IJshockey is een sport die bekend staat om zijn snelheid, fysieke intensiteit en de noodzaak van snelle beslissingen. Om een eerlijk en veilig spel te garanderen, spelen scheidsrechters een cruciale rol. Dit artikel duikt diep in de positie en regels van ijshockey scheidsrechters, waarbij we kijken naar hun taken, competenties en de ongeschreven regels die bijdragen aan een respectvolle speelomgeving.
De Rol van de Scheidsrechter in IJshockey
IJshockeywedstrijden vereisen een nauwkeurige handhaving van de regels, en hier komen de scheidsrechters in beeld. Naast de twee spelende teams en de bench, zijn scheidsrechters onmisbaar: "no ref no game!". Er zijn doorgaans vier scheidsrechters aanwezig: twee hoofdscheidsrechters, herkenbaar aan de rode banden om hun armen, en twee linesmen.
Taken en Competenties
De scheidsrechters hebben diverse taken, zowel voor, tijdens als na de wedstrijd:
- Voor de wedstrijd: Controleren van de identiteit van spelers en teambegeleiders, indien nodig.
- Tijdens de wedstrijd: Toezien op de naleving van de regels, beoordelen van spelsituaties, en beslissingen nemen over overtredingen.
- Na de wedstrijd: Rapporteren van bepaalde straffen aan de Nederlandse IJshockey Bond (NIJB).
De scheidsrechter geeft door middel van een teken aan welke overtreding een speler heeft begaan.
Benchleden
Voor het kunnen spelen van een ijshockeywedstrijd is het bijhouden van de speeltijd, score en straffen cruciaal. Hierbij zijn de benchleden onmisbaar. Om de thuiswedstrijden te kunnen spelen zijn wij altijd op zoek naar benchleden. Dus ben je (spelend) lid of ouder, meld je aan! Speciaal voor onze eigen benchleden is er door Annemarie in samenwerking met Wendy een e-learning module gemaakt. Deze online module is onderdeel van de Bench officials training en enkel voor onze eigen leden. De online module is ontwikkeld voor iedereen die belangstelling heeft om bench official te worden. Dit kunnen spelers zijn of ouders van kinderen die ijshockeyen. We gaan er in deze module vanuit dat niet iedereen bekend is met de spelregels.
Lees ook: Bekerfinale Den Haag - Heerenveen
Positionering van de Scheidsrechter
Een goede positionering is cruciaal voor een scheidsrechter om spelsituaties correct te kunnen beoordelen. De plaats op het veld bepaalt of je spelsituaties goed kunt zien, en dus of je de juiste beslissing neemt. Goed nadenken over je positie kan het fluiten dus makkelijker maken voor je. Kennis van positionering behoort tot de standaarduitrusting van iedere bondsscheidsrechter. Je kunt daarmee anticiperen op het spel en je weet waar je moet staan. Daardoor neem je beter waar, wat leidt tot meer correcte beslissingen.
Optimale Looplijnen
De scheidsrechter loopt altijd met het spel mee en zoekt de kortst mogelijke afstand tot de bal - uiteraard zonder in de weg te lopen. De harde lijnen op de afbeelding zijn de gemiddelde ideale looplijnen van de scheidsrechters. Maar die zijn dus niet alleen áchter de zijlijn, ze buigen ook het veld in. En als de situatie daarom vraagt, kun je het hele gekleurde gebied rondom de ideale looplijn benutten. Je mag dus rustig tien meter het veld in lopen om het spel te beoordelen en goed te leiden. Dat is vooral belangrijk als de bal bij je collega in de buurt is en je je maatje wil ondersteunen met jouw waarneming. Of kijk bijvoorbeeld eens wat er gebeurt als je een aanval van achter de achterlijn beoordeelt.
Ondersteuning van Collega's
De gouden regel in arbitrage is dat je nooit ongevraagd advies geeft aan je collega-arbiter. Maar stel dat deze je zelf om advies vraagt, dan moet je de situatie wel goed gezien hebben! Dat speelt bijvoorbeeld rondom strafcorners. Je hoeft niet in je ‘eigen’ gebied te blijven, maar kan je recht voor het doel opstellen, zoals te zien is in de stippen op de afbeelding.
