Hans van Breukelen, geboren op 4 oktober 1956 in Utrecht, is een voormalig Nederlands doelman die bekend staat om zijn succesvolle carrière, zowel bij clubs als in het Nederlands elftal. Hij wordt beschouwd als een van de meest iconische doelmannen in de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Van Breukelen stond bekend om zijn harde werk en toewijding aan zijn sport, wat hem een succesvolle periode bezorgde bij PSV en Oranje.
Clubcarrière
Van Breukelen begon zijn carrière bij amateurclub BVC (Biltse Voetbal Club) in De Bilt, waar hij van 1964 tot 1975 speelde. Hij kwam er direct op doel te staan en is daar nooit meer weggegaan. In 1975 maakte hij de overstap naar FC Utrecht.
FC Utrecht
Op 19 maart 1977 debuteerde Van Breukelen in het eerste elftal van FC Utrecht in een wedstrijd tegen Sparta Rotterdam. Vanaf het seizoen 1978-1979 was hij de vaste keeper van FC Utrecht. Met FC Utrecht bereikte Hans van Breukelen drie seizoenen achter elkaar Europees voetbal onder trainer Han Berger. Het topseizoen was 1980-1981, toen FC Utrecht derde werd in de Eredivisie.
Nottingham Forest
In het seizoen 1982-1983 verhuisde Van Breukelen naar Nottingham Forest in de Engelse Premier League. Brian Clough, de succesvolle manager van Nottingham Forest, zocht een opvolger voor Peter Shilton en koos voor Van Breukelen. Met Van Breukelen als keeper behaalde Nottingham Forest een vijfde plaats in de Premier League in het seizoen 1982-1983 en een derde plaats in het seizoen 1983-1984.
PSV
In 1984 keerde Van Breukelen terug naar Nederland en tekende een contract bij PSV. Bij PSV groeide hij uit tot een legende. Met de club won hij zes landstitels (1986, 1987, 1988, 1989, 1991 en 1992), drie KNVB Bekers (1988, 1989 en 1990) en één Nederlandse Supercup (1992). Het hoogtepunt van zijn carrière bij PSV was het winnen van de Europacup I in 1988. In de finale tegen Benfica stopte Van Breukelen de beslissende strafschop van António Veloso.
Lees ook: Hans Kroes: Een diepgaande biografie
Internationale Carrière
Van Breukelen debuteerde op 1 oktober 1980 in het Nederlands elftal in een vriendschappelijke wedstrijd tegen West-Duitsland. Hij was de nummer 1 van Oranje tijdens het EK van 1988, waar hij een penalty stopte in de finale tegen Rusland, waardoor Nederland met 2-0 won. Hij was ook de nummer 1 van het Nederlands elftal op het WK van 1990 en het EK van 1992. Na het EK van 1992 stopte hij als international van Nederland.
Hoogtepunten en Tegenslagen
EK 1988
Het EK van 1988 was een hoogtepunt in de carrière van Van Breukelen. Nederland leek volgens hem één grote familie toen hij terugkwam na de overwinning. De thuiskomst was absoluut het hoogtepunt van zijn sportcarrière. De busreis van het vliegveld in Eindhoven naar Amsterdam duurde 5,5 uur, gevolgd door een vaart door de grachten van Amsterdam. ''Het plezier wat ik toen zag bij mensen wat voetbal betekende, of je nou jong of oud was, wat je huidskleur of gezin was, het maakte allemaal niets uit.''
Donkere Periode
In 1997 werd Van Breukelen uit het Nederlands Elftal gezet. Volgens Johan Cruijff, destijds trainer bij Ajax, kon Stanley Menzo beter meevoetballen dan Van Breukelen en speelden bovendien al veel Ajacieden bij Oranje. Van Breukelen: ''Ik was keeper geworden omdat ik niet kon voetballen. Maar dan ga je ook dingen doen waar je niet goed in bent. Het gevolg was nog meer fouten en meer kritiek.'' Op een bepaald moment zat hij zo in de put dat hij overwoog een einde aan zijn leven te maken. ''Dat zijn van die momenten dat je zo teleurgesteld bent in jezelf, dat je denkt, wat heeft het voor nut. Ik dacht daarna, als je dat doet ben je een grote lafaard dan laat je een vrouw en twee kinderen alleen.''
Steun van Zijn Vrouw
Zijn oplossing was om te 'vluchten', naar een berghut met zijn gezin om daar tot rust te komen. Karen van Breukelen, zijn vrouw, is een grote steun geweest gedurende deze periode. Ze vroeg aan hem, 'Ga je vluchten of vechten?'. Ze vertelde hem al zijn tijd te stoppen in dat wat hij het allermooist vond, het keepen. Eerst snapte hij het niet, want keepen was al jaren een onderdeel van zijn leven en het leven van zijn gezin. Karen wees hem op de aandacht die hij stopte in de media, collega's en supporters. Van Breukelen: ''Ze zei tegen me, je kunt de wereld om je heen niet veranderen, de enige die je kunt veranderen ben jij.''
