Honkbal, in het Engels bekend als baseball, is een populaire sport in de Verenigde Staten, Canada, Mexico, de Caraïben en grote delen van Azië. In Amerika is honkbal van april tot en met oktober de belangrijkste sport. Het reguliere speelseizoen wordt afgesloten aan het einde van september. In oktober vinden de play-offs plaats op het hoogste niveau, culminerend in de World Series, het kampioenschap voor clubteams. Hoewel de sport in Europa minder populair is, heeft het een rijke geschiedenis en een complexe set regels die het spel boeiend maken. Dit artikel geeft een uitgebreide uitleg van de honkbalregels, met speciale aandacht voor de Amerikaanse context.
De basis van het spel
Honkbal wordt gespeeld door twee teams van negen spelers. Teams worden eventueel aangevuld met een aangewezen slagman. Het doel van het spel is om meer punten te scoren dan de tegenstander. Punten worden gescoord wanneer een speler van het aanvallende team (de slagpartij) alle vier de honken (eerste, tweede, derde honk en de thuisplaat) in de juiste volgorde passeert.
Een honkbalwedstrijd is opgedeeld in negen innings. Tijdens deze innings komt elk team aan slag. Het komt voor dat een wedstrijd langer dan deze 3 uur duurt. Tijdens een inning komt één team aan slag, terwijl het andere team verdedigt. De aanvallende partij probeert punten te scoren door de bal strategisch in het veld te slaan, waardoor de spelers vanaf de honken naar de thuisplaats kunnen rennen. De verdedigende partij probeert dit te voorkomen door de bal te vangen of terug te spelen naar de honken om de lopers uit te schakelen.
Het speelveld
Honkbal wordt gespeeld op een veld met een aantal vaste punten. Er is een thuisplaat van waar wordt geslagen, en er zijn drie honken die met de thuisplaat verbonden zijn door een vierkant in lijnen. De maat tussen de honken is 27,5 meter. De lijnen vanaf de thuisplaat naar het 1e honk, en de lijn vanaf het thuisplaat naar het 3e honk vormen de begrenzing van het speelveld. Dit speelveld eindigt in de verte met een achterlijn, het buitenveldhek, die gemiddeld op ongeveer 100 meter afstand staat. In het midden van het gebied van de honken is tot slot een werpersheuvel aanwezig, op 18,45 meter van de thuisplaat.
De uitrusting
De basisuitrusting die nodig is om honkbal te spelen zijn: een honkbal, een honkbalknuppel en handschoenen voor het vangen van de ballen. De catcher heeft verder extra beschermende kleding en de spelers die aan het beurt zijn om te slaan dragen op dat moment een slaghelm. Verder wordt er meestal op schoenen met spikes gespeeld voor extra grip.
Lees ook: Het leven van Harry Kruyssen
Het verloop van een inning
Het wisselen van de speelbeurt tijdens een inning vindt plaats als een team drie keer achter elkaar "uit" is. Er zijn verschillende manieren waarop dit gebeurt. Een bal is "uit" als deze direct na de slag in de lucht wordt gevangen. Een team is ook "uit" als bij het aangooien drie keer misgeslagen wordt. In dat geval gooit de werper de bal wel goed aan, maar maakt de slagman een misslag.
Manieren om "uit" te gaan
Er zijn verschillende manieren waarop een speler "uit" kan gaan:
- Vangen van de bal: Als een speler van het verdedigende team de geslagen bal direct vangt, zonder dat deze de grond raakt, is de slagman "uit".
- Drie slag: Als de slagman drie keer mist bij het slaan van de bal (een "strike"), is hij "uit". Dit geldt ook als de slagman de bal schampt bij de derde slag, maar de achtervanger de bal vangt.
- Uitgetikt: Een speler is "uit" als hij niet bij een honk staat en wordt aangetikt door een speler van de verdedigende partij met de bal in zijn hand of handschoen.
- Gebraand: Een speler is "uit" als de bal eerder bij het honk is dan de loper, in het geval van een gedwongen loop.
