Hockey is een dynamische en competitieve sport waarbij fair play en respect voor de regels centraal staan. De spelregels van hockey in Nederland worden opgesteld door de KNHB, de hockeybond. De KNHB volgt hierin over het algemeen de internationale regels van de International Hockey Federation (FIH). Net als voetbal is hockey een spel waarbij twee teams van elk elf spelers tegen elkaar spelen. In tegenstelling tot voetbal mag er onbeperkt worden gewisseld. Alle spelers hebben een stick, waarmee alleen met de platte kant wordt gespeeld. Dus niet met de voet of met andere delen van het lichaam. Je wint een wedstrijd door meer doelpunten te maken dan je tegenstanders. Een goal is pas geldig als de aanvallende partij de bal binnen de cirkel, het doelgebied vergelijkbaar is met het strafschopgebied bij voetbal, heeft geraakt. Een wedstrijd duurt op het hoogste niveau (Hoofdklasse en internationale toernooien) vier keer vijftien minuten. Op alle niveaus daaronder - van jong tot oud - duurt een wedstrijd 4 x 17,5 minuut. Op dat topniveau wordt de tijd stopgezet als het spel stilligt. De wedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters. Elke scheidsrechter is verantwoordelijk voor een helft van het veld. Het veld is 91,40 meter lang en 55 meter breed. Ieder speelhelft heeft een 23-meterlijn en de cirkel rond beide doelgebieden heeft een straal van 14,63 meter. De doelen hebben een breedte van 3,66 meter en zijn 2,14 meter hoog.
Dit artikel gaat dieper in op de overtredingen in hockey, met speciale aandacht voor de strafcorner, de strafbal, de shoot-out en de kaarten. Het doel is om spelers, coaches, scheidsrechters en toeschouwers een helder inzicht te geven in de regels en de geest van het spel, zodat iedereen kan bijdragen aan een eerlijke en plezierige hockeyervaring.
Het Belang van Eerlijk Spel
In de basis willen we natuurlijk allemaal een eerlijke wedstrijd. Een eerlijke wedstrijd draagt bij aan het plezier en de sportiviteit binnen het hockey. Het kennen van de regels en het respecteren van de beslissingen van de scheidsrechter zijn hierbij essentieel. Plezierig hockeyen en spelregelkennis gaan hand in hand! Je hockeyt met meer plezier als je de spelregels kent en de beslissingen van de scheidsrechter begrijpt. En als je eigen team goed gefloten wordt, is de wedstrijd leuker! Ben je ouder of coach? Ook dan is het belangrijk dat je de regels kent en de beslissingen van de scheidsrechter begrijpt. Daar heb je bij het coachen en aanmoedigen plezier van.
De Strafcorner: Een Belangrijke Spelsituatie
Strafcorners kunnen bepalend zijn voor een wedstrijd. Het is daarom erg belangrijk dat er zo min mogelijk foute strafcorners worden gegeven. Een strafcorner is een straf voor het verdedigende team en een grote kans om te scoren voor de aanvallende ploeg.
Wanneer wordt een Strafcorner Toegekend?
Een strafcorner wordt toegekend bij:
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
- Een onopzettelijke overtreding van een verdediger in zijn cirkel, waarbij geen doelpunt wordt voorkomen.
- Een opzettelijke overtreding van een verdediger binnen zijn 23-metergebied, buiten de cirkel.
- Het opzettelijk over de eigen achterlijn spelen van de bal.
- Bij shoot in de cirkel.
De reden van het geven van een strafcorner kan erg verschillen, maar het is in de basis redelijk simpel. Een opzettelijke overtreding binnen de 23-meterlijn kan ook resulteren in een strafcorner en een gele kaart. Het is echter wel moeilijk te zien of een overtreding opzettelijk is; dit is dus vaak afhankelijk van de interpretatie van de scheidsrechter. De scheidsrechter beoordeelt of er sprake is van opzet of gevaar, wat een reden kan zijn voor een strafverzwaring en wellicht een kaart.
De Uitvoering van een Strafcorner
Een strafcorner wordt genomen vanaf het tweede streepje naast het doel. De aanvallende partij die de bal neemt mag bepalen van welke kant ze hem willen nemen. De bal mag pas genomen worden wanneer de scheidsrechter hem vrij heeft gegeven.
