Een veilig en plezierig voetbalklimaat is essentieel voor de KNVB. Wanneer ongewenst gedrag binnen een vereniging wordt geconstateerd, kan de KNVB benaderd worden voor eerstelijnsopvang bij seksuele intimidatie en ondersteuning bij grensoverschrijdend gedrag. De KNVB werkt samen met NOC*NSF om verenigingen continu te ondersteunen bij het voorkomen van seksuele intimidatie en ander grensoverschrijdend gedrag in de sport. Dit artikel beschrijft de procedure die de KNVB hanteert bij meldingen van dergelijk gedrag, met name de rol van het vooronderzoek.
Meldingsproces Seksuele Intimidatie en Grensoverschrijdend Gedrag
Binnen de KNVB fungeert een vertrouwenscontactpersoon als eerste aanspreekpunt voor vragen, vermoedens, meldingen en klachten rondom seksuele intimidatie. Spelers, ouders, kaderleden en vrijwilligers kunnen bij deze persoon terecht. Clubbestuurders hebben zelfs een meldplicht. Meldingen kunnen variëren van ongewilde aanrakingen tot aanranding, verkrachting en seksueel misbruik. Ook bij vormen van grensoverschrijdend gedrag zonder seksueel karakter, zoals verbale intimidatie, machtsmisbruik, pesten of discriminatie, kan een melding worden gedaan. Sinds het seizoen 2019/2020 is het tevens mogelijk om direct melding te doen bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR).
Een melding bij het ISR kan worden gedaan door:
- Het slachtoffer of zijn/haar ouder/voogd.
- Iemand die getuige is geweest van een mogelijke overtreding.
- Een orgaan of commissie die kennis heeft van een mogelijke overtreding.
Een straf van de tuchtorganen van het ISR kan ervoor zorgen dat een dader direct van het sportveld wordt geweerd. De vertrouwenscontactpersoon van de KNVB verzorgt de eerste opvang. Hier kunnen mensen in vertrouwen hun verhaal doen en mogelijke vervolgstappen bespreken. Afhankelijk van de ernst van de situatie en de behoefte van de melder, kan de vertrouwenscontactpersoon de expertise van het Centrum Veilige Sport van NOC*NSF inschakelen.
De Rol van de Aanklager en het Vooronderzoek
De aanklager is de spil in de tuchtrechtelijke procedure. Bij de aanklager komen nieuwe zaken binnen. Hij is verantwoordelijk voor het verzamelen van de nodige bewijsmiddelen en de samenstelling van het dossier. De aanklager heeft zowel bij directe rode kaarten, als bij verenigingsstraffen, de mogelijkheid om een schikkingsvoorstel aan te bieden. In de meeste gevallen wordt dit gedaan enkel op basis van de rapportage van de scheidsrechter. Dit heeft als voordeel dat er snel duidelijkheid kan worden gegeven.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Tuchtrechtspraak in Seksuele Intimidatiezaken via het ISR
De behandeling van zaken op het gebied van seksuele intimidatie verloopt via het Instituut Sportrechtspraak (ISR). De reglementen van de KNVB bepalen dat de tuchtrechtspraak in seksuele intimidatiezaken verloopt op basis van het Reglement Seksuele Intimidatie van het ISR. Dit reglement geeft de aanklager seksuele intimidatie van het ISR de bevoegdheid om:
- Een vooronderzoek onder zijn of haar verantwoordelijkheid uit te laten voeren.
- Een schikkingsvoorstel te doen of de zaak ter behandeling voor te leggen aan de tuchtcommissie seksuele intimidatie van het ISR.
Naast de aanklager en de tuchtcommissie heeft het ISR ook een commissie van beroep op het gebied van seksuele intimidatiezaken.