Gedwongen loop
Aan het begin van de honkbalwedstrijd staan er nog geen spelers op de honken. Het komt voor dat het eerste honk bezet blijft door de eerste slagman. De tweede slagman kan daardoor niet doorlopen. In dat geval is er sprake van een gedwongen loop en moet de eerste loper dus verplicht naar het tweede honk doorlopen. Het is namelijk niet toegestaan dat twee honklopers op een honkplaat staan. Wanneer er een gedwongen loop is, moet de honkloper door de honkman uitgetikt worden zodra hij het honk niet meer aanraakt.
Puntentelling en scoren
Alleen het team dat aan slag is kan bij honkbal punten scoren, daarom bestaat iedere inning uit twee speelhelften. Zo is ieder team per inning een keer aan slag. Het honkbalveld bestaat uit vier honken. Een team verdient een punt wanneer een aanvallende speler alle vier de honken gepasseerd is. Lukt het een speler om alle vier de honken in één slagbeurt te passeren, dan is er sprake van een homerun.
Homerun
Een homerun levert ook één punt op, plus de binnengeslagen punten van andere honklopers die nog op het veld stonden. Het ultieme bij het slaan van de bal is om deze over het einde van het veld te slaan, waardoor je een zogenaamde homerun behaalt. Bij een homerun mag je alle honken overlopen tot de thuisplaat en scoor je direct een punt.
Lees ook: Wendy Bussum Honkbal: Jouw nieuwe team?
De rol van de werper (Pitcher)
De bal wordt gegooid door een werper, ook wel pitcher genoemd, van het verdedigende team. Hij gooit de bal vanaf het vierde honk, ook wel de thuisplaat genoemd. De bal moet over de plaat gaan, tussen knie- en elleboog hoogte van de slagman. Dit noemen we ook wel de slagzone. Er staat altijd een plaatscheidsrechter bij die de worp beoordeelt, hij staat achter de catcher en de thuisplaat. Blijft de worp niet in de slagzone, dan telt het als een ‘wijd’, zolang de slagman niet probeert de bal te slaan. Probeert hij dit wel, dan telt de worp toch als ‘slag’, al bleef hij niet binnen de slagzone. Blijft de worp wel gewoon binnen de slagzone, dan telt het als een ‘slag’, ook als de slagman niet probeert om de bal te slaan. Heeft de slagman de bal na drie keer ‘slag’ nog niet geraakt, dan is hij uit. Gooit de werper vier keer ‘wijd’, dan mag de slagman zonder de bal te slaan naar het eerste honk lopen. Dit mag ook wanneer de slagman met de bal geraakt wordt door de werper. De slagman moet dus in principe de worp snel kunnen beoordelen. Hij moet immers bepalen of hij moet proberen te slaan of niet.
Het slaan van de bal en het aangooien (pitchen) zijn de belangrijkste basis onderdelen van het honkbal spel. Er is veel over te vertellen, en we geven je verderop in ieder geval de basis technieken die worden gebruikt bij het honkbal. Het spel tussen slagmensen en pitchers kan erg spannend zijn, Samen met de catcher bepaald de pitcher de strategie voor elke komende bal. Dit gebeurt vooral door handgebaren. Bij een slagbeurt heeft een slagman drie pogingen om de bal te slaan, mits het aangooien van de bal op de juiste manier, binnen de slagzone, worden gedaan. Als de aangooien buiten de slagzone is, dan is het een foutbal van de pitcher.
Verschillende soorten worpen
Anders dan je als ongeoefende kijker zou verwachten, staat dus niet de hitter centraal, maar de pitcher. De vele manieren waarop hij een bal kan gooien, zoals fastball, slider, curveball en change-up, verraden zijn belangrijke rol. Het werpen is een zware fysieke taak: een goede pitcher heeft een stevige schouder en elleboog nodig om de bal hard en zuiver te kunnen gooien. De beste pitcher van het team wordt de 'starting pitcher' genoemd, hij gooit de meeste ballen. De meeste pitchers zijn 'relieving pitchers', die na enkele worpen worden afgelost.
