Hockey is een populaire sport in Nederland, maar is het ook een gevaarlijke sport? Dit artikel onderzoekt de statistieken rond hockeyblessures, de risico's, en manieren om blessures te voorkomen.
Inleiding
Naar aanleiding van recente bezorgdheid over de veiligheid van sportvelden, is het belangrijk om de risico's van hockey te evalueren en te kijken naar manieren om de sport veiliger te maken. Hockey is een snelle en intense sport die gespeeld wordt met een harde bal, wat kan leiden tot blessures.
Hockeyvelden: Zijn Ze Veilig?
In Nederland zijn er discussies geweest over de veiligheid van kunstgrasvoetbalvelden, vooral die met rubberkorrels gemaakt van vermalen autobanden. Deze korrels zouden mogelijk kankerverwekkend zijn. Echter, bij hockeyvelden is de situatie anders. Chantal Mies, beleidsadviseur bij de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB), legt uit dat hockeyvelden meestal een laag van water of zand tussen de grassprieten hebben. In sommige gevallen is de elastische laag onder de kunstgrasmat van rubber gemaakt, maar deze laag is volledig ingekapseld en ingeklemd, met daarbovenop de kunstgraslaag. Dit minimaliseert de blootstelling aan potentieel schadelijke stoffen.
Blessurestatistieken bij Hockey
Ondanks dat de hockeyvelden zelf relatief veilig zijn qua materialen, is het spelen van hockey niet zonder risico's. In 2019 raakten ongeveer 260.000 hockeyers geblesseerd, wat neerkomt op 5,7 blessures per 1.000 sporturen. Hockey behoort tot de top-5 van sporten in Nederland met de meeste bezoeken aan de spoedeisende hulp (SEH) als gevolg van blessures. In datzelfde jaar bezochten zo'n 5.000 hockeyers de SEH met een sportblessure (0,11 SEH-bezoeken per 1.000 sporturen), waarvan 1.300 bezoeken verband hielden met ernstige blessures (26%).
Oorzaken van Blessures
De meest voorkomende oorzaak van hockeyblessures is de hockeybal zelf, die verantwoordelijk is voor 42% van de blessures. Dit benadrukt het belang van goede bescherming en alertheid tijdens het spel.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Leeftijdsverschillen
Uit de statistieken blijkt dat de meeste SEH-bezoeken met hockeyblessures afkomstig zijn van 0- tot 17-jarigen (55%, 0,09 per 1.000 sporturen). 55-plussers hebben het minst blessures (1%). Dit kan te maken hebben met de intensiteit van het spel op verschillende leeftijden en de mate van fysieke voorbereiding.
Bescherming en Uitrusting
Hockeyers dragen verschillende beschermingsmiddelen om zich te beschermen tegen de impact van de bal:
- Bitje: Beschermt de tanden en kaken.
- Scheenbeschermers: Beschermen de schenen tegen impact.
- Hockeyschoenen: Bieden steun en grip op het veld.
- Handschoen: Beschermt de hand, vooral belangrijk voor veldspelers en keepers.
- Keeperspak: Een volledig pak dat bijna elk deel van het lichaam bedekt voor keepers.
- Masker: Het masker beschermt het gezicht in het geval dat de bal hoog in het gezicht zou komen. Het dragen van bescherming is daarom essentieel. Het is gebruikelijk voor zowel de lijnstop als de uitlopers om een masker te dragen.
Strafcorner: Een Bijzonder Risico
Een strafcorner is een spelsituatie waarbij de bal met hoge snelheid richting het doel wordt geslagen. Dit is potentieel gevaarlijk voor de lijnstop (spelers op de doellijn) en de uitlopers (spelers die op de schutter afrennen). Het dragen van een masker is essentieel om het gezicht te beschermen.
