De Brexit, de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, heeft verreikende gevolgen voor diverse sectoren, en de sportwereld is daarop geen uitzondering. Vooral het voetbal, met zijn internationale karakter, staat voor aanzienlijke veranderingen. Dit artikel belicht de gevolgen van de Brexit voor het voetbal, zowel in het Verenigd Koninkrijk als in Nederland, en onderzoekt de uitdagingen en kansen die deze nieuwe situatie met zich meebrengt.
Impact op Transfers en Werkvergunningen
Een van de meest directe gevolgen van de Brexit is de verandering in de regels voor transfers en werkvergunningen. Voorheen konden spelers uit de Europese Unie relatief eenvoudig in het Verenigd Koninkrijk spelen, dankzij het vrije verkeer van personen. Nu de Brexit een feit is, gelden er strengere eisen, vergelijkbaar met die voor spelers van buiten de EU.
Nieuwe Regels voor Britse Clubs
De Engelse voetbalbond FA heeft in overleg met de Premier League en de lagere divisies een nieuw puntensysteem geïntroduceerd voor spelers van buiten het Verenigd Koninkrijk. Dit systeem beoordeelt potentiële aanwinsten op basis van factoren zoals het aantal gespeelde interlands, de kwaliteit van de clubs waar ze hebben gespeeld, en de sterkte van de competities waarin ze actief waren.
- Puntensysteem: Voetballers en voetbalsters die in aanmerking willen komen voor een werkvergunning, moeten aan verschillende eisen voldoen. Het puntensysteem is gebaseerd op het aantal gespeelde interlands, de clubs, de competitie waarin gespeeld is en de competitie waarin gespeeld gaat worden.
- Beperkingen: Vanaf 1 januari mogen er geen Europese voetballers onder de 18 jaar meer gecontracteerd worden door de Engelse clubs. Slechts drie buitenlandse spelers onder de 21 jaar mogen ze nog aantrekken in de transferperiode in januari. Op jaarbasis mogen dat er maximaal zes zijn.
Voor sterspelers zal er niet veel veranderen: die voldoen met gemak aan alle eisen. Maar een stuk lastiger wordt het voor spelers en speelsters die tot de lagere niveaus behoren.
Gevolgen voor Nederlandse Spelers
De nieuwe regels hebben ook gevolgen voor Nederlandse spelers die in het Verenigd Koninkrijk willen spelen. De Nederlandse Eredivisie is ingeschaald in Band 2, wat betekent dat spelers die vanuit deze competitie naar Engeland willen overstappen, maximaal 5 punten kunnen verdienen in het puntensysteem. Dit maakt het moeilijker voor jonge, talentvolle spelers om een transfer naar Engeland te maken. Tegelijkertijd kan het betekenen dat goede speelsters in Nederland blijven. De KNVB bestudeert de regels nog.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Impact op de Vrouwencompetitie
De opkomst van het vrouwenvoetbal in Engeland, waar clubs verplicht zijn om fulltime-contracten aan te bieden, maakt de competitie aantrekkelijker. Er spelen al elf Nederlandse vrouwen op profbasis in Engeland. Echter, voetbalsters die vanaf januari een transfer naar de veelbelovende competitie willen verdienen, moeten daarentegen voldoen aan de strenge regels. Een speelster die minimaal 50 procent van de interlands in de twee jaar voorafgaande aan de transfer heeft gespeeld, krijgt een werkvergunning. Wie daar niet aan voldoet, moet volgens het nieuwe puntensysteem minimaal 24 punten scoren.
Championship en Lagere Divisies
Ook voor spelers in het Championship, het tweede niveau in het Engelse voetbal, ontstaan er problemen. Bestaande contracten worden gerespecteerd, maar bij contractverlenging of een overstap naar een andere club moeten spelers voldoen aan de strengere eisen van het puntensysteem. Dit kan betekenen dat spelers die momenteel in het Championship of lager spelen, moeite zullen hebben om hun carrière in Engeland voort te zetten.
Gevolgen voor Nederlandse Clubs en Spelers in Nederland
De Brexit heeft niet alleen gevolgen voor spelers die naar Engeland willen, maar ook voor Nederlandse clubs en spelers die al in Nederland actief zijn.
