Hockey is een balsport voor teams waarbij het belangrijkste attribuut van de hockeyspeler de stick is, die wordt gebruikt om de bal te hanteren. Een hockeyteam scoort punten door de bal in het doel van de tegenpartij te spelen. Er bestaan verschillende vormen van hockey, waaronder veldhockey en zaalhockey. In landen waar men vooral ijshockey speelt, wordt met "hockey" vaak ijshockey aangeduid. Zowel in België als in Nederland is hockey een populaire sport met een rijke geschiedenis. Beide landen hebben door de jaren heen indrukwekkende prestaties geleverd op internationaal niveau.
Hockey in België: Een groeiende populariteit
België heeft een lange geschiedenis in de sport en heeft de afgelopen jaren indrukwekkende prestaties geleverd op internationaal niveau. De Belgische herenploeg is momenteel een van de sterkste teams ter wereld en heeft verschillende medailles gewonnen op grote toernooien, waaronder de Olympische Spelen. De Red Lions, zoals het Belgische herenteam genoemd wordt, hebben de sport in België naar een hoger niveau getild.
De populariteit van hockey in België is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Er zijn steeds meer hockeyclubs in het land en de sport wordt actief gepromoot door scholen en gemeenschappen. Deze groeiende populariteit heeft geleid tot meer investeringen in de sport, wat op zijn beurt weer heeft geleid tot betere prestaties.
Historische prestaties van de Red Panthers
Vooral het laatste decennium was speciaal voor de Red Panthers, het Belgische dameshockeyteam. In 2011 keerden ze na twaalf jaar afwezigheid terug in de A-divisie van het Europese toernooi en finishten sindsdien elke keer in de top 5. Donderdagavond plaatsten de Red Panthers zich door een 1-0 overwinning op Duitsland voor de allereerste keer in de geschiedenis voor de finale van het EK. De finaleplek is de ultieme beloning voor het land dat na het debacle van het missen van de Olympische Spelen in Rio de Janeiro een nieuwe weg insloeg. Eerst werd Ageeth Boomgaardt als bondscoach aangesteld. Zij kreeg de taak om België in de schaduw van het succes van de mannenploeg terug op het internationale podium te krijgen. Hij veranderde enkele accenten en liet de Belgen weer in zichzelf geloven. Toch had niemand verwacht dat België - de nummer veertien van de wereld - de finale van het EK zou halen. ‘Dit is bizar. Ik kan het nauwelijks geloven’, zei Thijssen kort nadat in het Wagener Stadion het Belgische feest was losgebarstten. ‘Na de HWL hadden we wel het gevoel dat we er niet alles hadden uitgehaald, maar een finaleplek op het EK hadden we absoluut niet verwacht. In Amsterdam maakten de Red Panthers de volgende stap in hun ontwikkeling. Allereerst lukte het België in een do-or-die-wedstrijd in de poulefase om Spanje te verslaan, hun angstgegner waarvan ze tijdens de Hockey World League twee keer hadden verloren. In de halve finale tegen Duitsland lieten de Belgen zien dat ze ook goed kunnen hockeyen, zelfs tegen een ploeg tegen wie ze in de voorbereiding op het EK drie keer hadden geoefend en twee keer waren weggespeeld.