Snelheid van de Hockeybal
De snelheid van een hockeybal kan variëren, maar bij amateurwedstrijden kan de bal al snelheden van 100 km per uur bereiken. Professionele spelers kunnen de bal nog harder slaan. De Nederlandse strafcornerspecialist Taeke Taekema haalde bijvoorbeeld een snelheid van 116 km per uur. Het record staat op 200 km per uur.
Blessurepreventie
Ondanks de risico's kunnen veel hockeyblessures worden voorkomen door een goede voorbereiding:
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
- Warming-up: Een goede warming-up bereidt het lichaam voor op de inspanning en verbetert de prestaties. De hockey warming-up app, ontwikkeld door VeiligheidNL en de KNHB, biedt gevarieerde oefeningen.
- Spierversterking, techniekverbetering, conditie, kracht en balans: Oefeningen die deze aspecten verbeteren, zijn cruciaal voor het voorkomen van blessures.
- Juiste bescherming en uitrusting: Kies de juiste schoenen, een passende hockeystick en geschikte kleding die bewegingsvrijheid en comfort biedt.
Landelijke Statistieken Sportblessures
Het blessurerisico en het percentage geblesseerde sporters zijn belangrijke indicatoren voor het monitoren van sport en bewegen in Nederland. Uit landelijke cijfers blijkt het volgende:
- Algemeen: In 2024 rapporteerde 11% van de wekelijkse sporters een sportblessure in de afgelopen 3 maanden.
- Geslacht: Mannen hebben een grotere kans op een sportblessure dan vrouwen (2,9 versus 1,9 per 1.000 sporturen). In 2024 rapporteerde 15% van de mannelijke sporters een sportblessure te hebben opgelopen in de afgelopen 3 maanden, tegenover 8% van de vrouwelijke sporters.
- Leeftijd: 55-plussers rapporteren minder blessures (7% in 2024).
- Opleiding: Mensen met een lager opleidingsniveau (basisonderwijs of vmbo) rapporteren minder blessures dan hoger opgeleiden (6% versus 12% in 2024).
- Aandoeningen en beperkingen: Sporters met zowel een langdurige aandoening als een lichamelijke beperking rapporteren het laagste percentage blessures (6% in 2024), mogelijk omdat ze minder uren sporten of minder risicovolle sporten beoefenen.
Meest Voorkomende Sportblessures
In 2023 werden de meeste blessures opgelopen bij fitness (22%), veldvoetbal (19%) en hardlopen (13%). Deze drie sporten waren samen verantwoordelijk voor de helft van alle blessures. Bij veldvoetbal liepen vooral kinderen en jongeren tot 17 jaar blessures op.
Lichaamslocatie van Blessures
De meeste sportblessures (63%) betreffen de onderste extremiteiten, met name de knie (21%) en de enkel. Bij veldvoetbalblessures is 92% aan de onderste extremiteiten, vooral knie (24%) en enkel (20%). Voor hardlopen geldt dat 87% van de blessures aan de onderste extremiteiten voorkomt, vooral aan knie (30%) en heup, bekken of lies (13%).
Ontstaan van Blessures
Bijna twee derde van de blessures (65%) ontstaat acuut, bijvoorbeeld door zwikken of een botsing. Ruim een derde deel ontstaat geleidelijk, vaak door overbelasting of een veel herhaalde beweging.
SEH-Bezoeken
Veldvoetbal leidt tot de meeste SEH-bezoeken (28.900 in 2023), wat bijna een derde is van alle SEH-bezoeken in verband met een sportblessure (31%). Na veldvoetbal volgen bewegingsonderwijs en paardensport. De helft van alle SEH-bezoeken is ernstig.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Rol van Onderzoek en Preventieprogramma's
Het ministerie van VWS stelt via ZonMw financiering beschikbaar voor onderzoek naar sportblessures. Het programma sportblessurepreventie is een voorbeeld hiervan. Dit programma richt zich op het ontwikkelen van kennis over het voorkomen van blessures en het stimuleren van de wisselwerking tussen kennis en praktijk.
tags: #hockey #gevaarlijke #sport #statistieken