Korfbal is een veelzijdige en unieke sport die door mannen en vrouwen gemengd wordt gespeeld. Het is een teamsport die snelheid, behendigheid, tactisch inzicht en uithoudingsvermogen combineert. Om van deze sport te kunnen genieten, is het essentieel om de spelregels te begrijpen. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de spelregels, de geschiedenis en de verschillende aspecten van korfbal.
Wat is Korfbal?
Korfbal is een balsport die in twee vakken wordt gespeeld, waarbij het ene team aanvalt en het andere verdedigt. Het is een teamsport die oorspronkelijk in Nederland is ontstaan. Het doel van korfbal is simpel: een team scoort punten door de bal van bovenaf door een korf te gooien. De sport wordt zowel indoor in zalen als outdoor op kunstgrasvelden gespeeld, afhankelijk van de periode van het jaar.
Kenmerken van Korfbal
- Gemengde teamsport: Een van de meest kenmerkende aspecten van korfbal is dat het een gemengde teamsport is, waarbij mannen en vrouwen samen in één team spelen.
- Twee vakken: Het speelveld is verdeeld in twee vakken: een aanvallend en een verdedigend vak.
- Teamwork: Korfbal vereist sterke samenwerking, waarbij spelers moeten kunnen aanvallen en verdedigen.
- Veelzijdigheid: Spelers moeten beschikken over coördinatie, uithoudingsvermogen, snelheid en behendigheid.
Geschiedenis van Korfbal
De korfbalgeschiedenis begon in 1902, toen de Amsterdamse onderwijzer Nico Broekhuysen inspiratie opdeed in Zweden. Hij bezocht Nääs, waar hij kennismaakte met het spel Ringboll, waarbij een bal door een ring moest worden gegooid. Broekhuysen was geïnspireerd door het gemengde karakter van het spel en nam het idee mee terug naar Amsterdam.
De Ontwikkeling van Korfbal
- Ringboll als inspiratie: Nico Broekhuysen liet zich inspireren door Ringboll, een Zweeds spel waarbij de bal door een ring gegooid moest worden.
- Aanpassingen door Broekhuysen: Broekhuysen paste het spel aan en verving de ring door rieten manden, waardoor het beter zichtbaar was of er gescoord werd.
- Populariteit groeit: Het spel werd snel populair onder leerlingen en onderwijzers, wat leidde tot de oprichting van verschillende korfbalverenigingen.
- Oprichting van de Nederlandse Korfbal Bond: Nico Broekhuysen richtte op 2 juni 1903 de Nederlandse Korfbal Bond (NKB) op en werd de eerste voorzitter.
Verdere Ontwikkeling van de Bonden
Na de oprichting van de NKB ontstonden er verschillende andere bonden, waaronder de Christelijke Korfbalbond (CKB) en de Nederlandse Dames Korfbal Bond (NDKB). De CKB fuseerde in 1973 met de KNKB, wat leidde tot het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV). De NDKB en de KNKV werden op 1 januari 1994 samengevoegd tot één bond.
Van Recreatie tot TopSport
Door voldoende trainingen te volgen, kunnen spelers van recreatief niveau doorgroeien naar gevorderd niveau. Het is mogelijk om in competitieverband te spelen en zelfs internationaal aan korfbal te doen. Er zijn verschillende competitieniveaus, waaronder de veldcompetitie en de zaalcompetitie, met de korfballeague als de hoogste klasse.
Lees ook: De officiële handbaldoel afmetingen uitgelegd
Korfbal Vandaag de dag
Korfbal is enorm gegroeid en de KNKV telt momenteel negentigduizend leden, verspreid over vijfhonderd verenigingen in heel Nederland. Wat begon als een spelidee in Zweden, is uitgegroeid tot een internationale sport die zich ook als topsport heeft ontwikkeld.
Basisregels van Korfbal
Om het spel goed te kunnen spelen, is het belangrijk om de basisregels te kennen. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste regels:
- Lopen met de bal: Een speler mag niet lopen met de bal. Na het vangen van de bal mogen beide benen niet meer verplaatst worden. Voor jonge kinderen wordt deze regel soepeler gehanteerd.
- Verdedigd schieten: Een speler mag niet schieten als hij/zij verdedigd wordt. De verdediger staat dicht bij de aanvaller en probeert het schot te voorkomen. Deze regel geldt vanaf de E-jeugd.
- Gemengd korfbal: Jongens mogen alleen jongens verdedigen en meisjes alleen meisjes. Bij overtreding volgt een strafworp.
- Vak- en functiewissel: Om de twee doelpunten wisselen de spelers van vak en functie. De doelpunten van beide partijen worden hierbij meegeteld.
- Balbezit: Wanneer een speler de bal vasthoudt, mag deze niet worden ontnomen door aan de bal te trekken of de bal uit de handen te tikken.
