IJshockey heeft in Nijmegen een rijke en bewogen geschiedenis. Vanaf de oprichting van de club in 1969 tot aan de recente successen in de Eredivisie, heeft het Nijmeegse ijshockey een prominente plek ingenomen in de Nederlandse ijshockeywereld.
De Vroege Jaren en Opkomst (1969-1984)
De opkomst van het ijshockey in Nijmegen begon in 1969, met de opening van de ijsbaan aan de Heijendaalseweg. IJshockey bleek al snel populair bij zowel jonge spelers als toeschouwers. In 1971 promoveerde de club naar het hoogste niveau, waar het zich al snel vestigde als een van de meest toonaangevende ijshockeysteden van Nederland. In dezelfde periode debuteerden ook clubs uit Heerenveen en Utrecht op het hoogste niveau. In deze periode werd de basis gelegd voor een succesvolle toekomst. Terwijl Heerenveen in de tweede helft van de jaren '70 besloot om voornamelijk spelers van buiten te halen, koos Nijmegen onder leiding van coach Alex Andjelic voor een andere filosofie: het opleiden van eigen spelers. Jonge talenten kregen de kans om zich op het hoogste niveau te ontwikkelen.
Alex Andjelic: De Vader van het Nijmeegse IJshockey
Alex Andjelic, geboren in Joegoslavië, wordt beschouwd als de vader van het Nijmeegse ijshockey. Eind jaren zestig kwam hij naar Nijmegen en leidde hij als jeugdcoach een gouden generatie op, met spelers als Ben Tijnagel, Fred Homburg, Harrie van Heumen, Michel Moons, Eric Mater en Henri en Johan Stoer. Met die ploeg werd hij als coach in 1983/84 kampioen van Nederland met de jongste ploeg ooit. Als speler had Andjelic voor zijn komst naar Nederland al een half leven achter zich, inclusief deelname aan de Olympische Winterspeler als international van Joegoslavië. Vanuit Nijmegen bouwde hij een internationale loopbaan als coach op die hem onder meer naar het hoogste niveau in Zwitserland, naar verschillende clubs in Duitsland en naar Noord-Amerika voerde. Hij was een vaste waarde in de jeugdkampen die werden georganiseerd door zijn goede vriend en NHL-coach Roger Neilson, fungeerde als skills coach bij de Toronto Maple Leafs en vervulde talloze andere functies. Hij werkte ook bij verschillende andere clubs in Nederland. Hij keerde echter altijd terug naar Nijmegen, waar hij meer generaties spelers opleidde tot technisch sterke en goedschaatsende ijshockeyers. Alex Andjelic overleed in maart 2021 op 80-jarige leeftijd in Belgrado aan complicaties als gevolg van een coronabesmetting. Naast zijn rol als coach in Nijmegen bouwde Andjelic een internationale loopbaan op en keerde altijd terug naar Nijmegen, waar hij meer generaties spelers opleidde.
Het Eerste Landskampioenschap (1984)
Het eerste grote succes voor het Nijmeegse ijshockey kwam in het seizoen 1983-1984. Onder leiding van coach Alex Andjelic veroverde een team vol talenten uit de eigen jeugdopleiding het landskampioenschap. Dit was een historische prestatie, omdat het team bestond uit maar liefst 18 spelers uit de eigen kweek, waaronder Jan Bruysten, Harry van Heumen, Fred Homburg, Frank Janssen, Henri Stoer, Rob van Steen en Ben Tijnagel. De gemiddelde leeftijd bedroeg - inclusief drie 'imports' en twee andere spelers van buiten - nog geen 22 jaar. In de eindronde versloeg Nijmegen onder andere Feenstra Verwarming Heerenveen, dat in de bekercompetitie nog oppermachtig was. In 1985 was het Deko Builders Amsterdam dat de kampioenstitel won, voor het eerst in 35 jaar. Nijmegen zag in deze periode belangrijke spelers vertrekken naar Rotterdam.
Kampioenschap in 1988
In 1988 was het echter opnieuw raak voor Nijmegen. Met zeven spelers die er in 1984 ook al bij waren: Jan Bruysten, Fred Homburg, Frank Janssen, Herman Joosten, Erik Mater, Michel Moons en Henri Stoer. Met name de comeback van keeper Bruysten was een bepalende factor. Daarnaast beschikte Spitman Nijmegen dat seizoen over een zeer productief 'import-duo': Jim Aldred en Robert Forbes, samen goed voor 210 punten. Nijmegen wint vervolgens de eindronde, voor Heerenveen, Geleen en Rotterdam. De algemene verwachting is dat de Panda's in de play-offs een en ander wel zullen rechtzetten. Maar in de halve finale wordt Rotterdam - met de ex-Nijmegenaren Harrie van Heumen, Jorma Mantere, Ben Tijnagel en Robbert Prick van Wely - in de vijfde en beslissende wedstrijd in Nijmegen met 5-4 verslagen. In de finale, ook een best-of-five, maken de mannen van coach Danny Cuomo het karwei af door Heerenveen in vier wedstrijden te verslaan.