Anticiperen op het Spel
Als scheidsrechter moet je op tijd daar zijn waar het gebeurt. Als een aanval vanaf de zijlijn wordt opgebouwd, ben je letterlijk gesproken aan de zijlijn het dichtst bij de bal. Maar je weet dat de bal richting jouw cirkel zal gaan. Goed je positie kiezen vraagt best even oefening. Het kan helpen om bij andere wedstrijden eens te letten op de looplijnen van ervaren bondsscheidsrechters. Welke posities kiezen zij waar jij nooit komt, en wat heeft dat voor invloed op hun beslissingen? Dat neem je weer mee in je eigen wedstrijden.
Training en Ontwikkeling
Volg je de opleiding tot bondsscheidsrechter, dan moet je positionering zeker ook meenemen in de gesprekken met je leercoach en je zelfevaluaties. Wil je niet meteen bondsscheidsrechter worden maar wel meer weten van positionering? Voor bondsscheidsrechters in opleiding is er een handige workshop over positionering.
Lees ook: Alles over ijshockeyschaatsen maat 39 voor dames
Regels en Procedures
Naast de positionering zijn er diverse regels en procedures waar scheidsrechters zich aan moeten houden.
Team Samenstelling en Identificatie
- Een teambegeleider dient door middel van de coach app van IJshockey Nederland kenbaar te maken welke spelers (inclusief informatie over positie, rugnummer, captain en assistent captain(s)) aan de wedstrijd zullen deelnemen en welke personen (coach en overige teambegeleiders) zich tijdens de wedstrijd naast, achter of in de spelersbank zullen bevinden.
- De lijst met spelers en teambegeleiders dient minimaal vijfenveertig minuten voor de geplande aanvangstijd van de wedstrijd in de coach app bevestigd te worden.
- De scheidsrechter kan voor de wedstrijd de identiteit van een speler of teambegeleider controleren.
- In een seniorencompetitie zal de scheidsrechter op verzoek van een teambegeleider de identiteit van een speler of teambegeleider van de tegenstander controleren.
- Spelers en teambegeleiders zijn verplicht mee te werken aan de identiteitscontrole.
- Een speler wiens identiteit wordt gecontroleerd, is verplicht de helm en eventueel het gezichtsmasker af te nemen wanneer de scheidsrechter daar om vraagt.
- De identiteitscontrole zal plaatsvinden in het bijzijn van de scheidsrechter en een teambegeleider van beide teams.
- Als voor de wedstrijd wordt vastgesteld dat de identiteit van een speler of teambegeleider niet overeenkomt met de identiteit van de speler of teambegeleider op het wedstrijdformulier of een speler of teambegeleider weigert mee te werken aan de identiteitscontrole, mag de speler of teambegeleider niet aan de wedstrijd deelnemen.
Strafprocedures
Scheidsrechters moeten verschillende soorten straffen kunnen beoordelen en correct toepassen:
- Minor penalty: Een twee minuten tijdstraf voor lichtere overtredingen zoals tripping, clipping, hooking, holding, slashing, enz.
- Bench minor penalty: Eveneens een twee minuten straf.
- Major penalty: Een vijf minuten tijdstraf voor zwaardere overtredingen zoals spearing en butt-ending. Vaak gepaard met een automatische game misconduct penalty.
- Misconduct penalty: Een 10 minuten tijdstraf, een persoonlijke straf voor wangedrag.
- Game misconduct penalty: Een kleedkamer verwijzing. De bestrafte speler mag op het ijs onmiddellijk door een teamgenoot vervangen worden.
- Match penalty: Eveneens een kleedkamer verwijzing, echter ernstiger van aard. Bovendien: het team van de overtreder moet voor 5 minuten een vervangende speler op de strafbank laten plaatsnemen en er mag gedurende die straftijd geen vervanger op het ijs.
- Penalty shot: Geen tijdstraf maar meer te vergelijken met een strafschop in het voetbal.
Icing en Offside
- Wanneer de puck vanuit de eigen helft over de doellijn van de tegenstander wordt geschoten met een gelijk spelersaantal en de verdedigende speler de puck niet kan spelen, is er sprake van icing.
- Heeft de aanvaller de puck aan de stick, dan wordt door de linesman onmiddellijk afgefloten.
- Wordt er afgefloten voor een offside, dan wordt de eerstvolgende face-off genomen op een van de inwerppunten in het neutrale vak, net buiten het aanvalsvak van het in overtreding zijnde team.
