Voetbal is een sport die wekelijks door tienduizenden mensen met plezier wordt beoefend en bekeken. Echter, incidenten zoals verbale en fysieke agressie, discriminatie en wangedrag komen helaas voor en kunnen een grote impact hebben op betrokkenen. Om deze problemen aan te pakken, heeft de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) verschillende meldpunten en ondersteuningsstructuren in het leven geroepen. Dit artikel geeft een overzicht van de verschillende procedures voor het indienen van een klacht bij de KNVB, specifiek gericht op scheidsrechters en wanordelijkheden, maar ook op andere vormen van ongewenst gedrag.
Meldpunten van de KNVB
De KNVB heeft verschillende meldpunten waar incidenten kunnen worden gemeld, afhankelijk van de aard van het probleem. Deze meldpunten zijn essentieel voor het registreren van incidenten, het bieden van ondersteuning en het ondernemen van actie tegen ongewenst gedrag.
Centrum Veilige Sport Nederland
Voor vragen of meldingen van (vermoedelijke) overtredingen van regels of ongewenst gedrag, is het Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN) het eerste aanspreekpunt. Hier kunt u terecht met vragen over (vermoedens van) doping, matchfixing, seksuele intimidatie, discriminatie, pesten en het niet respecteren van normen en waarden zoals respect en fair play. Bijvoorbeeld vragen over (vermoedens van) doping, matchfixing of seksuele intimidatie, maar ook bij discriminatie of pesten. Of het niet respecteren van normen en waarden, zoals respect en fair play.
Meldpunt Geweld en Sport
Bij gewelddadige incidenten op of rond het voetbalveld, zoals vechtpartijen of mishandeling, kan de voetbalclub contact opnemen met het Meldpunt Geweld en Sport. Dit meldpunt biedt hulp en ondersteuning bij het overleggen met de KNVB en het doen van aangifte. Het Meldpunt Geweld en Sport is bereikbaar op nummer 0800 - 22 99 555. Deze hulplijn is uitsluitend bedoeld voor noodgevallen en is 24/7 bereikbaar. Is er een gewelddadig voorval op of rond het voetbalveld, zoals een vechtpartij of mishandeling? Dan kan de voetbalclub contact opnemen met het Meldpunt Geweld en Sport. U krijgt bijvoorbeeld hulp als u overleg wilt met de KNVB of aangifte wilt doen.
Meldpunt Wanordelijkheden Voetbal
Voor andere vervelende voorvallen die geen noodgeval zijn, zoals een partijdige scheidsrechter of wangedrag langs de lijn, kan de voetbalclub contact opnemen met het Meldpunt Wanordelijkheden Voetbal. Het kan bij dit meldpunt gaan om allerhande ergernissen in het amateurvoetbal; partijdige scheids- en grensrechters, slechte ontvangst, wangedrag langs de lijn, wedstrijden die net niet uit de hand lopen en meer van dit soort zaken.
Lees ook: Procedure Klacht Indienen Racisme KNVB
Hulplijn Noodgevallen
Naast de specifieke meldpunten is er ook een hulplijn voor noodgevallen beschikbaar voor leden van de KNVB. Deze hulplijn is bedoeld voor acute situaties zoals vechtpartijen en mishandelingen en is 24 uur per dag bereikbaar. De hulplijn is een samenwerking tussen het ministerie van Veiligheid en Justitie en de KNVB, waarbij een particuliere alarmcentrale direct de telefoon opneemt.
Procedures voor Specifieke Situaties
Naast de algemene meldpunten zijn er ook specifieke procedures voor bepaalde situaties, zoals seksuele intimidatie, racisme en discriminatie, en vuurwerkincidenten.
Meldingsproces seksuele intimidatie en grensoverschrijdend gedrag
Binnen de KNVB is een vertrouwenscontactpersoon het eerste aanspreekpunt voor vragen, vermoedens, meldingen en klachten rond seksuele intimidatie. Spelers, ouders, kaderleden en vrijwilligers kunnen een melding doen bij deze vertrouwenscontactpersoon. Voor clubbestuurders geldt een meldplicht. Een melding kan gaan over ongewilde aanrakingen tot aanranding, verkrachting en seksueel misbruik.
Bij vormen van grensoverschrijdend gedrag zonder seksueel karakter kan er via deze weg een melding gemaakt worden. Het kan hierbij gaan om zaken als verbale intimidatie, machtsmisbruik, pesten of discriminatie.
