Jaap Stam, geboren op 17 juli 1972 in Kampen, is een voormalig topvoetballer die naam maakte bij onder meer PSV en het Nederlands Elftal. Met bijnamen als "De Rots van Kampen", "The Dutch Destroyer" en "The Beast" stond Stam bekend om zijn fysieke kracht en onverzettelijkheid als centrale verdediger. Na zijn actieve carrière is hij betrokken gebleven bij de voetbalwereld als trainer, coach en analist.
Vroege Carrière en Doorbraak bij PSV
Stam begon zijn profcarrière bij FC Zwolle, na een periode bij de amateurs van DOS Kampen. Hij maakte zijn debuut in 1992 en speelde daarna voor Cambuur Leeuwarden en Willem II. In 1996 vertrok hij naar PSV in Eindhoven, waar hij uitgroeide tot een van de beste verdedigers van Nederland. Bij PSV werd hij landskampioen en won hij zowel de KNVB Beker als de Johan Cruijff Schaal. In 1997 werd hij door de VVCS verkozen tot Voetballer van het Jaar, wat zijn status verder bevestigde.
Voor PSV zou Stam tweeënhalf seizoen uitkomen, het restant van het seizoen 1995-1996 tot einde van het seizoen 1997-1998. Bij PSV groeit Stam tot een onverzettelijke leider in de verdediging van de Eindhovenaren onder trainer Dick Advocaat.
Seizoen 1995-1996; 14 competitiewedstrijden 1 doelpunt, eredivisie 2e plaats, winnaar KNVB Beker, Europa League, kwartfinale FC Barcelona
Seizoen 1996-1997; 33 competitiewedstrijden 6 doelpunten, eredivisie Landskampioen, winnaar Johan Cruijff Schaal, Europacup ll, 2e Ronde SK Brann Bergen
Lees ook: Jaap Vogelaar: een gedetailleerd overzicht van zijn carrière
Seizoen 1997-1998; 29 competitiewedstrijden 4 doelpunten, Eredivisie 2e plaats, winnaar Johan Cruijff Schaal, Champions League 2e in de poule.
Met Dynamo Kiev, Newcastle United en FC Barcelona moet PSV de strijd aan. Er waren 6 groepen in de Champions League de 2 beste nummers 2 gingen door naar de kwartfinale. Hier greep PSV als overtuigende 2e in de groep met 9 punten toch mis voor de kwartfinale. Uit groep B ging Juventus FC en uit F ging Bayer Leverkusen door als de beste nummers 2. Een flinke tegenvaller voor PSV.
Succes in Engeland bij Manchester United
In 1998 maakte Stam voor een recordbedrag de overstap naar Manchester United, waar hij drie landstitels, de Champions League en de wereldbeker voor clubteams won. Het debuut seizoen van Stam bij Manchester United is groots met direct winst van de Premier League, de FA Cup en het veroveren van de Champions League.
Seizoen 1998-1999; 30 competitiewedstrijden 1 doelpunt, winnaar Premier League, winnaar FA Cup, Champions League finale 2-1 winst op Bayern München.
Seizoen 1999-2000; 33 competitiewedstrijden geen doelpunten, winnaar Premier League, Wereldbeker 1999 winst 1-0 op het Braziliaanse SE Palmeiras, Champions League kwartfinale Real Madrid
Lees ook: VEO en KCC/CK Kozijnen in de spotlight
Seizoen 2000-2001; 15 competitiewedstrijden geen doelpunten, winnaar Premier League, Champions League kwartfinale Bayern München
Seizoen 2001-2002; 1 competitiewedstrijd.
Na een conflict met trainer Alex Ferguson vertrok hij naar Lazio. Vlak voor zijn transfer bracht Stam zijn boek Head-to-Head uit. "Dat boek is toen een beetje gebruikt om een reden te vinden om het naar buiten te brengen", vertelt Stam 19 jaar later. "Het was toen mogelijk, ook bij Manchester United, dat je een gat in het budget had. Ze hadden geld nodig". Stam was destijds één van de populairdere spelers bij de achterban. De club speelde in op voorpublicaties uit het boek in de Daily Mirror, waardoor de verdediger negatief onder de aandacht kwam in de media. Sir Alex Ferguson had de voorpublicaties óók gelezen en was daar niet blij mee, zo liet hij Stam weten. "Er belde een secretaresse van de club die zei dat ik de manager moest bellen want hij was pissed off over wat er in het boek stond". In de ochtend was er toen een gesprek tussen Ferguson en Stam, waar Stam van zijn trainer een flinke uitbrander kreeg. Stam heeft toen gezegd: Weet je wat, ik ga naar huis en ik train niet vandaag. Je zoekt het maar uit. Op de terugweg werd Stam dan gebeld door zijn zaakwaarnemer en die vertelde dat Manchester United Stam inmiddels had verkocht. Zo bleek dat Ferguson het al wist van de uitgaande transfer van Stam tijdens het gesprek eerder die dag. Later bleek het om Lazio Roma te gaan. Ferguson vertelde dat Manchester United een transfervrije verdediger had aangetrokken en dat was Laurent Blanc. Blanc zou gaan spelen en Stam zo naar de reservebank dirigeren. Ferguson redeneerde dat Stam zo wel weg wilde met deze vooruitzichten. Lazio Roma had een bod neergelegd voor Stam bij Manchester United en dat werd uiteindelijk geaccepteerd.
