Handbal is een dynamische en snelle teamsport die wereldwijd gespeeld wordt, hoewel de populariteit regionaal verschilt. Deze sport, die zijn oorsprong vindt in Duitsland, combineert elementen van basketbal, korfbal en voetbal, en vereist zowel fysieke als mentale vaardigheden. In dit artikel duiken we dieper in de wereld van handbal, van de basisregels tot de rol van supporters en de terminologie die gebruikt wordt.
De Geschiedenis en Basisprincipes van Handbal
De geschiedenis van handbal begint in Duitsland, waar Max Heiser in 1917 de eerste handbal spelregels opstelde. Aanvankelijk was het een sport die voornamelijk door vrouwen werd beoefend, maar later sloten ook mannen zich aan. De huidige internationale handbal is gebaseerd op deze Duitse speelwijze.
Handbal is een sport tussen twee teams, elk bestaande uit zeven spelers, met als doel meer ballen in het doel van de tegenstander te scoren. Een team mag uit maximaal 14 spelers en 4 begeleiders bestaan, waarbij er tijdens het spel zes veldspelers en één keeper op het veld staan. De keeper draagt een afwijkende kleur kleding.
Het spel begint met een toss van de scheidsrechter, gevolgd door een inworp in het midden van het veld. Beide teams moeten op 3 meter afstand van de middenlijn staan, waarna ze proberen de bal met handen, armen, dijen, hoofd of romp in hun richting te werpen.
Het Handbalveld en de Regels
Het speelveld meet 40 x 20 meter en is begrensd door zijlijnen en achterlijnen. De middenlijn loopt door het midden van het veld. Het doelgebied, een halve cirkel met een straal van 6 meter, mag alleen door de doelverdediger worden betreden. De gestippelde vrijeworplijn ligt 9 meter voor het doel, en de 7-meterlijn bevindt zich tussen de doelcirkel en de vrijeworplijn. De wissellijn, aan een van de zijlijnen, loopt vanaf de middenlijn 4,5 meter naar rechts en links.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
De handbal is gemaakt van kunststof of leer, met een diameter die afhankelijk is van het geslacht en de leeftijd van de teams. Heren gebruiken een bal die ongeveer 10 cm kleiner is dan een voetbal, maar wel hetzelfde weegt. Vaak wordt hars gebruikt om de grip te verbeteren.
Spelers mogen de bal maximaal drie seconden vasthouden en slechts drie stappen zetten met de bal in de hand. De bal mag met de handen, armen, hoofd, romp, bovenbeen of knie worden geworpen, opgevangen, gestopt en met hand of vuist worden geslagen. Contact met onderbenen en voeten is niet toegestaan.
Fouten, Strafworpen en Uitsluitingen
Als een speler op een onsportieve manier wordt gehinderd, bijvoorbeeld door vastgrijpen, omklemmen, stoten of vasthouden, wordt dit beschouwd als een fout en bestraft met een vrije worp. Een gele kaart is een waarschuwing, terwijl een tweede overtreding leidt tot een 2-minuten uitsluiting, waarbij het team tijdelijk met een speler minder verder moet. Een rode kaart betekent diskwalificatie, waarbij de speler niet meer mag worden ingewisseld.
De beginworp wordt uitgevoerd in het midden van het speelveld, waarbij de speler met één voet de middenlijn moet aanraken. Spelers van de tegenpartij moeten op 3 meter afstand blijven. Een vrije worp wordt toegekend bij overtredingen, bijvoorbeeld als een speler van de aanvallende ploeg binnen de doelcirkel komt. De inworp wordt uitgevoerd als de bal buiten het speelveld komt. De uitworp wordt uitgevoerd door de doelverdediger als de bal over de doellijn gaat en voor het laatst is aangeraakt door de aanvallende ploeg.
Als een duidelijke doelkans wordt verhinderd door een fout of het betreden van het doelgebied, wordt een 7-meter worp toegekend.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
De Rol van de Keeper en Wisselstrategieën
De keeper mag de bal met elk deel van zijn lichaam aanraken en het doelgebied verlaten zonder bal, waarbij de normale regels voor veldspelers gelden. Anders dan bij voetbal, mag de keeper bij handbal maximaal 4 meter voor zijn doel staan.
Bij de hogere handbaldivisies vervangen sommige ploegen bij aanvallen soms de doelverdediger voor een extra veldspeler, waardoor er zeven veldspelers zijn om de aanval uit te voeren. Als de ploeg de bal verliest, wordt de doelverdediger weer ingewisseld. Deze tactiek wordt vaak toegepast bij belangrijke wedstrijden, bijvoorbeeld als de stand vlak voor het einde van de wedstrijd gelijk is.
Wedstrijdduur en Verlengingen
Een handbalwedstrijd bestaat uit twee speelhelften van 30 minuten. Bij de jeugd kunnen kortere speeltijden worden gehanteerd. Als er een winnaar moet komen en de stand na 60 minuten gelijk is, volgen er twee verlengingen van 5 minuten. Als ook deze geen winnaar opleveren, worden er 7-meterworpen genomen. Uitgesloten of gediskwalificeerde spelers mogen hieraan niet deelnemen. Elk team wijst vijf spelers aan die beurtelings een doelpoging wagen.
Handbal in Nederland: BENE-League en HandbalNL League
In Nederland wordt handbal gespeeld in verschillende competities, waaronder de BENE-League en de HandbalNL League. Teams zoals Hurry-Up streven ernaar om dichter bij de top van deze competities te komen. Coaches benadrukken het belang van "puntjes sprokkelen" om vertrouwen te winnen en pech uit het verleden te overwinnen.
Nieuwe spelers, vaak met ervaring op hoog niveau in andere landen, worden aangetrokken om de teams te versterken. De BENE-League heeft zich enorm ontwikkeld en biedt een mooi project voor spelers die plezier en succes willen combineren.
Lees ook: Hemelvaart Handbal: Programma en Meer
De Betekenis van Supporters: André van Orsouw
Supporters spelen een belangrijke rol in de handbalsport. Een voorbeeld is André van Orsouw, een fanatieke supporter van Dynamico uit Oss. Met zijn trommel en luide aanmoedigingen is hij een bekende verschijning in sporthallen. Ondanks zijn diagnose van MDS, een beenmergstoornis, blijft hij zijn club trouw steunen.
Van Orsouw heeft een enorme kennis van handbal en oog voor details. Hij spoort de spelers aan en fungeert soms als assistent-coach. Zijn passie en enthousiasme zijn aanstekelijk en maken hem geliefd bij spelers en andere supporters.
Handbal Termen en Speciale Situaties
Net als elke sport heeft handbal zijn eigen specifieke termen en situaties. Hier zijn enkele voorbeelden:
- Wisselfout: Een fout die wordt begaan als een speler ongeoorloofd de wissellijn overschrijdt.
- 7-meter worp: Een strafworp die wordt toegekend als een duidelijke doelkans wordt verhinderd door een fout.
- Vliegende wissel: Een wissel tussen een veldspeler en een wisselspeler die plaatsvindt via de wissellijn.
- Kempa-trick: Een spectaculaire actie waarbij een speler de bal in de lucht vangt en scoort voordat hij de grond raakt.
Handbal voor Iedereen: Rolstoelhandbal
Handbal is een sport voor iedereen, inclusief mensen met een lichamelijke beperking. Rolstoelhandbal is een geschikte sport voor mensen die graag in teamverband willen sporten. Steeds meer verenigingen bieden deze sport aan en er worden competities en toernooien georganiseerd.