De scheidsrechter geeft de strafcorner vrij wanneer de vier veldspelers en de keeper die in en naast het doel staan achter de lijn staan. De scheidsrechter wacht daarnaast ook totdat zijn collega heeft aangegeven dat iedereen achter de middenlijn staat.
De aanvallende partij hoeft niet gelijk de bal uit te nemen als de scheids hem vrijgeeft. De aanvaller moet de bal wel in één vloeiende beweging nemen, zodat hij of zij geen schijnbeweging kan maken. Een schijnbeweging van de aangever zou ervoor kunnen zorgen dat er spelers uit het doel te vroeg gaan lopen. Een verdedigende speler die te vroeg loopt, dus loopt voordat de bal is gespeeld, moet achter de middenlijn gaan staan. Er ontstaat hierdoor een grotere scoringskans voor de aanvallende partij.
Zodra de bal is genomen en vanaf de tweede streep op de achterlijn naar de kopcirkel is gespeeld, moet deze eerst buiten de cirkel komen voordat er op doel mag worden geschoten. Het eerste schot op doel mag niet hoog geslagen of geflatst worden, maar wel gepusht. Veel teams maken daarom gebruik van een sleeppush, die door ongeveer ieder team op hoog niveau wordt gebruikt. Een goede sleeppush kan heel veel doelpunten opleveren.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Het aanvallende team speelt de bal van het strafcornerstreepje op de achterlijn. Eerst moet de bal buiten de cirkel gebracht worden. Daarna mogen ze scoren. Het eerste schot, wanneer geslagen of geflatst, mag niet hoger dan de plank in het doel eindigen. Een push mag wel hoog gemikt worden.
Strafbal: De Ultieme Sanctie
Een strafbal lijkt op een strafschop in een voetbalwedstrijd. Vanaf de stip mag de nemer 1 keer op doel pushen. De speler heeft geen rebound of 2e kans. Hij moet dus goed zijn best doen! Echter, in het hockey ligt de bal iets dichterbij het doel, namelijk op een afstand van zes meter en veertig centimeter.
Wanneer wordt een Strafbal Toegekend?
De scheidsrechter kent een strafbal in drie situaties toe aan de aanvallende partij:
- Als een verdediger een opzettelijke overtreding in zijn cirkel maakt tegen een tegenstander in balbezit.
- Als een verdediger een opzettelijke overtreding maakt, waardoor een tegenstander niet in balbezit kan komen.
- Als een verdediger een opzettelijke óf onopzettelijke overtreding in zijn cirkel maakt, waardoor hij of zij een zeker doelpunt voorkomt.
- Voorkomt shoot een doelpunt? Dan krijgt de tegenstander een strafbal.
De Uitvoering van een Strafbal
Vanaf de strafbalstip mag de aanvallende partij slechts een keer op doel pushen. Er is geen rebound. Als de keeper de bal tegenhoudt of de strafbalnemer mist het doel, dan zal het verdedigende team de bal uitnemen als een achterbal.
Shoot-outs: De Beslissing bij Gelijkspel
Shoot-outs zijn 1-op-1 duels tussen een speler en een keeper. Ze worden alleen genomen als er na een gelijkspel een winnaar moet worden bepaald. In de reguliere speeltijd komt een shoot-out dus nooit voor.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
De Uitvoering van een Shoot-out
Vanaf de 23-meterlijn rent de aanvaller richting het doel. Hij probeert binnen 8 seconden te scoren. In die 8 seconden mag hij meerdere doelpogingen doen, zolang de bal in het spel of het veld blijft.
Andere Overtredingen en Sancties
Naast de strafcorner en strafbal zijn er diverse andere overtredingen die bestraft kunnen worden met een vrije bal, strafcorner, strafbal of kaart.
Kaarten: De Disciplinaire Maatregelen
Tijdens hockeywedstrijden kan de scheidsrechter overtredingen bestraffen met een strafkaart. Hockey heeft er 3:
- Groene kaart: Een speler die een groene kaart krijgt, moet 2 speelminuten afkoelen buiten het veld. Zijn team speelt die 2 minuten met een man minder verder. Twee groene kaarten aan dezelfde speler is geel, tenzij de speler de kaart krijgt in de functie van aanvoerder.
