Ben je ook zo dol op oude gezegden en spreekwoorden van vroeger? De Nederlandse taal kent een rijke verzameling aan uitdrukkingen die vaak een diepere betekenis hebben dan op het eerste gezicht lijkt. Een van deze uitdrukkingen is "een draak van een wedstrijd". Maar wat betekent dit precies en waar komt het vandaan? Dit artikel duikt in de betekenis, herkomst en het gebruik van deze kleurrijke uitdrukking.
Betekenis en Gebruik van "Een Draak van een Wedstrijd"
De uitdrukking "een draak van een wedstrijd" wordt gebruikt om een wedstrijd te beschrijven die van zeer slechte kwaliteit is. Het impliceert dat de wedstrijd saai, slecht gespeeld en over het algemeen teleurstellend was om naar te kijken. De term "draak" benadrukt de negatieve aspecten, alsof de wedstrijd een monsterlijke vertoning was.
Een voorbeeld hiervan is een artikel uit 2011 waarin een wedstrijd tussen NEC en Heracles werd omschreven als "een draak van een wedstrijd die eindigde in 1-1". De auteur beschreef de wedstrijd als slordig, met veel fouten en weinig amusementswaarde.
De Oorsprong van "De Draak Steken met Iets"
Hoewel "een draak van een wedstrijd" een vrij moderne uitdrukking is, vindt het zijn oorsprong in een oudere zegswijze: "de draak steken met iets". Dit betekent iemand of iets bespotten of belachelijk maken. Deze uitdrukking is al eeuwen in gebruik en is afgeleid van de legende van Sint-Joris en de draak.
Sint-Joris en de Draak: Een Middeleeuwse Legende
De legende van Sint-Joris en de draak is een populair verhaal uit de middeleeuwen. Sint-Joris, ook bekend als Georgius van Lydda, was een christelijke heilige die volgens de overlevering in de 3e eeuw leefde. Er zijn verschillende legendes over hem, waarvan de bekendste die is waarin hij een draak verslaat om een prinses te redden.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Het verhaal speelt zich af in de stad Silena in Libië. De inwoners van de stad waren bang voor een draak die de stad terroriseerde en mensen vergiftigde met zijn adem. Om de draak rustig te houden, offerden de stadsbewoners schapen en uiteindelijk zelfs mensen. Toen de dochter van de koning, een mooie prinses, aan de beurt was om geofferd te worden, kwam Sint-Joris op zijn paard voorbij. Hij ging de draak te lijf en redde de prinses.
Sint-Joris bood aan de draak te doden als de inwoners van de stad zich tot het christendom bekeerden. Nadat een groot deel van de bevolking zich had laten dopen, doodde Sint-Joris de draak met zijn zwaard.
Van Ernst naar Komedie
In de middeleeuwen werd deze legende vaak nagespeeld in toneelstukken en optochten. Na verloop van tijd veranderde de serieuze vertelling in een meer komische voorstelling. De draak werd vervangen door een monster van stro, en Sint-Joris stak zijn lans in deze ongevaarlijke vervanger. Dit komische element is de basis geworden voor de uitdrukking "de draak steken met iets", wat dus betekent iets belachelijk maken.
Andere Gezegden en Uitdrukkingen
De Nederlandse taal is rijk aan spreekwoorden en gezegden. Hier zijn enkele voorbeelden met hun betekenis:
- ‘Aan handen en voeten gebonden zijn’: Geen kant uit kunnen, je kunt niets verrichten omdat je al volledig in beslag genomen wordt.
- ‘Aan de wilgen hangen’: Opgeven, ermee stoppen.
- ‘Aan lager wal geraakt’: Afgegleden zijn.
- ‘Aan de grote klok hangen’: Iets rondbazuinen, aan iedereen verspreiden.
- ‘Aan de haal gaan met … (iets)’: Een voorval of situatie ge(mis)bruiken om er je eigen verhaal van te maken.
- ‘Aanwaaien’ of ‘niet aankomen waaien’: Komt iets je aanwaaien, dan heb je er weinig moeite voor hoeven doen. Het tegenovergestelde is: ‘niet aankomen waaien’.
- ‘Addertje onder het gras’: Een verborgen foefje, een verborgen trucje - wat niet direct of duidelijk verteld wordt.
- ‘Achter de ellebogen hebben’: Vals gedrag, wat iemand meestal stiekem probeert te doen.
- ‘Abraham hebben gezien’: Wanneer je als man 50 jaar bent geworden.
- ‘Als het kalf verdronken is, dempt men de put’: Men doet pas iets aan een gevaarlijke, of onwenselijke situatie, zodra het leed al geschied is.
- ‘Als een rode lap op een stier’: Wanneer iets een hevige, kwade emotie oproept bij iemand.
- ‘Azijnzeiker’: Negatief zijn.
