Voetbal is een intensieve teamsport die veel vraagt van de fysieke conditie. Een goede conditie is essentieel om te kunnen presteren. Maar hoeveel kilometer legt een voetballer nu eigenlijk af tijdens een wedstrijd? Dit artikel duikt in de gemiddelde afstanden die voetballers lopen, de factoren die hierop van invloed zijn, en de verschillen per positie.
Factoren die de loopafstand beïnvloeden
De afstand die een voetballer per wedstrijd aflegt, is afhankelijk van verschillende factoren.
- Speelstijl van het team: Een team met een aanvallende speelstijl, waarbij veel druk wordt gezet op de tegenstander, vereist meer loopwerk van de spelers. Ze moeten immers de tegenstander onder druk zetten en snel kunnen schakelen. Een verdedigende speelstijl daarentegen kan leiden tot minder afgelegde kilometers.
- Positie van de speler: Middenvelders en vleugelverdedigers leggen over het algemeen de grootste afstanden af, omdat ze zowel aanvallend als verdedigend actief zijn. Keepers leggen logischerwijs de minste afstand af.
- Intensiteit van de wedstrijd: In een gelijkopgaande wedstrijd, waarin beide teams aan elkaar gewaagd zijn, zullen spelers meer kilometers afleggen dan in een wedstrijd waarin één team duidelijk sterker is.
Gemiddelde afstand per wedstrijd
Gemiddeld loopt een voetballer tussen de 9 en 12 kilometer per wedstrijd (zonder verlenging). Dit is gebaseerd op gegevens van profvoetballers. Er zijn echter spelers die bekend staan om hun enorme loopvermogen, zoals Joshua Kimmich van Bayern München en Rodrigo de Paul van Atlético Madrid. In sommige wedstrijden kunnen middenvelders zelfs 13 à 14 kilometer afleggen.
Afstand per positie
De afstand die een voetballer aflegt, verschilt sterk per positie.
- Keepers: Keepers leggen de minste afstand af, gemiddeld zo'n vier kilometer per wedstrijd.
- Verdedigers: Centrale verdedigers leggen doorgaans minder afstand af dan andere spelers, met name de backs. Hun focus ligt meer op korte sprints en het meebewegen met de ploeg. Centrale verdedigers lopen gemiddeld 9.222 meter (9,2 km) per wedstrijd en zetten 96 meter aan sprints.
- Middenvelders: Middenvelders staan bekend om hun loopvermogen. Ze fungeren als de schakel tussen de verdediging en de aanval en leggen vaak grote afstanden af in een constant tempo. Het is niet ongewoon dat een middenvelder tussen de 10 en 12 kilometer per wedstrijd loopt. Middenvelders lopen gemiddeld de meeste kilometers per wedstrijd, namelijk 10.611 meter (10,6 km).
- Aanvallers: Spitsen leggen over het algemeen minder kilometers af dan middenvelders, maar hun sprints zijn vaak intensiever. Messi en Mbappé liepen op het WK in Qatar bijvoorbeeld gemiddeld iets meer dan acht kilometer per wedstrijd. Buitenspelers zetten meer dan de helft meer sprints per meter dan centrale verdedigers.
Fysieke data uit de Eredivisie
Uit een rapport van CIES blijkt dat middenvelders gemiddeld de meeste kilometers lopen per wedstrijd. In de Eredivisie is te zien dat de meeste loopwonders op het middenveld spelen. De drie middenveldposities bezetten het podium van posities waarop gemiddeld de meeste meters per wedstrijd worden gemaakt.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Eén Eredivisiespeler die een volledige wedstrijd speelde in de eerste seizoenshelft van 2021/22 legde gemiddeld 11.368 meters af. Middenvelders in de Eredivisie moeten vooral diesels zijn, die op een constant tempo meters blijven maken. Alleen centrumverdedigers laten minder sprints van 25 kilometer per uur opmeten dan de drie middenveldposities dat gemiddeld laten doen.
De snelheidsduivels van het Eredivisievoetbal spelen vaak op de flanken. Hoewel het tactische takenpakket van een buitenspeler in de loop der tijd behoorlijk is veranderd, is snelheid nog altijd een vereiste voor de positie.
Sparta legde voor de winterstop de meeste meters af, maar dat lijkt vooral te komen doordat ze veel achter de tegenstander aan moesten rennen. Toch lijkt er wel enig verband te bestaan tussen de totale hoeveelheid looparbeid en goede resultaten. Bijna de gehele top-6 én de twee verrassingsploegen van de eerste seizoenshelft, Go Ahead Eagles en Cambuur Leeuwarden, zijn aanwezig in het 'linkerrijtje' van het meters-klassement in de Eredivisie.
Vitesse legde de minste meters van alle Eredivisieploegen af, maar staan qua wedstrijdgemiddelde van sprints boven de 25 kilometer per uur wel 'gewoon' in de top-5 van de competitie.
Cambuur en Heracles zijn de sprintkoningen van de eerste seizoenshelft in de Eredivisie. Heracles maakt de een-na-meeste meters in totaal van alle ploegen en doet dat op de meest intensieve wijze.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Het belang van fitheid en conditie
Voetbal is een van de meest intensieve teamsporten ter wereld. Ter vergelijking: bij American Football loopt een speler gemiddeld twee kilometer, bij basketbal en tennis vijf en bij hockey negen. Een goede conditie is dus essentieel voor voetballers. Dit betekent dat ze regelmatig cardiotrainingen moeten doen om hun hart- en longcapaciteit te vergroten.
