Het Nederlandse voetbal, en met name de Eredivisie, heeft door de jaren heen een sterke band opgebouwd met Braziliaanse voetballers. De "Jogo Bonito", het mooie spel, is onlosmakelijk verbonden met de Braziliaanse cultuur en heeft vele talenten naar Nederland gebracht. Dit artikel belicht de impact van Braziliaanse voetballers op de Eredivisie, met speciale aandacht voor de successen en minder succesvolle periodes bij clubs als PSV en Ajax.
PSV en de Braziliaanse Connectie
PSV heeft een rijke historie aan Braziliaanse voetballers. De club uit Eindhoven staat bekend om het aantrekken van talentvolle Brazilianen, met wisselend succes. In totaal droegen 25 Braziliaanse voetballers het shirt van PSV.
Romário en Ronaldo: Iconen in Eindhoven
De meest bekende en succesvolle Brazilianen in PSV-dienst zijn Romário en Ronaldo. Beiden werden in 1994 met hun land wereldkampioen, waarbij Romário in die periode een hoofdrol vervulde en Ronaldo in 2002 in de schijnwerpers stond.
Romário de Souza Faria, beter bekend als Romário, kwam na de Olympische Spelen van 1988 naar PSV. In Nederland kende Romário veel succes met drie landstitels en twee bekers. Een iconisch moment was zijn slalom in de thuiswedstrijd in de Europa Cup I tegen Steau Boekarest. In zijn eerste drie seizoenen kroonde hij zichzelf direct tot topscorer van de Eredivisie. In de twee jaar daarna ontbrak hij steeds vaker, maar als hij meedeed, dan was hij beslissend. Na vijf seizoenen in Eindhoven vertrok hij in 1993 naar het FC Barcelona van Johan Cruijff om een jaar later Brazilië naar de wereldtitel te leiden.
In 1994 maakte Ronaldo Luís Nazário de Lima de overstap naar Europa en trad daarmee in de voetsporen van landgenoot Romário. In zijn eerste seizoen was Ronaldo meteen goed voor 30 doelpunten in 33 competitiewedstrijden. Ook op internationaal niveau maakte de dan nog 17-jarige tiener indruk: in de UEFA Cup scoorde hij een hattrick tegen Bayer Leverkusen (5-4 nederlaag PSV). Na twee jaar PSV, waarin hij een sterk spitsenduo vormde met Luc Nilis en alles bij elkaar 54 doelpunten maakte in 57 wedstrijden, telde FC Barcelona in de zomer van 1996 zo'n 34 miljoen gulden neer voor Ronaldo, omgerekend zo'n 15 miljoen euro, een recordbedrag destijds.
Lees ook: Specialisme onder de lat: Braziliaanse keepers
Een Nieuwe Succesperiode
Rond 2004 luidde de komst van doelman Heurelho Gomes en verdediger Alex een nieuwe Braziliaanse succesperiode bij PSV in. De twee werden met PSV drie keer landskampioen. Samen met Edwin Zoetebier verbrak Gomes destijds zelfs het record van de langste tijd zonder tegendoelpunt in de Eredivisie: 1159 minuten zonder tegendoelpunt. Hoogtepunt van hun tijd in Eindhoven was waarschijnlijk het bereiken van de halve finale van de Champions League in 2004/2005. In de zomer van 2007 nam Alex de wijk naar Chelsea. Een jaar later volgde Gomes hem naar Londen om bij Tottenham Hotspur te spelen, maar niet voordat hij PSV de vierde landstitel op rij had bezorgd.
Minder Succesvolle Brazilianen
Naast de successen waren er ook minder succesvolle Braziliaanse voetballers bij PSV, zoals Vampeta, Leandro Bonfim en Diego Tardelli. Voor het seizoen 2024-2025 staat Mauro Junior nog als Braziliaan onder contract bij PSV. De club bracht dit seizoen zelfs een speciaal shirt met een ode aan Brazilië uit.