De Vooronderzoek Procedure in Detail
Wanneer er een melding binnenkomt bij de aanklager van het ISR, start mogelijk een vooronderzoek. Dit onderzoek heeft als doel om de feiten te verzamelen en te beoordelen of er sprake is van een overtreding van het Reglement Seksuele Intimidatie. Het is van groot belang dat ieder lid dat een redelijk vermoeden heeft van een overtreding, hiervan melding doet bij het bestuur van de vereniging. Het bestuur is op haar beurt verplicht hiervan melding te doen bij de aanklager van het ISR.
Het vooronderzoek kan de volgende stappen omvatten:
- Verzamelen van informatie: De aanklager verzamelt alle relevante informatie, zoals meldingen, getuigenverklaringen, documenten en ander bewijsmateriaal.
- Horen van betrokkenen: De aanklager kan betrokkenen horen, waaronder het slachtoffer, de vermeende dader en eventuele getuigen.
- Beoordeling van het bewijs: De aanklager beoordeelt het verzamelde bewijs om te bepalen of er voldoende grond is voor een vervolgprocedure.
Mogelijke Uitkomsten van het Vooronderzoek
Na het vooronderzoek heeft de aanklager verschillende opties:
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
- Seponering: Als de aanklager van oordeel is dat er onvoldoende bewijs is voor een overtreding, kan de zaak worden geseponeerd. Dit betekent dat er geen verdere actie wordt ondernomen.
- Schikkingsvoorstel: De aanklager kan een schikkingsvoorstel doen aan de vermeende dader. Dit voorstel kan bijvoorbeeld een schorsing of een andere disciplinaire maatregel omvatten.
- Verwijzing naar de tuchtcommissie: Als de aanklager van oordeel is dat er voldoende bewijs is voor een overtreding en een schikkingsvoorstel niet passend is, kan de zaak worden verwezen naar de tuchtcommissie seksuele intimidatie van het ISR.
Rechten van Betrokkenen
Het is belangrijk dat alle betrokkenen op de hoogte zijn van hun rechten tijdens de procedure. Zo heeft een betrokkene recht tot inzage van het dossier en mag een betrokkene zich in elke fase van de behandeling van een zaak laten bijstaan door een advocaat of een schriftelijk gemachtigde. Daarnaast heeft betrokkene recht op verweer. Als gevolg van dit recht staat het betrokkene vrij om het schikkingsvoorstel van de aanklager niet te accepteren. Indien betrokkene het schikkingsvoorstel van de aanklager niet accepteert, bekijkt de aanklager het dossier nogmaals. De aanklager heeft vervolgens drie opties:
- De zaak wordt geseponeerd.
- De aanklager acht (wederom) bewezen dat betrokkene zich schuldig heeft gemaakt aan het ten laste gelegde feit, maar vindt een lagere sanctie passend.
De Behandeling door de Tuchtcommissie
De tuchtcommissie komt in beginsel tot een oordeel op basis van het door de aanklager samengestelde dossier en de daarin opgenomen bewijsmiddelen. Mocht het dossier onvoldoende zijn voor de tuchtcommissie om tot een oordeel te komen, dan kan de tuchtcommissie een getuige horen of de aanklager opdracht geven om het dossier aan te vullen. De behandeling van een tuchtzaak kan zowel schriftelijk als mondeling plaatsvinden. Zaken worden in principe schriftelijk behandeld, tenzij:
- De aanklager een straf van ten minste negen maanden schorsing of het uit de competitie nemen van een elftal of team zal eisen; en
- Betrokkene (speler/vereniging) schriftelijk om een mondeling onderzoek heeft verzocht.
Ook kan mondelinge behandeling plaatsvinden als de commissie daartoe zelf, of op vordering van de aanklager of gemotiveerd verzoek van betrokkene, besluit. Als de tuchtcommissie alle benodigde informatie heeft ontvangen sluit zij het onderzoek. Vervolgens beraadslaagt de tuchtcommissie over de zaak. Deze zittingen zijn niet openbaar en de tuchtcommissie beslist met meerderheid van stemmen. De tuchtcommissie wordt ondersteund door medewerkers van de arbeidsorganisatie.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
tags: #knvb #amateur #vooronderzoek #procedure