Tegenwoordig wordt de fitheid van spelers 24/7 gemeten door tracksystemen; dit zijn de sportvestjes die voetballers onder hun shirt dragen.
Fysieke inspanningen van profvoetballers in cijfers
Dankzij geavanceerde trackingtechnologie wordt steeds meer duidelijk over de fysieke inspanningen van profvoetballers:
- Gemiddeld legt een voetballer 10 kilometer per wedstrijd af.
- Keepers lopen zo’n vier kilometer per wedstrijd.
- Middenvelders lopen het meest aantal kilometers per wedstrijd.
- In de tweede helft wordt tot 10 procent minder afstand afgelegd dan in de eerste helft.
- Een voetballer wandelt of jogt 70 procent van de tijd.
De overige 30 procent bestaat uit:
- 10-20 sprints
- 15-20 duels
- vijf kopacties
- 60 balcontacten
- 30 passes
- Eén tot drie procent van de speeltijd bestaat uit sprints.
- Sprints duren vaak één tot vier seconden.
- Vleugelverdedigers sprinten tweeënhalf keer zo veel als centrale verdedigers.
- Aanvallers sprinten anderhalf keer zo veel als centrale verdedigers.
- Een voetbalspeler voert in een wedstrijd van 90 minuten gemiddeld 1300 acties uit waarvan 200 sprints.
- In de tweede helft worden er zo'n 15% minder sprints getrokken ten opzichte van de eerste helft.
- Het duurt twee dagen (48 uur) voordat een voetballer volledig is hersteld van een voetbalwedstrijd.
Voetballers en hardlopen
Als voetballer leg je over een hele wedstrijd of training meerdere kilometers af. Toch betekent dat niet per se dat een voetballer zich risicovrij kan aanmelden voor een race over 10 kilometer, zonder daar extra voor te trainen. Dat is natuurlijk het verschil tussen een voetbalwedstrijd en een hardloopwedstrijd: de intensiteit en de pauzes. In principe is voetballen - looptechnisch gezien - één grote intervaltraining.
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
Haalbare afstand voor voetballers
- 5 kilometer: Iemand met een voetbalconditie kan een race over 5 kilometer met gemak voltooien. Voetbaltrainingen hebben over het algemeen vaak verschillende intensieve oefeningen zoals sprinten, intervaltraining en soms zelfs langere duurlopen. Dit biedt een goede basis van algemene fitheid en uithoudingsvermogen, wat erg belangrijk is voor het uitlopen van een 5 kilometer race. Voetballers zijn vaak niet gewend zijn om lange afstanden in een constant tempo te lopen. Dit kan leidt soms tot overbelasting van bepaalde spieren, zoals de scheenbeenspieren of de IT-band (buitenkant van de knie), waardoor blessures kunnen ontstaan.
- 10 kilometer: Het is goed mogelijk dat het uithoudingsvermogen voor langere afstanden niet voldoende ontwikkeld is. Om een 10 kilometer te finishen moet een voetballer meer nadruk leggen op duurloop buiten het voetballen om. Ook moet je oppassen voor blessures zoals de hardlopersknie (patellofemoraal pijnsyndroom) en achillespeesblessures, die vaker voorkomen bij langere afstanden.
- Halve marathon: Ondanks dat voetballers over een goede basisconditie beschikken vanwege de combinatie van cardiovasculaire fitheid (met betrekking tot hart en bloedvaten) en explosieve kracht die vereist is in het voetbal, is het ontbreken van specifieke langeafstandstraining en het vermogen om een constant tempo aan te houden een probleem. Dat moet de voetballer extra trainen: een constant tempo lopen door middel van duurlopen en het opbouwen van het aantal kilometers. Het risico op blessures is hier groter. Peesontstekingen en stressfacturen liggen echter op de loer bij een (plotselinge) switch naar lange afstanden. Houd dit dus goed in de gaten en neem voldoende rust.
Veelgemaakte fouten van voetballers tijdens een race
- Training niet aanpassen: Voetballers leggen vaak alleen nadruk op intervaltrainingen. Hoewel een voetbalwedstrijd meer vraagt van de flexibiliteit, is het van belang om ook voor je (lange) duurlopen een warming-up te doen.
- Te snel beginnen: Voetballers zijn gewend om uit de startblokken te vliegen om een diepe bal aan te nemen of een tegenstander tegen te houden. Tijdens een race is dat niet zo handig, want de inspanning aan het begin betaal je later terug. In de vorm van snelle vermoeidheid, langzamer tempo of zelfs blessures.
Voordelen voor voetballers tijdens het hardlopen
Voetballers blinken uit in ultrakorte sprints. Op de sprintonderdelen kunnen ze, als er genoeg talent aanwezig is, schitteren. Daarnaast zijn ze gewend om uit te wijken en rekening te houden met hun omgeving. Denk aan gaten in de weg en ongelijke grasvelden, of het zigzaggen tussen andere deelnemers door tijdens een drukbezette race.