Om je speelsters gemotiveerd te houden, zijn doelgerichte voetbaloefeningen essentieel. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht om je te helpen bij het samenstellen van effectieve en boeiende trainingen, specifiek gericht op keeper dames voetbal.
Waarom Doelgerichte Keeperstraining Essentieel is
Keeperstraining is van cruciaal belang om optimaal te presteren in het doel. Veel verenigingen bieden naast reguliere teamtrainingen ook aparte keepers- en techniektrainingen aan, onder leiding van een speciaal aangetrokken keeperstrainer en techniektrainer. Keepertraining is belangrijk om optimaal in het doel te functioneren. Laat je keeper er gerust trainen op specifieke keepershandelingen - zolang het niet ten koste gaat van het bezoeken van de teamtraining. Schenk ook op de gewone training aandacht aan de rol van de keeper in het team. De keeper neemt niet alleen een bijzondere positie in omdat hij als enige speler de bal in het eigen strafschopgebied met de handen mag spelen, hij is tevens één van de weinigen die in de opbouw niet te maken heeft met een directe tegenstander. Dat betekent dat hij door anderen voortdurend in het spel kan worden betrokken.
De Rol van de Keeper: Meer Dan Alleen Ballen Stoppen
De rol van de keeper is geëvolueerd. Vandaag de dag is de keeper eigenlijk de eerste spelmaker van het veld. Met zijn spelopening kan hij of zij een offensief snel opbouwen. De keeper moet daarom ook in toenemende mate geschoold zijn in de tactische grondbeginselen. Beschouw de keeper als de eerste aanvaller en noem hem soms ook zo, als stof tot nadenken. Nadat hij de bal heeft veroverd of na een spelhervatting start de opbouw bij hem. Hij kan kiezen voor het spelen van de lange bal, omdat hij een mogelijkheid ziet om snel een kans te creëren of omdat een oplossing via de laatste linie of het middenveld hem risicovol lijkt. Maar hij kan ook kiezen voor een opbouw via de laatste linie of het middenveld. Belangrijk is dat hij risicoloos opbouwt en geen gedekte spelers aanspeelt. Na de start van de opbouw heeft hij de taak de opbouw op gang te houden door achter de bal aanspeelbaar te blijven. Hij kiest zodanig positie dat hij bij balverlies snel het doel kan afschermen.
Training Afgestemd op Vrouwelijke Keepers
Jongeren hebben nu eenmaal verschillende voorkeuren in hoe ze leren. De een wil direct aan de slag, terwijl de ander eerst wil begrijpen waarom hij/zij iets moet doen. Er zijn grofweg twee manieren waarop jongeren leren: door te proberen en door stap voor stap te leren. Leren door te proberen is leren door spelen en experimenteren. Jongeren die op deze manier leren, hebben behoefte aan onderlinge competitie, uitdagingen en duidelijke grenzen. Stap voor stap leren is wanneer jongeren na een duidelijke uitleg weten wat ze gaan doen, wat er van ze verwacht wordt en hoe ze het moeten aanpakken. Deze jongeren hebben meer behoefte aan persoonlijke aandacht, duidelijke opdrachten en het verleggen van eigen grenzen. Meiden daarentegen willen vaak wel weten waarom ze een bepaalde trainingsvorm doen. Ze hebben vaker de behoefte om het idee en de logica achter de oefening te begrijpen en wat ze hier tijdens een wedstrijd aan hebben.
Tips voor het Afstemmen van Trainingen op Meiden:
- Bedenk vooraf waarom je een specifieke trainingsvorm aanbiedt en wat je van je speelsters verwacht.
- Breng je speelsters in situaties die lijken op de wedstrijd, kies daarom tijdens een trainingsvorm één teamfunctie en één teamtaak, gekoppeld aan wedstrijdechte situaties. Teamfuncties zijn aanvallen en verdedigen, teamtaken zijn opbouwen, scoren, storen en doelpunten voorkomen.
- Houd de uitleg van je trainingsvormen kort en concreet, maximaal twee minuten. Gebruik het volgende ezelsbruggetje voor je uitleg: 'praatje, plaatje, daadje'.
Basisprincipes van Goede en Leerzame Oefenstof
Oefenstof is een verzamelnaam voor alle trainingsvormen om spelers fitter en beter te maken. Met gevarieerde en doordachte oefenstof worden spelers uitgedaagd, raken ze beter op elkaar ingespeeld en verbeteren ze hun vaardigheden.
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
Wat maakt oefenstof leerzaam?
Op prestatief niveau is het cruciaal dat de oefenstof:
- Zorgt dat de spelers de speelwijze beter onder de knie krijgen.
- Lijkt op de wedstrijd en er direct van afgeleid is.