Sinds het seizoen 2019/'20 is het ook mogelijk om direct melding te doen bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR). Aangifte kan gedaan worden door:
Lees ook: Overzicht klacht indienen Pioniers
- Het slachtoffer of zijn of haar ouder/voogd;
- Iemand die getuige is geweest van een mogelijke overtreding;
- Een orgaan of commissie kennis heeft van een mogelijke overtreding.
Door een straf van de tuchtorganen van het ISR kan een dader onmiddellijk van het sportveld geweerd worden.
Vanuit de KNVB verzorgt de vertrouwenscontactpersoon de eerste opvang. Daar kunnen mensen, volledig in vertrouwen, hun verhaal doen en mogelijke vervolgstappen bespreken. Afhankelijk van de ernst van de situatie en de behoefte van de melder, schakelt de vertrouwenscontactpersoon de expertise in van het Centrum Veilige Sport van NOC*NSF.
De behandeling van zaken op het gebied van seksuele intimidatie verloopt via het Instituut Sportrechtspraak (ISR). In de reglementen van de KNVB is bepaald dat de tuchtrechtspraak in seksuele intimidatiezaken verloopt op basis van het Reglement Seksuele Intimidatie van het ISR.
Hierin is onder meer bepaald dat de aanklager seksuele intimidatie van de ISR bevoegd is om:
- Een vooronderzoek onder zijn of haar verantwoordelijkheid uit te laten voeren;
- Een schikkingsvoorstel te doen of de zaak ter behandeling voor te leggen aan de tuchtcommissie seksuele intimidatie van het ISR.
Naast de aanklager en de tuchtcommissie heeft het ISR ook een commissie van beroep op het gebied van seksuele intimidatiezaken. Dit houdt in dat ieder lid dat een redelijk vermoeden heeft van het bestaan van een overtreding van het reglement Seksuele Intimidatie, hiervan melding moet doen bij het bestuur van de vereniging.
Lees ook: Klacht indienen scheidsrechter
Zij is op haar beurt verplicht hiervan melding te doen bij de aanklager van het ISR.
Discriminatie en Racisme
Racisme en discriminatie zijn onacceptabel, zowel in de maatschappij als in de sport. De KNVB zet zich actief in om deze problematiek te bestrijden en een veilige en inclusieve omgeving te creëren voor alle voetballers en supporters. Een belangrijk onderdeel van deze aanpak is het faciliteren van het melden van incidenten. Om het melden van racisme en discriminatie in en rond voetbalwedstrijden te vereenvoudigen, is de Discriminatiemelder-app ontwikkeld. Deze app is een initiatief van de Rijksoverheid, KNVB, Eredivisie CV, Keuken Kampioen Divisie en Vrouwen Eredivisie, en maakt deel uit van het aanvalsplan ‘Voetbal is van iedereen’. De app is gratis te downloaden voor Android en iOS en biedt de mogelijkheid om incidenten snel en gemakkelijk te melden.
De Discriminatiemelder-app is bedoeld voor iedereen die voetbalwedstrijden bezoekt, zowel in het betaald voetbal als in het amateurvoetbal. Het primaire doel van de app is het vereenvoudigen van het melden van discriminatie, waardoor er sneller actie kan worden ondernomen.
Gebruikers van de app kunnen incidenten melden via een eenvoudig te bedienen interface. De meldingen worden, afhankelijk van het type voetbal, op verschillende manieren afgehandeld:
- Betaald Voetbal: Meldingen van incidenten in het betaald voetbal gaan direct naar de veiligheidscoördinator in het stadion. Deze kan bijvoorbeeld een steward inschakelen om de situatie te beoordelen en direct actie te ondernemen.
- Amateurvoetbal: Meldingen van incidenten in het amateurvoetbal worden doorgestuurd naar Discriminatie.nl. De KNVB ontvangt een overzicht van de verenigingen waar incidenten zijn gemeld, samen met een geanonimiseerde beschrijving van het incident. Discriminatie.nl neemt vervolgens contact op met de melder. Indien de melder dit wenst, wordt ook de KNVB betrokken. De KNVB neemt dan contact op met de betreffende vereniging.
Naast deze directe acties kan de zaak ook worden voorgelegd aan de secretaris van de speciaal aanklager discriminatie, die beoordeelt of er een tuchtzaak gestart kan worden of dat een vooronderzoek nodig is. Melden kan ook anoniem, al is opvolging richting de melder dan niet mogelijk.
De Discriminatiemelder-app kent drie categorieën meldingen:
- Melding Algemeen: Deze categorie is bedoeld voor algemene meldingen van discriminatie, die worden opgevolgd door Discriminatie.nl.
