Assistent-scheidsrechters spelen een cruciale rol in het voetbal. Zij zijn de stille krachten die, als onderdeel van het arbitrale trio, een belangrijke bijdrage leveren aan een leuke en sportieve wedstrijd. Ben je onverstoorbaar, kun je goed samenwerken en wil je graag onderdeel zijn van een team? Dan is de rol van assistent-scheidsrechter wellicht iets voor jou.
Taken van de Assistent-Scheidsrechter
De assistent-scheidsrechter heeft diverse belangrijke taken tijdens een voetbalwedstrijd. Deze taken omvatten het signaleren van verschillende spelsituaties en het assisteren van de scheidsrechter bij het nemen van beslissingen. De belangrijkste taken zijn:
- Bal uit het spel: Aangeven wanneer de bal buiten het speelveld is.
- Recht op spelhervatting: Signaleren welk team recht heeft op een doelschop, hoekschop of inworp.
- Buitenspel: Beoordelen en aangeven wanneer er sprake is van strafbaar buitenspel. Het is hierbij belangrijk om de "twee seconden bedenktijd" te gebruiken.
- Wissels: Aangeven wanneer een team een wisselspeler wil inzetten.
- Onbehoorlijk gedrag: Signaleren van onbehoorlijk gedrag dat de scheidsrechter mogelijk niet ziet.
- Overtredingen: Signaleren van overtredingen die de scheidsrechter niet heeft waargenomen.
- Keeper bij strafschoppen: Controleren of de keeper bij strafschoppen op de doellijn blijft staan voordat de bal is getrapt.
- Bal bij strafschoppen: Beoordelen of de bal bij strafschoppen over de doellijn is gegaan.
Samenwerking met de Scheidsrechter
De taak van een assistent-scheidsrechter is het samenwerken met de scheidsrechter. Voorafgaande aan een wedstrijd maakt de scheidsrechter meestal afspraken met de assistent-scheidsrechter. Dit initiatief komt van de scheidsrechter en zal enkele minuten duren. Als de scheidsrechter een teken geeft (bijvoorbeeld een fluitsignaal, vinger opsteken, doorspeelgebaar of roepen “ga door”), moet de assistent-scheidsrechter de vlag direct omlaag doen en doorgaan met het spel.
Bij hoekschoppen en strafschoppen positioneert de assistent-scheidsrechter zich op een lijn met de doellijn om goed zicht te hebben op het moment dat de bal volledig de doellijn is gepasseerd.
Voordelen van het Assistent-Scheidsrechterschap
Naast het leveren van een bijdrage aan het voetbalspel, biedt het assistent-scheidsrechterschap ook persoonlijke voordelen. Je leert samenwerken met anderen, ondersteunend te zijn, en werkt aan je mentale weerbaarheid. Bovendien draagt de fysieke inspanning bij aan je fitheid. Door te assisteren bij wedstrijden werk je op meerdere vlakken aan je eigen ontwikkeling, waar je zowel binnen als buiten het veld van profiteert.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Als assistent-scheidsrechter kun je op vele niveaus je hobby uitoefenen, van vlaggen bij de jeugdteams van je eigen vereniging tot de eerste klasse van het seniorenvoetbal in Nederland.
Opleiding en Ontwikkeling
De KNVB biedt diverse mogelijkheden om je te ontwikkelen als assistent-scheidsrechter. Tijdens de opleiding ‘assistent-scheidsrechter’ leer je wat het betekent om KNVB-official in de rol van assistent-scheidsrechter te zijn en doe je kennis op over mentale weerbaarheid. Iedere (assistent-)scheidsrechter bepaalt zijn of haar eigen ambitieniveau. De KNVB faciliteert hierin en helpt jou zo goed mogelijk op weg. De weg naar de top is als assistent-scheidsrechter relatief kort, en de KNVB arbitrageopleidingen kunnen je hierbij helpen.
Begeleidingsproces voor Officials
Vanaf het seizoen 2024/’25 is het begeleidingsproces voor officials vernieuwd. De focus ligt nu meer op ontwikkelen en minder op beoordelen. Veel officials maken al op een goede manier gebruik van de zelfreflectie in Dugout en begeleiders reageren daar op een positief kritische manier op. Bij de tussentijdse ranglijst in april 2025 is openheid gegeven over de behaalde wedstrijdscores. Zicht op de wedstrijdprestaties helpt een official verder ontwikkelen.