Vervolg Carrière in Italië en Terugkeer naar Nederland
Na Lazio speelde hij bij AC Milan en sloot zijn carrière af bij Ajax, waar hij aanvoerder was. Na drie seizoenen voor Lazio Roma te hebben gespeeld is er voor Stam een binnenlandse transfer naar AC Milan. De seizoenen 2004-2005 en 2005-2006 voetbalt Stam voor de rood-zwarten uit Milaan. Hij speelt daar onder trainer Carlo Ancelotti.
Seizoen 2004-2005; 17 competitiewedstrijden geen doelpunten, Serie A 2e plaats, winnaar Supercoppa Italiana, Champions League finale 3-3 tegen Liverpool FC winst voor de Engelsen na strafschoppen.
Lees ook: Inclusie en sportiviteit in het Amsterdamse ijshockey
Seizoen 2005-2006; 25 competitiewedstrijden 1 doelpunt, Serie A 3e plaats, Champions League halve finale FC Barcelona
Twee seizoenen AC Milan brachten voor Stam in de Champions League onvergetelijke seizoenen met een finale tegen Liverpool FC. Deze finale was historisch vanwege een 3-0 voorsprong voor AC Milan die alsnog gelijk werd tot 3-3 en waar Liverpool FC uiteindelijk de penalty serie won. Het seizoen erop werd het tweeluik in de halve finale met FC Barcelona met 1 doelpunt beslist in het voordeel van de Catalanen.
Na een aantal buitenlandse avonturen keert Stam in het seizoen 2006-2007 terug naar Nederland. Hij speelt twee seizoenen voor Ajax waar hij te maken heeft met trainers Henk ten Cate en Adrie Koster.
Seizoen 2006-2007; 25 competitiewedstrijden 1 doelpunt, Eredivisie 2e plaats, winnaar KNVB Beker, winnaar Johan Cruijff Schaal, Europa League 3e Ronde Werder Bremen
Seizoen 2007-2008; 6 competitiewedstrijden geen doelpunten, Eredivisie 2e plaats, winnaar Johan Cruijff Schaal, Europa League 1e Ronde Dinamo Zagreb
Op 35-jarige leeftijd stopt Jaap Stam in oktober 2007 met voetballen. Hij levert zijn contract in omdat hij fysiek en mentaal dan niet meer in staat is om topprestaties te verrichten. Tijdens een persconferentie vertelt Stam, "Ik kan niet meer brengen wat ik moet brengen, ik wilde eigenlijk al in het begin van het seizoen stoppen. Ik heb me over laten halen om door te gaan. Nu kan ik het niet meer opbrengen. Ik ben geen speler die zich maar voor 50 procent kan geven. Dat heb ik nooit gedaan." 'De rots van Kampen' stopt per direct vanwege een gebrek aan motivatie en drive.
Interlandcarrière bij het Nederlands Elftal
Ook voor het Nederlands Elftal was Stam een belangrijke kracht. Na zijn debuut in 1996 speelde hij in totaal 67 interlands en speelde hij vier eindtoernooien (drie EK’s, één WK).
Op 24 april 1996 maakt Stam zijn debuut als PSV-speler in het Nederlands elftal in een vriendschappelijke wedstrijd tegen Duitsland, 0-1 verlies. Stam voetbalde voor het Nederlands elftal 67 interlands waarin hij 3x doeltreffend was. Hij speelde uiteindelijk drie eindtoernooien namelijk het WK 1998 in Frankrijk, het EK 2000 in Nederland en het EK 2004 in Portugal.
Afscheidswedstrijd en Einde Carrière
Op 26 juli 2008 was er een afscheidswedstrijd in het nieuwe stadion van zijn eerste betaald voetbalclub FC Zwolle. Ajax speelde tegen een team bestaande uit oud-ploeggenoten van Stam en Stam zelf. Het werd 3-3. Nederlandse spelers die meededen; Henk Timmer, Ronald Waterreus, Arthur Numan, Frank de Boer, Ronald de Boer, Michael Reiziger, Wim Jonk, Bert Konterman, Phillip Cocu, Arno Arts, Clarence Seedorf, Patrick Kluivert, Dennis Bergkamp, Aron Winter, Jordi Cruijff, Marc Overmars, Edgar Davids. Buitenlandse spelers waren Paolo Maldini, Gennaro Gattuso, Filippo Inzaghi, Allessandro Nesta. Zo kwam er een einde aan een voetbalcarrière van Jaap Stam uit Kampen een Nederlandse voetballer die gekend werd van inzet en onverzettelijkheid en kracht.
Trainerscarrière
Na zijn periode als actieve speler is hij aan de slag gegaan als trainer bij verschillende clubs, zoals Reading, Feyenoord en PEC Zwolle.
Na zijn actieve carriere als spelers kiest Stam ervoor om zich richting het trainersvak te begeven. Inmiddels heeft hij als trainer het onderstaande rijtje club gewerkt;
2009 FC Zwolle interim-trainer
2010-2013 PEC Zwolle assistent-trainer
2011-2012 Ajax individueel-trainer
2013-2014 Ajax assistent/individueel-trainer
2014-2016 Jong Ajax
2016-2018 Reading FC
2019 PEC Zwolle
2019 Feyenoord
2020-2021 FC Cincinnati
Persoonlijke Prijzen
- Nederlands voetballer van het jaar: 1x (1997)
- Gouden Schoen: 1x (1997)
- UEFA Champions League Beste verdediger: 2x (1999, 2000)
- PFA Team of the Year: 3x (1999, 2000, 2001)
tags: #Jaap #Stam #Nederlands #elftal #carrière