- Zorgt ervoor dat spelers veel herhalingen maken.
- Gevarieerd is en spelers in veel verschillende situaties brengt.
Op recreatief niveau zijn de uitgangspunten:
- Elke speler heeft veel balcontacten.
- Spelers zijn zoveel mogelijk in beweging.
- Er is de mogelijkheid tot (punten) scoren.
- De uitleg is kort en spelers gaan snel aan de slag.
Uiteindelijk moet oefenstof altijd zorgen dat spelers beter worden. Dat betekent dat zij (1) beter leren samenwerken met teamgenoten, (2) effectievere keuzes maken, (3) steeds beter in staat zijn om die keuzes goed uit te voeren en (4) dit steeds langer vol kunnen houden.
Vormen van oefenstof:
- Warming-up: het lichaam opwarmen, met of zonder bal.
- Funvorm: oefeningen in spelvorm om de sfeer te bevorderen.
- Passvorm: het passen van de bal in verschillende stations.
- Positiespel: balbezit houden binnen een vak met verschillende teams.
- Aanvals- of afwerkvorm: scoren vanuit verschillende situaties.
- Partijspel: twee teams spelen al dan niet verkleind tegen elkaar.
Keeperstraining: De Kerncomponenten
Volgens Jens Abrams, een ervaren keeperstrainer, bestaat een goede keeperstraining uit drie pijlers:
- Hoofdcomponent: Individuele aandacht voor de leerlingen. Identificeer waar een keeper moeite mee heeft, bijvoorbeeld hoge ballen, en werk daaraan.
- Afsluiting: Afhankelijk van het thema van de training, zorg voor afwisseling om verveling te voorkomen.
- Rompstabiliteitsoefeningen: Besteed extra aandacht aan deze oefeningen.
Abrams raadt ook aan om inspiratie uit andere sporten te halen en ervaringen te delen met collega-trainers uit andere disciplines.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Essentiële Keepersoefeningen:
- Duiken: Train met de juiste keepersoefeningen om duiken te perfectioneren.
- Coördinatie: Verscherp de coördinatie als hoofdbestanddeel van de training.
- Sprongkracht en Explosiviteit: Train deze aspecten om snel te kunnen bewegen.
Mentale Voorbereiding en de Juiste Houding
Een sterke concentratie en een goede manier van met fouten omgaan zijn net zo belangrijk.
Tips voor Mentale Voorbereiding:
- Laat elke keeper zijn eigen wedstrijdvoorbereiding doorlopen.
- Voer een gezamenlijke warming-up uit met het team om de concentratie op te bouwen.
- Blijf tijdens de wedstrijd gefocust en laat je niet ontmoedigen door fouten.
- Leer van fouten en gebruik ze als motivatie om te verbeteren.
De juiste houding tijdens de training is cruciaal: Liever doe je de oefening langzaam, en met 100% precisie, dan dat je de oefening snel doet, en daarmee afraffelt. Het gaat erom de keeper oplossingen te bieden, die hij tijdens de wedstrijd feilloos en instintief kan toepassen. Naast goed trainen is het natuurlijk belangrijk dat keeperstraining niet als kwelling wordt gezien, maar dat deze de keeper op een motiverende manier verder brengt.
Praktische Oefeningen voor Keeper Dames Voetbal Training
Hieronder volgen enkele praktische oefeningen die je kunt gebruiken tijdens de keeperstraining voor damesvoetbal:
Oefening 1: Passen en Afronden
- Opstelling: Zet pionnen zoals op plaatje. Speler 2 op kaats positie. Speler 3 op afrond positie, verder weg.
- Verloop:
- Speler 1 kaatst op speler 2.
- Speler 1 geeft lange pas op speler 3 (hoog eventueel).
- Speler 3 neemt de bal aan, dribbelt naar de goal, maakt een passeerbeweging, versnelt en rond af.
- Rotatie: 1 naar 2, 2 naar 3, 3 verdediger op 2, 3 naar andere zijde.
- Tijd: 20 minuten.
Oefening 2: Combinatie van Techniek en Snelheid
- Opstelling: A leidt de bal naar het potje waar hij een kapbeweging doet om vervolgens in te spelen op B, A doet na zijn pas jumps over de hegjes.
- Verloop:
- B draait door en speelt in op C, C neemt aan en doet dan een 1/2 met A die aanspeelbaar komt.
- C trapt op doel.
- B gaat na zijn pas rond het potje lopen om vervolgens richting doel te springen.
- A gaat na de aflegger op C nog snel spurten naar D om daar de bal te vragen.
- D speelt in op A en A tikt de bal in de hoek waarop D versnelt naar die bal.
- D zet voor op B die ondertussen naar het doel sprint.
