Hockeybitje: Bescherming voor je Tanden op het Veld

Hockey is een sport vol snelheid en passie, waarbij een ongeluk in een klein hoekje kan zitten. Een bal of stick tegen je gezicht kan ernstige schade aan je tanden veroorzaken. Daarom is een goed passend hockeybitje essentieel, zowel tijdens wedstrijden als trainingen. Dit artikel geeft je alle informatie die je nodig hebt over hockeybitjes, van het kiezen van de juiste soort tot het onderhoud ervan.

Waarom een Hockeybitje?

Een hockeybitje, ook wel gebitsbeschermer genoemd, is een onmisbaar onderdeel van je hockeyuitrusting. Het bitje beschermt niet alleen je tanden, maar ook je lippen, tong en zelfs je kaak. Het werkt als een schokdemper:

• Bescherming tegen impact: Een bitje vangt de klap van een bal of stick op en verdeelt de kracht over je tanden. Hierdoor wordt de druk op één enkele tand verminderd, waardoor de kans op schade aanzienlijk kleiner wordt.
• Behoud van je tanden: Mocht er toch een tand uitgeslagen worden, dan kan het bitje de tand opvangen, waardoor deze niet zoekraakt en de tandarts mogelijk de tand kan terugplaatsen.
• Preventie van ernstig letsel: Een goed bitje kan tandletsel, bloedingen en zelfs kaakbreuken voorkomen.

Sinds het hockeyseizoen 2015-2016 is het dragen van een gebitsbeschermer verplicht tijdens wedstrijden die door de KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond) worden georganiseerd, voor alle categorieën spelers (junioren, senioren en veteranen). Hoewel de scheidsrechter dit officieel moet controleren, gebeurt dit niet altijd in de praktijk.

Soorten Hockeybitjes

Er zijn verschillende soorten hockeybitjes op de markt, elk met hun eigen voor- en nadelen op het gebied van prijs, pasvorm, draagcomfort en mate van bescherming. Over het algemeen zijn er drie hoofdtypen:

1. Kant-en-klare bitjes: Dit zijn de goedkoopste optie, verkrijgbaar in sportzaken voor een paar euro. Ze zijn voorgevormd en bieden basale bescherming. Het nadeel is dat de pasvorm vaak niet optimaal is, waardoor ze minder comfortabel zijn en soms minder goed blijven zitten. Hierdoor worden ze vaker in de broekzak gedragen dan in de mond.

   Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.

2. Thermoplastische bitjes ("boil & bite"): Deze bitjes zijn gemaakt van een thermoplastisch materiaal dat je zelf kunt aanpassen aan je gebit. Je legt het bitje enkele seconden in heet water, waarna je het in je mond plaatst en erop bijt om de vorm aan te passen. Ze sluiten iets beter aan dan kant-en-klare bitjes en zijn iets duurder (tussen de €5 en €10). Veel van deze bitjes zijn eenvoudig thuis aan te passen voor de perfecte pasvorm. Door het bitje kort in warm water te leggen, kan het materiaal flexibel worden gemaakt. Merken zoals Opro en Shock Doctor bieden populaire "boil & bite" bitjes.

3. Op maat gemaakte bitjes: Dit zijn de beste, maar ook de duurste bitjes. Ze worden volledig op maat gemaakt door een tandarts of tandtechnisch laboratorium op basis van een gipsafdruk van je gebit. Een tandarts zet dan gelijk je naam en telefoonnummer in je bitje. Als je deze verliest, dan ben je eenvoudig te traceren. Voor een op maat gemaakt bitje moet je rekenen op een bedrag tussen de €40 en €80. Op veel verenigingen worden regelmatig "hapdagen" georganiseerd, vaak in samenwerking met een plaatselijke tandarts of een gespecialiseerde organisatie.

   • Voordelen van een op maat gemaakt bitje:
     • Optimale pasvorm: Het bitje sluit perfect aan op je gebit, wat zorgt voor een hoog draagcomfort en maximale bescherming.
     • Meerlaagse bescherming: Op maat gemaakte bitjes kunnen worden opgebouwd uit twee of drie lagen: een zachte binnenlaag, een harde tussenlaag en een zachte buitenlaag. De voortanden, die het meest kwetsbaar zijn, worden extra beschermd door een minimale ruimte tussen deze lagen. Deze opbouw zorgt voor een gelijkmatige verdeling en opvang van de klap.
     • Bescherming van de ondertanden: In tegenstelling tot standaard bitjes, biedt een op maat gemaakt bitje ook bescherming aan de ondertanden.
     • Personalisatie: Je kunt zelf de kleur van het bitje kiezen, bijvoorbeeld de kleuren van je club.
   • Nadeel: De hogere kosten.

Welke Maat Hockeybitje?

Naast het type bitje is het belangrijk om de juiste maat te kiezen. Er zijn twee hoofdmaten:

• Junior bitjes: Voor kinderen tot ongeveer 12 jaar, of tot ze al hun tanden hebben gewisseld. Deze bitjes zijn speciaal ontworpen voor het formaat van een kindergebit.
• Senior bitjes: Voor volwassenen en kinderen die al hun tanden hebben gewisseld. Deze bitjes zijn ontworpen voor een bredere mond.

