Mixed Martial Arts (MMA), een sport die technieken uit verschillende vechtsporten combineert, is de laatste decennia enorm populair geworden. Echter, de wortels van MMA, en met name het "vrije gevecht" (free fight), gaan verder terug dan velen wellicht denken. Dit artikel duikt in de geschiedenis van de eerste free fight toernooien, en belicht de ontwikkeling van deze controversiële, maar invloedrijke vechtsport.
Wat is Free Fight?
Free fight is een van de varianten van MMA. In essentie is het een gevechtssport die zich kenmerkt door een minimale hoeveelheid regels, waarbij technieken uit diverse vechtkunsten worden gebruikt. Denk hierbij aan worstelen (grappling), judo, kickboksen, boksen en jiujitsu. Het doel is om de tegenstander te verslaan door middel van knock-out, submission (aftikken), of een beslissing van de jury.
Achtergrond van MMA en Free Fight
De meeste MMA-vechters hebben een achtergrond in het Thai- of kickboksen, Braziliaans Jiu Jitsu of Grieks-Romeins worstelen. Deze stijlen zijn het effectiefst gebleken. Karateka’s of andere beoefenaars van ’traditionele’ vechtstijlen zijn doorgaans minder succesvol vanwege de (vaak) te eenzijdige manier van vechten. Ook boksers zijn doorgaans weinig succesvol, omdat ze een te weinig gevarieerd repertoire in huis hebben. Het grote verschil met “gangbare” vechtsporten is dat veel geoorloofd is, van stoot- en traptechnieken, elleboog- en knietechnieken, tot klem- en wurgtechnieken. Net zoals bij onder meer het boksen, wordt onderscheid gemaakt op basis van verschillende gewichtscategorieën en op basis van wedstrijdervaring (klasse N, C, B, A). Een scheidsrechter, dokter en de trainers zien toe op een goed verloop van de wedstrijd.
Hoewel de vechters vaak gehavend uit de strijd komen, vallen er zelden tot nooit zwaargewonden doordat de vechters in topconditie verkeren en vaak beschikken over een groot incasseringsvermogen. De wedstrijden duren meestal drie ronden (variërend van drie tot tien minuten elk) en worden niet zelden beslist door een snelle knock-out of tap-out (aftikken).
De Opkomst van MMA-Organisaties
Er zijn verschillende bonden, zoals bij vechtsporten gangbaar is. Het is voor vechters van verschillende bonden vaak onmogelijk elkaar te bevechten, hoewel hier aan gewerkt wordt. Tot eind 2006 waren vooral het Japanse PRIDE en het Amerikaanse UFC (Ultimate Fighting Championship) grote bonden, waarna UFC alle rechten van PRIDE opkocht en de grootste MMA organisatie ter wereld werd. Andere bekende bonden zijn K-1 (ook bekend van hun kickbokstoernooien), IFL, Cage Rage en jongere M-1. Laatstgenoemde contracteerde Jemeljanenko om de strijd met UFC aan te gaan.
Lees ook: Alles over de eerste honkman positie
De UFC: Van Controversieel Toernooi tot Gereguleerde Sport
De UFC startte in 1993 als een toernooi om ’s werelds beste vechtsporter te vinden, ongeacht welke zijn stijl was, en was gebaseerd op het Braziliaanse vale tudo. De bedoeling was om het evenement eenmalig te houden maar door het succes van de eerste show volgden er meer. Hoewel er een beperkt aantal regels gold, waren UFC-wedstrijden vaak bruut en gewelddadig. De eerste UFC-gevechten waren eerder spectaculair dan sportief, wat leidde tot beschuldigingen van bruutheid en “menselijke hanengevechten” door tegenstanders. Politieke druk leidde ertoe dat de UFC van het publieke toneel verdween en ondergronds ging.
Van No Holds Barred naar Mixed Martial Arts
Omdat de politieke druk toenam, vond de UFC zichzelf opnieuw uit. Ze omarmde striktere regelgeving, werd onderhevig aan regelgevende sportcommissies en profileerde zich als een legitiem sportevenement. Het no holds barred predicaat schudde men van zich af en men ging verder onder de noemer van mixed martial arts (MMA). Zo stond de UFC op uit haar politiek isolement, werd meer sociaal geaccepteerd en herwon haar positie in pay-per-view televisie. Met een overeenkomst met een kabelexploitant op zak en de legalisatie van MMA in Californië, mag de UFC zich momenteel op een toenemende mate van populariteit en media-aandacht verheugen. UFC-wedstrijden worden momenteel uitgezonden in Canada, Verenigd Koninkrijk, Canada, Japan, Mexico en Brazilië. De UFC heeft momenteel in Las Vegas, Nevada haar thuisbasis en is in bezit van en wordt geleid door Zufa LLC, een Amerikaans sportpromotiebedrijf.
Regels en Veiligheid
In wedstrijdvorm is van een echt vrij gevecht nooit sprake in MMA. Als buitengewoon gevaarlijk bekend staande handelingen zijn verboden. Per MMA bond verschilt de lijst met onreglementaire technieken op bepaalde punten. Dit heeft vaak te maken met nationale regelgeving. Veelal hebben de deelnemers zich in hun eigen discipline langdurig bekwaamd en zien een uitdaging in het treffen met vechters uit andere disciplines.