Jill Boon: Een sleutelfiguur
Het was Jill Boon die in de 28ste minuut de enige treffer van de wedstrijd maakte. Na een backhandvoorzet van Barbara Nelen in de cirkel kroop ze voor haar man, stak ze haar stick uit en veranderde ze de bal van richting. Die vloog strak in het dak van het doel: 1-0. Een minuut later verprutste Duitsland een uitgelezen kans om op gelijke hoogte te komen. Die Danas kregen hun tweede strafcorner van de wedstrijd. De Belgische keepster Aisling D’Hooghe keerde de inzet en uit de rebound presteerde Anna Schröder het om de bal van dichtbij in de lucht te schampen, waardoor hij voorlangs ging. Thijssen: ‘We hebben op de Hockey World League laten zien dat we hoger dan veertiende op de wereldranglijst willen staan. Dat we nu de finale van het EK bereiken, is een waanzinnige sprong vooruit voor het Belgische hockey. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat België de EK-finale haalt. Daar moeten we van genieten.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Belgische spelers in de Nederlandse Hoofdklasse
Maar liefst 7 van de 16 spelers van de Belgische selectie zijn bekend met de Nederlandse Hoofdklasse. De Nederlandse selectie kent slechts 1 hockeyer die in de Belgische Hoofdklasse heeft gespeeld (en daar weer terug gaat keren). De in België geboren Sander Baart begon zijn hockeycarrière op 7-jarige leeftijd bij Royal Antwerp en speelde daar uiteindelijk ook in Heren 1. Met dat team werd hij in 2007 landskampioen, wat het 1e kampioenschap in de geschiedenis van die club betekende.
De weg naar succes: Investeringen en talent
De opmars van het Belgische hockey is te danken aan een combinatie van factoren, waaronder investeringen in de jeugdopleiding, de komst van talentvolle spelers en de professionalisering van de sport. De Belgische hockeybond heeft de afgelopen jaren hard gewerkt om de sport te promoten en de omstandigheden voor de spelers te verbeteren.
België versus Nederland
Hoewel Nederland en België beide een sterke hockeytraditie hebben, zijn er enkele verschillen tussen de sport in de twee landen. In Nederland is hockey een van de meest populaire sporten en heeft het een belangrijke plaats in de samenleving. In België is hockey minder bekend dan bijvoorbeeld voetbal, maar de populariteit van de sport groeit snel.
Op het gebied van prestaties op internationaal niveau zijn Nederland en België beide succesvolle hockeylanden. Nederland heeft meer Europese en wereldtitels gewonnen dan België, maar de Belgische herenploeg heeft de afgelopen jaren indrukwekkende prestaties geleverd en wordt beschouwd als een van de sterkste teams ter wereld.
Burenclash op de Olympische Spelen
De Oranje Heren treffen vanavond om 22.00 uur België in de halve finale van de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. De statistieken wijzen in het voordeel van Oranje, maar de Belgen zijn bezig aan een indrukwekkende opmars. Dit kan wel eens de spannendste burenclash tussen Nederland en België aller tijden worden. De Oranje Heren wonnen 4 van de 5 Olympische ontmoetingen met België. De meeste daarvan stammen echter van lang geleden. Van 1980 tot 2008 wisten de Red Lions zich niet te plaatsen voor de Olympische Spelen. Sindsdien eindigden ze 9e in Peking en 5e in Londen. In 2012 in Londen troffen de teams elkaar voor het eerst in 48 jaar weer op de Spelen. Oranje won met 3-1, door 2 treffers van Mink van der Weerden en 1 van Bob de Voogd. De Belgen spelen een sterk toernooi in Rio. Ze werden groepswinnaar van Poule A, door alle wedstrijden behalve die tegen Nieuw-Zeeland te winnen. In de kwartfinale werd India met 3-1 aan de kant gezet. Maar ook Oranje speelt bijzonder sterk. Waar Oranje ook vertrouwen uit kan putten is de strafcorner. De Nederlandse mannen hebben er al 10 verzilverd in Rio, uit 29 pogingen (34,5%). De Belgen scoorden er slechts 1, uit 20 pogingen (5%). Wat echter wel een nadeel kan zijn is dat Vincent Vanasch de strafcorner van zijn oud-ploeggenoot Mink van der Weerden als geen ander kent. De laatste keer dat Nederland en België elkaar op een groot toernooi troffen was in december 2014 op de Champions Trophy (2-2). Oranje verspeelde in die wedstrijd een 2-0 voorsprong. De goals kwamen op naam van Jeroen Hertzberger en Sander Baart en, namens België, Tom Boon en Tanguy Cosyns. Intussen wordt het vuurtje voor de burenclash al flink opgestookt. Terug van een blessure aan zijn rechterhamstring is Tom Boon dé speler om in de gaten te houden. De topscorer aller tijden van de Belgische mannen kan gerust de Mink van der Weerden van onze zuiderburen worden genoemd aangezien de speler van Racing Brussel een aardige sleep in huis heeft. Boon heeft het hockeyen niet van een vreemde, net zoals zijn zus Jill. Beide internationals komen uit een ware hockeyfamilie.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Hockey in Nieuw-Zeeland: Een underdog met potentie
Nieuw-Zeeland is een land met een rijke hockeygeschiedenis, hoewel het misschien niet zo bekend is als Nederland of België. De Nieuw-Zeelandse heren- en damesploegen hebben beide deelgenomen aan verschillende Olympische Spelen en Wereldkampioenschappen.
