Waterpolo, een dynamische en veeleisende watersport, combineert elementen van handbal met de unieke uitdagingen van het spelen in water. Deze sport, ontstaan in de 19e eeuw, vereist niet alleen zwemvaardigheid en balgevoel, maar ook strategisch inzicht en teamwerk. Dit artikel biedt een gedetailleerde analyse van de samenstelling van waterpoloteams, met speciale aandacht voor het Nederlandse TeamNL, hun recente prestaties en voorbereidingen op internationale toernooien.
De Basis van een Waterpoloteam
Elk waterpoloteam bestaat uit zeven spelers: zes veldspelers en één doelman. Het thuisspelende team draagt witte caps, terwijl het uitspelende team blauwe caps draagt. De keeper draagt een rode cap. Tijdens dode spelmomenten mogen spelers onbeperkt wisselen.
Het Speelveld
Waterpolo wordt gespeeld in een zwembad met specifieke afmetingen. Voor heren is het speelveld 20 meter breed en maximaal 30 meter lang, met een minimale diepte van 1,80 meter. Deze afmetingen kunnen variëren afhankelijk van de categorie en de competitie. Zo spelen pupillen op een kleiner veld van 15 meter met kleinere doelen, terwijl dames en heren vaak op een veld van 25 meter spelen. Internationaal wordt er ook op een veld van 30 meter gespeeld.
Markeringen in het zwembad geven belangrijke zones aan:
- De doellijn: Bevindt zich aan de voorkant van het doel, ter hoogte van de doelpalen. Een doelpunt wordt gescoord als de bal deze lijn volledig passeert tussen de doelpalen.
- De 2-meterlijn: Deze lijn, aangegeven met rode pionnen, bevindt zich 2 meter voor de doellijn. Een aanvallende speler mag zich niet zonder bal binnen deze zone begeven.
- De 5-meterlijn: Aangegeven met gele pionnen, bevindt zich 5 meter voor de doellijn. Deze lijn is belangrijk voor het bepalen van de straffen binnen en buiten dit gebied.
- De middellijn: Deze lijn, aangegeven met witte pionnen, bevindt zich in het midden van het speelveld.
De Bal
Waterpolo wordt gespeeld met een speciale bal, die verschilt in grootte per categorie. De jongste jeugd tot 11 jaar speelt met een kleine mini-polo bal. Dames spelen met een damesbal (nummer 4), terwijl heren met een grotere variant spelen (nummer 5). De herenbal heeft ongeveer hetzelfde formaat als een voetbal en weegt 400 tot 450 gram.
Lees ook: De anatomie van een voetbal
Spelverloop en Speeltijd
Een waterpolowedstrijd is verdeeld in vier periodes (quarters) van maximaal 8 minuten zuivere speeltijd. De exacte duur kan variëren afhankelijk van de leeftijd van de spelers, het competitieniveau en het land waarin de wedstrijd wordt gespeeld. Bij overtredingen, doelpunten of andere spelonderbrekingen wordt de tijd stilgezet. Tussen de kwarten is er een korte pauze van één minuut. Bij De Woelwaters spelen alle teams bijvoorbeeld 4x5 minuten. Na twee periodes wisselen de teams van speelhelft.
Naast de wedstrijdklok is er ook een 30-seconden schotklok. Dit betekent dat een team binnen 30 seconden een schot op het doel moet lossen. Lukt dit niet, dan gaat het balbezit naar de tegenpartij. Deze regel geldt vanaf de C-jeugd. Als de bal na een schot op het doel weer in het bezit komt van dezelfde partij, wordt de klok opnieuw op 30 seconden gezet.
Scoren
Het doel van waterpolo is om meer doelpunten te scoren dan de tegenstander. Een doelpunt wordt gescoord wanneer de bal de doellijn volledig passeert tussen de doelpalen. Het team met de meeste doelpunten aan het einde van de wedstrijd wint.
Overtredingen en Strafmaatregelen
Overtredingen in waterpolo kunnen verschillende consequenties hebben, variërend van een vrije bal tot een uitsluiting.