Hockeybitje en een Beugel

Het dragen van een beugel is geen probleem. Er zijn speciale beugelbitjes verkrijgbaar die extra ruimte bieden en je brackets niet beschadigen. Deze bitjes hebben een flexibele buitenkant die zich perfect aanpast aan je beugel. Merken zoals Shock Doctor en OPRO bieden uitstekende keuzes voor beugeldragers. Het is belangrijk om tijdens de beugelbehandeling een gebitsbeschermer te dragen, bij voorkeur een beugelbitje.

Gebruikers- en Kooptips

• Pasvorm: Voor optimale bescherming is het belangrijk dat het bitje goed aansluit aan jouw gebit. Controleer of het bitje goed blijft zitten tijdens het sporten.
• Materiaal: Kies het gewenste materiaal op basis van je behoeften en budget.
• Draagcomfort: Een comfortabel bitje wordt vaker gedragen.
• Mate van bescherming: Bepaal hoeveel bescherming je nodig hebt op basis van de intensiteit van je spel.
• Onderhoud: Spoel het bitje na elk gebruik af onder lauw water en reinig het grondig met milde zeep of een speciale gebitsbeschermerreiniger.
• Vervanging: Vervang het bitje als het beschadigd is, bijvoorbeeld als er scheurtjes of deuken in zitten.
• Tandartsbezoek: Bezoek regelmatig de tandarts of orthodontist voor controle van je gebitsbeschermer en algemene tandheelkundige controles.

Het Belang van Onderhoud

Een goede hygiëne van je hockeybitje is essentieel om de levensduur te verlengen en de verspreiding van bacteriën te voorkomen. Hier zijn enkele tips voor het onderhoud:

Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse

• Spoel na elk gebruik: Spoel het bitje direct na gebruik af onder lauw water om speeksel en vuil te verwijderen.
• Reinig regelmatig: Reinig het bitje minstens één keer per week grondig met een milde zeep of een speciale gebitsbeschermerreiniger. Gebruik geen agressieve schoonmaakmiddelen, omdat deze het materiaal kunnen aantasten.
• Bewaar het bitje op een schone plaats: Bewaar het bitje in een geventileerde houder om de groei van bacteriën te voorkomen.
• Controleer op beschadigingen: Controleer het bitje regelmatig op scheurtjes, deuken of andere beschadigingen. Een beschadigd bitje biedt minder bescherming en moet worden vervangen.
• Vervang op tijd: Zelfs als je bitje er nog goed uitziet, is het raadzaam om het minstens één keer per jaar te vervangen, vooral als je het intensief gebruikt.

Gebitsbescherming Niet Alleen Voor Sporters

Hoewel dit artikel zich richt op hockey, is gebitsbescherming ook belangrijk voor andere sporten waarbij een risico op impact bestaat, zoals kickboksen, rugby en andere contactsporten. De principes van bescherming en onderhoud blijven hetzelfde. Ook mensen die een beugel dragen, hebben baat bij een gebitsbeschermer, ongeacht of ze sporten of niet.

Wat Te Doen Bij een Tandletsel?

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het voorkomen dat je tijdens het hockey een tandletsel oploopt. Het is belangrijk om in dat geval snel en adequaat te handelen:

• Zoek de tand (of het fragment) op: Als een tand is uitgeslagen, zoek deze dan zo snel mogelijk op.
• Reinig de tand voorzichtig: Spoel de tand af onder lauw water om vuil te verwijderen. Raak de wortel van de tand niet aan.
• Plaats de tand terug (indien mogelijk): Als je in staat bent, probeer dan de tand voorzichtig terug te plaatsen in de tandkas. Zorg ervoor dat de tand in de juiste richting staat.
• Bewaar de tand (indien terugplaatsen niet lukt): Als je de tand niet kunt terugplaatsen, bewaar hem dan in een beker met melk of speeksel. Dit helpt de tand vitaal te houden.
• Neem direct contact op met een tandarts: Ga zo snel mogelijk naar een tandarts. Hoe sneller de tand wordt behandeld, hoe groter de kans op succesvolle terugplaatsing.
• Verwijder bij een bewusteloze hockeyer altijd de gebitsbeschermer uit de mond.

Onderzoek naar Tandletsel in de Hockeysport

Kirsten van Vliet, arts en tandarts, heeft onderzoek gedaan naar tandletsel in de hockeysport. Haar onderzoek richt zich onder meer op de effectiviteit van verschillende gebitsbeschermers en het kennisniveau van hockeycoaches over spoedeisende hulp bij dentaal letsel. Uit onderzoek blijkt dat het dragen van een bitje het risico op tandletsel vermindert, maar dat spelers met een bitje mogelijk meer risico nemen. Verder onderzoek is nodig om de optimale bescherming te bepalen. Er is een test gedaan op PMMA-modellen om te beoordelen hoe de verschillende bitjes scoren. Hierbij werden hockeyballen van verschillende hoogtes om de modellen laten vallen. Het PMMA komt qua hardheid beter overeen met de werkelijkheid dan gipsmodellen. Er zijn vijf verschillende bitjes getest en de dikte van de bitjes is gemeten. Het allerdunste bitje, de SISU, is qua resultaten nagenoeg gelijk aan de controlegroep. Het dikste bitje, de shock dokter, gaf veel betere resultaten. Het lijkt erop dat hoe dikker de bumper, hoe meer bescherming het bitje geeft. In dit onderzoek kon het dikste bitje de krachten van ballen tot 40 km per uur opvangen. Een groot gemis in dit onderzoek is dat PMMA-modellen geen goede vergelijking zijn van de werkelijkheid.

Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.

tags: #gebitsbeschermer #hockey #informatie