Serie A: De Italiaanse Voetbalcompetitie in Detail

De Serie A, de hoogste professionele voetbalcompetitie van Italië, is een van de meest gerenommeerde en gepassioneerde competities ter wereld. Elk seizoen strijden twintig Italiaanse topclubs om de felbegeerde Scudetto, de titel voor de landskampioen van Italië. De competitie staat bekend om haar rijke geschiedenis, sterke verdedigers en de tifosi, de gepassioneerde supporters van de clubs. Ziggo Sport heeft de uitzendrechten voor Serie A verlengd tot 2029. De topduels uit de Italiaanse Serie A kijk je live op Ziggo Sport op kanaal 14, gratis voor Ziggo klanten. Naast de Serie A zie je bij Ziggo Sport nog veel meer internationaal topvoetbal. Ziggo Sport is dé grootste sportzender van Nederland en gratis voor Ziggo klanten. Als klant van Ziggo kijk je Ziggo Sport op kanaal 14 van je tv.

Geschiedenis en Ontstaan

Hoewel de eerste Italiaanse landskampioen al in 1898 gekroond werd, heeft de Serie A pas sinds 1929 het landelijke karakter zoals we dat nu kennen. Hiervoor was het Italiaanse voetbal onderverdeeld in regionale competities waarvan de kampioenen het uiteindelijk tegen elkaar opnamen in de strijd om het kampioenschap van Italië. In de jaren 1880 bracht een Italiaanse textielarbeider het spel dat hij in Engeland had leren kennen, mee terug naar zijn geboortestad Turijn. Hij introduceerde niet alleen voetbal, maar ook cricket in Italië en richtte de Torino Football and Cricket Club op. Het seizoen van 1929-1930 was het eerste seizoen waarin de beste teams van het land samen in één nationale competitie speelden. Sindsdien heeft de Serie A zich ontwikkeld tot een van de sterkste voetbalcompetities ter wereld, die door de jaren heen veel legendarische spelers heeft voortgebracht.

Competitieformat en Regels

De Serie A bestaat uit twintig teams die in een zogenaamd ‘round-robin format’ tegen elkaar spelen. Elke club speelt in totaal 38 wedstrijden, één keer thuis en één keer uit, tegen elke andere club in de competitie. De competitie begint doorgaans in augustus en eindigt in mei. Een overwinning levert drie punten op, een gelijkspel één punt en een verlies geen punten. Aan het einde van het seizoen wordt het team met de meeste punten gekroond tot kampioen van Italië. Bij een gelijke stand tussen twee teams wordt hun onderlinge resultaat gebruikt om te bepalen wie hoger eindigt, vergelijkbaar met de regels in La Liga in Spanje. Dit betekent dat alleen de uitslagen van de twee wedstrijden tussen deze teams worden bekeken. Als ook de onderlinge resultaten gelijk zijn, wordt het doelsaldo gebruikt (het verschil tussen gescoorde en geïncasseerde doelpunten). Hoewel het zeldzaam is, kan het totale aantal gescoorde doelpunten als laatste maatstaf worden gebruikt om een gelijke stand te breken.

Promotie en Degradatie

Elk seizoen degraderen de drie laagst geëindigde teams uit de Serie A naar de Serie B, de tweede divisie van het Italiaanse voetbal. Hun plaatsen in de Serie A worden ingenomen door drie nieuwe teams uit de Serie B. De promotie- en degradatieregeling zorgt ervoor dat er elk jaar nieuwe teams in de Serie A uitkomen, wat de competitie fris en vermakelijk houdt. Zo krijgen ambitieuze clubs uit de Serie B de kans om (weer) op het hoogste niveau te spelen, terwijl de Serie A-teams scherp moeten blijven om hun plaats te behouden. De strijd tegen degradatie zorgt voor intense en spannende wedstrijden in de laatste speelrondes. Het derde team dat promoveert, moet een play-off winnen. Deze play-off wordt gespeeld tussen de teams die het seizoen op de 3e tot en met de 8e plaats eindigden. De nummers 3 en 4 kwalificeren zich direct voor de halve finales van de play-offs, terwijl de nummers 5 tot en met 8 eerst extra rondes moeten spelen. De nummer 3 kan echter directe promotie afdwingen als deze een voorsprong van 15 of meer punten heeft op het team daaronder.