Veldposities en opstelling
Een team dat in de verdediging is, de veldpartij, staat als volgt opgesteld: Naast de pitcher en de catcher zijn er vier veldspelers. Deze 'infielders' zijn verspreid over de drie honken, de vierde speler staat tussen de tweede en derde honk om een symmetrische opstelling te creëren. Deze speler heet de 'shortstop'. Achter deze vier veldspelers staan nog drie spelers, zij worden de 'outfielders' of verrevelders genoemd. Deze spelers staan links, rechts en recht achter de infielders. De veldpartij moet voorkomen dat de slagman een punt kan maken door langs de honken te rennen. Dat kunnen ze doen door de bal drie keer zó te gooien dat de slagman hem niet kan raken, door de bal te vangen wanneer hij de bal wel raakt óf door de bal te vangen en de rennende slagman af te tikken. De slagman is dan 'uit'. Als er drie spelers van de slagpartij 'uit' zijn, wisselt de veldpartij met de slagpartij. Het spel telt negen innings, in één inning is iedere ploeg zowel slag- als veldpartij geweest. Een wedstrijd duurt gemiddeld drie(!) uur.
De "Shortstop"
‘Shortstop’ (korte stop): staat tussen het tweede en derde honk. De meeste mensen rechtshandig zijn en slaan de ballen tussen het 2e en 3e.
Lees ook: Wat is het verschil?
On geschreven regels
Amsterdam, 8 april 2018 - Ze komen elke seizoen wel even ergens ter sprake, de “unwritten rules”, de ongeschreven regels in het honkbal. Vorige week was het weer zover in de MLB. Brian Dozier van de Minnesota Twins had een probleem met de stootslag die Chance Sisco van de Baltimore Orioles neerlegde in de negende inning terwijl de Orioles 0-7 achterstonden. Er zijn in het honkbal eigenlijk drie soorten ongeschreven regels. De eerste soort draait om hoe je verstandig honkbal moet spelen. Daaronder valt bijvoorbeeld dat de eerste of laatste nul van de inning nooit op het derde honk mag vallen. Geen risico nemen dus vanaf het tweede honk, want je staat al in scoringspositie. “Gooi niet achter de honkloper aan”, is er ook zo een. De tweede soort lijkt hier een beetje op en heeft vooral te maken met bijgeloof en respect (voor bijgeloof). De derde soort heeft meer te maken met sportiviteit en respect in een wedstrijd. En daar komt dus de meeste ellende van. Op een wat hoger niveau kan de volgende slagman na zo’n actie geraakt werper verwachten. Ik wilde eerst opschrijven dat ie een bal in z’n nek kan verwachten, maar dat is niet waar, want hiervoor is ook een ongeschreven regel: Je gooit als werper op het lichaam of de benen, maar je gooit niet richting het hoofd. Als je je niet houdt aan deze laatste soort ongeschreven regels kunnen jij, of de volgende slagman, niet alleen de fysieke gevolgen verwachten, maar ook kan je de term “Bushleague” naar je hoofd gegooid krijgen. A phrase commonly used in (but not restricted to) baseball to describe something (usually a playing style or attitude) that is not respectable or sportsmanlike, but technically not breaking any rules of the game. Someone who commonly plays with antics that are considered bushleague, would be considered a “bushleaguer”. In de Eerste Klasse, de klasse waarin ik nu speel, zie je het ook af en toe, deze “bushleague-plays”. Bijna altijd is het onwetendheid of ongepast enthousiasme, maar dan nog word ik er als traditionele purist niet echt vrolijk van. Ik, betweter die ik ben, ben dan ook vaak een van de eersten die de tegenstander op dit slechte gedrag aanspreekt, nou ja, aanschreeuwt om te beginnen. Daarna probeer ik het het jochie nog even uit te legggen, maar hoop dan ook dat een geschrokken coach of meer ervaren teamspeler daar dan al aan begonnen is. Als de uitleg niet aankomt dan wordt er altijd even gedacht aan ‘de sanctie’, maar meestal pakt de afweging in onze klasse toch net even wat anders uit. “High heat” misschien, maar geen opzettelijke blauwe plekken. Gelukkig maar, al zou je soms willen dat er een andere manier is om deze regels tussen de oren te krijgen.
Honkbal in Amerika
Als je Amerika zegt, dan zeg je honkbal! Zelf ben ik opgegroeid met honk- en softbal dus toen ik een autorondreis door Amerika maakte, was het voor mij duidelijk dat ik minimaal één wedstrijd wilde zien. Geen minuut heb ik hiervan spijt gehad. Wat een sfeer, wat was het geweldig! De MLB (Major League Baseball) is het hoogste niveau in Amerika dat je kunt spelen. In tegenstelling tot Nederland verdienden de honkballers een flink salaris met deze sport. Je moet geluk hebben om een MLB-wedstrijd bij te wonen, want het moet net passen in de dagen dat je op een bepaalde plaats bent. Wij hadden pech, er waren geen MLB-wedstrijden in de buurt. Maar aangezien ze in de Verenigde Staten meer honkbalvelden hebben dan dat wij voetbalvelden bezitten, was het niet moeilijk om een wedstrijd van een iets lager niveau te vinden. We verbleven in Austin, Texas, en konden een wedstrijd bijwonen van de Round Rock Express, een Minor League game. Kaartjes voor een wedstrijd als de Minor League kosten gemiddeld $15 per persoon. Het was een gewone dinsdagmiddag, rond een uurtje of drie, toen wij het stadion inliepen. We hadden niet verwacht dat we de enigen zouden zijn, maar zoveel publiek dat het stadion bomvol zat, hadden we niet verwacht. Het is ook niet gek, want baseball (zoals de Amerikanen honkbal noemen), is naast een sportwedstrijd ook echt een sociaal ding. Je ontmoet elkaar langs het veld en er hangt een gemoedelijke sfeer. Het leuke om te zien, is dat hele families bij elkaar zitten en de fans zitten gemixt door het stadion. We genoten dan ook elke minuut dat wij hier als toeristen tussen zaten.
De wedstrijd beleven
Een honkbalwedstrijd duurt gemiddeld zo’n 2,5 tot 3 uur, dat zijn dan 9 innings (9 keer slaan en 9 keer het veld in). Soms kan het wel eens uitlopen, want in Amerika gaan ze net zo lang door tot er een winnaar is. Het stadion is zeer groot, dit is niet wat wij bij ons in het dorp hebben! Je kijkt je ogen uit. Er staat muziek aan, er is entertainment rond het veld en popcorn en hotdogs worden verkocht door jongens en meisjes die rondlopen. Ja, dit is zoals ik het mij had voorgesteld. Bij het honkballen is de regel dat als je thuis speelt, dan ga je als eerste verdedigen in het veld. De bezoekers beginnen aan slag. Als we wat te drinken hebben gehaald en op de tribune hebben plaatsgenomen, begint de wedstrijd. Eerst luisteren we naar het Amerikaanse volkslied. De Round Rock Express mannen gaan het veld in en de pitcher begint met gooien. De eerste slagman gaat aan slag… en ja boem!! een honkslag!! Nu wachten op die homerun. De Amerikaan die naast mij zit, heeft al snel door dat wij toerist zijn en maakt een praatje met ons. We krijgen uitleg over welke pitcher nou eigenlijk het beste gooit op dit moment. Ik vond het super leuk dat we direct aanspraak hadden en we meegenomen werden in het spel.
De sfeer
Inmiddels is het de zevende inning. We zitten al best lang en daar hebben ze wat op gevonden. Het deuntje begint al… ♫ take me out to the ballgame… ♫ take me out with the crowd… ♫. Het hele stadion gaat staan en danst. Wat een sfeer, een ervaring om nooit te vergeten! Ik heb geen idee meer wat de einduitslag was, dat was ook eigenlijk niet zo belangrijk. Het is gewoon fantastisch om eens mee te maken. Het honkbalseizoen loopt van april tot oktober (zo’n 180 wedstrijden in totaal) dus als je in deze maanden in Amerika bent, bezoek echt een wedstrijd! Ik vond het echt van toegevoegde waarde aan mijn rondreis door de States.
