De rol van een Hoofd Jeugdopleiding (HO) binnen een voetbalvereniging is veelomvattend en cruciaal voor de ontwikkeling van jonge voetballers en het jeugdkader. Gezien de complexiteit en de verscheidenheid aan taken, is het essentieel om vooraf duidelijke afspraken te maken over wie wat doet binnen de vereniging. Dit artikel gaat dieper in op de taken, verantwoordelijkheden en de belangrijke aspecten van de HO-functie, mede in het licht van de KNVB-richtlijnen en de HO Pro-opleiding.
De Uitdagingen van de HO-Functie
In de praktijk blijkt dat een HO vaak te veel tijd kwijt is aan niet-voetbalinhoudelijke zaken, zoals organisatie, logistiek, administratie en andere randvoorwaardelijke zaken. Hoewel deze aspecten van groot belang zijn voor de jeugdopleiding, kunnen ze ten koste gaan van de kerntaken: het ontwikkelen van jeugdvoetballers en het jeugdkader. Verenigingen bepalen zelf hoe ze de functie van een HO invullen, afhankelijk van hun ambities, de grootte van de vereniging, de organisatie en de gewenste ontwikkeling. Het takenpakket kan worden aangepast aan de specifieke behoeften en mogelijkheden van de vereniging.
Criteria voor de Ideale HO
Uit onderzoek blijkt dat bestuurders van verenigingen een voetbaltechnische achtergrond, betrokkenheid bij de vereniging, ervaring en kwalificaties (trainersdiploma’s en/of andere opleidingen zoals ALO of CIOS) belangrijke criteria vinden voor een HO. Deze criteria zijn logisch gezien de voetbalinhoudelijke rol en positie van de HO binnen de vereniging. Echter, dit betekent dat de ideale kandidaat niet altijd direct te vinden is binnen de groep trainers of TC-leden van de vereniging.
De Drie Kerntaken van een HO
Hoewel de invulling van de HO-functie kan variëren, zijn er drie kerntaken die centraal staan:
- Jeugdvoetbalbeleid (door)ontwikkelen:
- Bij elke vereniging is er sprake van jeugdvoetbalbeleid, soms in de vorm van een uitgewerkt plan, soms in de vorm van keuzes gemaakt door betrokkenen zonder vastlegging.
- Afhankelijk van de beginsituatie kan de HO het jeugdvoetbalbeleid opstellen of het bestaande beleid doorontwikkelen.
- Doorontwikkeling kan nodig zijn bij verhoogde ambities, nieuwe kaderleden of het aflopen van het huidige beleidsplan.
- Jeugdvoetbalbeleid uitvoeren:
- Naast het ontwikkelen is de HO verantwoordelijk voor de uitvoering van het jeugdvoetbalbeleid.
- Alle betrokkenen, zoals trainersbegeleiders, trainers, TC-leden en scoutingscoördinatoren, moeten worden meegenomen in wat het plan voor hen inhoudt.
- De HO monitort continu of er volgens het plan gewerkt wordt en stuurt bij indien nodig.
- Ontwikkelen jeugdkader:
- Een belangrijke rol van de HO is het op weg helpen en verder ontwikkelen van het kader (trainers, coaches, leiders, leeftijdscoördinatoren en scouts).
- Dit draagt bij aan het plezier, de voldoening, de ontwikkeling en de continuïteit van het kader.
- Dit heeft direct invloed op het werven en behouden van (nieuw) kader en komt ten goede aan de kwaliteit van de activiteiten voor jeugdvoetballers.
Het is belangrijk te benadrukken dat deze kerntaken niet uitsluitend de verantwoordelijkheid zijn van de HO. Ze worden altijd opgepakt in samenwerking met bijvoorbeeld het bestuurslid Jeugdvoetbal, de Technische Commissie, de Technisch leeftijdscoördinatoren, een werkgroep en/of andere betrokken kaderleden. Iedere betrokkene heeft hierin een eigen rol en verantwoordelijkheid. Het benutten van aanwezige kennis, ideeën, ervaringen en het creëren van draagvlak zijn hierbij van groot belang.