Ongeschreven Regels en Respect
Naast de formele regels, zijn er veel ongeschreven regels die te maken hebben met normen, waarden en respect. Het is belangrijk dat iedereen met plezier naar de club komt.
Gedragscodes en Principes
- Publiek, spelers, coaches en begeleiding hebben een voorbeeldfunctie op onder andere het gebied van orde, stiptheid, integriteit en discipline.
- Aan de basis van een goede ijshockeyspeler staan hard werken, respect en plezier.
- Publiek, spelers, coaches en begeleiding onthouden zich van discriminerende, kleinerende of intimiderende opmerkingen en gedragingen.
- Coaches, trainers en begeleiders zorgen ervoor dat trainingsmateriaal goed worden onderhouden en worden opgeruimd.
- Coaches, trainers en begeleiders zijn ervan bewust dat plezier boven alles staat en dat er zoveel als mogelijk wordt gestreefd naar gelijke ijstijd voor iedere speler.
- Coaches, trainers en begeleiders zijn uiterst bedacht op pestgedrag en proberen iedereen het plezier in onze mooie sport te laten behouden.
- Coaches, trainers en begeleiders zien erop toe dat kleedkamers zowel uit als thuis netjes achtergelaten worden.
- Coaches, trainers en begeleiders gebruiken hun positie niet om op onredelijke of ongepaste manier druk uit te oefenen.
Fair Play en Veiligheid
Fair play en respect zijn waarden die de NIJB en de IIHF hoog in het vaandel hebben staan. Beide organisaties verwachten dan ook dat fair play en respect door alle betrokkenen bij de sport wordt onderstreept en wordt uitgedragen naar iedereen die ook maar iets met de ijshockeysport te maken heeft. Ouders en verzorgers spelen ook een erg belangrijke rol als het om de veiligheid van de kinderen gaat.
Body Checks
Body checks vormen een wezenlijk onderdeel van het ijshockeyspel. Het is een van de manieren om een tegenstander de puck te ontfutselen. Body checks, mits goed uitgevoerd, leveren geen gevaar tot verwonding. Elke speler is er verantwoordelijk voor dat hij zichzelf niet kwetsbaar opstelt, terwijl aan de andere kant de speler die een check wil geven, zich ervan bewust moet zijn dat zijn tegenstander zich niet in een positie bevindt waarin hij zichzelf niet kan beschermen en indien dit wel het geval is dan dient de speler het fysieke contact te vermijden of te minimaliseren.
Lees ook: Informatie over de Antwerpse IJshockey Clinic
IJshockey: Meer dan een Spel
IJshockey is meer dan alleen een spel; het is een sport die vaardigheden, snelheid, discipline en teamwork vereist. De sport vereist van de deelnemers dat zij snel kunnen denken en een meer dan goed reactievermogen hebben. Voordelen voor kinderen zijn talrijk. Zij ontwikkelen met deze sport behendigheid, spierkracht en coördinatievermogen. Met ijshockey kan een kind ook zijn zelfvertrouwen opvijzelen; zijn of haar zelfrespect groeit en hij of zij leert in een team samen te werken met anderen. De hele familie wordt aangemoedigd om de kinderen bij ijshockey te ondersteunen. Daarvoor is geen betere manier dan hun te laten zien dat je ook bij de sport betrokken bent.
Basisvaardigheden
Elke speler zal door een leerproces heen moeten om zich de basisvaardigheden van het ijshockey eigen te maken. Basisvaardigheden die spelers laten genieten van het opwindende aan ijshockey en die het plezier in het spelen van ijshockey verhogen. De eerste stap in het leerproces is de belangrijkste, omdat de speler dan voor het eerst kennis maakt met ijshockey en hem of haar het juiste gevoel geeft. Kinderen kunnen de basisvaardigheden van ijshockey leren door ‘cross-ice’ (over de breedte van de ijsbaan) te spelen. Dit is een variant op het ‘echte’ ijshockey en speciaal bedoeld om het leerproces te versnellen.
De basisvaardigheden zijn:
- Schaatsen
- Puck aan de stick voortbewegen (puck handling)
- Toespelen van de puck (passing)
- Schieten
tags: #ijshockey #scheidsrechter #positie #regels