Lees ook: Het verhaal van Fred Klaassen
De Gouden Generatie Herleeft (1993)
Na vijf jaar keerde in het seizoen 1992-1993 de gouden generatie terug, versterkt met talenten als Theo Kruger en Tommie Speel. Flame Guards Nijmegen versloeg Rotterdam in de halve finale en won de door incidenten gekleurde finaleserie tegen Geleen.
Incidenten en Nieuwe Successen in de Jaren '90
De jaren '90 stonden voor Nijmegen in het teken van zowel successen als incidenten. In het seizoen 1993-1994 werd de derde halve finale wedstrijd tegen Tilburg gestaakt en werd Nijmegen uit de competitie genomen. Eerder ging het ook al mis in de Europa Cup. In de wedstrijd tegen de Deense gastheer Esbjerg IK verzamelt het team maar liefst 248 strafminuten. Het incident krijgt veel media-aandacht en in de nasleep legt de internationale ijshockeyfederatie Nijmegen een (internationale) schorsing van een jaar op. Ondanks deze tegenslagen bleef Nijmegen succesvol. In januari 1996 won Fulda Tigers de bekerfinale tegen Tilburg, en in de play-offs stonden de Tigers opnieuw tegenover Tilburg. Nijmegen schaarde zich in het goede gezelschap van dynastiestichters met vier titels op rij in deze periode. In het seizoen 1998-1999 wordt de bekerfinale tegen Tilburg wel gewonnen. Na de verlenging is het 3-2!
Recente Geschiedenis en Heden
Na de successen in de jaren '90 kende Nijmegen een periode van wisselende resultaten. De club stond onder verschillende namen bekend, waaronder Nijmegen Tigers, Emperors en Devils. In 2007 werd de naam Devils gekozen, met Ahoud Schilders als hoofdsponsor.
Kampioen in 2019
In 2019 beleefde Ahoud Devils Nijmegen een historisch seizoen door ongeslagen kampioen te worden in de Eredivisie en de play-offs. In de finaleserie werd afgerekend met Eindhoven Kemphanen. Dit kampioenschap was extra bijzonder voor Kevin en Mitch Bruijsten, die na het verlies van hun vader samen een titel wonnen voor hun stad. Het kampioenschap van 2019 was niet alleen een sportief succes, maar ook een bevestiging van de sterke band tussen de club, de fans, de vrijwilligers en de sponsoren. Het was een kampioenschap voor heel Nijmegen.
Ereleden van Ahoud Devils Nijmegen
Bij Ahoud Devils Nijmegen is er een enorme waardering voor de mensen die door de jaren heen een cruciale rol hebben gespeeld in de groei en ontwikkeling van de club. De ereleden zijn bijzondere individuen die, door hun inzet, passie en toewijding, een blijvende en onuitwisbare stempel hebben gedrukt op de geschiedenis van Ahoud Devils Nijmegen. Hun verdiensten en bijdrage aan de club gaan verder dan de dagelijkse gang van zaken en verdienen daarom een prominente plek.
Lees ook: Bekerfinale Den Haag - Heerenveen
Alex Andjelic
Zoals eerder vermeld, is Alex Andjelic de vader van het Nijmeegse ijshockey. Hij leidde talloze spelers op en was de coach van het kampioensteam in 1984.
Eef Gerritsen
Eef Gerritsen leverde tijdens zijn leven een enorme bijdrage aan het succes van het ijshockey in Nijmegen. De kantine op de oude ijsbaan aan de Heyendaalseweg waarvan hij de uitbater was, was jarenlang het kloppende hart van de sport in de stad. Ook na de verhuizing naar het Triavium bleef Gerritsen nauw betrokken bij de sport. Na de doorstart van Nijmegen onder de naam Devils fungeerde hij als voorzitter van de businessclub Moenen. In 2008 werd hij zelfs voorzitter van de club. Onder zijn voorzitterschap won Devils de nationale beker en het landskampioenschap. Gerritsen overleed in januari 2019 op 78-jarige leeftijd. Nijmegen eert Eef Gerritsen met zijn eigen tribune.
Ben Tijnagel
Bennie Tijnagel is een van de grootste ijshockeytalenten die Nederland ooit heeft gehad. Een technisch begaafde vleugelaanvaller met volop scorend vermogen. De in Nijmegen geboren forward debuteerde in het seizoen 1979/80 al op 15-jarige leeftijd in het eerste team van Nijmegen. Enkele jaren later speelde hij met 48 goals en 27 assists in 39 wedstrijden een belangrijke rol in de Nijmeegse ploeg die in het seizoen 1983/84 de eerste landstitel binnensleepte. Tijnagel speelde ook 56 interlands in het Nederlands team, dat toen op hoog niveau speelde. Daarin kwam hij tot 20 goals en 21 assists. Vanwege onder meer zijn ondernemerschap beëindigde Tijnagel zijn interlandloopbaan al in 1987. Als clubspeler vierde hij behalve in Nijmegen ook successen in Rotterdam. In 1997/98 maakte hij als speler nog een kortstondige comeback van Nijmegen om zijn zesde en laatste kampioenschap binnen te slepen. De legendarische nummer 11 van Nijmegen overleed in december 2005 op 41-jarige leeftjd bij een tragisch ongeval op de snelweg in Duitsland. Uit eerbied voor Tijnagel draagt niemand in Nijmegen het nummer elf nog op zijn shirt. Binnen IJshockey Nederland is de jaarlijkse prijs voor het grootste ijshockeytalent naar Tijnagel genoemd, de Bennie Tijnagel-Trofee.