Major League Baseball (MLB)
De MLB (Major League Baseball) competitie bestaat uit twee verschillende leagues. De American League (AL) en de National League (NL). In iedere league zijn vijftien teams ingedeeld. Oftewel dertig teams in het totaal. De twee leagues zijn opgedeeld in drie divisies. Die divisies zijn East, Central en West. Het grootste verschil tussen de American en National League is dat in de American League een ‘designated hitter’ voor de pitcher slaat. Terwijl in de National league de pitcher zelf slaat. Van elke divisie gaat het team dat als eerste geëindigd is door naar de playoffs. De twee beste nummers 2 van de divisies spelen één wedstrijd om de ‘Wild card’. Na de ‘Wild Card game´ houd je per league vier teams over. Er wordt naar het aantal ‘Wins’ in de reguliere competitie om te bepalen wie tegen wie speelt. Nadat de teams hun tegenstander weten spelen ze een serie wedstrijden. (‘best of five’). Twee teams per league spelen dan ook een serie wedstrijden tegen elkaar. Dit is een ‘Best of seven’ serie. Het team dat als eerste vier wedstrijden van de ander wint is kampioen van hun league en gaat door naar de ‘World Series’. In de ‘World Series’ speelt de kampioen van de American League tegen de kampioen van de National League een ‘Best of seven’ series.
Teams en franchises
De teams in de MLB zijn gigantisch. Ieder team is onderdeel van een zogenaamde franchise; een organisatie van een club die behalve het MLB-team nog acht dochterteams heeft op de lagere niveaus (Triple-A, Double-A en Single-A). Een team bestaat uit een selectie van 25 spelers, waardoor een franchise minimaal 200 spelers telt. Spelers kunnen vrij eenvoudig van team veranderen, waardoor er op het hoogtepunt van het seizoen honderden transfers (trades) per week plaatsvinden. Een gevolg is eveneens dat de 'draft', het kiezen van universiteitsspelers door de profclubs, minder belangrijk is dan in bijvoorbeeld de NBA.
Topteams
Er is één honkbalteam dat met kop en schouders boven de andere uitsteekt: de New York Yankees. Geen enkel sportteam ter wereld heeft een groter budget dan de Yankees en ziet zijn logo terug op ontelbare petten en t-shirts voor over de hele wereld. Wie de Yankees naar de troon steekt in de honkbalcompetitie, verschilt per seizoen omdat de MLB probeert het verschil tussen de teams klein te houden wat betreft budget en kwaliteit van spelers. Toch draaien ook de Philadelphia Philles en de Boston Red Sox regelmatig mee in de bovenste regionen, gevolgd door de Chicago White Sox, St. Louis Cardinals, Atlanta Braves en LA Angels.
Honkbal als sociale binding
Hoewel honkbal in Europa weinig harten sneller doet kloppen, is het voor veel Amerikanen een ware familie-aangelegenheid om een wedstrijd bij te wonen. De kosten voor een hot dog en een grote cola zijn dan ook vaak inbegrepen bij de entreeprijs. Tijdens de wedstrijd is er heel wat entertainment. Prijsvraag na prijsvraag wordt op de bezoekers afgevuurd. Omdat de spel niet altijd snel gaat, is het bezoeken van een honkbalwedstrijd ook een sociale aangelegenheid. Honkbal is voor Amerikaanse kinderen vaak een van de eerste sporten die ze beoefenen. Hierdoor zijn er ontelbare 'little leagues' ontstaan in de parken van Amerikaanse suburbs. Bezoek een park aan het eind van een zomerdag en je hebt grote kans om een klein honkbalveldje ('diamond') aan te treffen met trainende kinderen.