de gehele categorie B kan met dispensatiespelers worden gespeeld. Bij de spelvorm waarbij 4 tegen 4 of 6 tegen 6 gespeeld wordt, is één dispensatiespeler per team toegestaan. Bij 8 tegen 8 is het maximumaantal dispensatiespelers twee, terwijl er bij 11 tegen 11 maximaal drie dispensatiespelers deel mogen nemen. Een dispensatiespeler mag één jaar ouder zijn. In gemengde competities, uitgezonderd de JO7, JO8 en JO9, mogen meiden altijd één jaar ouder zijn (automatische dispensatie).
Leeftijddispensatie in categorie B hoeft niet te worden aangevraagd. Het mobiele digitale wedstrijdformulier (mDWF) voert de controle uit, waardoor het maximaal aantal dispensatiespelers niet kan worden overschreden.
Senioren
Ook bij de senioren gelden regels voor speelgerechtigdheid.
Senioren Mannen
Zodra een speler 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld. Voor de Tweede divisie, Derde divisie en Vierde divisie geldt dat zodra een speler 18 (na) competitiewedstrijden in een bepaalde divisie (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld. Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld.
Uitkomen op Zaterdag en Zondag in een 1e Elftal
De senioren mannen die geboren zijn op of na 1 januari 2003 behouden ook de mogelijkheid om zowel in categorie A op zaterdag als in categorie A op zondag uit te komen. Dit is echter niet onbeperkt. Zodra een speler uit deze leeftijdsklasse vijf (na)competitiewedstrijden is uitgekomen in een 1e elftal dat behoort tot categorie A op zaterdag mag deze speler niet meer uitkomen in een officiële wedstrijd van een 1e elftal dat behoort tot categorie A op zondag en omgekeerd.
Senioren Vrouwen
Ook bij de senioren vrouwen kennen we met ingang van het seizoen 2025/’26 het systeem van een “speelgerechtigdheidsladder”.
Categorie A senioren vrouwen ladder: Eredivisie t/m 2e Divisie > Topklasse > Hoofdklasse > Eerste klasse > Tweede klasse > Derde klasse > Categorie B senioren vrouwen.
Zodra een speelster 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speelster niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld. Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld. Als teams in dezelfde divisie of klasse uitkomen, dan geldt deze beperking niet. Een speelster kan niet alleen bij de vrouwen maar ook bij de mannen uitkomen. Het uitkomen bij de mannen heeft geen gevolgen voor deelname aan wedstrijden van de vrouwen.
Senioren Vrouwen Geboren op of na 1 Januari 2006
De vrouwen en meiden die geboren zijn op of na 1 januari 2006 kunnen onbeperkt in seniorenklassen uitkomen zonder dat dit consequenties heeft voor deelname aan wedstrijden van hun eigen leeftijdsklasse.
De vrouwen en meiden die die geboren zijn op of na 1 januari 2006 hebben de mogelijkheid om zowel in categorie A op zaterdag als in categorie A op zondag uit te komen. Dit is echter niet onbeperkt. Zodra een speelster uit deze leeftijdsklasse 15 (na)competitiewedstrijden is uitgekomen in een elftal dat behoort tot categorie A op zaterdag mag deze speelster niet meer mag uitkomen in een officiële wedstrijd van een elftal dat behoort tot categorie A op zondag en omgekeerd. Deze beperking geldt niet voor de MO20 competitie.
Minimumleeftijd bij Senioren
De minimale leeftijd van 15 jaar om bij de senioren uit te komen blijft ongewijzigd.
Belang van Correcte Registratie in Sportlink Club
De KNVB maakt gebruik van het digitale systeem Sportlink Club om de speelgerechtigdheid van spelers te controleren. Het is daarom essentieel dat verenigingen de wedstrijden van hun spelers correct registreren in dit systeem.
In Sportlink Club kun je opzoeken hoeveel wedstrijden een speler heeft gespeeld in een team. Kijk in Wedstrijdzaken - Teams. Klik op het betreffende team/elftal en kies rechtsonder voor 'team-spelersstatistieken'. Kies bij speltype voor 'veldvoetbal competitie' en klik op het vergrootglas. Het kan zijn dat namen dubbel vermeld worden, klik dan nog een keer op het vergrootglas. Let op! Activeer de kolom 'wedstrijden met speeltijd'. Dit kan via het icoontje 'kolommen wijzigen'. Alleen de spelers die in het bondsteam staan, worden geteld. Advies: zet incidentele spelers ook in het bondsteam. Aan de spelersstatistieken kunnen geen rechten ontleend worden.