Lees ook: De toekomst van Hockey India
De HO Pro-Opleiding van de KNVB
Aloys Wijnker, Manager Top Jeugdvoetbal bij de KNVB, benadrukt de complexiteit en de uitdagingen van de HO-functie. De KNVB heeft een HO Pro-opleiding ontwikkeld om mensen die HO zijn of willen worden, zo goed mogelijk voor te bereiden op wat ze te wachten staat. De opleiding is opgebouwd rondom vijf kerntaken, die alle facetten van de rol van de HO omvatten. Deze kerntaken zijn niet los van elkaar te zien, omdat ze elkaar beïnvloeden.
De Vijf Kerntaken van de HO Pro-Opleiding
De vijf kerntaken van de HO Pro-opleiding zijn:
- Leidinggeven: Het HO geeft leiding aan de jeugdopleiding en stuurt alle betrokkenen aan.
- Voetbalinhoudelijk programma: Het HO is verantwoordelijk voor de visie op voetbal, het type voetbal dat de club wil spelen, het type spelers dat daarvoor nodig is en hoe deze spelers opgeleid worden.
- Talentherkenning en scouting: Het HO zorgt voor een effectief systeem om talent te herkennen en te scouten.
- Opleiding en ontwikkeling: Het HO faciliteert de opleiding en ontwikkeling van spelers en trainers.
- Organisatie en randvoorwaarden: Het HO zorgt voor de optimale organisatie en randvoorwaarden voor de jeugdopleiding.
De antwoorden op deze vragen vormen als het ware een kapstok waar je alles wat je daarna gaat doen, aan ophangt. Want ga maar na: als je op een bepaalde manier wilt spelen en als je weet wat voor spelers je daarbij nodig hebt, betekent dat iets voor talentherkenning en scouting. Nog een voorbeeld: stel je wilt spelers opleiden die eigen keuzes kunnen maken. Hoe doe je dat?
Takenpakket en Verantwoordelijkheden
Verenigingen bepalen zelf hoe zij de functie van een HO invullen. Taken en verantwoordelijkheden van de HO kunnen naar eigen inzicht (op basis van bijvoorbeeld de ambitie, de grootte van de vereniging, de organisatie en de gewenste ontwikkeling) bepaald worden. Als een takenpakket te groot dreigt te worden, daardoor niet haalbaar is en dus niet de gewenste bijdrage aan de jeugdopleiding kan leveren kunnen taken ook door meerdere personen in verschillende functies ingevuld worden. Je kunt dan denken aan coördinatoren voor bijvoorbeeld de bovenbouw of onderbouw, die naast een Hoofd Opleiding zich mede gaan inzetten in het (door) ontwikkelen van het jeugdvoetbalbeleid en het jeugdkader.
Het Belang van Samenwerking en Taakverdeling
Het is cruciaal dat de HO zich kan focussen op de voetbalinhoudelijke aspecten. De jeugdcommissie kan bijvoorbeeld zorgdragen voor de meer randvoorwaardelijke en organisatorische zaken. Een bijkomende factor is dat als je alles onderbrengt bij de HO, je als vereniging te zeer afhankelijk wordt van deze ene persoon. In de onderlinge afspraken is het daarom belangrijk dat de HO de focus kan houden op de voetbalinhoud.
Lees ook: Diepgaande uitleg van de gewraakte scène
Hulpmiddelen voor Verenigingen
Om verenigingen te helpen bij het bepalen van de taken en functies van een HO en het opstellen van een gewenste functieomschrijving, zijn er diverse hulpmiddelen beschikbaar. Deze hulpmiddelen kunnen helpen bij het structureren van de taken en verantwoordelijkheden en het creëren van een duidelijke rolomschrijving.
Lees ook: Taken en verantwoordelijkheden Hoofd Opleidingen KNVB
tags: #hoofd #jeugdopleiding #KNVB #taken