In het Nederlandse amateur- en betaald voetbal is een geldige voetbalcoachlicentie essentieel om als trainer actief te zijn in de divisies en klassen die door het bondsbestuur zijn aangewezen. Deze licentie, die wordt verkregen na het behalen van een door de KNVB erkend voetbalcoachdiploma, is drie jaar geldig. Om de licentie te verlengen, dienen coaches vijftien licentiepunten te verzamelen gedurende deze periode.
Doel van het Licentiesysteem
Het primaire doel van het voetbalcoachlicentiesysteem is om coaches aan te moedigen zich continu te ontwikkelen in hun vak, ook na het behalen van hun diploma. Het voetballandschap is voortdurend in beweging, waardoor bijscholing noodzakelijk is om aan de toenemende kwaliteitseisen te voldoen.
Persoonlijk Account bij de KNVB
De KNVB creëert een persoonlijk account voor iedere voetbalcoach met een licentie. Via dit account kunnen trainers hun licentie aanvragen en verlengen.
Aanvragen en Verlengen van de Voetbalcoachlicentie
Een digitale voetbalcoachlicentie kan worden aangevraagd indien men in het bezit is van een door de KNVB erkend diploma. Dit kan tot drie jaar na het behalen van het diploma zonder dat er bijscholing vereist is. Na deze periode is het noodzakelijk om eerst bijscholing te volgen om de vereiste vijftien licentiepunten te behalen.
De aanvraag voor een nieuwe licentie verloopt via een aanvraagformulier, vergezeld van een kopie van het erkende diploma. Bij verlenging dient men kopieën van certificaten van behaalde licentiepunten mee te sturen, of te verwijzen naar het aantal geregistreerde punten in het persoonlijke digitale account. Het is niet mogelijk om de licentie eerder dan drie maanden voor de einddatum te verlengen.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Een aanvraag is alleen mogelijk indien men lid is van de KNVB, hetzij via een vereniging, hetzij als vrijwillig lid. Vrijwillig lid worden kan via een aanmeldingsformulier.
Op- en Bijscholingen
Om de ontwikkeling in het coachvak te stimuleren, kunnen coaches diverse op- en bijscholingen volgen. Deze scholingen, geaccrediteerd door de KNVB, leveren niet alleen kennis en vaardigheden op, maar ook de benodigde licentiepunten. De KNVB Academie biedt diverse mogelijkheden aan, evenals andere geaccrediteerde opleiders.
Aanpassing E-learnings/Webinars
Vanaf 1 oktober 2023 is het maximum aantal licentiepunten dat behaald kan worden via e-learnings en webinars vastgesteld op zeven (waarvan maximaal vier via webinars).
Overzicht Voetbalcoachlicenties
De KNVB kent verschillende licenties, die elk de bevoegdheid geven om op een bepaald niveau als hoofd- of assistent-coach te functioneren. Dit wordt jaarlijks vastgesteld door het bondsbestuur en vastgelegd in het Algemeen Reglement en het Handboek Competitiezaken.
Welke Licentie voor Welke Competitie?
Een flyer geeft per competitie aan welke licentie vereist is, zowel voor veldvoetbal als voor futsal. De benamingen voor de voetbalcoachopleidingen zijn in het seizoen 2023/’24 gewijzigd. Zo is UEFA C bijvoorbeeld veranderd in Voetbalcoach 1 (Pupillen of Junioren) en heet de UEFA B-opleiding nu Voetbalcoach 2.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Toelatingseisen en Puntensysteem Coach Betaald Voetbal
De toelating tot de cursus Coach Betaald Voetbal is gebaseerd op een puntensysteem. Om de sollicitatieprocedure te starten, moet men minimaal de cursus TC1 (UEFA A) hebben afgerond, minimaal 32.5 van de 50 punten op die cursus hebben behaald, een 7 of hoger voor de PVB (proef van bekwaamheid) training geven hebben, en minimaal twee jaar ervaring hebben met TC1 op zak.
