De Eredivisie, de hoogste voetbalcompetitie van Nederland, staat bekend om zijn aantrekkelijke en doelpuntrijke karakter. Talent krijgt hier volop de kans om zich te ontwikkelen. De competitie, waarin achttien clubs strijden, trekt wekelijks miljoenen toeschouwers naar de stadions en de televisie. De strijd om het Nederlands kampioenschap voetbal is een lange traditie die teruggaat tot 1898, toen Concordia uit Rotterdam zich tot de allereerste kampioen kroonde.
De Eredivisie: Van Start tot Heden
In het begin werd de titel beslecht via een kampioenscompetitie, waarin de winnaars van de diverse districten elkaar troffen. Met de introductie van de Eredivisie in het seizoen 1956/1957 kwam er een einde aan deze geografische opzet. In het eerste seizoen bestond de Eredivisie uit 18 clubs, waaronder Ajax, Feyenoord en PSV, die sindsdien onafgebroken in de Eredivisie hebben gespeeld.
Kampioenen door de Jaren Heen
Ajax is met 36 landstitels de recordhouder, inclusief de kampioenschappen van voor de invoering van de Eredivisie. PSV (25 titels) en Feyenoord (16 titels) hebben zich ook meerdere malen tot beste van Nederland gekroond. Buiten de traditionele top drie zijn er slechts enkele clubs die de kampioensschaal hebben weten te veroveren, zoals DOS (1958), Sparta (1959), DWS (1964), AZ (1981 en 2009) en FC Twente (2010). De prestatie van DWS is opmerkelijk, omdat de club uit Amsterdam in het seizoen 1962/63 naar de Eredivisie promoveerde en het seizoen daarna meteen kampioen werd.
Sinds 1985 ontvangt de kampioen een zilveren schaal. Voor iedere tien landstitels mag een club een ster op het shirt dragen. Alleen Ajax (3 sterren), PSV (2 sterren) en Feyenoord (1 ster) hebben dit bereikt.
Records in de Eredivisie
In de 66 jaar van de Eredivisie zijn er vele records gevestigd. Sommige records lijken echter voor de eeuwigheid. Het aantal van 43 doelpunten dat PSV’er Coen Dillen in het eerste Eredivisieseizoen (1956/’57) maakte, is nog altijd niet geëvenaard.
Lees ook: Complete gids voor live zaalvoetbal
Ook het record van het snelste doelpunt staat al sinds 1982 vast. Op 20 maart van dat jaar scoorde NAC-spits Koos Waslander al na 8 seconden tijdens de wedstrijd PEC Zwolle - NAC (1-2). Op 14 augustus 2022 werd dit record geëvenaard door Vito van Crooij in de wedstrijd Sparta Rotterdam - AZ (2-3).
Het record van de meeste doelpunten in één wedstrijd door één speler staat op naam van Afonso Alves. De Braziliaan wist in 2007 namens sc Heerenveen zevenmaal te scoren tegen Heracles.
Willy van der Kuylen is topscorer aller tijden van de Eredivisie met 311 doelpunten (308 voor PSV en 3 voor MVV). De meest doelpuntrijke ontmoeting in de Eredivisie is Feyenoord-Ajax, die in 1960 eindigde in 9-5.
De grootste overwinning komt op naam van Ajax, dat in 2020 met 0-13 won bij VVV-Venlo. De Amsterdammers wisten ook de meeste doelpunten in een seizoen te maken: 122 in 1966/’67.
Eredivisie CV
De 18 Eredivisieclubs hebben zich verenigd in de Eredivisie CV (ECV). Deze organisatie behartigt de belangen van de Eredivisieclubs op nationaal en internationaal niveau, zoals de verkoop van de tv-rechten. Op nationaal gebied werkt de ECV nauw samen met de KNVB en de Coöperatie Eerste Divisie (CED).
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Geen Kampioen in 2020
Vanwege de coronapandemie werd de Eredivisie in het seizoen 2019/'20 niet uitgespeeld en werd er geen kampioen uitgeroepen.
De KNVB Beker: Strijd om de 'Dennenappel'
De KNVB Beker is het belangrijkste bekertoernooi voor Nederlandse voetbalclubs. Het toernooi, dat een knock-outsysteem heeft, wordt al sinds 1898 gehouden.
Hak Holdert en het Begin van de Beker
Dagbladuitgever en ondernemer Hak Holdert (1870-1944) stond aan de basis van het voetbaltoernooi. Naar voorbeeld van de Engelse FA Cup organiseerde hij in 1894 een eerste bekertoernooi. In het seizoen 1898/1899 waagde men een nieuwe poging op initiatief van de Nederlandsche Voetbalbond (NVB). Hak Holdert was ook bij de organisatie betrokken en stelde een beker beschikbaar: de Holdertbeker.
In de eerste jaren werd het bekertoernooi nog niet erg serieus genomen. Het toernooi werd in de eerste decennia ook niet jaarlijks afgewerkt.
