Hockey is een populaire teamsport die wereldwijd wordt beoefend, zowel op het veld als in de zaal. Het doel is simpel: meer doelpunten scoren dan de tegenstander door de bal met een hockeystick in het doel te slaan. Maar hoeveel spelers staan er nu eigenlijk in een hockeyteam? Dit artikel geeft een uitgebreid overzicht van de teamformaties, regels en andere belangrijke aspecten van hockey, geschikt voor zowel beginners als ervaren spelers en toeschouwers.
Veldhockey: Het team en de basis
Veldhockey wordt buiten gespeeld op een veld van 91,40 meter lang en 55 meter breed, meestal op kunstgras. De sport wordt voornamelijk beoefend van september tot en met december en van maart tot en met juni.
Aantal spelers
Een veldhockeyteam mag uit maximaal 16 spelers bestaan. Tijdens de wedstrijd staan er maximaal 11 spelers tegelijkertijd in het veld. Dit elftal bestaat uit 10 veldspelers en een keeper. De veldspelers hebben verschillende posities, zoals aanvallers, middenvelders en verdedigers.
Wissels
In tegenstelling tot bijvoorbeeld voetbal, mogen er bij veldhockey onbeperkt spelers worden gewisseld. De speler die het veld verlaat, moet volledig buiten de lijnen zijn voordat de wisselspeler het veld mag betreden. Dit gebeurt meestal bij de middenlijn. Keepers mogen wel bij hun eigen doel wisselen, waarbij de tijd wordt stilgezet. Tijdens een strafcorner is wisselen niet toegestaan, tenzij de keeper geblesseerd raakt.
Start van de wedstrijd
Aan het begin van de wedstrijd moet een hockeyteam uit minimaal 8 en maximaal 11 spelers bestaan. Elk team moet een keeper in het veld hebben.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
De aanvoerder
Elk team heeft een aanvoerder die verantwoordelijk is voor het gedrag van de spelers en de teambegeleiders. De aanvoerder zorgt ervoor dat iedereen zich sportief gedraagt.
Tenue en uitrusting
Alle spelers zijn verplicht een uniform clubtenue te dragen, inclusief een hockeystick. Het dragen van scheenbeschermers is verplicht, en sinds 1 augustus 2015 is ook mondbescherming verplicht tijdens wedstrijden. Spelers mogen geen voorwerpen dragen die gevaarlijk kunnen zijn voor andere spelers.
De toss
De wedstrijd begint met een toss, uitgevoerd door de scheidsrechter. Dit kan met een hockeystick of een munt. De winnaar van de toss mag kiezen of hij de bal wil uitnemen of een kant van het veld wil selecteren.
Speelduur
Een veldhockeywedstrijd bestaat uit vier kwarten van 17,5 minuten. Na het eerste en derde kwart is er een pauze van 2 minuten, terwijl de rust na het tweede kwart 5 minuten duurt. Bij internationale wedstrijden duren de kwarten 15 minuten, waardoor de totale speeltijd 60 minuten is.
Scheidsrechters
Een wedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters, elk verantwoordelijk voor een helft van het veld. Zij zorgen ervoor dat het spel eerlijk verloopt en kunnen het spel tijdelijk stilleggen bij blessures of onweer.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Zaalhockey: Een andere dynamiek
In de winterperiode wordt er zaalhockey gespeeld. Deze variant kent enkele belangrijke verschillen ten opzichte van veldhockey.
Veld en uitrusting
Het zaalhockeyveld is kleiner dan een veldhockeyveld en wordt begrensd door balken in plaats van lijnen aan de lange zijden. Deze balken mogen gebruikt worden om de bal te spelen. Een bal is alleen uit als deze over de achterlijn of over een van de zijbalken gaat.
Team samenstelling
Net als bij veldhockey, bestaan teams bij zaalhockey uit maximaal 12 spelers. Echter, er staan maximaal 6 spelers (meestal 5 veldspelers en een keeper) tegelijkertijd in het veld. Er is geen vliegende keeper toegestaan.