Belangrijkste veranderingen in het begeleidingsproces:
- De term ‘rapporteur’ bestaat niet meer; de functie heet nu ook ‘begeleider’.
- Het invullen van formulieren kost niet meer tijd. Wanneer een (assistent-)scheidsrechter geen zelfreflectie aanlevert, hoeft de begeleider alleen de vragenlijst met de score in te vullen in de Wedstrijdzaken App. Wanneer een (assistent-)scheidsrechter wel een zelfreflectie stuurt, is de reactie van de begeleider meer gericht op de belangrijke zaken in de wedstrijd.
- De vragenlijst voor de beoordeling is terug te vinden in de Wedstrijdzaken App, en de zelfreflectie van de (assistent-)scheidsrechter in Dugout.
- De (assistent-)scheidsrechters kan de score van de begeleider niet meer inzien en dus ook geen bezwaarschrift meer indienen. Dit is om de (assistent-)scheidsrechters meer te stimuleren op zichzelf te reflecteren.
Beoordeling in de Wedstrijdzaken App
De beoordeling van een (assistent-)scheidsrechter kan worden ingevuld via de Wedstrijdzaken App. De vragenlijst komt beschikbaar nadat de wedstrijd in de Wedstrijdzaken App is vastgelegd door de (assistent-)scheidsrechter. Bij ieder formulier staat de wedstrijd, de naam en het niveau van de (assistent-)scheidsrechter. Per competentie kan de (assistent-)scheidsrechters worden beoordeeld op een schaal van 1 tot 5, waarbij 5 het hoogst haalbare is. Na het beoordelen van iedere competentie volgen nog twee vragen over het niveau van de (assistent-)scheidsrechters en de wedstrijd.
Competenties waarop assistent-scheidsrechters worden beoordeeld:
- Communicatie
- Fysieke conditie
- Mentale conditie
- Samenwerking
- Toepassing spelregels
- Buitenspel
Zelfreflectie
De (assistent-)scheidsrechter vult een zelfreflectieformulier in met naam, groep, wedstrijdinformatie (teams, datum en tijd, stand, gele en/of rode kaarten), een omschrijving van de wedstrijd, en minimaal één pluspunt en één ontwikkelpunt. De begeleider geeft feedback op dit formulier.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Termijnen
- Begeleiders moeten binnen 96 uur een score hebben ingevuld in de Wedstrijdzaken App. Na 48 uur volgt een herinnering.
- De (assistent-)scheidsrechter heeft 48 uur de tijd na de wedstrijd om het zelfreflectieformulier in te vullen.
- De begeleider heeft 72 uur de tijd om hierop te reageren.
Rollen binnen de Scheidsrechterscommissie
Binnen een scheidsrechterscommissie zijn er verschillende rollen die bijdragen aan de ontwikkeling en begeleiding van scheidsrechters en assistent-scheidsrechters.
- Trainer: Actief op de club en gedreven om scheidsrechters te ondersteunen en te kijken waar zaken beter kunnen.
- Planner: Zorgt ervoor dat scheidsrechters worden toegewezen aan de thuiswedstrijden.
- Vertegenwoordiger: Vertegenwoordigt de scheidsrechters in het bestuur.
- Begeleider: Begeleidt (vooral jonge) scheidsrechters en probeert kennis en ervaring over te brengen.
Verschil tussen Coach en Begeleider
Een coach begeleidt een scheidsrechter meerdere keren per seizoen en is vaak gekoppeld aan een traject zoals een SOII-opleiding of ontwikkeltraject. Een coach geeft geen score. Een begeleider komt in principe maximaal 1x per seizoen bij een (assistent-)scheidsrechter en deze score wordt wél meegenomen in de ranglijst. Een begeleider kan ook coach zijn, maar niet op hetzelfde niveau/in dezelfde groep.
Transparantie en Ranglijst
De tussentijdse ranglijst laat zien hoe de (assistent-)scheidsrechter zich verhoudt ten opzichten van de collega’s in zijn/haar groep. Bij het opstellen van de ranglijst worden verschillende elementen meegenomen, zoals de begeleidingsrapporten, de score van de fitheidsmeting, de score van de spelregeltoets en de aanwezigheid bij themabijeenkomsten. Promotie/degradatie hangt af van de positie van de (assistent-)scheidsrechter op deze ranglijst, niet alleen van de scores van een rapportage.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
tags: #knvb #assistent #scheidsrechter #taken