- Geen contact: Korfbal is geen contactsport. Het is niet toegestaan de tegenstander te hinderen met het lichaam.
- Verdedigen: Een tegenstander mag proberen het gooien van de bal moeilijk te maken, maar mag hierbij geen contact maken met de bal of de speler.
- Voetbal: Wanneer de bal bewust of onbewust op de voeten of onderbenen van een speler komt, is het "voetbal".
- Duiken naar de bal: Het is niet toegestaan om naar de bal te duiken wanneer deze over het veld rolt.
- Bal uit: Wanneer de bal de grond raakt buiten de lijnen, is de bal uit. Dit geldt ook als een speler zich op of buiten de lijnen bevindt wanneer hij/zij in contact is met de bal.
- Overgeven van de bal: Het is niet toegestaan om de bal direct over te geven aan een andere speler van het team. De bal moet altijd los door de lucht zijn gegaan voordat een teamgenoot de bal vangt.
- Wegstoten van de bal: De bal mag niet worden weggestoten met gebalde vuisten.
Spelhervattingen en Strafworpen
Tijdens korfbal zijn er momenten waarop het spel wordt stilgelegd. Hieronder een uitleg van de verschillende spelhervattingen:
- Spelhervatting: Bij een lichte overtreding wordt een spelhervatting toegekend door de scheidsrechter. De benadeelde partij mag het spel hervatten vanaf de plek waar de overtreding plaatsvond. De speler mag niet gehinderd worden, rechtstreeks scoren of spelen naar een medespeler die binnen een radius van 2,5 meter staat.
- Strafworp: Als de verdediging een aanval stopt door een spelovertreding, krijgt de aanvallende partij een strafworp. Een speler mag binnen een radius van 2,5 meter ongehinderd een doelpoging doen.
- Vrije worp: Bij een zware overtreding, waarbij er geen sprake is van een doelpoging, wordt een vrije worp gegeven. De speler moet achter de strafworpstip staan en de overige spelers buiten een radius van 2,5 meter. De speler mag de bal niet meteen in de korf schieten.
Spelers, Teams en Speeltijd
Spelers
Korfbal wordt gemengd gespeeld, met mannen en vrouwen in hetzelfde team. Bij competities moet er een gelijk aantal mannen en vrouwen in elk team aanwezig zijn. Er kan gespeeld worden met 4 of 8 spelers per team, waarbij de variant met 4 spelers andere regels heeft dan de variant met 8 spelers.
Teams
Een team bestaat uit 4 of 8 personen. Het maximaal toegestane aantal vervangende spelers op de bank is 6. Ieder team heeft een aanvoerder, die meespeelt in het team en een duidelijk zichtbare band of tape draagt. Daarnaast heeft ieder team een coach en eventueel een assistent-coach.
Lees ook: Leer de volleybal regels
Speeltijd
Een korfbalwedstrijd wordt gespeeld in twee helften van 25 minuten. Elke speelhelft wordt verdeeld in twee gelijke periodes door een technische time-out van 1 minuut. De wedstrijdklok stopt in verschillende situaties, zoals wanneer de tijd verstreken is, de scheidsrechter fluit, of er wordt gescoord.
Scoren en Vakwijzigingen
Scoren
Om een doelpunt te scoren, moet een speler de bal van bovenaf volledig door de korf laten gaan, zonder dat deze eerst van onderaf is gegooid. Een doelpunt geeft één punt aan het team dat aanvalt in het vak waar de bal volledig door de korf is gegaan.
Vakwijzigingen
Na elke twee doelpunten wisselen de spelers van speelvak en veranderen de rollen van aanvallers en verdedigers. Na de rustpauze verandert enkel het vak waarin de spelers spelen, niet hun rol.
Uitworp, Vrije Bal en Strafworp
Uitworp
De uitworp wordt genomen door een aanvaller binnen zijn vak, op maximaal 2 meter afstand van het midden van het speelveld. Een uitworp vindt plaats aan het begin van elke periode en na elk doelpunt door het team dat zojuist een punt tegen heeft gekregen.
Vrije bal en strafworp
Bij een golden goal-periode wordt er na afloop getost om te bepalen wie de eerste strafworp neemt. De strafworpen worden genomen volgens het ‘sudden-death’ systeem, waarbij het spel eindigt zodra het ene team een doelpunt meer heeft gescoord dan het andere team uit hetzelfde aantal strafworpen.
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
Spelersvervangingen en Time-out
Spelersvervangingen
Het vervangen van een speler is enkel toegestaan tijdens een spelonderbreking. Per team zijn er maximaal 8 vervangingen toegestaan per wedstrijd. De vervanging moet worden aangevraagd bij de juryvoorzitter of de scheidsrechter.