Het Ontstaan van de Braziliaanse Connectie
Het ontstaan van de Braziliaanse connectie van PSV is terug te voeren op een toevallige samenloop van omstandigheden. In 1988 wilden de Eindhovenaren een nieuwe spits halen. Marc Degryse - destijds Club Brugge - was het doelwit, maar de Belgen wilden hem niet verkopen voordat ze een vervanger binnen hadden. Uit betrouwbare bron vernam PSV dat dit om een aanvaller ging die indruk maakte op de Olympische Spelen in Seoel. Daarop besloot PSV zijn aandacht te verleggen naar de middenvoor van Brazilië op de Olympische Spelen. Er werd een vlucht geboekt naar Rio de Janeiro en niet veel later was Romário vastgelegd. Toen PSV naar Club Brugge belde om de deal met Degryse af te blazen, bleek dat de Belgen zojuist Frank Farina hadden vastgelegd, de spits die namens Australië actief was op genoemde Olympische Spelen.
Ajax en de Braziliaanse Inbreng
Ook Ajax heeft door de jaren heen Braziliaanse voetballers in de selectie gehad. Niet altijd met evenveel succes als bij PSV, maar er zijn zeker spelers die een belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van de club.
Bekende Namen bij Ajax
In de onderstaande lijst gaat het alleen om Braziliaanse voetballers die het eerste elftal van Ajax haalden.
Lees ook: Braziliaans voetbal nader bekeken
Marcio Santos (1995): Marcio Roberto dos Santos kwam midden jaren negentig als grote aankoop naar Amsterdam. De centrale verdediger arriveerde als opvolger van de vertrokken routinier Frank Rijkaard. Een groot succes werd zijn verblijf bij Ajax echter niet. Hij vond z’n draai nooit. De stoere verdediger raakte volledig zijn zelfvertrouwen kwijt. Mentaal raakte hij in de put. Achteraf is het doodzonde dat Santos in Amsterdam niet tot wasdom kwam. Hij werd in 1997 uitgeleend aan Atlético Mineiro. In Europa was hij vanaf dat moment ook meteen helemaal uitgevoetbald.
Wamberto (1998): Ajax nam Wamberto de Jesus Sousa Campos in 1998 over van Standard Luik. De kleine buitenspeler - door supporters liefkozend Wampie genoemd - was een enthousiaste dribbelaar. In seizoen 2001/2002 won hij de dubbel met Ajax. De landstitel was lekker, maar we herinneren ons Wamberto vooral vanwege zijn rol in de bekerfinale tegen FC Utrecht. Hij maakte in blessuretijd de gelijkmaker, waardoor een verlenging volgde. Het doelpunt van Wamberto is vandaag de dag in Utrecht nog steeds onderwerp van gesprek. De Braziliaan stond immers méters buitenspel. De VAR bestond echter nog niet en de arbitrage stond te slapen. Het spel van Wamberto bij Ajax kenmerkte zich door wisselvalligheid.
Maxwell (2001): Maxwell Scherrer Cabelino Andrade kwam in de zomer van 2001 over van het Braziliaanse Cruzeiro. Hij speelde bij voorkeur links in de verdediging of links op het middenveld. Ajaxsupporters verkozen Maxwell in seizoen 2003/2004 tot Ajacied van het Jaar. Niet zo gek, want hij verwende het Ajaxpubliek tussen 2001 en 2005 met sierlijke dribbels op de linkerflank. De speler zelf noemt Ajax nog steeds het beste dat hem is overkomen. In Amsterdam legde hij immers een sterk fundament voor een werkelijk glansrijke loopbaan.