- A doet als laatste actie een versnelling nog rond het potje en sluit aan bij B.
- Rotatie: A naar B, B naar C, C naar D, D naar A. Links en rechts de oefening laten beginnen.
Oefening 3: Spelopbouw van Achteruit
- Opstelling: In de opbouwzone wordt er 2 + K : 1 gespeeld.
- Verloop: Na het inspelen van één van de middenvelders valt het vak weg en spelen we in hele de ruimte.
Oefening 4: Snelle Aanval
- Duur: 30 minuten met 60 sec onderbreking.
- Spelers: 18 spelers met 2 keepers.
- Veld: 60 x 60 meter.
- Focus: Snelle beslissingen maken, snelle en accurate afwerking.
- Verloop:
- De oefening start met de verdediger midden speler (6) in positie.
- In de eerste fase spelen we 4 tegen 4 zonder limieten.
- Na 5 seconden komen 2 spelers, van iedere ploeg elk 2, deze bewegen naar voren en nemen deel aan het spel, nu spelen 6 tegen 6.
- Beide ploegen proberen te scoren.
- Coaching: We coachen alleen de rode ploeg spelers.
Oefening 5: Balbezit met Wisselende Zones
- Opstelling:
- Twee rechthoeken of twee vierkanten worden gevormd, de afstand ertussen is 10 meter.
- De 12 spelers worden verdeeld in drie teams van vier spelers.
- Het ene team zit in een rechthoek, het andere team in de andere rechthoek en het derde team zit in het middengebied.
- Verloop:
- De oefening begint in een van de twee rechthoeken waar een spel van 4 tegen 2 zal worden gespeeld, de twee spelers in rust zijn twee van de spelers in de middelste zone.
- Het doel van het spel is dat het team in balbezit het balbezit behoudt en probeert de bal in de tegenovergestelde rechthoek te wisselen.
- Wanneer de bal in de tegenovergestelde rechthoek wordt gespeeld, zijn de spelers die de bal proberen te recupereren, de twee die zich in de middenzone bevonden.
- De bal kan niet worden gewijzigd in de tegenovergestelde rechthoek alleen nadat ten minste 5 opeenvolgende passes in een rechthoek zijn gemaakt.
- Spelers die in de eerste rechthoek aan het verdedigen waren, gaan naar de middelste zone.
Training Voorbereiden en Eigen Oefenstof Bedenken
Het voorbereiden van de training gebeurt op basis van verschillende criteria.
- Wie zijn er aanwezig? Hoeveel veldspelers en hoeveel keepers? Wie zijn twijfelgevallen?
- Over welke faciliteiten beschik je? Hoe groot is het veld, hoeveel doelen, welke materialen?
- Welke vormen wil je doen? Wat wil je verbeteren? Waaraan hebben de spelers behoefte?
Uiteraard kun je ook zelf vormen bedenken. Pak simpelweg pen en papier en begin te tekenen. De belangrijkste uitgangspunten kun je hierboven lezen. Vervolgens is het zaak creatief te zijn en dingen uit te proberen. Spelers hebben liever een trainer die af en toe iets nieuws probeert en even moet stoeien met de regels of afmetingen, dan dat zij elke keer dezelfde oefenstof voorgeschoteld krijgen. Door veel inspiratie op te doen op internet, word je op ideeën gebracht, die je kunt toepassen bij jouw team.
Lees ook: De nasleep van het ongeluk: een analyse
Lengte en Intensiteit van de Training
De gemiddelde lengte van een training ligt bij senioren op ongeveer anderhalf uur, inclusief warming-up en eventueel een cooling-down. Cruciaal is niet de omvang van de training, maar de intensiteit. Je kunt als trainer goed opletten of spelers vermoeid raken, maar beter is het nog om een periodiseringsmodel te volgen. Daarin worden handvatten aangereikt voor de lengte van trainingen, maar ook de afwisseling gedurende de week en de minimale rust die nodig is na bepaalde vormen binnen je oefenstof.
Conditietraining: Vanaf O17
Speciale conditietraining is voor pupillen en O15 niet nodig. Lekker en enthousiast trainen met de bal is voldoende. Pas vanaf de O17, als de groeispurt achter de rug is, kun je spelers blootstellen aan voetbalconditionele prikkels. Houd echter rekening met laatbloeiers. Blijf ook nu trainen in voetbalechte vormen, van rondjes om het veld rennen gaan je spelers het voetballen niet beter volhouden. Hebben ze moeite om de laatste tien minuten van de wedstrijd goed te blijven spelen, zorg er dan voor dat ze het voetballen zelf langer kunnen volhouden. Dat kan door ze in een opbouw van kleine partijvormen met korte rustperiodes steeds wat langer te laten doorspelen.