Overwinningen op tophockeylanden
In de afgelopen jaren produceerden de Belgen een aantal opvallende zeges op tophockeylanden. Tijdens de Hockey World League in Brussel versloegen ze Nieuw-Zeeland en maakten ze het Australië in de groepsfase heel moeilijk. Terugkijkend op het toernooi ziet Versavel dat het spel van haar ploeg constanter moet worden. ‘In Brussel startten we heel goed met een overwinning op Nieuw-Zeeland. Dat was een grote prestatie voor het vrouwenhockey in België’, zegt ze over de HWL.
Olympische Spelen 2012: Nederland vs. Nieuw-Zeeland
Bij de strafcorner neemt de verdedigende partij plaats achter de achterlijn en de aanvallende buiten de cirkel. De verdedigende partij bestaat uit maximaal vijf spelers: een keeper, een eerste en een tweede uitloper, een lijnstopper en een vrije verdediger. De verdedigers mogen een masker op (een face-off) maar dat is niet verplicht. De aanvallende partij bestaat uit een aangever, een stopper en iemand die slaat of pusht, en andere spelers die diverse rollen hebben bij zogenaamde cornervarianten. Pas als de aangever de bal speelt mogen de verdedigers en de aanvallers de cirkel betreden. De bal moet buiten de cirkel worden gestopt en een geslagen bal telt alleen als deze op de plank van het doel terechtkomt. Een speler probeert bij een shoot-out in een duel met uitsluitend de keeper van de tegenpartij, in max. 8 seconden een doelpunt te maken. De speler start daarbij vanaf de 23-meterlijn. Dit werd tijdens de Olympische Spelen 2012 voor het eerst toegepast om een beslissing te forceren in de halve finale van het Nederlands damesteam tegen Nieuw-Zeeland.
De basis van het hockeyspel
Om hockey beter te begrijpen, is het belangrijk om de basisregels en uitrusting te kennen.
De stick
Om te kunnen hockeyen, heb je natuurlijk een stick nodig. De eerste hockeysticks waren heel hard en helemaal niet te buigen, omdat ze uit één stuk hout werden gemaakt. Veel houten sticks die we nu in Nederland gebruiken, worden in India en Pakistan gemaakt. Tot een paar jaar geleden werden er ook aluminium sticks verkocht, maar omdat bij een breuk van deze stick de haak nog wel eens scherpe punten had, werd de haak een levensgevaarlijk projectiel. Daardoor zijn aluminium sticks omstreeks 1998 verboden. Tegenwoordig word veel gebruik gemaakt van kunststofsticks. Voordeel van zo´n kunststofstick is dat alle stick hetzelfde zijn doordat ze uit een mal komen, dus je hebt niet zoals bij houten sticks last van nerven, wat vaak een breuk veroorzaakt. De stick heeft een bolle kant en een platte kant en is vervaardigd uit hout en/of kunststof (glasfiber, polyfiber, aramide of carbon). De stick moet door een ring met een binnendiameter van 5,10 cm gehaald kunnen worden. De kromming in de stick, aantrekkelijk voor het zogenaamde slepen, is ook aan restricties gebonden. Sinds 1 september 2006 is de maximaal toegestane kromming 25 mm. De kromming is de afwijking die de stick in lengterichting mag hebben. Over de vorm van de haak of de krul is niet veel vastgelegd in de reglementen. De haak is in de loop der tijd veranderd van een (afgeronde) L-vorm, naar een kwart cirkel, vervolgens naar een halve cirkel en benadert anno 2010 de U-vorm. Omdat de stick conform de reglementen altijd de bolle kant rechts heeft en de platte kant links, is deze alleen rechtshandig te gebruiken.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
De bal
Vroeger speelden mensen met alles wat rond was. Rond 1950 werd met een bal van kurk gespeeld of met ballen van paardenhaar met een buitenlaagje van kurk of leer. Tegenwoordig gebruiken we allerlei kunststofballen die soms worden gevuld om het juiste gewicht te krijgen. Een wedstrijdbal weegt tussen de 156 en 163 gram. De omtrek van de bal ligt tussen de 22,4 cm en 23,5 cm. De buitenkant van de bal is meestal glad.