- Betaald Voetbal: Deze categorie is specifiek gericht op incidenten die zich voordoen in en rondom stadions tijdens wedstrijden in het betaald voetbal.
- Amateurvoetbal: Deze categorie is bedoeld voor incidenten die plaatsvinden in het amateurvoetbal.
Naast de Discriminatiemelder-app zijn er nog andere manieren om racisme en discriminatie in het voetbal te melden:
- Discriminatie.nl: Dit is het landelijke meldpunt voor alle vormen van discriminatie. Niet alleen voetballiefhebbers, maar iedereen kan hier terecht met meldingen over discriminatie op het werk, bij het zoeken van een huis of in andere dagelijkse situaties.
- Meldpunt Wanordelijkheden Voetbal: Dit meldpunt is bedoeld voor allerhande ergernissen in het amateurvoetbal, zoals partijdige scheidsrechters, wangedrag langs de lijn en wedstrijden die dreigen uit de hand te lopen.
De KNVB heeft een protocol opgesteld voor situaties van discriminatie, racisme en/of bedreiging op en rond het voetbalveld. Dit protocol geeft scheidsrechters, aanvoerders en clubbestuurders een leidraad voor het handelen in dergelijke situaties. De scheidsrechter speelt een centrale rol in dit protocol, maar de verantwoordelijkheid wordt gedeeld met alle betrokkenen.
Het protocol omvat onder meer de volgende stappen:
- De scheidsrechter constateert een incident van discriminatie, racisme of bedreiging.
- De scheidsrechter bespreekt de situatie met de aanvoerders van beide teams en de bestuurders van de clubs.
- Afhankelijk van de ernst van het incident, kan de scheidsrechter besluiten om de wedstrijd tijdelijk stil te leggen, definitief te staken of door te spelen.
- De scheidsrechter maakt een rapport op van het incident en stuurt dit naar de afdeling tuchtzaken van de KNVB.
De KNVB en de Rijksoverheid werken samen om racisme en discriminatie in het voetbal te bestrijden door middel van:
- Voorkomen: Het creëren van bewustwording en het bevorderen van een positieve en respectvolle cultuur in het voetbal.
- Signaleren: Het faciliteren van het melden van incidenten van racisme en discriminatie.
- Sanctioneren: Het bestraffen van daders van racisme en discriminatie. De straffen voor discriminerende uitingen zijn verdubbeld, wat betekent dat daders een stadionverbod van 20 jaar kunnen krijgen.
- Samenwerken: Het samenwerken met alle betrokken partijen, zoals clubs, supportersverenigingen, gemeenten en antidiscriminatievoorzieningen.
Protocol Vuurwerk
Vuurwerk op en langs het veld is (bij wet) verboden. Dit geldt ook voor fakkels. Als er toch vuurwerk wordt afgestoken, dan is het niet de verantwoordelijkheid van de scheidsrechter om ervoor te zorgen dat men hiermee stopt. Scheidsrechters kunnen wel het volgende doen:
- Vraag aan de thuisspelende vereniging, liefst de wedstrijdcoördinator, of zij degenen die vuurwerk afsteken willen verzoeken hiermee te stoppen.
- Als door bijvoorbeeld rook (fakkels) of de kans op letsel (vuurpijlen en knalvuurwerk) niet kan worden gevoetbald, wacht tot de situatie dit wel toelaat.
- Jouw constateringen over het vuurwerk kun je met een rapportage melden bij de afdeling van de aanklager (tuchtzaken). Vermeld in je rapportage dat er vuurwerk was, door wie dit werd afgestoken (aanhangers van welke club) en hoe je dat hebt vastgesteld, wat voor soort vuurwerk het was en of de vereniging heeft gehandeld.
Nazorg voor Scheidsrechters
Scheidsrechters spelen een cruciale rol in het voetbal en zijn helaas soms het doelwit van fysieke en/of verbale agressie. De KNVB biedt daarom uitgebreide nazorg om scheidsrechters te ondersteunen die te maken hebben gehad met een schokkende gebeurtenis.
Samenwerking met 24/7
De KNVB werkt samen met 24/7, een partij die gespecialiseerd is in nazorg bij traumatische ervaringen. 24/7 biedt binnen vier uur nazorg aan scheidsrechters die te maken hebben gehad met een schokkende gebeurtenis. In tegenstelling tot Slachtofferhulp is de inzet van 24/7 niet afhankelijk van doorverwijzing door de politie. Wanneer een melding van een schokkende gebeurtenis binnenkomt, schakelt de KNVB zo snel mogelijk met de betreffende scheidsrechter. Er wordt ingeschat of nazorg nodig en gewenst is. Vervolgens wordt in overleg met de landelijke coördinator scheidsrechterszaken het nazorgtraject via 24/7 gestart.