- ‘Alle schepen achter zich verbrand’: Van alles hebben beëindigd, afstand van hebben genomen, waardoor er geen weg terug meer is.
- ‘Als een vlag op een modderschuit’: De aandacht van iets lelijks afleiden door het te camoufleren met iets moois.
- ‘Appeltje te schillen hebben met iemand’: Nog wat af te rekenen hebben met iemand.
- ‘Als de kat van huis is dansen de muizen’: Zodra degene met de meeste autoriteit afwezig is, grijpen degenen onder hem/haar de situatie aan om hun eigen gang te gaan, tegen de regels in.
- ‘Als donderslag bij heldere hemel’: Totaal onverwachts.
- ‘Alle gekheid op een stokje’: Nu gaan we even ‘normaal doen’ - Overgaan tot serieusheid.
- ‘Als door een wesp gestoken’: Een directe felle, bozige reactie op iets.
- ‘Als geroepen komen’: Heel handig wanneer iets, of iemand, er ineens is op het moment dat je het/ of diegene nodig hebt.
- ‘Andere wang toekeren’: Niet ingaan op een situatie die ruzie kan veroorzaken.
- ‘Aardje naar zijn vaartje’: Een jongen die op zijn vader lijkt in zijn gedrag.
- ‘Alle hens aan dek’: Met z’n allen, gelijktijdig, iets weerstaan of voor elkaar krijgen.
- ‘Boontje komt om zijn loontje’: Dit is de ouderwetse variant van: karma!
- ‘Bij de hand nemen’: Leiden/ begeleiden.
- ‘Bij leven en welzijn’: Als je tegen die tijd nog in goede gezondheid bent, levend en wel bent.
- ‘Blauwtje lopen’: Geen succes behalen bij het andere geslacht.
- ‘Boter op je hoofd hebben’: Schijnheilig gedrag.
- ‘Bekokstoven’: Een geheim plannetje maken, waar niemand van op de hoogte is.
- ‘Beter laat dan nooit’: Iets uiteindelijk toch nog doen, al heeft het lang geduurd.
- ‘Beste paard van stal’: Iemand betitelen als de beste van een gezelschap mensen.
- ‘Bezint eer ge begint’: Overdenk iets goed voordat je het gaat doen.
- ‘Bakzeil halen’: Een poging is mislukt.
- ‘Beren op de weg zien’: Overal problemen in zien.
- ‘Christene Zielen!’: Jeetje mina! Wat gebeurt er nu?!
- ‘Dan zijn de rapen gaar’: Nu barst het los, nu komt er plots ruzie of ontsteekt iemand in woede doordat er een keerpunt is bereikt.
- ‘De kat op het spek binden’: Iets niet te verleidelijk maken.
- ‘De kat uit de boom kijken’: Afwachtende, aanschouwende houding aannemen.
- ‘De appel valt niet ver van de boom’: Het kind lijkt op de ouders in gedrag.
- ‘De mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest’: Je lijdt meer door je eigen inbeelding over hoe eng en afschrikwekkend iets of een gebeurtenis is, dan dat het daadwerkelijk is.
- ‘De broek aanhebben’: De baas zijn/ of spelen.
- ‘De pieten krijgen’: Krijg het heen en weer, krijg de pieten: met andere woorden: bekijk het maar, ik doe niet (meer) mee: krijg de pieten.
- ‘De dader ligt op ’t kerhof’: De veroorzaker/ dader maakt zichzelf niet bekend: want niemand geeft toe dat hij/ zij het was.
- ‘Door de mand vallen’: Ontmaskert raken.
- ‘De beste stuurlui staan aan wal’: Ondeskundigen en leken hebben altijd hun meningen en adviezen klaar voor mensen die wél deskundig zijn in hun vak.
- ‘Deksel op de neus krijgen’: Je hebt verwachtingen van iets, maar je wordt abrupt afgewezen tegen je verwachting in.
- ‘De kool en de geit sparen’: Geen keuze maken.
- ‘Dit gaat (mij/hem/haar/ons) een brug te ver’: Als iets je te ver gaat, dan ben je het oneens met de volgende stap die genomen is in een bepaalde situatie.
- ‘De dans ontsprongen’: (Net op het nippertje) aan een bepaalde situatie ontkomen of ontsnapt.
- ‘Daar komt de aap uit de mouw’: Ineens blijkt de ware reden voor iets te voorschijn gekomen, terwijl zaken heel anders werden voorgespiegeld.
- ‘De hand reiken’: Goedmaken.
- ‘De goden verzoeken’: Iets benoemen als voordeel, waarop vervolgens het tegenovergestelde, het negatieve, gebeurt.
- ‘Daar koop ik niks voor’: Daar heb ik niets aan.
- ‘Dat staat als een paal boven water’: Dat is absoluut zeker; dat gaan we zeker zo doen.
- ‘De een zijn dood is de ander zijn brood’: Door iemands overlijden kan een ander weer geld verdienen.