In de eerste ronde wordt het CV beoordeeld aan de hand van het puntensysteem. Punten zijn te verdienen met werkervaring als trainer/coach (max 20 punten + max 5 bonuspunten), ervaring als speler (max 10 + max 4 bonuspunten) en met relevante opleidingen of nevenactiviteiten (max 15 opleiding en max 5 nevenactiviteiten). Wie 35 punten voor zijn CV krijgt, mag door naar de tweede sollicitatieronde.
Puntenverdeling Trainerservaring
De beoordeling van de trainerservaring kijkt naar de duur van de functie, niet naar de prestaties. Ervaring als amateurtrainer op het hoogste niveau gedurende acht jaar levert het maximale aantal punten op. Echter, als men international is geweest met meer dan 50 interlands, is een jaar als assistent bij een BVO al voldoende.
Puntenverdeling Relevante Opleidingen
De KNVB acht de eigen cursus TC1 (UEFA A) als de meest relevante opleiding. Voor universitaire studies worden punten toegekend aan sport- of voetbalgerelateerde studies. Het afronden van een universitaire studie geeft blijk van denkkracht en analytisch vermogen.
Puntenverdeling Staat van Dienst als Speler
Er wordt een verschil gemaakt tussen profvoetballers en amateurvoetballers. Bij profvoetballers wordt gekeken naar het aantal gespeelde wedstrijden, terwijl bij amateurvoetballers wordt gekeken naar het aantal jaar dat de voetballer in het eerste elftal heeft gespeeld.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Wie 35 of meer punten heeft gekregen voor zijn CV, mag naar Zeist komen voor drie gesprekken: een persoonlijkheidstest (max 20 punten), een managementgesprek (max 15 punten) en een voetbalgesprek (max 15 punten). Wie uiteindelijk meer dan 80 punten in totaal heeft, is toegelaten tot de cursus.
UEFA-A Trainerslicentie: Voorwaarden en Ervaringen
Om toegelaten te worden tot de opleiding UEFA-A, moet een kandidaat in het bezit zijn van UEFA-B en minimaal twee jaar op dat niveau actief zijn geweest als trainer. Er wordt gekeken naar het CV en de motivatiebrief. De ervaring op het gewenste niveau is de enige harde eis.
Tijdens het toelatingsgesprek moet de kandidaat een presentatie geven aan de hand van beelden, waarin hij zijn analyse en anticiperende acties als trainer toont. Er wordt gekeken naar de verbale vaardigheden en de onderbouwing van de keuzes. De KNVB screent kandidaten zorgvuldig om te waarborgen dat de deelnemers een reële kans hebben om de opleiding succesvol af te ronden.
Het aantal inschrijvingen varieert, maar het aantal beschikbare plaatsen hangt af van de kwaliteit van de kandidaten. De inhoud van de opleiding staat in grote lijnen vast en omvat vijf kerntaken: het geven van trainingen, het coachen van wedstrijden, het ondersteunen van het voetbaltechnisch beleid, het samenwerken met een begeleidingsteam en het scouten van spelers. De opleiding legt de nadruk op individuele begeleiding en persoonlijke denkwijze.
Stageplekken UEFA-A
Stageplekken zijn alleen mogelijk bij clubs die op hoofdklasseniveau of hoger spelen en waar trainers werkzaam zijn die al in het bezit zijn van UEFA-A. Op de stageplek wordt ook het examen afgenomen op de onderdelen training geven en het coachen van wedstrijden.
UEFA-A Jeugd en UEFA-A Senioren
UEFA-A senioren is gericht op trainers die aan de slag gaan in de top van het senioren amateurvoetbal, terwijl UEFA-A jeugd gericht is op trainers in de jeugdopleidingen van Betaald Voetbal Organisaties. De inhoud van deze opleidingen verschilt, waarbij UEFA-A jeugd zich richt op het opleiden van spelers en pedagogisch handelen, terwijl UEFA-A senioren zich richt op resultaten.
Dispensatie en Toekomstig Beleid
Als gevolg van de coronacrisis zijn diverse trainersopleidingen voortijdig beëindigd of niet van start kunnen gaan. Om trainers te helpen, zijn er dispensatiecriteria opgesteld voor het seizoen 2021/’22. De KNVB streeft ernaar dat iedere speler een opgeleide trainer/coach verdient en wil het licentiebeleid logisch opbouwen om de kwaliteit van de competities te waarborgen.