Het speelveld
Het hockeyveld heeft een rechthoekige vorm van 91 meter lang en 55 meter breed. Alle grenzen worden aangegeven met een witte lijn van ongeveer 7,5 cm breed. De lange lijnen heten zijlijnen en de korte lijnen heten achterlijnen. Het deel van de achterlijn dat tussen de doelpalen loopt, heet de doellijn. Op het veld zijn twee cirkels, twee 23-meterlijnen en een middenlijn. Op 6,4 meter van beide doelen ligt een 15 cm dikke stip. Het speelveld is rechthoekig, 91,4 meter lang en 55 meter breed. De grenzen zijn afgebakend met lijnen die 7,5 cm breed zijn. De lange lijnen heten zijlijnen en de korte lijnen achterlijnen. Het stuk tussen de doelpalen wordt doellijn genoemd. Op het speelveld zijn een middenlijn en twee 23-meter-lijnen aangebracht. Voor het midden van elk doel, op 6,4 meter afstand, bevindt zich een stip met een diameter van 15 centimeter. Hier wordt de strafbal genomen. De doelen zijn 3,66 m breed en 2,14 m hoog. Ze zijn voorzien van een net. Om het doel is een halve cirkel, die uit twee kwartcirkels bestaan met een straal van 14,63 meter en een recht stuk (voor het doel) van 3,66 meter.
De spelregels
Een veldhockeywedstrijd duurt 2 x 35 minuten en wordt gespeeld door twee teams met ieder elf spelers. De wedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters leiden de wedstrijd. DE regels hebben nogal wat weg van het voetbal. Een beginslag wordt op de middenlijn genomen. Wanneer een van de teams een doelpunt heeft gescoord, neemt het andere team weer een beginslag. Er kan alleen worden gescoord wanneer de aanvallende partij de bal in de cirkel van de tegenstander heeft aangeraakt. Als de bal met de voet wordt aangeraakt en word het spel hierdoor gehinderd is er sprake van shoot en mag de tegenpartij vrij uitslaan. Dit zijn de belangrijkste spelregels. Maar behalve deze spelregels gelden bij hockey ook zogenaamde omgangsregels waaraan spelers zich moeten houden, zodat ze zich op het veld netjes en sportief gedragen. Is dit niet het geval kunnen er waarschuwingskaarten worden gegeven door de scheidsrechter. Er bestaat een groene kaart (dit is alleen een waarschuwing met verder geen gevolgen). Een gele kaart (hierbij moet je 5 minuten van het veld af en een geldboete). Een hockeywedstrijd duurt twee keer 35 minuten. Afhankelijk van het niveau is een rustperiode van vijf of tien minuten. Vanaf september 2014 duren op de grote internationale toernooien wedstrijden vier keer 15 minuten. De eerste en derde pauze duren dan twee minuten, de tweede pauze blijft tien minuten. Er wordt begonnen met een beginslag vanaf de middellijn aan het begin van de wedstrijd, na de rust en na een doelpunt. Een wedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters. Elke scheidsrechter is primair verantwoordelijk voor één helft van het speelveld, maar zij mogen beiden fluiten voor overtredingen gemaakt in het hele veld, behalve voor overtredingen die gemaakt zijn in de cirkel die de verantwoordelijkheid is van de andere collega. De scheidsrechters fluiten als team en helpen elkaar zo veel mogelijk door aan te geven wie de vrije bal moet krijgen. Met ingang van het seizoen 2009/10 mogen spelers een vrije bal ook op zichzelf spelen; de bal hoeft dus niet per se eerst naar een medespeler. Het hockey kent sinds 