- Vrije worp: Lichte overtredingen worden bestraft met een vrije worp voor de tegenpartij. De speler mag de bal afspelen op een medespeler of zelf verder zwemmen. Binnen de 5-meterzone mag een vrije worp niet direct op het doel worden geschoten; de bal moet eerst door een andere speler worden aangeraakt. Buiten de 5-meterzone mag de vrije worp wel direct op het doel worden geschoten, mits dit in één beweging gebeurt.
- Uitsluiting voor 20 seconden (U20): Zwaardere overtredingen worden bestraft met een U20. De bestrafte speler moet naar het terugkomvak bij de eigen doellijn, tegenover de jurytafel. De speler mag na 20 seconden terugkeren in het spel, tenzij de tegenpartij in de tussentijd scoort of de eigen partij balbezit krijgt.
- 5-meterbal/strafworp: Als een zware overtreding binnen de 5-meterzone plaatsvindt en een directe scoringskans wordt ontnomen, kent de scheidsrechter een 5-meterbal toe. Dit is een vrije worp vanaf de 5-meterlijn tussen de speler en de keeper.
- Uitsluiting met Vervanging (UMV) of UMV4: Zeer zware overtredingen, zoals het beledigen van een scheidsrechter of het maken van een slaande beweging, worden bestraft met een UMV of UMV4. Bij een UMV mag een ploeggenoot de uitgesloten speler na 20 seconden vervangen. Bij een UMV4 mag dit pas na 4 minuten. De bestrafte speler mag niet meer deelnemen aan de wedstrijd en moet de zwemhal verlaten.
- Definitieve Uitsluiting: Een speler die driemaal wordt uitgesloten voor 20 seconden (drie persoonlijke fouten) mag niet meer deelnemen aan de wedstrijd. Spelers die worden bestraft met een UMV of UMV4 moeten eveneens de zwemzaal verlaten.
- Neutrale Inworp en Hoekworp
- Neutrale inworp: Als de scheidsrechter niet kan bepalen wie een overtreding heeft begaan, of wanneer twee spelers tegelijkertijd een overtreding begaan, wordt er een neutrale inworp gegeven. De scheidsrechter gooit de bal tussen twee spelers in die naast elkaar in het water liggen.
- Hoekeworp: Wanneer de keeper de bal als laatste aanraakt voordat deze over de achterlijn gaat, krijgt de tegenpartij een hoekworp. Dit geldt niet als een verdediger de bal opzettelijk over de achterlijn duwt of gooit; in dat geval wordt er ook een hoekworp toegekend.
Rol van de Spelregelcommissie
Vanuit de FINA (de internationale zwembond) worden periodiek voorstellen en nieuwe interpretaties van de spelregels verstuurd. In Nederland is de spelregelcommissie (SC) verantwoordelijk voor het beoordelen en implementeren van deze regels. De kinderen die als beginnertjes trainen en spelenderwijs het spel leren, mogen af en toe hun ‘krachten meten met spelertjes van andere verenigingen in een toernooitje, waarvoor ze dan worden uitgenodigd. Het is een leuke variatie op de wekelijkse trainingen. Voordat een kind gaat meedoen in de competitie, zal hij/zij al de nodige uren in het zwembad hebben doorgebracht. Wanneer een kind mee mag spelen in de competitie, wordt hij of zij bij nagenoeg iedere wedstrijd verwacht. Er zijn in een seizoen zo’n 20 wedstrijden.
Lees ook: Schema voor 27 teams
TeamNL Waterpolovrouwen: Samenstelling en Voorbereiding op het WK 2024
De KNZB heeft de definitieve selectie bekendgemaakt van de TeamNL waterpolovrouwen die van 11 tot en met 23 juli in Singapore gaan deelnemen aan de wereldkampioenschappen.