Britse Spelers in Nederland
Vanaf 1 januari 2021 hebben spelers uit het VK net als alle andere “niet-EU spelers” een verblijfsvergunning en tewerkstellingsvergunning nodig om in Nederland te blijven wonen en werken en om door de KNVB speelgerechtigd te worden verklaard. Britse spelers die al voor januari 2021 in Nederland zijn komen wonen vallen onder het terugtrekkingsakkoord, en kunnen daarom vóór 31 december 2020 een aanvraag te doen voor een tijdelijke verblijfsvergunning, op grond waarvan zij vanaf 1 januari 2021 rechtsgeldig in Nederland kunnen verblijven en werken in Nederland voor de duur van 5 jaar. De aanvraag van deze tijdelijke verblijfsvergunning dient door de speler zelf te worden gedaan. Iedere speler heeft hierover een brief ontvangen van de IND.
Indien een Britse speler de verblijfsvergunning in zijn bezit heeft, mag hij op basis daarvan 5 jaar blijven wonen en werken bij Nederlandse clubs. Deze spelers kunnen gedurende de looptijd van de vergunning dus ‘vrij’ binnen Nederland getransfereerd worden. Het is belangrijk om te weten dat de voornoemde vergunning die voor 5 jaar is afgegeven vervalt, indien de speler zijn hoofdverblijf naar het buitenland verplaatst. Hier dient aldus rekening mee te worden gehouden bij een eventuele verhuur van een Britse speler aan een buitenlandse club.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Nieuwe Britse Spelers
Omdat nieuwe Britse spelers niet onder het terugtrekkingsakkoord vallen, dienen spelers die na 1 januari 2021 door Nederlandse clubs worden aangetrokken te voldoen aan alle eisen die in Nederland gelden voor niet EU-spelers om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning en tewerkstellingsvergunning. Dit zijn onder andere het zogeheten kwaliteits- en inkomenscriterium.
Jeugdspelers
Verder kunnen Britse spelers in de leeftijd van 16 tot 18 jaar vanaf 1 januari 2021 in beginsel - op basis van de huidige FIFA-reglementen - niet langer naar Nederland worden getransfereerd. Ook voor spelers met de Nederlandse (of een andere EU/EER) nationaliteit in de leeftijdscategorie van 16 tot 18 jaar geldt dat zij - wederom op basis van de huidige FIFA-reglementen - niet langer naar clubs in het VK kunnen worden getransfereerd.
Transfers van Nederlandse Spelers naar het VK
Daarnaast dient bij transfers van Nederlandse spelers boven de 18 jaar naar het VK te worden gelet op de eisen die in het VK gelden voor de speler met betrekking tot een verblijfsvergunning en werkvergunning.
Juridische Oplossingen en Toekomstige Ontwikkelingen
Om de gevolgen van de Brexit voor het voetbal te verzachten, zijn er verschillende juridische oplossingen aangedragen. Een mogelijkheid is een internationaal verdrag tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU waarin zaken zoals migratie en een verbod op discriminatie worden geregeld. Een andere optie is 'fast-track citizenship' voor spelers met exceptionele vaardigheden. Tot slot wordt een speciale positie als arbeidsmigranten voorgesteld, waarbij het Britse visasysteem (GBE-systeem) de juridische vereisten voor een visum kan beperken.
Internationaal Verdrag
Een internationaal verdrag tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU zou de rechten van Britten in de EU en vice versa kunnen regelen. Dit verdrag zou zaken als migratie en een verbod op discriminatie kunnen omvatten. Echter, het onderhandelen van een dergelijk verdrag kost veel tijd.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Fast-Track Citizenship
Een andere mogelijke oplossing is 'fast-track citizenship', waarbij de Britse nationaliteit wordt toegekend aan personen met exceptionele vaardigheden, zoals topsporters. Hoewel dit niet ondenkbaar is, is het de vraag of dit wenselijk is.
Speciale Positie als Arbeidsmigranten
Tot slot stellen juridische auteurs een speciale positie als arbeidsmigranten voor. Het GBE-systeem, het Britse visasysteem dat speciaal op atleten ziet, zou de juridische vereisten voor een visum kunnen beperken waardoor het voor Europese voetbalspelers makkelijker wordt om in het Verenigd Koninkrijk te werken. Dit vereist slechts eenzijdige aanpassing, waardoor het sneller te realiseren is dan een internationaal verdrag.