Handbal is een dynamische en fysiek veeleisende teamsport die wereldwijd wordt gespeeld. In Nederland heeft de sport aan populariteit gewonnen, mede dankzij de successen van de Nederlandse vrouwen op internationaal niveau. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de spelregels, tijdsduur, manieren van scoren en andere belangrijke aspecten van handbal, inclusief varianten zoals rolstoelhandbal en beachhandbal.
Inleiding tot Handbal
Handbal is een sport die wordt gespeeld tussen twee teams van elk zeven spelers, bestaande uit zes veldspelers en een doelman. Het doel is simpel: meer doelpunten scoren dan de tegenstander door de bal in hun doel te werpen. De sport vereist een combinatie van snelheid, behendigheid, teamwerk en fysieke kracht.
Basisregels van Handbal
Om een goed begrip van handbal te krijgen, is het essentieel om de basisregels te kennen. Deze regels bepalen hoe het spel verloopt en welke acties zijn toegestaan.
Het Speelveld
Het handbalveld is 40 meter lang en 20 meter breed. Het wordt verdeeld door een middenlijn in twee gelijke helften. Aan beide uiteinden van het veld bevindt zich een doelgebied, gemarkeerd door een halve cirkel met een straal van zes meter. Alleen de doelverdediger mag zich in dit gebied bevinden. Daarnaast zijn er de vrijeworplijn op negen meter van het doel en de zevenmeterlijn, vanwaar strafworpen worden genomen.
Speeltijd
Een standaard handbalwedstrijd bestaat uit twee helften van elk 30 minuten, gescheiden door een pauze van 10 tot 15 minuten. Voor jeugdteams kunnen kortere speeltijden gelden. Bij wedstrijden waar een winnaar vereist is en de score na de reguliere speeltijd gelijk is, volgen er twee verlengingen van vijf minuten elk. Als er dan nog geen winnaar is, worden er zevenmeterworpen genomen om de winnaar te bepalen.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Spelers en Wissels
Een team bestaat uit maximaal 14 spelers, waarvan er zeven tegelijkertijd op het veld staan (zes veldspelers en een doelman). Wissels kunnen onbeperkt worden uitgevoerd via de wissellijn, een zone aan de zijkant van het veld. Een speler die ongeoorloofd de wissellijn overschrijdt, begaat een wisselfout, wat resulteert in een vrije worp voor de tegenpartij. In bepaalde situaties, vooral bij een gelijke stand aan het einde van de wedstrijd, kan een team ervoor kiezen om de doelman te vervangen door een extra veldspeler om de aanval te versterken.
De Bal
De handbal is gemaakt van leer of kunststof. De grootte en het gewicht van de bal variëren afhankelijk van het geslacht en de leeftijd van de spelers. Heren spelen met een bal met een omvang van 58-60 cm en een gewicht van 425-475 gram, terwijl dames spelen met een bal met een omvang van 54-56 cm en een gewicht van 325-375 gram. Vaak wordt hars gebruikt om de grip op de bal te verbeteren, hoewel dit in sommige sporthallen niet is toegestaan vanwege de sporen die het achterlaat.
Stappen en Vasthouden van de Bal
Een speler mag maximaal drie stappen zetten met de bal in de hand. Daarna moet de bal worden gepasst, geschoten of gedribbeld. De bal mag niet langer dan drie seconden worden vastgehouden zonder te dribbelen of te passen.
Toegestane Acties
Spelers mogen de bal met de handen, armen, hoofd, romp, bovenbenen of knieën werpen, vangen, stoppen en slaan. Het is niet toegestaan om de bal met de onderbenen of voeten te spelen. Een speler mag de bal van een tegenstander afpakken met een open hand, maar het is niet toegestaan om de bal uit de hand van een tegenstander te slaan.
Fouls en Strafworpen
Het vasthouden, omklemmen, duwen of hinderen van een tegenstander wordt beschouwd als een overtreding. Dit resulteert meestal in een vrije worp voor de tegenpartij. Afhankelijk van de ernst van de overtreding kan een speler een waarschuwing (gele kaart), een tijdstraf van twee minuten of een diskwalificatie (rode kaart) ontvangen. Een rode kaart betekent dat de speler de rest van de wedstrijd niet meer mag spelen en niet vervangen mag worden.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Worpen
Er zijn verschillende soorten worpen in handbal, elk met hun eigen regels en procedures:
- Beginworp: Wordt genomen vanaf het midden van het veld om het spel te beginnen of na een doelpunt.
- Vrije worp: Wordt toegekend na een overtreding en genomen vanaf de plaats waar de overtreding plaatsvond.
- Inworp: Wordt genomen vanaf de zijlijn wanneer de bal buiten het speelveld is gegaan.
- Uitworp: Wordt genomen door de doelman vanuit het doelgebied wanneer de bal over de doellijn is gegaan en voor het laatst is aangeraakt door een aanvallende speler.
- Zevenmeterworp: Wordt toegekend bij een duidelijke scoringskans die door een overtreding wordt verhinderd. De speler neemt de worp vanaf de zevenmeterlijn.
Time-out
Een time-out kan worden aangevraagd door een team of worden toegekend door de scheidsrechters in bepaalde situaties, zoals bij een blessure, een discussie tussen de scheidsrechters of een wisselfout.
Specifieke Spelregels en Situaties
Naast de basisregels zijn er specifieke situaties en regels die van belang zijn voor het spel.
Passief Spel
Het is niet toegestaan om de bal in het team te houden zonder een duidelijke poging te doen om aan te vallen of een doelpunt te maken. Dit wordt passief spel genoemd. Wanneer de scheidsrechters passief spel constateren, geven ze een waarschuwingsteken. Het aanvallende team moet dan actie ondernemen om een aanval op te zetten, anders krijgen ze een vrije worp tegen.
Overtredingen en Persoonlijke Straffen
Overtredingen met fysiek contact kunnen leiden tot persoonlijke straffen. Er zijn verschillende niveaus van persoonlijke straffen:
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
- Gele kaart: Een waarschuwing voor een lichte overtreding.
- Twee minuten straf: De speler moet twee minuten van het veld en zijn team speelt tijdelijk met een speler minder.
- Rode kaart: Een diskwalificatie voor een ernstige overtreding. De speler mag niet verder spelen en mag niet worden vervangen.
Rolstoelhandbal
Rolstoelhandbal is een aangepaste versie van handbal voor spelers met een lichamelijke beperking. Het wordt gespeeld in teams van 4 tegen 4. Belangrijk is dat spelers de bal niet met hun rolstoel mogen verdedigen en niet op andere spelers mogen inrijden.
Beach Handbal
Beach handbal is een variant die op het zand wordt gespeeld. Het is een snelle en spectaculaire sport met aangepaste regels, zoals het scoren van "vliegers" (doelpunten waarbij de speler in de lucht zweeft) die dubbel tellen.
Handbal voor de Jeugd
Voor jeugdteams zijn er aangepaste regels en speeltijden om rekening te houden met hun fysieke mogelijkheden en ontwikkelingsniveau. De speeltijden zijn korter en de bal is kleiner en lichter.
Het Scoren van Doelpunten
Het doel van handbal is om meer doelpunten te scoren dan de tegenstander. Een doelpunt wordt gescoord wanneer de bal volledig over de doellijn gaat. Alleen veldspelers mogen doelpunten maken, terwijl de doelman de doelpogingen van de tegenstander probeert te stoppen.