De Selectie
TeamNL treedt in Singapore aan in de volgende samenstelling:
- Keepers: Sarah Buis (GZC Donk), Britt van den Dobbelsteen (ZV De Zaan)
- Veldspelers: Simone van de Kraats (CN Sabadell, Spanje), Maartje Keuning (GZC Donk), Maxine Schaap (Padova, Italië), Lieke Rogge (ZV De Zaan), Fleurien Bosveld (Polar Bears), Sabrina van der Sloot (GZC Donk), Nina ten Broek (CN Terrassa, Spanje), Marit van der Weijden (GZC Donk), Kitty Lynn Joustra (Vouliagmeni NC, Griekenland), Vivian Sevenich (GZC Donk), Bente Rogge (ZV De Zaan), Pien Gorter (Het Ravijn), Noa de Vries (FTC, Hongarije).
Begeleiding
De begeleiding van het team bestaat uit:
- Evangelos Doudesis (bondscoach)
- Richard van Eck (assistent-coach)
- Ineke Yperlaan (teammanager)
- Robert van Berkel (keeperstrainer)
- Chris Hendrix (video-analist)
- Michel Verkade (strength & conditioning)
- Niels Hagen (fysiotherapeut)
Voorbereiding en Recente Prestaties
Het Nederlands team, wereldkampioen in 2023, Europees kampioen en winnaar van olympisch brons in 2024, verblijft momenteel in Boedapest voor een vierlandentoernooi. Na knappe overwinningen op World Cup-winnaar Griekenland (16-12) en het sterke gastland Hongarije (15-12) speelt Oranje nog tegen een andere WK-deelnemer, Nieuw-Zeeland. Volgende week traint de ploeg van bondscoach Evangelos Doudesis nog een kleine week in Nederland en op vrijdag 4 juli vertrekt het Oranje-gezelschap naar Azië om te acclimatiseren.
WK Poule-indeling
De poule-indeling voor het WK is als volgt:
Lees ook: Stappenplan 4-Team Toernooi
- Poule A: Australië, Italië, Singapore, Nieuw-Zeeland
- Poule B: China, Argentinië, Verenigde Staten, NEDERLAND
- Poule C: Kroatië, Griekenland, Japan, Hongarije
- Poule D: Groot-Brittannië, Zuid-Afrika, Frankrijk, Spanje
Programma Poule B
Het programma voor Poule B ziet er als volgt uit (Nederlandse tijden):
- Vrijdag 11 juli 04.35 uur: Argentinië - Nederland
- Zondag 13 juli 14.35 uur: Nederland - Verenigde Staten
- Dinsdag 15 juli 10.00 uur: China - Nederland
Let op: In Singapore is het zes uur later.
Alle poulewinnaars plaatsen zich rechtstreeks voor de kwartfinales die op zaterdag 19 juli gepland staan. De nummers 2 en 3 spelen daarvoor eerst nog kruiswedstrijden tegen elkaar op donderdag 17 juli. De halve finales en de medaillewedstrijden staan voor respectievelijk maandag 21 en woensdag 23 juli op de rol.
Eerdere Confrontaties
Oranje trof Argentinië bij de WK in 2022 in Boedapest ook al in de poulefase. Toen won de equipe van Evangelos Doudesis met grote cijfers: 29-6. China en de Verenigde Staten werden vorig jaar verslagen bij de Olympische Spelen in Parijs. Na een moeizame cross-over wedstrijd plaatste Nederland zich via een 15-11 zege op China voor de kwartfinales, maar vooral het heroïsche duel om het brons tegen de Verenigde Staten staat menigeen vast nog helder op het netvlies. Nederland knokte zich toen na een grote achterstand alsnog langszij en uiteindelijk zorgde Sabrina van der Sloot net voor tijd met haar zesde treffer voor de beslissende 11-10.
TeamNL Waterpolovrouwen op de Olympische Spelen van Parijs 2024
De KNZB heeft ook de namen bekendgemaakt van de TeamNL waterpolovrouwen die van 27 juli tot en met 10 augustus gaan deelnemen aan de Olympische Spelen in Parijs. De wereldkampioen van 2023 en Europees kampioen van 2024 speelt in de poulefase in Parijs achtereenvolgens tegen Hongarije, China, Australië en Canada.