- ‘De hond in de pot vinden’: Als je net misgreep en het gerecht net voor je neus was opgegeten door anderen.
- ‘De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen’: Goede bedoelingen kunnen soms slecht uitpakken.
- ‘Door het oog van de naald gekropen’: Als iets nét nog goed gegaan is op de valreep.
- ‘Door de wol geverfd’: Geraffineerd zijn, van alle zaken des levens op de hoogte zijn: ook de duistere zaken.
- ‘Dweilen met de kraan open’: Een hopeloze situatie die niet te stoppen valt, ondanks verwoede pogingen.
- ‘Eten wat de pot schaft’: Je moet eten wat er geserveerd wordt thuis, of bij iemand anders.
- ‘Eerlijkheid duurt het langst’: Bedrog houdt geen stand, uiteindelijk kun je beter eerlijk zijn.
- ‘Er nog een nachtje over slapen’: Nadenken over iets, het even laten bezinken en niet direct een beslissing nemen.
- ‘Een ieder meent zijn uil een valk te zijn’: Eigen spullen mooiere waardes toeschrijven dan eigenlijk reëel is.
- ‘Eieren voor je geld kiezen’: Besluiten iets toch maar niet te doen wat je eigenlijk wel wilde, want het is mogelijk te risicovol.
- ‘Een dronkenmansgebed houden’: Kleingeld tellen.
- ‘Er is geen wolkje aan de lucht’: Alles is prima, er is niets aan de hand.
- ‘Een looie pijp hebben’: Snel hete vloeistof achter elkaar kunnen opdrinken.
- ‘Een stok achter de deur hebben’: Als je nog een troef in handen hebt, waarmee je een soort dwang kunt uitoefenen op de ander(en).
- ‘Een zwaluw maakt nog geen zomer’: Door slechts een signaal te zien dat het zomer wordt, betekent nog niet dat het ook daadwerkelijk zomer wordt.
- ‘Een druppel op een gloeiende plaat’: Een druppel helpt niets.
- ‘Een kind kan de was doen’: Als iets heel eenvoudig is om te doen.
- ‘Er is geen man overboord’: Het valt wel mee.
- ‘Een klap van de molen gehad/ krijgen’: Gek gedragen, of gek zijn gaan gedragen.
- ‘Een moetje’: Van vroeger: als een man en vrouw in het huwelijk traden omdat zij voor het huwelijk zwanger was geraakt.
- ‘Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen’: Maak jij als mens wel twee keer dezelfde fout, dan is een ezel eigenlijk nog slimmer.
- ‘Een vinger tussen de deur proberen te krijgen’: Proberen meer macht en invloed te krijgen in een bepaalde situatie, onder eventueel valse voorwendselen.
- ‘Geduld is een schone zaak’: Er wordt mee bedoeld dat er geduldig moet worden afgewacht.
- ‘Gooi geen oude schoenen weg voordat je nieuwe hebt’: Kies voor zekerheid.
- ‘Gebed zonder end’: Als iets maar oneindig door blijft gaan, als er maar geen einde aankomt.
- ‘Grote stappen gauw thuis’: Deze uitdrukking lijkt op de betekenis van ‘Met de Franse slag’.
- ‘Goed beslagen ten ijs komen’: Goed verlopen.
- ‘Groote Griet in de rapenkelder!’: Lieve help! Een uiting van ontzetting, verbijstering.
- ‘Grutjes’: Kan ook uitgesproken worden als ‘oh grut‘ - het betekent iets als ‘jeetje‘ of ‘jeetje mina‘.
- ‘Geen haan die ernaar kraait’: Iets doen zonder dat iemand het opmerkt, zonder dat het opvalt, of zonder dat iemand bezwaar heeft.
- ‘Geen haar op m’n hoofd die eraan denkt’: Iets gaat absoluut niet gebeuren als het aan jou ligt: jij geeft geen toestemming.
- ‘Geen slapende honden wakker maken’: Iemand geen extra informatie geven, of meer info geven dan nodig is geven, zodat hij/zij kalm blijft.
- ‘Gegeten en gedronken hebben’: Wie zegt ‘ik heb gegeten en gedronken’ laat z’n afkeur blijken na het zien (of ruiken) van iets onsmakelijks en zegt hiermee “ik hoef niet”, “ik pas”.
- ‘Geloven doe je in de kerk’: Een duidelijk antwoord verwachten, het zeker weten - in plaats van te denken, of te geloven dat het zo is.
- ‘Goedkoop is duurkoop’: Goedkope spullen gaan doorgaans sneller kapot, ze hebben een kortere levensduur.
Mispeer
Het woord "mispeer" komt ook voor in de aangeleverde tekst. Het betekent een mislukking, een fout of een blunder. In de context van sport, zoals schaatsen, verwijst het naar een verkeerde beweging of een fout die de prestatie negatief beïnvloedt.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd