Tot op heden hebben negen Nederlandse spelers hun weg gevonden naar de NBA, de meest prestigieuze basketbalcompetitie ter wereld. Daarnaast zijn er spelers die weliswaar gedraft zijn, maar nooit daadwerkelijk speelminuten in de NBA hebben gemaakt. Dit artikel belicht enkele van deze opmerkelijke Nederlandse basketbaltalenten die in Amerika actief zijn geweest.
Michael Jordan: Meer dan een Basketbalspeler
Michael Jordan is een van de meest bekende en geliefde sportlegendes aller tijden, wiens populariteit de basketbalwereld overstijgt. MJ is een icoon, de verpersoonlijking van de perfecte kampioen, die in zijn eentje wedstrijden kan winnen, maar tegelijkertijd een echte teamspeler is.
Het begin van zijn carrière verliep niet gemakkelijk voor hem; hij werd uit het eerste team van de Laney Hight School Buccaneers gezet omdat hij te klein was. Maar toen groeide hij door naar een lengte van 198 centimeter. Het duurde dan ook niet lang of hij was een van de meest veelbelovende highschoolspelers van de Verenigde Staten. Hij koos voor de University of North Carolina om daar gecoacht te worden door Dean Smith, een coach met wie hij gedurende zijn gehele loopbaan erg close zal blijven. In deze periode proefde hij voor het eerst de geur van het nationale team, dat in 1982 de Pan American Games won. In 1984, een jaar voor de deadline, besloot hij in de NBA te gaan spelen en werd als derde gekozen door de Chicago Bulls. Hij werd freshman van het jaar in 1985, en het jaar daarop zelfs vergeleken met God door Larry Bird, Hij was in 1987 de beste scorer in de competitie met een gemiddelde van 37,1 punten per wedstrijd, en beste verdediger in 1988. In Chicago zou Jordan van 1991 tot 1993 drie titels op rij winnen. Hij stond aan het hoofd van een team dat kon verder rekenen op sterren van het kaliber Scottie Pippen, zijn historische vriend&vijand, Horace Grant en John Paxson. In 1998, na het winnen van zijn laatste ring in het laatste seizoen tegen de Utah Jazz, nam Jordan weer afscheid van de NBA. Twee seizoenen lang steeg zijn NBA-puntengemiddelde tot 30,12 per wedstrijd, iets hoger dan dat van Wilt Chamberlain. Hij was tien keer de beste scorer van de competitie, waarvan zeven keer op rij van 1987 tot 1993. Negen keer - een record - werd hij opgenomen in het ideale verdedigingskwintet en hij was de eerste die een triple double (punten, rebounds, assists) scoorde tijdens een All-Star Game.
Nederlandse Pioniers in de NBA
De Nederlandse basketbalgeschiedenis in de NBA is rijk aan verhalen van talent, doorzettingsvermogen en unieke prestaties. Van de allereerste Nederlander die de overstap maakte naar de Amerikaanse competitie tot de recente toevoegingen, elk van deze spelers heeft zijn eigen stempel gedrukt op de basketbalwereld.
Swen Nater: Swen Nater (Den Helder, 1950) was een van de eerste Nederlandse spelers in de NBA. Deze lange (2,11 meter) en hardwerkende speler speelde tussen 1976 en 1984 voor onder meer de San Diego Clippers en de Los Angeles Lakers. Vandaag de dag is hij in Amerika een zogenaamde ‘motivational speaker’. Interessant detail: Nater reisde als 9-jarig jongetje naar Amerika om via een tv-show herenigd te worden met zijn moeder.
Lees ook: Het verhaal van James, gezien door Nederlandse fans
Hank Beenders: Hank Beenders (1,98 meter) was de allereerste Nederlander in de NBA, die toen nog de Basketball Association of America heette. Als speler van de Philadelphia Warriors haalde hij in 1948 de finale van de BAA, die echter verloren werd van de Baltimore Bullets.
Rik Smits: Rik Smits, bijgenaamd "The Dunking Dutchman", is wellicht de meest bekende Nederlandse basketballer. In zijn jonge jaren worstelde de ingetogen Eindhovenaar wat met zijn lengte. Niet raar als je 2.24 meter bent en daarmee een van de langste NBA-spelers ooit. Smits schijnt nog regelmatig wedstrijden van de Pacers te bezoeken en zijn eveneens boomlange zoon Derrik speelde bij het universiteitsteam van Valparaiso samen met de zoon van ex-NBA-speler Geert Hammink. Over Smits zijn verschillende documentaires gemaakt, waaronder ‘Lengte kun je niet leren’ (2000) en ‘Andere Tijden Sport: Rik Smits’ (2015).
Francisco Elson: Francisco Elson, een boomlange (2,13 meter) maar bescheiden Rotterdammer, versleet heel wat NBA-teams voordat hij in 2012 de NBA definitief verliet. Elson speelde in tegenstelling tot Smits vele wedstrijden voor het Nederlands team en speelde in de nadagen van zijn loopbaan zelfs nog even in Iran. Werd in 2007 de eerste Nederlandse NBA-kampioen, met de San Antonio Spurs van grootheden Tim Duncan (speler) en Gregg Popovich (coach). Elson speelde een bijrol, maar toch.
Geert Hammink: Geert Hammink (2,13 meter) speelde ‘slechts’ in acht NBA-wedstrijden, maar speelde in Orlando voor een zeer getalenteerd team met onder andere Shaquille O’Neal, een van de beste centers ooit in de NBA. Niet voor niets was ‘Superman’ een van Shaq’s bijnamen. Hammink behaalde vervolgens flink wat successen in Europa, onder meer bij Alba Berlijn. Hij is nog steeds actief in de basketbalwereld, als mede-eigenaar van Court Side, een agentschap voor spelers, en als coach van eredivisieclub ZZ Leiden. Zoon Shane speelde in Amerika bij Valparaiso University samen met de zoon van Rik Smits, Derrik.
Leons Leons: Leons Leons leek niet voorbestemd voor de NBA, qua atletisch vermogen. Maar de scouts van de Oklahoma City Thunder, die oog hebben voor talent, zagen iets in hem. Hij werd niet gedraft maar liet in trainingen en in de NBA Summer League zien hoe veelzijdig hij is. Daarmee werd de ex-speler van Apollo Amsterdam en Bradley University de eerste Nederlander in dertien jaar die speeltijd maakte in de NBA. Helaas eindigde het avontuur diezelfde maand nog, na zes invalbeurten waarin hij twee punten maakte.
Lees ook: Transfergeruchten rond Reece James
Jelani Post: Op 27 december 2024 kwam Post 49 seconden in het veld toen de Warriors hun wedstrijd tegen de Los Angeles Clippers al niet meer konden winnen. Hij miste zijn enige schot maar werd die dag de achtste Nederlandse NBA-speler ooit. Post is een veelzijdige speler, met de lengte (2,13 meter) en vaardigheden van een traditionele center maar met tevens een goed afstandsschot. Zijn eerste schot in de NBA was dan ook meteen een driepunter. Qua profiel past hij daarmee goed bij de hedendaagse NBA. Speelde nog slechts mondjesmaat maar is wel de derde Nederlander die in het seizoen 2024-2025 zijn debuut maakte en dat is een unicum. Wordt - al lijkt dat wat prematuur - qua speelstijl wel vergeleken met Elson.
Globalisering en de NBA: Een Wereldwijd Fenomeen
De opkomst van de NBA als een wereldwijd fenomeen is onlosmakelijk verbonden met het proces van globalisering. De term globalisering is een veelbesproken topic in academische en mediakringen. Globalisering kan omschreven worden als een proces waarbij interacties en integratie tussen mensen, bedrijven en overheden wereldwijd toenemen. Dit proces vindt plaats over de landsgrenzen heen en heeft zich de laatste 20 à 30 jaar significant versneld en uitgebreid.
Globalisering omvat de uitwisseling van producten en stijlen tussen volkeren en naties. Technologie speelt een cruciale rol, doordat ze wereldwijd verspreid en algemeen beschikbaar wordt. De socioloog Immanuel Wallerstein ziet globalisering als een wereldsysteem dat de kapitalistische stromingen omvat. Hij onderscheidt drie soorten staten: de kernstaten, de semi-periferie en de periferie. De kernstaten domineren de productie en exploitatie, terwijl de periferie afhankelijk is van handel.
De NBA is een perfect voorbeeld van culturele globalisering. De competitie heeft zich ontwikkeld tot een merk dat over de hele wereld bekend is en fans heeft in alle hoeken van de wereld. Dit is mede te danken aan de mediatisering van de sport, waardoor wedstrijden en spelers wereldwijd te volgen zijn.
Versportingsfasen en de Rol van de Verenigde Staten
De verspreiding van sport over de wereld is een proces dat al eeuwen aan de gang is. Norbert Elias onderscheidt vijf versportingsfasen. In de eerste fasen speelde Engeland een dominante rol, maar later namen de Verenigde Staten het stokje over. Amerikaanse sporten zoals baseball, american football, basketbal en volleybal braken door over de hele wereld.
Lees ook: Huidige Sterren in de NBA
Basketbal, in het bijzonder, is een product van de Amerikaanse universiteiten. Na de Tweede Wereldoorlog werd basketbal dé nationale sport bij uitstek in de VS. De sport werd onlosmakelijk verbonden met een Amerikaanse identiteit.
Migratie van Sportatleten
De globalisering van sport heeft geleid tot een globale migratie van sportatleten. Atleten trekken de wereld rond om hun sport te kunnen beoefenen. Deze migratie verloopt vaak van oost naar west. Sportmigratie gebeurt op verschillende niveaus: tussen clubs binnen een land, tussen landen binnen een continent en tussen landen van verschillende continenten. De internationale migratie van sportatleten is een belangrijk aspect van het globaliseringproces.
tags: #James #Grootheid #Amerikaans #Basketbal #biografie