- Gele kaart: Bij een gele kaart moet een speler ook het veld verlaten. Minimaal voor 5 minuten, of 10 minuten bij zwaardere overtredingen. Twee gele kaarten aan dezelfde speler is rood, tenzij de speler de kaart krijgt in de functie van aanvoerder.
- Rode kaart: Een rode kaart is voor een speler die een ernstige overtreding maakt. Hij moet dan definitief het veld verlaten. Dit komt nauwelijks voor bij hockey.
Veelvoorkomende Overtredingen:
- Shoot: Bij shoot komt de bal tegen de voet, been of ander lichaamsdeel van een speler. De beslissing van de scheidsrechter is afhankelijk van de plek waar de speler shoot maakt:
- Bij shoot in de cirkel volgt een strafcorner.
- Voorkomt shoot een doelpunt? Dan krijgt de tegenstander een strafbal.
- In andere gevallen volgt een vrije slag of voordeel: gewoon doorspelen.
- Afhouden: Afhouden betekent het belemmeren van de tegenstander bij het spelen van de bal. Je houdt ‘m van de bal af, terwijl hij er anders wel bij kon. Afhouden wordt bestraft met een vrije bal of strafcorner. Dit is afhankelijk van de plek van de overtreding. Je mag de bal niet afschermen met je lichaam of met je stick.
- Hakken: 'Hakken' is misschien wel de meest gemaakte overtreding in het hockey. De spelregels (9.2) zeggen dit: Spelers mogen tegenspelers niet hinderen of in hun spel belemmeren door hen of hun sticks of kleding vast te pakken of aan te raken. Hierbij gaat het niet ALLEEN om het aanraken met lichaam maar ook met de stick. Als zichtbaar is dat de verdediger niet de bal speelt maar de stick, dient de overtreding bestraft te worden met een vrije slag voor de aanvaller. In sommige gevallen past er een gele kaart bij, bijvoorbeeld als een kansrijke aanval onderbroken wordt.
Spelregels en Speelwijze: De Basis van het Spel
Om op een eerlijke en sportieve manier te kunnen hockeyen, is het belangrijk om de spelregels te kennen. Hieronder een aantal belangrijke spelregels en aspecten van de speelwijze:
- Teamgrootte: Volwassen hockeyteams spelen 11 tegen 11. Bij jeugdteams komen ook kleinere teams voor en gelden soms andere regels.
- Stickgebruik: Alle spelers hebben een eigen stick. Alleen met de platte kant (binnenkant) daarvan mogen ze de bal spelen. De andere kant heet de bolle kant.
- Bescherming: Een bitje en scheenbeschermers zijn verplicht om te dragen tijdens de wedstrijden.
- Doelpunt: Een doelpunt is geldig als de aanvallende partij de bal binnen de cirkel (het doelgebied) raakt en de bal daarna volledig over de doellijn gaat.
- Speeltijd: Een reguliere hockeywedstrijd bestaat uit 70 minuten. Er zijn 4 delen van 17,5 minuut: kwarten. Na het eerste en het derde kwart is een pauze van 2 minuten. In de rust, na het tweede kwart, volgt een pauze van 5 minuten. Internationale wedstrijden duren 60 minuten (4 x 15 minuten). Er is geen blessuretijd. De tijd wordt tijdens de wedstrijd stilgezet door de scheidsrechter, bijvoorbeeld bij een blessure of als een speler een kaart krijgt.
- Wisselen: Bij hockey mag je onbeperkt doorwisselen tijdens de wedstrijd. Deze regel heet Interchange. De speler die in het veld komt, mag pas het veld inlopen als de andere speler uit het veld is. Dit gebeurt bij de middenlijn.
- Scheidsrechters: Een wedstrijd wordt gefloten door 2 scheidsrechters, allebei aan 1 kant van het veld. Elke scheidsrechter beslist over het spel op zijn helft. Tijdens wedstrijden van het Nederlands elftal en bij sommige wedstrijden van de Hoofdklasse is er een videoscheidsrechter. Deze doet alleen mee als hem een vraag gesteld wordt. Beide teams mogen een zogenaamde video-referral aanvragen voor alle situaties in het 23-metergebied die leiden tot een strafcorner, strafbal of een doelpunt. Krijgt het team gelijk? Dan mag het team later nog een video-referral aanvragen. Als dit niet zo is, zijn ze hun video-referral in de wedstrijd kwijt. De scheidsrechter op het veld kan zelf ook een video-referral aanvragen. Zo weet hij bijvoorbeeld of er een overtreding was voor een doelpunt of strafbal.
