Hockey is een immens populaire sport, zeker in steden als Den Bosch, waar teams regelmatig landskampioen worden en spelers geselecteerd worden voor het Nederlands elftal. Echter, de sport komt niet zonder risico's. Blessures zijn inherent aan de hockeysport en variëren in soort, ernst en oorzaak. Van een bal op een knie of een stick tegen een duim tot een ongelukkig verdraaide enkel of een verrekte spier. Dit artikel richt zich op knieblessures als gevolg van hockey, hun preventie, behandeling en het herstelproces.
Spelregels en Blessures
Bij hockey spelen volwassen teams 11 tegen 11. Alle spelers hebben een eigen stick, waarmee ze de bal alleen met de platte kant mogen spelen. Er mag onbeperkt worden doorgewisseld tijdens de wedstrijd. Een reguliere hockeywedstrijd bestaat uit 70 minuten, verdeeld over vier kwarten van 17,5 minuut. Een wedstrijd wordt gefloten door 2 scheidsrechters, allebei aan 1 kant van het veld. Tijdens wedstrijden van het Nederlands elftal en bij sommige wedstrijden van de Hoofdklasse is er een videoscheidsrechter.
Elke speler mag de bal omhoog spelen met een push of scoop, zolang het geen gevaarlijk spel is of leidt tot gevaarlijk spel. Je mag de bal in het veld niet opzettelijk omhoog slaan met een flats of slag. De scheidsrechter beoordeelt of dit het geval is. Een strafcorner is een straf voor het verdedigende team en een grote kans om te scoren voor de aanvallende ploeg. Tijdens hockeywedstrijden kan de scheidsrechter overtredingen bestraffen met een strafkaart.
Knieklachten bij Hockey: Een Veelvoorkomend Probleem
Knieklachten vormen een aanzienlijk percentage van alle sportgerelateerde klachten. Net zoals enkels kunnen knieën het zwaar krijgen tijdens het hockeyen. Snelle draaibewegingen of veranderingen van richting hebben veel impact op de structuren aan de binnenkant van de knie.
Mogelijke knieblessures
- Meniscusscheur: De meniscussen zijn schijven van kraakbeen in je knie (een binnenste en een buitenste). Een scheur kan ontstaan door een verdraaiing van de knie met kracht, bijvoorbeeld tijdens het sporten, of door slijtage.
- Kniebandletsel: De kniebanden zitten aan de buitenkant over de meniscussen heen en zorgen voor stabiliteit in je knie. De kruisbanden zitten midden in de knie, tussen de meniscussen in. Bij een verdraaiing van de knie draait je bovenbeen rond terwijl je onderbeen dat niet doet, wat kan leiden tot letsel.
- Letsel aan de kruisbanden: Ernstig letsel aan je kruisbanden veroorzaakt vaak een inwendige bloeding of vochtvorming. Bij een ernstige verdraaiing raken kruisbanden en de binnenste meniscus vaak tegelijkertijd beschadigd.
- Knieschijf uit de kom: De knieschijf kan uit de kom schieten, wat pijnlijk is en de knie dik maakt.
- Peesscheur: De pees van de knieschijf kan afscheuren, wat veel pijn veroorzaakt en het strekken van het been onmogelijk maakt.
- Kraakbeenbeschadiging: Het kraakbeen van de knie kan beschadigen, wat leidt tot een dikke knie en veel pijn.
- Botbreuk: Bij een harde klap kan het bot van de knieschijf, het onderbeen of het bovenbeen breken.
Symptomen van knieletsel
- Directe pijn
- Snelle zwelling (soms ook blauw)
- Een gevoel of geluid van iets dat knapt in de knie
- Niet meer op het been kunnen staan
- Knie die op slot gaat (niet meer kunnen buigen of strekken)
- Knieschijf die uit de kom is
Wat te doen bij een Knieblessure?