De Selectie voor Parijs
Bondscoach Evangelos Doudesis selecteerde de volgende 13 speelsters voor Parijs:
- Laura Aarts (keepster)
- Vivian Sevenich en Simone van de Kraats (CN Mataro, Spanje)
- Kitty Lynn Joustra en Brigitte Sleeking (Vouliagmeni NC, Griekenland)
- Maartje Keuning en Sabrina van der Sloot (CN Sabadell, Spanje)
- Bente Rogge en Lieke Rogge (ZV De Zaan)
- Nina ten Broek (CN Terrassa, Spanje)
- Sarah Buis (UZSC, keepster)
- Iris Wolves en Lola Moolhuijzen (Polar Bears)
Begeleiding in Parijs
De begeleiding bestaat naast Doudesis uit:
- Richard van Eck (assistent-coach)
- Ineke Yperlaan (teammanager)
- Chris Hendrix (video-analist)
- Bart Pol (keeperstrainer)
- Annelies Geel-van Asch (fysiotherapeut)
Poule-indeling Olympische Spelen
- Poule A: Hongarije, Australië, Canada, China, Nederland
- Poule B: Frankrijk, Griekenland, Italië, Verenigde Staten, Spanje
Programma Oranje in Parijs
- Zaterdag 27 juli, 14.00 uur: Nederland - Hongarije
- Maandag 29 juli, 18.30 uur: China - Nederland
- Woensdag 31 juli, 14.00 uur: Nederland - Australië
- Zondag 4 augustus, 18.30 uur: Canada - Nederland
- Dinsdag 6 augustus: kwartfinales 1A-4B, 2A-3B, 3A-2B, 4A-1B
- Donderdag 8 augustus: halve finales
- Zaterdag 10 augustus: finales
Ambities en Strategie
Bondscoach Evangelos Doudesis benadrukt de minimale verschillen tussen de top-10 teams in de wereld en kijkt uit naar een superinteressant toernooi in Parijs. Hij geeft aan dat er allerlei verschillende scenario’s bedacht kunnen worden en dat het eerste doel is om goed te spelen, te groeien in de poule en zich te plaatsen voor de kwartfinales. Over zijn selectie voor de Spelen zegt hij: “Het team is een samenstelling van unieke karakters en ervaren speelsters. We hebben vaak in deze formatie gespeeld de afgelopen jaren. Met veel multifunctionele speelsters die ook verschillende tactische systemen beheersen. Bovendien hebben we meerdere alternatieven voor alle posities. We reizen hierdoor met veel vertrouwen af naar Parijs.”
Historisch Perspectief
Onze waterpolovrouwen waren er in 2000 al bij, toen waterpolo voor de vrouwen voor het eerst olympisch was. Acht jaar later volgde het hoogtepunt, met de gouden medaille in Beijing. Van de huidige selectie waren Kitty-Lynn Joustra, Maartje Keuning, Simone van de Kraats, Vivian Sevenich, Brigitte Sleeking, Sabrina van der Sloot en Iris Wolves er drie jaar geleden ook bij. Evangelos Doudesis was in Japan assistent-bondscoach. Lola Moolhuijzen en Nina ten Broek behoren tot de debutanten.
Voorbereiding op de Spelen
De Nederlandse waterpolovrouwen bereiden zich traditiegetrouw in het KNZB-Zwembad in Zeist voor op de Olympische Spelen. China was onlangs een kleine week te gast om te sparren in Zeist en ook werd er in Veenendaal nog een officiële interland gespeeld.
Andere Ontwikkelingen in het Nederlandse Waterpolo
Naast de prestaties van de waterpolovrouwen zijn er ook andere ontwikkelingen in het Nederlandse waterpolo.
- Branko Mitrovic is door de KNZB aangesteld als bondscoach van de Nederlandse waterpolomannen.
- Het Nederlands waterpoloteam heeft in een oefeninterland tegen Servië in Dordrecht met 16-16 gelijkgespeeld.
- Het Nederlands waterpoloteam heeft de World Cup Finale in Podgorica afgesloten met een zesde plaats.
- Het Nederlands waterpoloteam heeft zich geplaatst voor de Super Final van de World Cup.
- Het Nederlands waterpoloteam heeft zich geplaatst voor de kwartfinales van het toernooi om de World Cup, Divisie 2.
tags: #waterpolo #team #samenstelling