'De Dennenappel'
De Holdertbeker wordt tegenwoordig niet meer uitgereikt. Deze beker raakte kwijt. Ter vervanging bood de Algemene Nederlandse Voetbalvereniging De Zwaluwen in 1946 een nieuwe trofee aan. Deze cup wordt vaak liefkozend de ‘dennenappel’ genoemd, naar zijn bijzondere vorm. Tijdens de eerste na-oorlogse editie van het bekertoernooi, in 1948, werd de ‘dennenappel’ voor het eerst overhandigd aan een winnaar.
Lees ook: Wisselbeleid in het voetbal
Nadat de UEFA in 1960 een toernooi voor bekerwinnaars in het leven riep, de Europa Cup II, nam de animo voor de Nederlandse beker snel toe. Aanvankelijk werden de finales op wisselende locaties afgewerkt. In 1989 besloot men de bekerfinale voortaan altijd te spelen in De Kuip. Dat jaar werd ook officieel vastgelegd dat amateurclubs mogen deelnemen aan het knock-outsysteem.
Opmerkelijke KNVB Bekerwinnaars
De KNVB Beker wordt lang niet altijd door een erkende topclub gewonnen. Vrij geregeld gaan ook clubs uit de subtop met de cup aan de haal. De traditionele top-3 voert echter wel de lijst met recordwinnaars aan: Ajax (20x), Feyenoord (14x) en PSV (11x).
Naast deze bekende namen zijn er ook minder bekende clubs die de KNVB Beker hebben gewonnen, zoals:
- Fortuna ’54 (1957 en 1964)
- Quick Nijmegen (1949)
- WVV Wageningen (1939 en 1948)
- VSV Velsen (1938)
- RFC Roermond (1936)
- Velocitas 1897 (1934)
- VUC Den Haag (1927)
- TSV Longa (1926)
- ZFC Zaandam (1925)
- VV Schoten (1921)
Records in de KNVB Beker
Met 20 gewonnen bekerfinales is Ajax recordhouder. Op gepaste afstand volgen Feyenoord met 14 zeges en PSV met 11 gewonnen bekerfinales. De meest doelpuntrijke finale was die van 11 juni 1944: Willem II versloeg toen Groene Ster met 9-2.
Het snelste doelpunt in de bekerfinale staat op naam van Romário de Souza Faria. De Braziliaan van PSV had op 25 mei 1989 tegen FC Groningen slechts twee minuten nodig om raak te schieten. Sinds de invoering van het betaalde voetbal is het slechts drie amateurclubs gelukt de halve finale te bereiken: IJsselmeervogels in het seizoen 1974/’75, VVSB in het seizoen 2015/’16 en Spakenburg in het seizoen 2022/'23.
De Johan Cruijff Schaal: Strijd om de Supercup
In de week voorafgaand aan de start van het nieuwe voetbalseizoen nemen de landskampioen en de winnaar van de KNVB Beker het tegen elkaar op in de Johan Cruijff Schaal, ook wel bekend als de Supercup.
Geschiedenis van de Johan Cruijff Schaal
De allereerste Supercupwedstrijd van Nederland werd in 1949 gespeeld ter gelegenheid van het veertigjarig jubileum van de Afdeling Nijmegen van de KNVB. De wedstrijd tussen landskampioen SVV en bekerwinnaar Quick Nijmegen werd afgewerkt in het Goffertstadion. Het zou nog tot 1991 duren voor de Nederlandse Supercup een vervolg kreeg. De deelnemende ploegen streden toen om de PTT Telecom Cup. Na drie jaar veranderde de naam in Super Cup. Sinds 1996 staat de prijs bekend als de Johan Cruijff Schaal.
Winnaars van de Johan Cruijff Schaal
De strijd tussen de bekerwinnaar en de landskampioen werd vanaf 1991 elf keer gewonnen door PSV, acht keer door Ajax, vier maal door Feyenoord, twee keer FC Twente en eenmaal door Utrecht, AZ en PEC Zwolle. Ook SVV hoort in het rijtje winnaars thuis. In 1949 werd er immers ook al eens een wedstrijd gespeeld tussen de landskampioen (SVV) en de bekerwinnaar (Quick Nijmegen). SVV won in het Goffertstadion in Nijmegen met 2-0.
Maatschappelijk Karakter
De wedstrijd om de Johan Cruijff Schaal staat bekend om het sociale karakter: van elk verkocht kaartje gaat één euro naar de Johan Cruyff Foundation. Hiermee kan de Cruyff Foundation sportactiviteiten ontwikkelen voor kinderen voor wie sport niet vanzelfsprekend is.
Conclusie
De Eredivisie, de KNVB Beker en de Johan Cruijff Schaal vormen samen een belangrijk onderdeel van het Nederlandse voetbal. De competities en toernooien bieden spanning, spektakel en kansen voor zowel grote als kleine clubs. De rijke historie en de vele memorabele momenten maken het Nederlandse voetbal tot een boeiende en geliefde sport.
Winnaars Eredivisie (2015-2025)
| Jaar | Winnaar |
|---|---|
| 2015 | PSV |
| 2016 | PSV |
| 2017 | Feyenoord |
| 2018 | PSV |
| 2019 | Ajax |
| 2020 | Geen kampioen |
| 2021 | Ajax |
| 2022 | Ajax |
| 2023 | Feyenoord |
| 2024 | PSV |
| 2025 | PSV |
tags: #eredivisie #landskampioen #knvb #beker #winnaars