De eerste stappen na een knieblessure zijn cruciaal voor een goed herstel.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Directe actie
- Koelen: Koel de knie direct na de val of verkeerde beweging met ijsblokjes of een ice-pack. Wikkel het ijs in een theedoek of handdoek om bevriezing van de huid te voorkomen.
- Hoog leggen: Leg het been hoog als je gaat zitten of liggen, bijvoorbeeld op een stoel of op de bank.
- Rust: Geef de knie een paar dagen rust als je veel pijn hebt. Blijf de knie af en toe wel bewegen door het been elk uur een paar keer te buigen en strekken. Je mag ook kleine stukjes lopen.
- Knie-verband (brace): Een knie-verband kan de pijn iets minder maken en een stevig gevoel geven. Gebruik het knie-verband niet langer dan 4 weken.
Wanneer naar de dokter?
Bel dezelfde dag de huisarts of de huisartsen-spoedpost in de volgende gevallen:
- Je kunt helemaal niet op je been staan.
- Je kunt je been niet meer gestrekt optillen.
- Je knie gaat op slot: je kunt je knie niet meer strekken.
- Je knie wordt heel snel dik na de val of de verkeerde beweging.
- Je knieschijf is uit de kom geweest of is het nog steeds.
- Je hebt een ongeluk gehad waarbij je knie een harde klap heeft gehad.
Maak een afspraak bij de huisarts bij deze dingen:
- De knie is na 1 week nog dik.
- De knie doet na 1 week nog veel pijn.
- De knie heeft op slot gezeten.
- Je hebt het gevoel dat je door je knie heen zakt.
- Het lukt niet om na een paar weken meer te gaan bewegen.
Diagnose en behandeling
De huisarts zal de knie onderzoeken door te kijken of je op je been kunt staan, aan de knie te voelen en de knie te bewegen. Afhankelijk van de bevindingen kan de huisarts je doorsturen naar een orthopeed voor verder onderzoek of behandeling.
- Weinig schade: Als de huisarts denkt dat er geen erge schade is, kun je wachten tot je knie vanzelf geneest.
- Meer schade: Als de huisarts denkt dat er meer schade is, kan die je doorsturen naar een arts die schade aan de knie behandelt (orthopeed).
- Gebroken bot: Denkt de huisarts dat je iets gebroken hebt? Dan volgt een verwijzing voor een röntgenfoto.
Oefentherapie
Blijf je pijn houden aan je knie en lukt het bijvoorbeeld niet om meer te gaan bewegen? En denkt de huisarts niet dat je ernstige schade aan je knie hebt? Dan kun je oefentherapie krijgen. De oefentherapeut kan je leren de knie op de goede manier te gebruiken en je spieren sterker te maken.
Behandeling in het ziekenhuis
In het ziekenhuis kan een orthopeed meer onderzoek doen en met je bespreken wat de beste behandeling is voor je knie. Die kan eventueel via een kijkoperatie bepalen of de meniscus gehecht kan worden, maar dat lukt zelden.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Herstel en Revalidatie
Herstel is een geleidelijk proces dat tijd en toewijding vereist.
Bewegen
- Veel pijn: Geef je knie een paar dagen rust, maar blijf de knie af en toe wel bewegen.
- Weinig pijn: Probeer normaal te blijven bewegen. Je knie geneest dan sneller.
- Oefeningen: Doe oefeningen om de spieren in je bovenbenen sterker te maken.
Voorbeeld oefening: Ga zitten met gestrekt been. Probeer nu het gestrekte been een klein stukje op te tillen, zodat de voet een klein beetje omhoogkomt. Is dat nog te zwaar, doe dan hetzelfde maar zonder dat de voet omhoogkomt. Span de spier 10 seconden aan en ontspan dan 10 seconden. Doe dit tien keer.
Weer sporten
- Begin rustig aan en ga steeds iets meer doen.
- Doe een goede warming-up als je gaat sporten.
- Ga niet sporten als je moe bent.
- Doe niet gelijk mee aan wedstrijden maar ga eerst rustig trainen.
- Maak een opbouw-schema met je trainer als je die hebt.