Europese Tickets

De top vier teams van de Serie A plaatsen zich direct voor de competitiefase van de Champions League. Het team dat als vijfde eindigt, kwalificeert zich voor de competitiefase van de Europa League. Ook via de Italiaanse bekercompetitie is er een Europees ticket te verdienen. De winnaar van de Coppa Italia kwalificeert zich direct voor de competitiefase van de Europa League. Als de bekerwinnaar zich ook al via de Serie A heeft gekwalificeerd voor een Europese competitie, gaat dit ticket naar het hoogst geplaatste team op de ranglijst dat zich nog niet gekwalificeerd heeft. De nummer zeven gaat naar de Conference League.

Lees ook: De ziel van het voetbal: Italiaanse tribunes

De Scudetto

De kampioenstitel in de Serie A wordt vaak de Scudetto genoemd, wat ‘klein schild’ betekent. De scudetto (klein schild) wordt toegevoegd aan het shirt van het winnende team van de Serie A. Alleen de regerend kampioen mag de scudetto dragen. Het symbool heeft de vorm van een schild met de groene, witte en rode strepen van de Italiaanse vlag erin verwerkt. Op dezelfde manier dragen de winnaars van de Italiaanse bekercompetitie, de Coppa Italia, de coccarda van Italië. Dit is een cirkel met concentrische ringen in de Italiaanse driekleur: groen in het midden, wit daaromheen, en rood aan de buitenkant. In tegenstelling tot de sterren die nationale teams verdienen voor het winnen van het WK, worden de scudetto en coccarda alleen gedragen door de regerend kampioen van hun respectieve competities. Je zult merken dat sommige Italiaanse teams sterren op hun shirts hebben. Elke ster staat voor 10 gewonnen Serie A-titels!

Topclubs in de Serie A

Hoewel de Serie A pas in 1929 werd opgericht, erkent de competitie ook clubs die voor die tijd tot Italiaans kampioen werden uitgeroepen. Juventus is daardoor met 36 kampioenschappen op hun naam met afstand de succesvolste club in de geschiedenis van de Serie A.

Het Italiaanse voetbal wordt al jaren gedomineerd door een klein groepje clubs. Sinds 2001 zijn er maar drie verschillende ploegen kampioen geworden: AC Milan, Internazionale en Juventus. Dit zijn de drie grootste clubs van het land. Ook zijn er ploegen die regelmatig meedoen om de titel, maar die eigenlijk nooit kampioen weten te worden. Dit zijn ploegen als AS Roma en Napoli. Daarnaast heb je ook nog ploegen die vroeger altijd meededen om de landstitel, maar die dat tegenwoordig niet doen. Fiorentina hoort bij die categorie.

• Juventus FC: Al sinds de oprichting van de Serie A is Juventus de meest succesvolle club van het land. De ploeg heeft elk jaar weer wereldsterren onder contract staan. De Oude Dame is 36 keer kampioen geworden, veel vaker dan elke andere Italiaanse club! Historisch gezien is ‘Juve’ de allergrootste club van Italië. Er passen 41.507 supporters in. Zij zorgen voor een geweldige, echt Italiaanse sfeer die je meegemaakt moet hebben.
• AC Milan: Europees gezien de grootste club van het land. AC Milan won tot nu toe zeven keer de Champions League; alleen Real Madrid won het grootste clubtoernooi ter wereld vaker. Na Juventus en stadsgenoot Internazionale ook het vaakst kampioen van Italië geworden. AC Milan heeft een enorme groep met fanatieke supporters. De sfeeracties in het San Siro zijn ook altijd uniek. Er hangen vaak hele grote spandoeken die je in Nederland normaal gesproken niet ziet. De club heeft een fantastische geschiedenis. Bezoek het museum van de club om alles te ontdekken over de geschiedenis van de roodzwarten.
• Internazionale: Samen met AC Milan historisch gezien de grote uitdager van Juventus. Beide ploegen spelen ook in hetzelfde stadion: het Stadio Giuseppe Meazza, vernoemd naar een speler die voor beide clubs uitkwam. Het team is altijd gevuld met sterren, waardoor je bij je bezoek aan een wedstrijd van de club altijd topspelers in actie ziet.
• AS Roma: AS Roma wordt gezien als topclub in Italië, maar de ploeg werd slechts drie keer landskampioen. De laatste titel dateert van 2001, in de tijd dat Francesco Totti de grote ster was. Het is een echte volksclub, de meeste supporters komen uit de arbeiderswijken van Rome. Dit zorgt voor een intense sfeer op de tribunes. Het Stadio Olimpico is een voetbaltempel, gebouwd in 1928. De capaciteit van het stadion is 72.700: alleen in het San Siro kunnen meer supporters.
• SSC Napoli: Napels is een havenstad in het westen van Italië. Het is een echte arbeidersstad en de grote trots is de plaatselijke voetbalclub: Napoli. Diego Maradona maakte de ploeg in de jaren ’80 twee keer kampioen. Hij is de God van Napels. Het sfeervolle Stadio San Paolo, inmiddels omgedoopt in het Stadio Diego Armando Maradona, is een prachtig stadion met een capaciteit van meer dan 60.000 supporters.
• ACF Fiorentina: Fiorentina was traditioneel gezien altijd één van de grote clubs van Italië. De ploeg uit Florence werd in 1956 en in 1969 landskampioen. De laatste Serie A-titel is dus al een tijd geleden, maar ACF Fiorentina wordt in Italië nog altijd gezien als een belangrijke club. Het Stadio Artemio Franchi is een prachtig bouwwerk. Fiorentina is de enige ploeg in de grote Europese competities die in een paars tenue speelt.