Time-out
Een time-out is een onderbreking van de wedstrijd die 1 minuut duurt. Elk team mag twee keer per wedstrijd een time-out aanvragen.
Overtredingen
Er zijn verschillende acties die als overtredingen worden beschouwd tijdens een korfbalwedstrijd:
- Lopen met de bal
- Alleen spelen
- Schieten vanuit verdedigende positie
- Schieten na het snijden langs een andere aanvaller
- De bal aan een andere speler overgeven
- De bal spelen met been of voet
- De paal aanraken of vasthouden
- Passief spelen
- Scoren vanuit het verdedigingsvak
- Tegenstander buitensporig hinderen
- Tegenstander duwen, vasthouden of afhouden
- Buiten het eigen vak spelen
- De toegestane tijdslimiet in het aanvalsvak overschrijden
- Duiken naar de bal
- Stompen of slaan van de bal
Beginnen met Korfbal
Als korfbal nieuw voor je is en je wilt ermee beginnen, zijn er een paar stappen die je kunt volgen:
- Zoek een vereniging en team: Vind een team waar je je bij aan kunt sluiten.
- Zorg voor de juiste spullen: Schaf de benodigde spullen aan, zoals de juiste schoenen en sportkleding.
- Lees je in: Lees het reglement door en zorg dat je de belangrijkste regels kent.
Leeftijdsgroepen bij Korfbal
Korfbal is geschikt voor alle leeftijden. Hieronder een overzicht van de verschillende leeftijdscategorieën en de bijbehorende spelvormen:
| Leeftijdscategorie | Leeftijd | Spelvorm | Tijdsduur | Speelveld | Balgrootte | Korfhoogte |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Senioren | 18 en ouder | 2-vakskorfbal | 2 x 30 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| A-junioren | 16 - 18 jaar | 2-vakskorfbal | 2 x 30 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| B-aspiranten | 14 - 16 jaar | 2-vakskorfbal | 2 x 25/30 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| C-aspiranten | 12 - 14 jaar | 2-vakskorfbal | 2 x 25 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| D-pupillen | 10 - 12 jaar | 2-vakskorfbal | 2 x 25 minuten | 40m x 20m | K4 | 3 m |
| E-pupillen | 8 - 10 jaar | 1 vak, 4 tegen 4 | 4 x 10 minuten | 24m x 12m | K4 | 3 m |
| F-pupillen | 7 - 8 jaar | 1 vak, 4 tegen 4 | 4 x 10 minuten | 24m x 12m | K3 | 2,5 m |
| Kangaroes | 2 - 7 jaar | nvt | nvt | nvt | nvt | nvt |
Competitievormen
Er zijn verschillende competitievormen binnen korfbal:
- 4Korfbal: Een vorm waarbij je speelt met twee teams van 4 spelers, waarvan 2 mannen en 2 vrouwen.
- 8-tegen-8: Een vorm waarbij je speelt met twee teams van 8 spelers, met ieder 4 mannen en 4 vrouwen.
Benodigdheden om Korfbal te Spelen
Om korfbal te spelen heb je de volgende benodigdheden nodig:
- Palen
- Korven
- Bal
- Schoenen
- Schotklok
- Scorebord
- Tijdklok
- Jurytafel
Veelgestelde Vragen over Korfbal
- Hoe lang duurt een korfbalwedstrijd? Een korfbalwedstrijd duurt normaal gesproken 2 x 25 minuten. Bij een gelijkspel volgt een golden goal-periode van 10 minuten.
- Hoeveel speelvakken zijn er bij korfbal? Er zijn twee speelvakken bij korfbal, waarbij in elk vak de helft van elk team tegen elkaar speelt.
- Hoe gooi je de bal bij korfbal? De bal wordt overgegooid naar medespelers. Lopen of dribbelen met de bal is niet toegestaan.
- Hoe lang spelen de B-aspiranten bij korfbal? De B-aspiranten spelen 2 x 25 minuten in de zaal en 2 x 30 minuten op het veld.
- Hoe vaak mag je spelers wisselen bij korfbal? Per wedstrijd mogen er maximaal 8 spelers gewisseld worden.
- Wat wordt bedoeld met een SUPER-speler? Een SUPER-speler is een wisselspeler die wordt ingezet wanneer er een verschil van drie punten is.
Nieuwe Spelregels en Aanbevelingen
De IKF publiceert regelmatig nieuwe spelregelboeken en aanbevelingen. De herziene spelregels zijn gebaseerd op de basisprincipes van korfbal, zoals samenspel, beschermd balbezit en de rol van de scheidsrechter als spelleider.
Competition Regulations
De IKF geeft ruimte aan nationale bonden om maatwerk te leveren via zogenaamde Competition Regulations (CR). Hierin staan afwijkingen voor specifieke competities, zoals de veldcompetitie en de damescompetitie.