- Doe je een sport waarbij je veel loopt of rent? Dan kan het helpen om tijdelijk een andere sport te doen, bijvoorbeeld fietsen.
Preventie van Knieblessures
Voorkomen is beter dan genezen. Er zijn verschillende manieren om de kans op knieblessures bij hockey te verkleinen.
Stabiliteit en kracht
- Kniestabiltiteit: Train de stabiliteit van de knie door bijvoorbeeld zo lang mogelijk op één been te staan met de knie licht gebogen. Door dit op een instabiele ondergrond (zoals een trampoline of zachte mat) te doen, maak je de oefening effectiever.
- Spierkracht: Zorg voor voldoende kracht in de spieren rondom de knie, zoals de bovenbeenspieren (m. quadriceps en hamstrings) en de kuitspieren.
- Coördinatie: Train de coördinatie van de knie door bijvoorbeeld kniebuigingen te maken en erop te letten dat de knieën niet naar binnen draaien.
Oefeningen voor kniekracht en stabiliteit:
- Lang op één been staan met de knie licht gebogen.
- Op één been staan en hierbij dubbeltaken uitvoeren, zoals het overgooien van een bal.
- Zijwaartse en voorwaartse sprongen op één been uitvoeren.
- Kniebuigingen maken, waarbij je de knieën goed in de gaten houdt (en u ze niet naar binnen laat draaien).
- Lunge: een uitvalspas waarbij je een grote stap naar voren zet en vervolgens door je achterste knie zakt, zodat deze net niet de grond raakt.
Warming-up en cooling down
Een goede warming-up en cooling down zijn essentieel om blessures te voorkomen. De belangrijkste functie van de warming-up is het verhogen van de hartslag en de doorbloeding van de spieren.
Schoenen
Knieklachten voorkom je het beste door goede schoenen te kopen. Stabiele schoenen met goede zolen die niet te groot of te klein zijn zorgen ervoor dat je voet makkelijk mee kan draaien met de rest van je lichaam.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Bekkenstabiliteit
Een veelvoorkomende, maar ook vaak gemiste oorzaak van hamstring en liesklachten zijn een bekkenscheefstand. Het bekken is heel belangrijk in het verdelen van het gewicht over je beide benen, zeker als je aan het sporten bent. Wanneer je bekken niet goed beweegt of uit balans is, (denk hierbij aan het SI-gewricht) is de kans op terugkerende klachten erg groot!
Groeispurt
Bij kinderen in de groeispurt groeien de botten harder dan de spieren. De spieren en pezen groeien niet snel genoeg en zo komt er teveel trekkracht op de aanhechtingspunten. Daardoor ontstaan er pijnklachten. Los van pijn bij de aanhechtingspunten van de spieren op het bot heeft de groeispurt nóg een vervelende bijkomstigheid voor de tieners. Ze kunnen wat slungeliger worden, hebben vaker moeite met hun coördinatie en moeten enorm wennen aan het feit dat ze ineens anders bewegen. Die verminderde motoriek maakt de kans op blessures alleen maar groter.
Bewustwording
Volgens Van der Laan kan de kans op overbelastingsblessures verkleind worden door bewustwording bij ouders, trainers en coaches.
Andere tips
- Begin trainingen gedoseerd op te bouwen!
- Zorg voor voldoende variatie in de trainingen.
- Ga niet sporten als je moe bent.
Overige blessures bij hockey
Naast knieblessures komen ook andere blessures vaak voor bij hockey:
- Enkelverzwikking: Een veelvoorkomende blessure door het vele wenden en keren.
- Achillespeesblessure: Vaak in de vorm van een achillespees tendinopathie door overbelasting.
- Rugblessure: Vaak a-specifieke rugklachten door het vele bewegen vanuit de romp.
- Polsblessure: Meestal het gevolg van een val.
- Vinger, duim, scheenbeen en dijbeen kneuzingen: Door hardhandig contact met een stick of de bal.
- Hamstringblessure: Meestal acute blessures.