3x3 basketbal is een dynamische en spectaculaire variant van het traditionele basketbal, die steeds populairder wordt. Met de FIBA 3x3 World Cup en de Olympische Spelen als belangrijke podia, wint deze sport snel aan bekendheid. In dit artikel duiken we in de regels en de speelduur van 3x3 basketbal, zodat ook jij kunt genieten van dit snelle en opwindende spel.
Wat is 3x3 Basketbal?
3x3 basketbal is een aparte discipline binnen de basketbalsport, die bekend staat om het dynamische spel. Deze sport hanteert andere regels dan het traditionele 5x5 basketbal. Fairplay is een belangrijke factor in het spel.
De Basis van het Spel
Zoals de naam al doet vermoeden, wordt 3x3 gespeeld door twee teams van drie spelers. De wedstrijden vinden plaats op een half basketbalveld met één basket. Dit zorgt voor een sneller en intensiever spel dan bij 5x5 basketbal.
Het Veld en de Bal
Op het eerste oog zijn er al opvallende verschillen met het traditionele basketbalveld. Een 3x3 veld bevat maar een half basketbalveld en er is maar één basket. Er is een grote halve cirkel op het veld, ook wel de tweepuntslijn genoemd. De driepuntslijn, die je gewend bent van het 5x5 basketbal, is er niet. Ook de basketbal is anders. Deze heeft het gewicht van een herenbal, maar het formaat van een damesbal.
Start van de Wedstrijd
Voorafgaand aan de wedstrijd wordt er getost. De winnaar van de toss kan kiezen voor:
Lees ook: Regels waterpolo speeltijd
- Balbezit bij de start van de wedstrijd.
- Starten met balbezit in overtime.
De wedstrijd begint met 3 spelers van ieder team op het veld. Een vierde speler zit op de wisselbank en kan gedurende de hele pot gewisseld worden op de kop van het veld. Anders dan bij sommige andere sporten mag je onbeperkt wisselen. Iedere keer als het spel stil ligt (bijvoorbeeld als de bal uit is) mogen beide teams wisselen.
Puntentelling
Elke score die gemaakt wordt achter de tweepuntslijn is twee punten waard. Elke score die binnen deze lijn gemaakt wordt, is één punt waard. Voor een veldscore krijgt je team 2 punten, voor een score uit een vrije worp 1 punt.
Spelregels en Fouten
Bij 3x3 basketbal zijn er geen persoonlijke fouten, maar teamfouten. Vrije worpen worden gegeven nadat een team 6 teamfouten heeft begaan. De vrije worp wordt vlak buiten het vierkant voor de basket gemaakt.
- Wanneer de scorepoging niet succesvol is, worden fouten die gemaakt zijn tijdens de scorepoging bestraft met 1 vrije worp.
- Wanneer de scorepoging succesvol is, telt het punt en wordt de schutter beloond met 1 vrije worp vanwege de fout tijdens de scorepoging.
- Teamfout 7, 8 en 9 worden altijd bestraft met 2 vrije worpen.
- Teamfout 10 en alle teamfouten daarna worden bestraft met 2 vrije worpen en balbezit.
- Technische fouten worden bestraft met 1 vrije worp en balbezit.
- Onsportieve fouten worden bestraft met 2 vrije worpen en balbezit.
Speelduur en Overtime
Officiële wedstrijden duren 10 minuten. Elk team heeft recht op 1 time-out, die 30 seconden duurt. De winnaar is het team dat als eerste 21 punten heeft gescoord of die de meeste punten heeft na 10 minuten. Indien er na 10 minuten een gelijke stand is, volgt er overtime. Overtime is een verlenging totdat één partij 2 punten heeft gescoord. Als de stand op het eind gelijk is dan wordt er verlengt met 5 minuten. Is de stand na de verlenging weer gelijk? Dan wordt er opnieuw 5 minuten verlengt, net zo lang totdat er een winnaar is. Kinderen t/m 12 jaar spelen in plaats van 4×10 minuten 8×4 minuten.
Shot Clock en Aanval
Onder de basket hangt een shot clock, deze klok telt van 12 naar 0 en binnen deze 12 seconden moet er gescoord zijn of een scorepoging gedaan zijn. Zodra een team scoort, mag het andere team meteen doorgaan door de bal te dribbelen of te passen. Een aanval mag pas weer opgezet worden zodra de bal buiten de tweepuntslijn is geweest.
Lees ook: Speeltijd D-jeugd korfbal
Andere Regels
- Je mag maximaal 2 passen zetten met de bal in de hand.
- Als je 1 voet aan de grond houdt mag je de andere voet wel verplaatsen.
- Bij het dribbelen stuiter je de bal met 1 hand op de grond.
- Nadat je de bal hebt opgepakt mag je niet nog een keer dribbelen.
- Je mag de bal niet met je voeten spelen.
- De bal is uit, wanneer de bal buiten het veld op de grond of op de lijn valt.
- Je krijgt een persoonlijke fout als je opzettelijk lichamelijk contact met je tegenstander maakt.
- Als je een persoonlijke fout maakt op een speler die schiet maakt mag die speler 2 vrije worpen schieten.
- Als je 5 persoonlijke fouten hebt dan moet je het veld verlaten, je mag dan ook niet meer terug in het veld komen.
De Opkomst van 3x3 Basketbal
De International Basketbal Federations (FIBA) stelt dat streetball de nummer één urban teamsport is. Pas in 2007 stelden zij regels op voor het 3x3 format. 3x3 Basketbal kende haar debuut tijden de Youth Olympic Games in Singapore 2010. Wereldranglijsten worden niet alleen opgesplitst in mannen en vrouwen, maar ook in gecombineerde vorm bij elkaar opgeteld.
Historie en Bekendheid
Al in de jaren zeventig werden er in de VS 3x3-toernooien gehouden. Het zogenaamde “Gus Macker 3-on-3 Basketball Tournament” wordt nog steeds jaarlijks in 75 steden gehouden, met meer dan 200.000 deelnemende spelers. De meest lucratieve competitie is momenteel de “BIG3”, mede opgericht door rapper en acteur O’Shea Jackson, beter bekend als Ice Cube.
3x3 in Nederland
Nederland loopt al ruim een decennium vooraan mee in de snelle ontwikkeling van 3×3 basketball, onderdeel van Basketbal Nederland. Als erkenning voor al die inspanningen mocht Nederland in 2017 de FIBA 3×3 Europe Cup organiseren op het Museumplein in Amsterdam en niet lang daarna kreeg 3×3 basketball een Olympische status. Als slagroom op de taart werd in de zomer van 2019 de FIBA 3×3 World Cup in Amsterdam gehouden.
3×3 Unites speelt een grote rol bij de ontwikkeling en bekendheid van de ‘jonge’ sport. Niet alleen in Nederland, maar ook ver daarbuiten zetten zij zich in om de sport naar een hoger niveau te tillen. Van kleinschalige inspiratieworkshops tot het hele jaar door 3X3 activiteiten in verschillende gemeenten. 3X3 Unites organiseert daarnaast ook nationale en internationale topsportevenementen.
Lees ook: Regels van Judo Competities