1996 geen buitenspelregel meer. Scheidsrechters kunnen bij overtredingen groene, gele of rode kaarten geven. De strafcorner wordt toegekend na een overtreding van een verdediger in de cirkel of na een zware of opzettelijke overtreding door een verdediger achter de 23-meterlijn, maar buiten de cirkel. Binnen de cirkel leidt zo'n overtreding tot een strafbal. Ook als een verdediger door een overtreding een doelpunt voorkomt volgt een strafbal. Bij een strafbal, ook wel strafpush geheten, moet de aanvaller de bal pushen vanaf de strafbalstip, terwijl de keeper met zijn voeten op de lijn moet staan. Strafballen worden ook genomen bij sommige toernooien als een wedstrijd in een gelijkspel is geëindigd: eerst komt dan een serie van vijf strafballen. Is er na vijf genomen strafballen nog geen winnaar, dan mogen de teams steeds elk één strafbal nemen totdat het ene team scoort en het andere niet.
Omgangsregels en waarschuwingskaarten
Maar behalve deze spelregels gelden bij hockey ook zogenaamde omgangsregels waaraan spelers zich moeten houden, zodat ze zich op het veld netjes en sportief gedragen. Is dit niet het geval kunnen er waarschuwingskaarten worden gegeven door de scheidsrechter. Er bestaat een groene kaart (dit is alleen een waarschuwing met verder geen gevolgen). Een gele kaart (hierbij moet je 5 minuten van het veld af en een geldboete).
Geschiedenis van het hockey
Hockey is een sport die al duizenden jaren bestaat. Er bestaat een marmeren reliëf uit ca. 510-500 v.Chr., waarop duidelijk twee hockeyspelers te herkennen zijn. Het reliëf werd gevonden op de Kerameikos, de begraafplaats in het centrum van het oude Athene. De oorspronkelijke spelvarianten hadden feitelijk alleen het gebruik van een soort stok als overeenkomst; verder zijn allerlei verschillen te zien (het gebruik van paarden, het spelen door de lucht in plaats van over de grond, de afwezigheid van goals, enzovoort). Op de verschillende Britse eilanden werd vanaf de 17e eeuw een van oorsprong Keltische sport bedreven onder verschillende benamingen. De Ieren noemden het hurling, de Engelsen kappan en de Schotten shinty. In Engeland verplaatste de sport zich naar harde, vlakke speelvelden zoals het strand of ijs. Omdat op een hard speelveld de bal vooral over de grond werd gespeeld, werd de stick langer en aan de onderkant krommer. De Engelsen veranderden de naam in bandy-on-ice en later in hockey-on-ice (waarschijnlijk afkomstig van hook, oftewel krom). Aanvankelijk werd de sport alleen op ijs gespeeld, maar later werd in de warmere maanden ook getraind op gras.
Hockey in Nederland
In 1891 introduceerde Pim Mulier het hockey in Nederland. Kort daarna werden in Amsterdam, Haarlem en Den Haag de eerste hockeyclubs opgericht. Tussen 1998 en 2008 groeide het aantal hockeyers dat actief is in verschillende Nederlandse competities van 130.000 naar 200.000. Zij zijn lid van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB), die op zijn beurt is aangesloten bij de Internationale Hockey Federatie (FIH).
Internationale toernooien
De grootste hockeytoernooien voor landen zijn de Olympische Spelen en het wereldkampioenschap. Beide worden om de 4 jaar gehouden. Daarnaast is er de tweejaarlijkse Hockey Pro League.
tags: #hockey #België #Nieuw-Zeeland #geschiedenis