Spelregels
Enkele belangrijke spelregels bij zaalhockey:
- De bal mag alleen over de grond worden gepusht, behalve bij een doelpoging. Slag, scoop en flats zijn niet toegestaan.
- Bij een strafcorner moeten verdedigende spelers die niet achter de achterlijn staan, zich achter de kop van de cirkel aan de andere zijde van de zaal opstellen.
- De tijd voor het nemen van een strafcorner is maximaal 30 seconden.
- De wedstrijdtijd loopt door, ook bij blessures, kaarten of strafballen, behalve bij Topklasse wedstrijden.
Wedstrijdduur
De wedstrijdduur varieert afhankelijk van de klasse:
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
- Senioren (Topklasse, Standaard, Subtopklasse Standaard, 1e klasse Standaard en Topklasse Reserve) en Jeugd (Topklasse O18, O16 en O14): 2x 20 minuten met 3 minuten rust.
- O8: 2x 10 minuten met 3 minuten rust (5 tegen 5).
- O9 en O10: 2x 15 minuten met 3 minuten rust (6 tegen 6).
Specifieke regels voor de jeugd
Voor de jongste jeugd zijn er aangepaste regels om het spel leuk en toegankelijk te houden.
O8
De O8 spelen in een 5 tegen 5 formatie over de gehele zaal (20 bij 40 meter) met balken aan de zijkanten. Op de achterlijn worden twee doelen gevormd met pionnen, en er is een doelgebied van 5 meter breed. De speelbegeleider bewaakt de voortgang van het spel en begeleidt de spelers.
O9 en O10
Deze categorieën spelen in een 6 tegen 6 formatie over de gehele zaal (20 bij 40 meter) met balken aan de zijkanten.
Algemene regels en overtredingen
Naast de teamformatie en speeltijd, zijn er diverse algemene regels en overtredingen die van belang zijn bij hockey.
Sportiviteit
De KNHB hecht grote waarde aan sportiviteit. Het is niet toegestaan om voorwerpen te gooien, spelers uit te schelden of tijd te rekken als een team voor staat.
Kaarten
Scheidsrechters kunnen overtredingen bestraffen met kaarten:
- Groene kaart: Een waarschuwing in de vorm van een tijdsstraf.
- Gele kaart: Een zwaardere overtreding, resulterend in een tijdstraf van 5 of 10 minuten.
- Rode kaart: De zwaarste straf, waarbij de speler direct naar de kleedkamer wordt gestuurd.
Strafcorner
Een strafcorner is een straf voor het verdedigende team en een kans om te scoren voor de aanvallende ploeg. De bal wordt vanaf het strafcornerstreepje op de achterlijn gespeeld en moet eerst buiten de cirkel worden gebracht voordat er gescoord mag worden.
Strafbal
Een strafbal is een één-op-één-situatie tussen een speler en de keeper. De strafbal wordt vanaf de stip genomen en mag enkel in één keer worden gepusht.
Shoot-outs
Shoot-outs worden gebruikt om een winnaar te bepalen na een gelijkspel in de knock-outfase van een toernooi of een beslissingswedstrijd. De aanvaller rent vanaf de 23-meterlijn richting het doel en probeert binnen acht seconden te scoren.
Combinatieteams
Combinatieteams bestaan uit een combinatie van twee veldhockeyteams van dezelfde vereniging en worden aangeduid met een 'C'. Er gelden specifieke regels voor het invallen van spelers in deze teams.
Hockey: Meer dan alleen spelregels
Hockey is meer dan alleen een sport met regels en voorschriften. Het is een spel van strategie, teamwork en sportiviteit. Of je nu een speler, coach of toeschouwer bent, het kennen van de regels en de dynamiek van het spel verhoogt de betrokkenheid en het plezier. Van de allerkleinsten bij Funkey tot de veteranen, hockey is er voor iedereen. Met ruim 315 verenigingen aangesloten bij de KNHB is er altijd wel een club in de buurt.