Het plotselinge overlijden van een amateurkeeper uit Den Bosch na een botsing tijdens een voetbalwedstrijd heeft diepe schokgolven veroorzaakt in de lokale voetbalgemeenschap en daarbuiten. De tragische gebeurtenis heeft niet alleen geleid tot rouw en verdriet, maar ook tot een hernieuwde discussie over de veiligheid van keepers en de mogelijke noodzaak van beschermende maatregelen, zoals het dragen van een helm.
Het Tragische Incident
Afgelopen woensdag overleed de keeper van FC Engelen, Lenard den Teuling (41), nadat hij zondag tijdens een wedstrijd ongelukkig in botsing was gekomen met een speler van RKDVC 11. De botsing, waarbij Den Teuling aan zijn hoofd werd geraakt, bleek fataal.
De voorzitter van FC Engelen vertelde dat de keeper voor de bal ging en werd geraakt door een been, voet of iets anders van een speler van RKDVC. Iedereen had al snel door dat het ernstig was. De tegenstander was ook behoorlijk ontdaan. De wedstrijd werd onmiddellijk stilgelegd en er werd een traumahelikopter opgeroepen.
Den Teuling werd met spoed opgenomen in het ziekenhuis in Tilburg. De club omschreef hem als een echte clubman, die als keeper, keeperstrainer en betrokken lid bijna altijd op de club te vinden was. Het bestuur van FC Engelen meldde dat het nieuws als een bom was ingeslagen en dat ze dit grote verlies samen moeten verwerken. FC Engelen organiseerde bijeenkomsten voor teamgenoten en leden van de club om hun verdriet te delen. Alle wedstrijden van de Bossche club dit weekend werden afgelast vanwege het overlijden van hun keeper.
Lenard den Teuling laat een vrouw en twee zoons van 16 en 11 jaar oud achter. FC Engelen betuigde hun medeleven aan zijn gezin en naaste vrienden en familie. Ook RKDVC, de tegenstander tijdens de bewuste wedstrijd, deelde op sociale media haar medeleven.
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
Vergelijking met Andere Incidenten
De tragische dood van Den Teuling doet denken aan andere recente incidenten, zoals de botsing waarbij RKC-doelman Etienne Vaessen zijn tong inslikte. De voorzitter van FC Engelen vergeleek het ongeluk zelfs met de botsing tussen Etienne Vaessen en Brian Brobbey in de wedstrijd tussen RKC en Ajax.
Daarnaast is er de herinnering aan het overlijden van een 13-jarige keeper in september 2018 in Heerenberg, die bewusteloos raakte na een botsing met een tegenstander en later overleed aan hersenletsel.
De Heroplevende Discussie over Keepershelmen
Deze incidenten wakkeren de discussie aan over de vraag of keepers voortaan een helm zouden moeten dragen. Een oproep die vaker klinkt. Ruim vijf jaar geleden riep de Hersenstichting al op tot een helmverplichting voor kinderen tot 16 jaar, omdat de hersenen van kinderen niet volgroeid zijn en de nekspieren klappen niet goed kunnen opvangen. Voor volwassenen geldt deze oproep dus niet.
Argumenten voor een Helmplicht
Neuropsycholoog Erik Matser is een fervent voorstander van een helmplicht voor keepers. Hij wijst erop dat de hersenen kwetsbaar zijn en gemakkelijk beschadigd kunnen raken bij botsingen. "Er is geen enkele reden meer om géén helm op te doen", zegt Matser. "Ik heb een polikliniek voor hersenschade, en de voetbalvelden zijn leverancier van patiënten."
Matser legt uit dat de hersenen zacht zijn en ingeklemd zitten in de schedel, waar ze langs scherpe randen kunnen schuren bij schokbelasting. Dit kan leiden tot hersenletsel. Hij benadrukt dat er geen enkele reden is om geen helm te dragen, zeker gezien het risico op hersenschade.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Argumenten Tegen een Helmplicht
Emeritus-hoogleraar klinische sportgeneeskunde Frank Backx twijfelt aan de haalbaarheid van een helmplicht. Hij stelt dat voetbal een conservatieve sport is en dat een dergelijke plicht waarschijnlijk op veel weerstand zal stuiten. "Zo'n plicht zal nooit lukken, want er is veel te veel weerstand. We kunnen het wel adviseren en promoten."
Backx erkent dat een helm een groot verschil zou kunnen maken bij het voorkomen van blessures, maar benadrukt dat ernstige ongevallen met keepers relatief weinig voorkomen. Hij vreest dat een helm binnen de kortste keren in de hoek zou liggen en niet gedragen zou worden.
Bovendien zouden hoofd- en hersenletsel ook voorkomen kunnen worden door keepers te leren zichzelf te beschermen, bijvoorbeeld door andere in- en uitlooptechnieken bij een confrontatie tussen aanvaller en keeper. "We moeten niet denken dat een helm alles kan voorkomen."
De Positie van de KNVB
De KNVB staat neutraal tegenover de keepershelm. "Als mensen hem op willen doen, dan is dat prima", aldus bondsarts van de KNVB Edwin Goedhart. Er is volgens hem nog geen noodzaak om er een verplichting van te maken.
Goedhart legt uit dat een keepershelm een hersenschudding niet kan voorkomen, omdat een hersenschudding ontstaat uit een onverwachte draaibeweging. De helm beschermt alleen tegen wonden op het voorhoofd en in het ergste geval tegen een botbreuk, maar dat is volgens hem eigenlijk nooit gezien.
Lees ook: De nasleep van het ongeluk: een analyse
De bondsarts wijst ook op mogelijke nadelen van de keepershelm. Een helm van hard materiaal kan anderen beschadigen en sommige spelers kunnen zich té goed beschermd voelen, waardoor ze risicovoller gedrag vertonen.
De Ernst van Hersenletsel
De gevolgen van een heftige botsing kunnen groot zijn. Hersenschuddingen, concentratieproblemen, hoofdpijn en vermoeidheid zijn allemaal mogelijke gevolgen. Neuropsycholoog Matser legt uit dat bij 80 procent van de gevallen het letsel herstelt, maar dat 20 procent maanden tot jarenlang last blijft houden van de schade, wat kan leiden tot een postcommotioneel syndroom.
VeiligheidNL publiceerde in een onderzoek dat er vorig jaar ongeveer 600 voetballers met licht hersenletsel naar de Spoedeisende Hulp in het ziekenhuis gingen. Hoeveel van hen ernstig letsel overhield, is niet duidelijk. Emeritus-hoogleraar Backx stelt dat het in veel van dit soort gevallen gaat om hersenschuddingen. "Ernstig hersenletsel danwel langdurige en structurele hersenschuddingen komen relatief weinig voor, maar iedere getroffen voetbalkeeper is er natuurlijk één te veel."