De regels die momenteel in de UFC gelden zijn opgesteld door de New Jersey State Athletic Control Board (SACB). Deze Unified Rules of Mixed Martial Arts zijn overgenomen door andere Amerikaanse staten die MMA reguleren, waaronder Nevada, Louisiana en Californië. De regels werden door vele andere organisaties in de VS gehanteerd en werden verplicht voor de staten welke de regels overnamen.
De Nederlandse Inbreng
Nederland heeft een rijke geschiedenis in de vechtsportwereld, en ook in de vroege dagen van het free fight waren er Nederlandse pioniers. De inmiddels gestopte Nederlander Bas Rutten is, mede door zijn vrijwel ongeslagen status in pankration één van de grootste namen ooit. Nederlandse pioniers op dit gebied zijn verder Chris Dolman (de eerste Nederlander die begin jaren ’90 toernooien op wereldniveau won), Hans Nijman, Dick Vrij, Willie Peeters en Remco Pardoel.
Lees ook: Alles over de Fit for Free competitie
Bekende Nederlandse Vechters en Hun Erfenis
Bob Schreiber was lange tijd een van de prominente gezichten van het Nederlandse MMA. Uiteindelijk belande de toekomstig kampioen in de vechtsport waar hij gevreesd werd voor zijn vechtstijl. Bob was een publieksfavoriet door zijn ongekende vechtershart. Als pionerend kooivechter vocht hij “bare knuckle” in Rusland tot het hoogste podium in het Japanse Pride.
Gilbert Yvel, een andere opvallende figuur, was een grote naam en een van de spectaculairste vechters in de vroege jaren van de Nederlandse MMA, maar internationaal is hij vooral berucht door onsportief gedrag. Hij werd onder andere gediskwalificeerd voor het bijten van een tegenstander en het knock-out slaan van een scheidsrechter.
Sanda: Een Chinese Variant van Free Fight
Sanda oftewel San Shou betekent vrij vertaald ‘’Free Fight’’. Het is een vechtsport dat zijn oorsprong kent uit China en is onwikkeld door het Chinese leger. Een vechtsport dat enorm lijkt op kickboksen en daarom wereldwijd ook weleens als ‘’Chinees Kickboksen’’ wordt genoemd. Sanda heeft zoals andere vechtsporten ook zijn eigen unieke set van regels. Zo onderscheid Sanda zich voornamelijk door het grijpen van trappen of stoten en maakt gebruik van ‘’Takedowns’’ (worpen). Het is daarentegen niet toegestaan om ellebogen en knieen te gebruiken in wedstrijden. Waar Kickboksen een ring heeft en MMA een Octagon (kooi), heeft Sanda zijn eigen platform namelijk de ‘’Lei Tai’’. De Lei Tai is een verhoogd platform van 8x8 meter zonder touwen. Dit omdat het toegestaan is om tegenstanders tijdens een wedstrijd er vanaf te duwen. Daarnaast duurt elk ronde twee minuten en heeft een wedstrijd twee rondes in totaal. Bij onbeslist komt er een derde ronde bij. Het is een vechtsport dat in China heel populair is en in Europa nu ook zijn stempel heeft gemaakt.
De Lei Tai Competities in China
Om het militair personeel in China te verbeteren, organiseerde de Whampoa Militair Academie vaak competitieve evenementen tussen de soldaten om hun hand-tot-hand krijgskunsten, vaardigheden en technieken te testen en te oefenen. Deze toernooien zouden worden uitgevochten op een verhoogd platform genaamd een "Lei Tai". Historisch gezien dateren de "Lei Tai" -gevechten al eeuwen in China, waar uitdagingswedstrijden zowel ongewapend als gewapend zouden worden uitgevochten. Omdat Sanshou op grotere schaal buiten het leger werd onderwezen en beoefend, werd het Central Wushu Institute in 1928 in Nan Jing (of Nanking) opgericht en werd een nationaal Chinees toernooi gehouden met wedstrijden in lange wapens, korte wapens, Sanshou en Shuai Jiao (Chinees worstelen). De gevechten op de "Lei Tai" waren zo wreed dat de laatste 12 deelnemers niet mochten vechten uit angst om enkele van de grote meesters van die tijd te doden.
De Ontwikkeling van Sanshou tot een Internationale Sport
De officieel gereguleerde competitie van Sanshou begon in 1979 en werd een internationaal evenement op Wushu-wedstrijden in 1988. Wushu wat zich letterlijk vertaalt als "vechtsporten" bestaat uit twee disciplines: Sanshou of Sanda (Free Sparring) en Taolu (stijlen). Taolu zou vechtkunstpatronen en manoeuvres omvatten, zowel met als zonder wapens, waarvoor concurrenten worden beoordeeld en punten krijgen volgens specifieke regels. Sinds 1991, tijdens de eerste Wereldkampioenschappen Wushu in Beijing, heeft Sanshou een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van Wushu. De deelname van Sanshou is sindsdien langzaamaan toegenomen op Wereld- en Europese toernooien en de eerste World Sanshou Cup werd in 2002 in Shanghai gehouden.
Lees ook: Informatie over het Regio Voetbal Toernooi
Free Fight in de Nederlandse Cultuur
Naast de individuele vechters, heeft free fight ook een plek verworven in de Nederlandse cultuur. Sporthal Beverwijk, bijvoorbeeld, organiseerde jaarlijks een Free Fight Gala, naast andere evenementen zoals optredens van de Golden Earring en kattenshows.
tags: #eerste #free #fight #toernooi #geschiedenis