Een schokkende gebeurtenis wordt gedefinieerd als een omstandigheid waarbij iemand in de uitoefening van zijn of haar functie wordt geconfronteerd met:
- Fysieke bedreiging of confrontatie met lichamelijk letsel ten gevolge van zinloos geweld of agressie.
- Een aangetaste lichamelijke of geestelijke gesteldheid als gevolg van zinloos geweld of agressie.
- Overlijden ten gevolge van zinloos geweld of agressie.
- Schrik, ongeloof, verbijstering en intense machteloosheid.
- (Doods)angst, lichamelijke (stress)reacties, apathie en gevoelloosheid.
Juridische Bijstand via ARAG
Scheidsrechters die een SOIII- of BOS-opleiding hebben gevolgd en door de KNVB zijn ingepland op een door de KNVB georganiseerde wedstrijd, hebben mogelijk recht op juridische bijstand via het collectieve contract dat de KNVB heeft afgesloten met ARAG. ARAG bekijkt de mogelijkheden afhankelijk van de aard van het geweld of de bedreiging, de oorzaken en de gevolgen op korte en lange termijn. Je kunt een civielrechtelijke, strafrechtelijke of tuchtrechtelijke procedure starten.
Stappen na Geweld
Als een scheidsrechter slachtoffer is van fysiek geweld of bedreiging en niet verzekerd is via ARAG, biedt de KNVB nazorg via een speciale hulplijn in samenwerking met het ministerie van Veiligheid en Justitie. Dit noodnummer is 24 uur per dag beschikbaar voor noodgevallen, vechtpartijen en mishandelingen. Wanneer het nodig is schakelt de centrale de politie en/of de KNVB in. Daarnaast wordt aangeraden om aangifte te doen bij de politie en alle schade(kosten) te documenteren als bewijsmateriaal voor een eventuele schadeclaim.
Als de schade niet geclaimd kan worden bij de dader, bijvoorbeeld omdat de dader niet bekend is of financieel niet in staat is om de schadevergoeding te betalen, kan een beroep worden gedaan op het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Het schadefonds zal beoordelen of je een vergoeding krijgt en hoe hoog deze is.
Vertrouwenscontactpersoon
Iedereen moet kunnen voetballen in een veilige omgeving. Wanneer iemand zich onveilig voelt op de voetbalclub, bijvoorbeeld door ongewenste aanrakingen of opmerkingen, heeft diegene altijd het recht om ‘nee’ te zeggen. Voor hulp kan men terecht bij een vertrouwenscontactpersoon. Een vertrouwenscontactpersoon is het eerste aanspreekpunt bij situaties van seksuele intimidatie binnen een vereniging. De vertrouwenscontactpersoon luistert, informeert over mogelijke vervolgstappen, verzorgt de procesbegeleiding en adviseert de betrokken vereniging. Een vertrouwenscontactpersoon kan een melder ook koppelen aan een vertrouwenspersoon voor langdurige begeleiding.
Belang van Melden
Het melden van incidenten en wanordelijkheden is van groot belang. Alle meldingen worden geadministreerd en bij meerdere klachten, in combinatie met eventuele tuchtzaken, wordt er contact opgenomen met de desbetreffende vereniging. Door meldingen te registreren, kan de KNVB in kaart brengen waar de incidenten zich voordoen en gerichte acties ondernemen. Bovendien is het melden van incidenten essentieel voor het verzamelen van bewijsmateriaal dat nodig is voor een tuchtzaak. Eric Gudde, directeur betaald voetbal van de KNVB, benadrukt dat het belangrijk is dat men melding doet zodat de KNVB kan ingrijpen en/of een onderzoek kan starten.
Ondersteuning voor Verenigingen
Verenigingen die behoefte hebben aan ondersteuning kunnen terecht bij de verschillende adviseurs van de KNVB. De KNVB gaat zorgvuldig om met gemelde adviezen en opmerkingen die niet spoedeisend zijn en evenmin via één van de officiële kanalen voor een tuchtzaak in aanmerking komen. Op basis van deze klachten krijgt de KNVB wanordelijkheden inzichtelijk en kan waar nodig vroegtijdig ingrijpen en actie ondernemen. Denk hierbij aan het inzetten van een waarnemer of het nadrukkelijker volgen en assisteren van een (veelvuldig) genoemde vereniging.
tags: #klacht #indienen #scheidsrechter #knvb #procedure