- Manieren van spelen: Bij hockey mag je de bal op 4 verschillende manieren spelen:
- Een slag is een zwaaiende beweging van de stick tegen de bal.
- Een push is een duwbeweging met de stick tegen de bal.
- Een flats is een techniek die tussen de slag en push in zit.
- Een scoop is een scheppende beweging met de stick, waardoor de bal omhoog gaat.
- Hoge bal: Elke speler mag de bal omhoog spelen met een push of scoop, zolang het geen gevaarlijk spel is of leidt tot gevaarlijk spel. Speel je de bal omhoog in de richting van een tegenstander binnen 5 meter? Dan geldt dat als gevaarlijk. En als de tegenstander op de bal of de aanvaller inloopt zonder de intentie te hebben om de bal met zijn stick te spelen, wordt hij bestraft voor gevaarlijk spel. Je mag de bal in het veld niet opzettelijk omhoog slaan met een flats of slag. De scheidsrechter beoordeelt of dit het geval is. Een flats is technisch gezien een slag, daarom mag een hoge flats alleen op doel gespeeld worden. Een schot op doel mag ook door een slag omhoog gespeeld worden, mits niet gevaarlijk voor de tegenstander.
- Voordeelregel: De scheidsrechter kan er ook voor kiezen om door te laten spelen, als dit voordeel oplevert. Voorkomt een overtreding een doelpunt? De scheidsrechter kan er ook voor kiezen om door te laten spelen, als dit voordeel oplevert.
De Rol van de Scheidsrechter: Handhaver van de Regels
De scheidsrechters spelen een cruciale rol in het handhaven van de regels en het bevorderen van fair play. Ze interpreteren de regels, beoordelen situaties en nemen beslissingen die de wedstrijd beïnvloeden. Het is essentieel dat scheidsrechters objectief en consequent zijn in hun beoordelingen, en dat ze de spelers en coaches met respect behandelen.
Word Scheidsrechter!
Jaarlijks worden bij veel hockeyclubs in september en oktober cursussen ‘clubscheidsrechter’ aangeboden. Deze cursussen zijn vaak verplicht voor alle 1e jaars B-junioren én de nieuwe senioren die nog geen scheidsrechterskaart hebben. Geïnteresseerde C-junioren en ouders mogen de cursus ook doen.
De cursus clubscheidsrechter bestaat uit een e-learning-programma van de KNHB, aangevuld met een bijeenkomst waarin praktijkvoorbeelden worden besproken en vragen worden beantwoord. De e-learningcursus is aantrekkelijk vormgegeven met veel filmpjes en voorbeelden. Je kunt (binnen een periode van drie weken) zelf bepalen op welk moment je de cursus doorloopt. Je krijgt een toegangscode voor deze cursus van de opleidingscoördinator. Hou rekening met een tijdsinvestering van ongeveer vier uur. Een ervaren hockeyer zal de cursus vlotter doorlopen dan bijvoorbeeld een ouder die nooit gehockeyd heeft. Je sluit de cursus af met een schriftelijk examen af. Als je slaagt, krijg je een scheidsrechterskaart en ben je ‘Clubscheidsrechter’. Omdat alle begin moeilijk is, streven veel clubs ernaar om iedere zaterdag ervaren scheidsrechters in te zetten om de nieuwelingen te begeleiden.
Plezierig hockeyen en spelregelkennis gaan hand in hand! Je hockeyt met meer plezier als je de spelregels kent en de beslissingen van de scheidsrechter begrijpt. En als je eigen team goed gefloten wordt, is de wedstrijd leuker! Ben je ouder of coach? Ook dan is het belangrijk dat je de regels kent en de beslissingen van de scheidsrechter begrijpt. Daar heb je bij het coachen en aanmoedigen plezier van. Bovendien maken vele handen licht werk, dus meld je, ook als ouder of coach aan!
tags: #hockey #regels #overtredingen