Wit-Rusland, officieel bekend als Belarus, is een land in Oost-Europa dat grenst aan Rusland, Oekraïne, Polen, Letland en Litouwen. Het land verkreeg zijn onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie in 1991. De hoofdstad is Minsk. Het landschap wordt gekenmerkt door vlaktes, oerbossen, moerassen en rivieren, waaronder het Woud van Białowieża, een van de oudste oerbossen ter wereld, gelegen op de grens met Polen. Naast de natuurlijke schoonheid staat Wit-Rusland bekend om zijn historische steden, kastelen en Joodse geschiedenis.
Een Bewogen Geschiedenis
De geschiedenis van het gebied dat nu Wit-Rusland is, kent een lange periode van overheersing door verschillende machten. Rond 400-500 n.Chr. werd het gebied bevolkt door Slavische stammen, voornamelijk afkomstig uit de Baltische landen. In de 8e eeuw werd het ingelijfd bij het Kievse Rijk, destijds de grootste staat van Europa, waartoe ook Oekraïne en het noordwestelijke deel van Rusland behoorden.
Na de Mongoolse invasies in de 13e eeuw, die een einde maakten aan het Kievse Rijk, werd Wit-Rusland onderdeel van het hertogdom Litouwen, dat later ook Polen omvatte. In deze periode ontwikkelde zich geleidelijk aan een eigen Wit-Russische taal, behorend tot de Slavische taalfamilie.
Het Pools-Litouwse Gemenebest was eeuwenlang verwikkeld in oorlogen met zijn buurlanden, en aan het einde van de 18e eeuw werd het rijk verdeeld door de Europese grootmachten Pruisen, Oostenrijk en Rusland. Wit-Rusland viel onder het Russische tsarendom, maar verklaarde zich na de Russische Revolutie van 1917 korte tijd onafhankelijk.
De Sovjetperiode
In 1919 werd Wit-Rusland opnieuw ingelijfd bij de Sovjet-Unie. Ondanks deze machtsovername liet de communistische grootmacht de Wit-Russische taal en cultuur binnen de kaders van de unie bestaan. Het Wit-Russisch lijkt sterk op het Oekraïens, maar heeft in de loop der tijd ook woorden en klanken uit het Pools en Russisch overgenomen. Het verschil tussen Russisch en Wit-Russisch is vergelijkbaar met het verschil tussen Italiaans en Spaans: er zijn overeenkomsten, maar de sprekers kunnen elkaar moeilijk verstaan. Over het algemeen vinden Wit-Russen het gemakkelijker om Russisch te begrijpen dan andersom.
Lees ook: Vjatsjeslav Fetisov: Een icoon van het Russische ijshockey
In de jaren dertig onderdrukte dictator Jozef Stalin het prille Wit-Russische nationalisme. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen de troepen van Hitler Wit-Rusland binnen, waarna de nazi's begonnen met massale executies en deportaties van de Wit-Russische bevolking. Naar schatting is vrijwel de volledige Joodse bevolking tijdens de oorlog omgekomen.
Na de oorlog schoof de grens tussen Polen en de Sovjet-Unie verder naar het westen op, waardoor duizenden Wit-Russen ineens in de Sovjet-Unie woonden. In de decennia daarna ging de russificatie van Wit-Rusland door, en in de jaren zeventig werd zelfs onderwijs in het Wit-Russisch officieel verboden.
Onafhankelijkheid en Huidige Situatie
Na de val van de Sovjet-Unie in 1991 durfden de ongeveer negen miljoen inwoners van Wit-Rusland weer voorzichtig te hopen op democratie en nationale onafhankelijkheid. Op 8 december 1991 kwamen de Russische president Boris Jeltsin, de Oekraïense president Leonid Kravtsjoek en het onofficiële staatshoofd van Wit-Rusland, Stanislaw Sjoesjkevitsj, bijeen in een staatsdatsja op het jachtgebied Viskoei in Belarus. De leiders van de drie landen, die sinds 1922 verenigd waren onder het zogenoemde Unieverdrag, zetten hun handtekening onder de inmiddels historische Minsk-akkoorden (het Akkoord van Bialowieza). Die akkoorden betekenden het einde van de Sovjet-Unie en het begin van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS).
In 1994 werd Aleksandr Loekasjenko gekozen tot president van Wit-Rusland. Onder zijn bewind is het land uitgegroeid tot wat sommigen "de laatste dictatuur van Europa" noemen. Internationale organisaties, zoals Amnesty International, beschuldigen het Belarussische regime van grove schendingen van de mensenrechten, waaronder politiegeweld, geweld tegen minderheden, gebrek aan vrijheid van meningsuiting en de onderdrukking van vakbonden.
IJshockey in de Sovjet-Unie en Wit-Rusland
Tijdens de Sovjetperiode was ijshockey een populaire sport in de hele Sovjet-Unie, inclusief Wit-Rusland. Het Sovjet-ijshockeyteam domineerde internationale competities gedurende vele decennia, en Wit-Russische spelers maakten vaak deel uit van dit succesvolle team. Na de onafhankelijkheid van Wit-Rusland in 1991 ontwikkelde het land zijn eigen nationale ijshockeyteam en -competities.
Lees ook: WK IJshockey Live Kijken
Miracle on Ice
Een opmerkelijk moment in de ijshockeygeschiedenis is de wedstrijd tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie op 22 februari 1980 tijdens de Olympische Winterspelen in Lake Placid, New York. De wedstrijd, die bekend staat als de "Miracle on Ice", zag het amateurteam van de VS het professionele en als onverslaanbaar beschouwde team van de Sovjet-Unie verslaan met 4-3. Deze overwinning had niet alleen sportieve betekenis, maar werd ook gezien als een ideologische overwinning voor de Verenigde Staten tijdens de Koude Oorlog. De Sovjets wonnen zilver, maar ze baalden zo erg van hun verlies tegen de Amerikanen dat ze hun namen niet in de medaille lieten zetten, wat wel gebruikelijk was.
De Europese Spelen in Minsk 2019
De tweede editie van de Europese Spelen vond plaats van 21 tot en met 30 juni 2019 in Minsk, de Wit-Russische hoofdstad. Ongeveer 4.000 sporters uit 50 landen namen deel aan 15 sporten. TeamNL, onder leiding van chef de mission Pieter van den Hoogenband, deed met 86 sporters mee aan verschillende disciplines, waaronder handboogschieten, badminton, 3x3 basketbal, boksen, weg- en baanwielrennen, acrogym, turnen, trampolinespringen, judo, karate, sambo, sportschieten, tafeltennis en worstelen.
Internationale Sancties en Sport
Na de Russische inval in Oekraïne in 2022 adviseerde het IOC nationale olympische comités en internationale sportfederaties om sporters uit Rusland en bondgenoot Wit-Rusland voor onbepaalde tijd te weren van sportwedstrijden. Hoewel het IOC later aangaf te proberen Russen en Belarussen onder een neutrale vlag te laten deelnemen aan de Olympische Spelen van Parijs in 2024, leidde dit tot controverse en discussie over de rol van sport in de politiek.
Lees ook: Analyse: Sprong's impact op CSKA Moskou
tags: #ijshockey #Wit-Rusland #geschiedenis