Dispensatie in het voetbal, specifiek bij de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond), is een regeling die het mogelijk maakt om onder bepaalde voorwaarden af te wijken van de standaard leeftijdscategorieën. Dit artikel behandelt de voorwaarden en regels rondom dispensatieaanvragen bij de KNVB, met speciale aandacht voor de tweedejaars dispensatie.
Algemene informatie over dispensatie
Dispensatie is een uitzondering op de reguliere regels die de KNVB hanteert om teams samen te stellen op basis van leeftijd. Het biedt de mogelijkheid om een speler, die eigenlijk te oud is voor een bepaalde leeftijdscategorie, toch in dat team te laten spelen. Dit kan om verschillende redenen wenselijk zijn, zoals medische indicaties, fysieke achterstand, of een tekort aan spelers in een bepaalde leeftijdscategorie.
Dispensatieregels in categorie A en B
Zowel in categorie A als B kan er met dispensatiespelers worden gespeeld. In de gehele categorie B (1e klasse en lager) kan met dispensatiespelers worden gespeeld. Dat geldt dus ook voor het seizoen 2022/'23. Voor de categorie A (hoofdklasse en hoger) zijn de regels strenger, hier kan het alleen met een door de KNVB goedgekeurde dispensatie (medische indicatie of i.v.m. lichaamslengte).
Categorie B
In de gehele categorie B kan met dispensatiespelers worden gespeeld. Bij de spelvorm waarbij 4 tegen 4 of 6 tegen 6 gespeeld wordt, is één dispensatiespeler per team toegestaan. Bij 8 tegen 8 is het maximumaantal dispensatiespelers twee, terwijl er bij 11 tegen 11 maximaal drie dispensatiespelers deel mogen nemen. Een dispensatiespeler mag één jaar ouder zijn. Dispensatie hoeft niet meer te worden aangevraagd bij het steunpunt. Het mobiele digitale wedstrijdformulier (mDWF) voert de controle uit, waardoor het maximaal aantal dispensatiespelers niet kan worden overschreden.
Categorie A
De KNVB biedt voor het seizoen 2023/’24 een dispensatieregeling aan voor spelers die relatief klein zijn voor hun leeftijd. De dispensatieregeling geldt voor spelers, jongens en meiden, in de categorie A, in de leeftijdscategorieën O13 tot en met O17. Per seizoen 2024/’25 geldt een pilot waarbij er dispensatie wordt verleend voor de duur van de najaarscompetitie.
Lees ook: KNVB Regels Uitgelegd.
Daarnaast is net als in categorie B ook in categorie A de regel van toepassing dat in gemengde competities, uitgezonderd de JO7, JO8 en JO9, meiden één jaar ouder mogen zijn (automatische dispensatie).
Voor de O23 categorie A geldt dat er vanaf seizoen 2023/’24 2 dispensatiespelers per wedstrijd zijn toegestaan. Voor deze dispensatiespelers geldt geen maximumleeftijd. Hiervoor hoeft geen dispensatieverzoek te worden ingediend.
Voor een keeper uitkomend in een O23 competitie categorie A geldt een uitzondering op de dispensatieregeling. Een keeper mag onder 25 zijn in de O23 categorie A. De keeper mag dus maximaal twee geboortejaren ouder zijn.
Het is mogelijk om voor keepers in de leeftijdscategorie O13 tot en met O17 dispensatie te krijgen op basis van sportieve en/of fysieke redenen. Ook als deze niet voldoet aan de normen die gelden voor de biologische dispensatie in de categorie A. De vereniging moet in de aanvraag beargumenteren waarom er sprake zou moeten zijn van dispensatie. De berekening zoals deze bij de biologische dispensatie noodzakelijk is moet worden meegestuurd. Deze informatie is nodig omdat de keeper niet bij de langste 33 procent van de eigen leeftijdscategorie mag horen. Als de aanvraag gehonoreerd wordt, moet de keeper als dispensatiespeler geregistreerd en aangeduid op het wedstrijdformulier worden, zodat de arbitrage en de tegenstanders ook op de hoogte zijn.
Automatische dispensatie voor meiden
In gemengde competities, uitgezonderd de JO7, JO8 en JO9, mogen meiden altijd één jaar ouder zijn (automatische dispensatie). Bovenop de automatische dispensatie van één jaar krijgen meiden in de gemengde competities niet nog een extra (tweede) jaar dispensatie. In zowel de categorie A als B meiden mag met dispensatiespeelsters gespeeld worden. Voor beide categorieën geldt dat er maximaal drie dispensatiespeelsters per wedstrijd mogen deelnemen. Ook de teams die 9 tegen 9 spelen, mogen gebruik maken van drie dispensatiespeelsters. Een dispensatiespeelster mag maar één jaar ouder zijn. In gemengde competities vanaf de JO10 (dus niet in de JO7, JO8 en JO9) mogen meiden één jaar ouder zijn (automatische dispensatie).