Een terugblik op recente seizoenen laat zien hoe Juventus zijn stempel drukte op de Serie A, maar ook hoe het tij de laatste jaren gekeerd is:

• 2013/14: Juventus
• 2014/15: Juventus
• 2015/16: Juventus
• 2016/17: Juventus
• 2017/18: Juventus
• 2018/19: Juventus
• 2019/20: Juventus
• 2020/21: Internazionale
• 2021/22: AC Milan
• 2022/23: Napoli SSC
• 2023/24: Internazionale

De opkomst van nieuwe kampioenen, zoals Internazionale, AC Milan en Napoli, voegt een boeiend hoofdstuk toe aan de rijke geschiedenis van de Serie A, waarbij de competitie spannender en onvoorspelbaarder wordt dan ooit tevoren.

Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras

Bijzondere Derby’s in de Serie A

Niets is mooier dan tijdens je voetbalreis naar een derby te gaan. In de Serie A zijn een aantal derby’s. Deze ontmoetingen zijn altijd net wat intenser en spannender dan de andere wedstrijden en ook de sfeer in het stadion is nog een beetje beter.

• AC Milan - Internazionale: Dit is één van ‘s werelds grootste derby’s. AC Milan en Internazionale delen een stadion, maar vriendelijk is het zeker niet tussen de twee ploegen. Beide ploegen zijn internationaal heel erg groot. AC Milan won vaker de Champions League, maar Inter werd vaker kampioen van Italië. De derby’s zijn altijd erg beladen en zeker een aanrader om te bezoeken tijdens een voetbalreis.
• AS Roma - Lazio Roma: Ook AS Roma en Lazio Roma delen een stadion. De tegenstellingen tussen de twee ploegen uit Rome zijn enorm: AS Roma is de club van het volk, Lazio Roma is vooral een club voor de rijkere Romeinen. AS Roma is traditioneel een linkse club, Lazio wordt vaak in verband gebracht met extreem-rechts. Al deze tegenstellingen zorgen elk jaar weer voor een heetgebakerde derby.
• Juventus - Internazionale: Deze wedstrijd is dé klassieker van Italië. De wedstrijd staat ook wel bekend als de ‘Derby d’Italia’. Juventus en Inter zijn de twee meest succesvolle clubs van het land. Onderlinge ontmoetingen zijn dus altijd spannend.
• Juventus - Torino FC: David tegen Goliat, de internationale topploeg tegen de lievelingsploeg van Turijn. Juventus mag dan de grootste club van Italië zijn, in Turijn is Torino FC populairder dan de stadsgenoot. Uiteraard wint Juve de meeste derby’s. Als Torino FC een keer wint is het meteen volksfeest in de straten van Turijn. De wedstrijd staat bekend als de ‘Derby della Mole’. De derby is vernoemd naar de Mole Antonelliana, een belangrijk gebouw in de stad.

Bekende Voetbalstadions uit de Serie A

Italië staat vol met ouderwetse, soms bijna vervallen stadions. Vaak hebben deze stadions nog een sintelbaan om het veld heen. Er zijn ook genoeg moderne arena’s te vinden, voorzien van de nieuwste, moderne ontwikkelingen. Hieronder staan een aantal stadions waar de gemiddelde voetbalsupporter verliefd op wordt.