Na een relatie van 36 jaar werd de steun en toeverlaat in het leven van Van Breukelen ziek. Karen overleed aan alvleesklierkanker. ''Het klinkt gek maar het is een geschenk geweest dat we gezamenlijk naar het einde toe konden leven. Dat heeft de kinderen en mij een bepaalde rust gegeven.''
Lees ook: Rijntjes' Invloed op Handbal
Nieuwe Liefde
Sinds enkele jaren heeft van Breukelen nieuw geluk gevonden in de liefde en is het getrouwd met Carolein. De twee hadden elkaar al 33 jaar niet meer gezien of gesproken, maar zaten drie jaar samen op de pedagogische academie. Carolein en Karen kenden elkaar ook, vroeger turnden ze samen.
Van Breukelen als Motivational Speaker en Innovator
Voetballiefhebber of niet … vrijwel iedereen kent van Breukelen. Deze fantastische doelman is nu een bekende motivational speaker. Dat is niet voor niets. Topsport en business hebben meer gemeen dan velen denken. Van Breukelen zet zich momenteel volop in voor innovatie binnen de sportwereld. Toch moest hij het in zijn loopbaan als profkeeper doen met veel minder technologische sportinnovaties dan de huidige generatie goalies. Met moderne innovaties rondom big data en sport kunnen coaches individuele trainingsschema’s op maat samenstellen. En zelfs vroegtijdig aanwijzingen krijgen voor naderende blessures.
Met dergelijke innovaties was Van Breukelen naar eigen zeggen nog fitter geweest. En wie volgens hem beter in zijn vel zit, presteert beter. Hetzelfde geldt voor prestaties in het bedrijfsleven. Bedrijven kunnen met innovaties als geavanceerde bigdataplatforms uit enorme hoeveelheden gegevens de juiste inzichten boven water halen. Zodat managers betere beslissingen nemen en niet alleen op onderbuikgevoel de koers hoeven te bepalen.
Kennis van de concurrent is een tweede ‘perk’ van moderne sporttechnologie. Van Breukelen kon als geen ander penalty’s stoppen. Hij moest in een fractie van een seconde de hoek kiezen. Zijn voorkennis lag daarbij vast in het beroemde ‘boekje van Jan Reker’, een kaartenbak waarin hij samen met zijn coach van iedere speler de favoriete penaltyhoek bijhield. Die voorkennis maakte van hem een gevreesde penalty-killer. Beroemd is ook de cruciale strafschop tegen Rusland tijdens het EK van ’88. Het boekje van Reker is inmiddels overbodig: geavanceerde veldcamera’s leggen vandaag de dag wedstrijden vast uit iedere denkbare hoek. En nog nooit zijn zoveel statistieken vastgelegd van teams en individuele spelers. Ook hier is de analogie met het bedrijfsleven allesbehalve vergezocht. Kennis over de concurrent is in de business minstens zo cruciaal.
Er is nog een laatste belangrijke overeenkomst tussen business en topsport: het belang van goed teamwork. In de sportwereld zijn ego’s geen zeldzaamheid. Denk aan het befaamde incident met de hoed van Memphis Depay. Al die ego’s moeten het op het veld wel samen doen. Hoe krijg je die ego’s omgezet in een team? Daar ligt een belangrijke taak voor de coach. Maar wat is dat eigenlijk, coachen? Ook al kunnen ego’s op de werkvloer veel kwaad veroorzaken, aan de uitspraak ‘de neuzen dezelfde kant op’ heeft Van Breukelen een broertje dood. Voor hem is teamwork niet het wegcijferen van ego’s. Leiderschap is belangrijk, maar coaching is volgens hem vooral zorgen dat een ander zichzelf goed begrijpt. Zelfinzicht, zelfbewustzijn, weten wat je kan, maar ook beseffen waar verbeterpunten liggen. Ieder zijn eigen rol en elkaar daarop aanspreken.
Lees ook: Wat maakt een voetbalelftal het beste ooit?
Hoe onmisbaar zijn innovaties in de sport? De kans is groot van wel. Ik besef me dat de sporters het uiteindelijk zelf moeten doen. Toch zit de winst echter vaak in de details. Want dat is het kenmerk van topsport: de marges zijn klein. Topsporters opereren aan de randen van het menselijk vermogen, en de concurrentie is hevig. Winnen of verliezen is vaak letterlijk een kwestie van milliseconden. Voor het bedrijfsleven geldt in mijn ogen exact hetzelfde. Technologische innovaties als (predictive) analytics, Internet of Things of machine learning verdubbelen niet als vanzelf binnen een maand de omzet. De kleine verschillen kunnen uiteindelijk wel resulteren in belangrijke concurrentievoordelen.