Lees ook: Jeugdvoetbal en dispensatie: wat je moet weten
Dispensatie vanwege verlate groeispurt
De KNVB biedt dispensatie voor spelers die een verlate groeispurt hebben. Op die manier kunnen deze spelers een leeftijdscategorie lager spelen en krijgen zij de kans zich optimaal te ontwikkelen. De meeste jongens zullen ergens tussen 12 en 16 jaar door de groeispurt gaan, waarbij er allerlei fysieke veranderingen plaatsvinden. Jongeren die relatief vroeg de groeispurt doormaken, kunnen dus een tijdelijk fysiek voordeel hebben ten opzichte van jongeren die nog niet hun groeispurt hebben doorgemaakt. Voor die spelers, die een verlate groeispurt hebben, biedt de KNVB dispensatie aan. Dispensatie is mogelijk voor spelers geboren in 2009 tot en met 2012.
Geboortejaar en aanvraag
| Geboortejaar | Eigen leeftijdscategorie | Dispensatie aanvraag voor |
|---|---|---|
| 2009 | JO17 | JO16 |
| 2010 | JO16 | JO15 |
| 2011 | JO15 | JO14 |
| 2012 | JO14 | JO13 |
Spelers geboren in 2008
Spelers geboren in 2008, die in de leeftijdscategorie O19 behoren uit te komen, kunnen opnieuw dispensatie aanvragen om in de O17 te spelen, op voorwaarde dat zij in het seizoen 2024/'25 dispensatie hebben gekregen voor de O16. Deze aanvraag moet bij het begin van het seizoen worden ingediend.
Aanvraagprocedure en deadlines voor seizoen 2025/’26
Dispensatie voor het seizoen 2025/’26 kan worden aangevraagd vanaf 1 mei tot en met 31 augustus 2025. Binnen tien werkdagen na aanvraag geeft de KNVB schriftelijk uitsluitsel naar aanleiding van het verzoek.
Benodigde documenten en informatie
Zorg ervoor dat het verzoek onderbouwd is en voorzien van een ondertekende medische verklaring door een sportarts of fysiotherapeut. Let op: de verklaring mag niet ouder zijn dan 1 maand. Een verklaring kan worden ingediend met het formulier. Let op: het aanvraagformulier is gewijzigd ten opzichte van vorig jaar. Gebruik dus geen oud formulier, maar download altijd de nieuwste versie.
In deze verklaring is opgenomen:
Lees ook: Competitiestructuur Derde Divisie: Een overzicht
- Naam van de jeugdspeler
- Naam van de vereniging
- KNVB-relatienummer
- Geboortedatum
- Betreffende team waarin de speler uit wil komen
- Naam van de sportarts/fysiotherapeut
- Geboortedatum van de speler
- Datum van de meting
- De zittende lengte in cm (gemeten zittend op een stoel, van billen tot kruin)
- De staande lengte in cm
- Het gewicht in kg
Controle door de KNVB
Bij twijfel over een verleende dispensatie kan de KNVB die controleren. In dat geval zal de KNVB de vereniging vragen om aanvullende gegevens. De vereniging moet die informatie binnen vier weken aanleveren. Gebeurt dat niet, dan wordt de verleende dispensatie onmiddellijk ingetrokken.
Rekenmethode
De berekening voor het verlenen van dispensatie bestaat uit twee stappen. De complete rekenmethode is te downloaden.
Specifieke situaties en uitzonderingen
77 Mannen 35/45+ en 77 Vrouwen 18/30+
Op het moment van spelen dienen alle spelers/speelsters de minimale leeftijd te hebben van 35 jaar (35+categorie), 45 jaar (45+categorie), 18 jaar (18+categorie) en 30 jaar (30+categorie). Voor de categorie vrouwen 18+ geldt dat incidenteel een jongere speelster mag deelnemen.
O18 categorie A
Voor de O18 categorie A geldt een uitzondering op de dispensatieregelgeving. Voor deze competities geldt namelijk dat er in totaal 6 dispensatiespelers mogen deelnemen aan een wedstrijd; maximaal 5 spelers en een keeper.
Clubbeleid
Het uitgangspunt van Velocitas 1897 is dat er géén gebruik wordt gemaakt van een dispensatieregeling. Bij uitzondering kan dispensatie worden aangevraagd voor een jeugdspeler. Dit moet dan een duidelijke reden hebben, bijvoorbeeld een medische indicatie of i.v.m. Verder is het soms vanuit de club noodzakelijk om een speler met dispensatie te laten spelen, bijvoorbeeld als er een spelerstekort ontstaat in een bepaalde jaarlaag. Altijd moet er rekening worden gehouden met de KNVB-regels.
tags: #dispensatie #aanvraag #knvb #tweede #jaars #voorwaarden