• Stadio Giuseppe Meazza: Beter bekend als San Siro, vernoemd naar de wijk waarin deze voetbaltempel ligt. Het stadion is de thuishaven van AC Milan en Internazionale. Van alle stadions in Italië is San Siro de grootste. Er zijn plannen voor een nieuw stadion. Capaciteit: 88.074
• Stadio Olimpico: Ook dit stadion wordt bemand door twee ploegen. AS Roma en Lazio Roma spelen hun thuiswedstrijden in het in 1928 gebouwde stadion. Het Stadio Olimpico is één van de ouderwetse stadions van het land. Er ligt een sintelbaan rondom het veld en de tribunes vallen uit elkaar. Capaciteit: 77.700
• Allianz Stadium: Het stadion van Juventus is gloednieuw. Juve speelde haar wedstrijden altijd in het Stadio Delle Alpi, dat de ploeg deelde met Torino FC. In 2011 werd het Allianz Stadium in gebruik genomen; een hypermodern stadion dat helemaal past bij de groei van de club Juventus. Capaciteit: 75.024
• Stadio Diego Armando Maradona: Het stadion van Napoli, natuurlijk vernoemd naar de grootste en belangrijkste speler uit de clubhistorie. Een ouderwets stadion, ook met sintelbaan. De supporters zitten daardoor ver van het veld, maar de sfeer is er nog altijd intens. Capaciteit: 60.240
• Stadio Grande Torino: Dit is het Olympisch Stadion in Turijn. In het stadion werden de openings- en de afsluitingsceremonie voor de Olympische Winterspelen van 2006 gehouden. Torino speelde hier haar wedstrijden tot 1990. Capaciteit: 28.140
• Stadio Artemio Franchi: Dit is het stadion van ACF Fiorentina. Het bestaat volledig uit cement, waaronder een toren van zeventig meter hoog. Deze wordt de ‘Toren van Marathon’ genoemd. De plattegrond van het stadion heeft de vorm van de hoofdletter D, een verwijzing naar Il Duce Benito Mussolini.

Historische Serie A-feitjes

Verbaas je vrienden met je kennis over de Serie A. Hier zijn een aantal interessante en/of grappige feitjes op een rij gezet.

• Altijd aanwezig: Internazionale is de enige ploeg uit de Serie A die er elk seizoen bij was. Juventus ontbrak één seizoen, omdat de ploeg na een omkoopschandaal naar de Serie B werd gezet. AC Milan ontbrak twee seizoenen op het hoogste niveau.
• Jonge debutant: Wisdom Amey was vijftien jaar, negen maanden en één dag oud toen hij in 2021 debuteerde voor Bologna. De meeste leeftijdgenoten van Amey speelden toen nog in de -17, dromend van een kans in het profvoetbal.
• Overal de baas: Marco Giampaolo is de trainer met de meeste Serie A-clubs achter zijn naam. Giampaolo was de baas bij Cagliari, Siena, Catania, Cesena, Empoli, Sampdoria, AC Milan en Torino. Erg succesvol was hij niet; Giampaolo werd nooit kampioen van Italië.
• Meeste rode kaarten: Gabriel Paletta krijgt de ‘eretitel’ voor de speler met de meeste rode kaarten in de geschiedenis van de Serie A. De Argentijn kreeg negen rode prenten in zijn tijd bij Parma, AC Milan en Atalanta Bergamo. AS Roma-middenvelder Danielle de Rossi kreeg de meeste directe rode kaarten. De Rossi werd zes keer met direct rood van het veld gestuurd.
• Meeste goals: Silvio Piola is de all-time topscorer van Italiaanse competitie. De spits van Pro Vercelli, Lazio Roma, Torino, Juventus en Novara maakte 274 competitiedoelpunten voor deze clubs. AS Roma-clublegende Francesco Totti staat met 250 doelpunten tweede op de topscorerslijst.

Serie A Hall of Fame

In de lange geschiedenis van de competitie heeft de Serie A een aantal wereldsterren gekend. Onder deze sterren zitten een aantal Nederlanders, die in Italië nog altijd worden gezien als Goden.

• Gianluigi Buffon: Doelman Gianluigi Buffon is een levende legende. Na zijn doorbraak bij Parma vertrok de doelverdediger naar Juventus. Bij Juve verdedigde Buffon van 2001 tot 2018 het doel. Er volgde een kort uitstapje naar PSG, maar de Italiaan keerde al snel terug bij Juventus. In 2021 stapte hij over naar de club waar het allemaal begon: Parma. Werd tien keer kampioen van Italië en in 2006 wereldkampioen met zijn land. Het enige smetje op zijn erelijst is het ontbreken van de Champions League.
• Paolo Maldini: De familie Maldini zal voor altijd verbonden zijn met AC Milan. Met Cesare, Paolo en Daniel Maldini speelden er drie generaties in het rood en zwart. Paolo Maldini droeg zijn gehele carrière het shirt van AC. De verdediger speelde meer dan 600 wedstrijden voor de club. Werd zeven keer landskampioen en won de Champions League vijf keer.

Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda

tags: #Italiaanse #voetbal #league #informatie