De passie voor voetbal, de belangrijkste bijzaak in het leven, kan soms omslaan in een onsmakelijk schouwspel van geweld en vandalisme. Hooliganisme is geen nieuw fenomeen, maar de recente incidenten in Nederland, waarbij keepers het doelwit werden van agressie, hebben de discussie over voetbalgeweld opnieuw aangewakkerd. Van aanstekers die op spelers worden gegooid tot supporters die het veld bestormen om keepers aan te vallen, de incidenten stapelen zich op en roepen de vraag op: hoe kan deze plaag van voetbalvandalisme worden uitgeroeid?
Recente Incidenten: Een Alarmerende Trend
De afgelopen weken zijn er diverse incidenten geweest die de aandacht hebben getrokken. Tijdens de bekerwedstrijd Feyenoord-Ajax werd Ajax-middenvelder Davy Klaassen op het hoofd geraakt door een aansteker. De wedstrijd werd langdurig stilgelegd, maar uiteindelijk toch uitgespeeld. Eerder waren er al incidenten bij FC Groningen en tijdens de wedstrijd PSV-Sevilla, waar een PSV-supporter met een stadionverbod het veld oprende om de Sevilla-keeper aan te vallen.
Deze incidenten zijn niet alleen zorgwekkend vanwege het fysieke gevaar voor de spelers, maar ook vanwege de negatieve impact op de beleving van de sport en het imago van de clubs. Na afloop van de wedstrijd tegen Sevilla zei algemeen directeur Marcel Brands: "Dit is PSV onwaardig en wij schamen ons er diep voor. Wat verziek je het dan voor de club, voor de wél echte supporters en ja, eigenlijk ook voor jezelf."
De Aanhoudende Discussie: Woorden en Daden
Na elk incident volgt een golf van verontwaardiging en discussie. Er wordt gesproken over "zwarte avonden voor het voetbal" en er worden maatregelen voorgesteld om het geweld te beteugelen. Feyenoord-icoon John de Wolf betrad zelfs het veld om het supportersvak in kwestie stijf te schelden.
Echter, al deze woorden lijken de volgende "zwarte avond" niet te kunnen voorkomen. De discussies over voetbalvandalisme hebben een retorisch karakter, waarbij de nadruk ligt op het uiten van verontwaardiging in plaats van het vinden van concrete oplossingen.
Lees ook: Subculturen en de invloed op voetbalmode
Mogelijke Oplossingen: Van Netten tot Digitale Meldplicht
Er zijn verschillende maatregelen die overwogen worden om voetbalgeweld tegen te gaan. Netten ophangen en vakken leeghouden zijn opties die al worden toegepast. Feyenoord zal bijvoorbeeld vakken leeghouden bij de thuiswedstrijd tegen AS Roma.
Een andere mogelijke oplossing is de meldplicht. PSV is in gesprek met de betreffende instanties over hoe de stadionverboden beter gehandhaafd kunnen worden, hopelijk door middel van een meldplicht. Voetbaladvocaat Christian Visser stelt dat de burgemeester van Eindhoven de man die het veld op kwam al een meldplicht op had kunnen leggen. "Op basis van de gemeentewet kan de burgemeester voor iedereen met een stadionverbod van de KNVB en waarvoor de vrees bestaat dat hij de openbare orde verstoort al een meldplicht opleggen," aldus Visser.
Een andere oplossing is de digitale meldplicht. Hierbij moet een overtreder zich rondom een wedstrijd via een app melden. Via gezichtsherkenning en gps wordt dan vastgesteld dat de persoon zich niet in de buurt van het stadion bevindt. De digitale meldplicht werd in 2015 al in de voetbalwet opgenomen, maar is nog niet operationeel. Volgens minister Yeşilgöz van Justitie is de benodigde technologie er nog niet.
De Rol van de Nieuwe Generatie Supporters
Een mogelijke verklaring voor de toename van het voetbalgeweld is de komst van een nieuwe generatie supporters. Na de coronapandemie zijn veel nieuwe supporters de stadions gaan bezoeken, vooral jonge mannen. Deze jongeren zijn niet gewend aan de geldende regels en normen. Ze lijken agressiever en zijn vaker onder invloed van drugs en alcohol.
Criminoloog Henk Ferwerda stelt dat er tijdens corona een groep is gevormd waar instanties weinig informatie over hebben. Het zijn met name jonge mannen die in de stadions de spelregels niet lijken te willen kennen. Deze groep zoekt keer op keer de confrontatie.
Lees ook: De Schaduwkant van Voetbal
Deventer Aanpak: Een Persoonsgerichte Benadering
De gemeente Deventer hanteert een eigen werkwijze om voetbalgeweld tegen te gaan. De kern van deze werkwijze is een sterke individuele aanpak. Woordvoerder Maarten-Jan Stuurman benoemt dat de voorbeelden van excessief voetbalgeweld in Nederland talrijk zijn, maar dat sinds de nieuwe werkwijze geen grote ordeverstoringen plaats hebben gevonden in Deventer.
Deventer werkt intensief samen met supporters, politie, jongerenwerk en Go Ahead Eagles. Ze hebben een speciale gedragscommissie, na ongewenst- of strafbaar gedrag moet een supporter in gesprek met iemand van de commissie. Op basis van dat gesprek wordt besloten of er een sanctie of een alternatief traject komt.
De Harde Realiteit: Stadionverboden en Gebiedsverboden Niet Altijd Effectief
Het incident met de PSV-supporter die de Sevilla-keeper aanviel, illustreert dat stadionverboden en gebiedsverboden niet altijd effectief zijn. De dader had al een stadionverbod én een gebiedsverbod, maar wist toch het veld te betreden.
Dit roept de vraag op hoe dit soort incidenten in de toekomst voorkomen kan worden. PSV-directeur Marcel Brands pleitte direct na de wedstrijd voor een levenslang stadionverbod, maar de realiteit is dat zelfs de zwaarste straffen niet altijd afschrikken.
Lees ook: Voetbalwedstrijd incident
tags: #hooliganisme #keeper #incidenten #Nederland