Simon en Kitty Homburg
De bijdrage van Simon en Kitty Homburg aan het Nijmeegse ijshockey valt niet te overschatten. De familie achter de bekende (voormalige) vleesfabriek in Cuijk stond financieel altijd klaar om de club te helpen en geldt als een van de trouwste sponsoren in de geschiedenis van het Nijmeegse ijshockey. De ijshockeyende zoons Fred en Bob Homburg versterkten de band tussen de familie en de sport nog verder. Simon Homburg overleed in december 1989, Kitty Homburg in juli 2012.
Beschermd Nummer
Het eren van legendarische spelers door hun nummer te beschermen is een traditie in de hele ijshockeywereld. Binnen het Nijmeegse ijshockey geldt dat voor het nummer 11 van de legendarische Bennie Tijnagel. Bennie Tijnagel is wellicht de beste ijshockeyer die Nijmegen ooit heeft voortgebracht. Een speler die met zijn geweldige acties een onvergetelijke indruk heeft achtergelaten binnen het hele Nederlandse ijshockey. Na zijn actieve loopbaan bleef hij als (interim)coach en sponsor verbonden aan de sport in Nijmegen tot een tragisch ongeluk op 5 december 2005 een einde maakte aan zijn leven. Ben Tijnagel droeg zijn #11 met trots en staat symbool voor sportiviteit en toewijding aan de club. Het beschermde nummer herinnert ons aan zijn nalatenschap en dient als inspiratie voor alle spelers die na hem komen. Daarom draagt niemand binnen Ahoud Devils Nijmegen ooit nog het nummer 11.
Lees ook: Alles over ijshockeyschaatsen maat 39 voor dames
Reünie en Nijmegen Hockey Legends
Ahoud Devils Nijmegen treedt komende vrijdag en zaterdag aan in de finale om het landskampioenschap. Tegelijkertijd is er volop aandacht voor de geschiedenis van het ijshockey in de Keizerstad met een reünie-avond en deelname van Nijmegen Hockey Legends aan het internationale seniorentoernooi van Nijmegen Gladiators in het Triavium. Het gaat hierbij om de periode vanaf het begin in 1969 tot en met 2003. Inmiddels hebben zich volgens initiatiefnemer en mede-organisator Marc Visschers al zo'n 150 oud-spelers, -bestuursleden, -scheidsrechters, -vrijwilligers en -sponsoren aangemeld voor het evenement. Visschers organiseert het evenement samen met oud-spelers Robert Herckenrath, Fred Homburg, Herman Joosten en Guido Walenciak.
Visschers legt ook uit waarom gekozen is voor de periode tot en met 2003. Na een diner voor genodigden is er vrijdagavond een grote reünie-avond onder leiding van oud-doelman en radiopresentator en stadionspeaker Gerry van Campen. Hier houdt oud-bestuurder Ton Leysen een praatje, zijn er awards voor de spelers met de meeste wedstrijden, punten en strafminuten in de genoemde periode en is er de bekendmaking van een allstar-team met vier goalies, 8 verdedigers en 12 aanvallers. Tenslotte is er onder meer ook nog de presentatie van het shirt van de Nijmegen Hockey Legends, die zaterdag en zondag deelnemen aan het seniorentoernooi van Nijmegen Gladiators in het Triavium. Visschers is er trots op dat er zelfs voormalige imports naar Nijmegen komen voor de reünie en het toernooi. Het gaat daarbij onder meer om de Slowaken Robby Vrba en Stefan Mega, alsmede Canadees Jeff Stanton en Nederlands-Canadees Steve Kruize. Het team traint eerst vrijdag een keertje. Visschers: 'Sommige spelers hebben al heel wat jaren niet op het ijs gestaan. Dat zal wel even wennen zijn. Na de training is er ook een meet & greet om de fans van toen de kans te geven met hun oud-idool op de foto te gaan of alsnog een handtekening te halen.' Voor de spelers zelf wordt het geweldig, denkt de oud-international. 'We zijn trots op deze grote reünie met een enorme opkomst. Hoe gaaf is het, dat we weer op het ijs kunnen met je oude teammaatjes, met wie je toen vijf, zes dagen per week optrok.
tags: #fred #ijshockey #nijmegen #geschiedenis