Leonardo (2007): Leonardo Vitor Santiago was lang het wonderkind van Feyenoord, maar door blessures en botsingen met trainers brak hij nooit echt door. Via een tussenstap bij NAC Breda pikte Ajax hem in 2007 op. Henk ten Cate was destijds trainer in Amsterdam. De coach gebruikte Leonardo vooral als linksbuiten. Leonardo kreeg in 2008 bij Ajax te maken met Marco van Basten als trainer. De voormalig wereldspits zag het echter niet in de Braziliaan zitten. In die periode kende hij een aantal mooie gloriemomenten. Hij maakte de 4-1 thuis tegen PSV. De meeste Ajaxsupporters herinneren zich vooral zijn glansrollen in de Uefa Cupduels met Hamburger SV en ACF Fiorentina.
David Neres (2017): De altijd vrolijke David Neres Campos kwam in 2017 over van São Paulo. Zijn eerste Europese avontuur werd een groot succes. In Amsterdam werd hij een ware publiekslieveling. Hij won twee landstitels, twee KNVB-bekers en een Johan Cruijffschaal. Neres beschouwt zijn optreden in het uitduel met Feyenoord in oktober 2017 als zijn definitieve Ajaxdoorbraak. Ajax won in De Kuip met 4-1 en Neres gaf drie assists. In totaal speelde Neres honderdtachtig wedstrijden voor Ajax. Daarin maakte hij 47 doelpunten en gaf hij liefst 41 assists. In zijn laatste Ajaxperiode speelde hij iets minder frequent. Dat had mede te maken met een nieuwe speler: zijn landgenoot Antony, met wie hij wel een uitstekende klik had.
Lees ook: Van Marta tot de nieuwe generatie: het Braziliaanse vrouwenvoetbal
Danilo Pereira (2017): Danilo Pereira da Silva begon bij Jong Ajax en pakte later zijn potjes mee in het eerste elftal. Tot een grote doorbraak kwam het nooit voor de spits. Om ervaring in de eredivisie op te doen, werd Danilo verhuurd aan FC Twente. Daar was hij meteen negen keer trefzeker in zijn eerste negen duels. Hij kreeg rugnummer negen, maar was toch vooral de back-up achter Sébastien Haller. In de winter haalde Ajax Brian Brobbey ook nog eens op huurbasis terug van Rasenballsport Leipzig. De concurrentie werd te groot en kon hij niet winnen. Een vertrek was dan ook logisch.
Antony (2020): Antony Matheus dos Santos was eigenlijk meteen een schot in de roos bij Ajax. Hij kwam - net als maatje Neres - over van het Braziliaanse São Paulo. Antony bleek een behoorlijke showpony, maar wel eentje waar we in de Johan Cruijff Arena erg blij van werden. Antony maakte indruk in de Champions Leaguecampagne in seizoen 2021/2022. Met Ajax won hij alle zes de wedstrijden in de groepsfase. Zijn mooiste moment bij Ajax? Dat was zijn winnende treffer tijdens de klassieker in de Johan Cruijff Arena. Hij maakte de 3-2 op aangeven van Nico Tagliafico. Hij klom op de boarding en met ontbloot bovenlijf vierde hij de aanstaande zege met Ajaxsupporters.
De Beste Braziliaanse Voetballers Aller Tijden
De Braziliaanse voetbalgeschiedenis kent vele legendes. Het samenstellen van een beste elftal aller tijden is een lastige klus, maar er zijn een aantal namen die eruit springen.
Doelman: Claudio Taffarel, die met zijn land het WK won en twee keer de Copa América mee naar huis nam.
Verdediging: Roberto Carlos, Carlos Alberto en Cafu.
Middenveld: Ronaldinho, Zico, Socrates en Garrincha.
Aanval: Romário, Pelé en Ronaldo.
Individuele Glorie
Pelé: De grootste voetballer uit de geschiedenis van het Braziliaanse voetbal. Zijn opkomst begon in de jaren 50, toen hij op slechts zeventienjarige leeftijd deelnam aan zijn eerste WK (in 1958). Hij zou nog twee keer de Wereldbeker winnen, in 1962 en 1970. In 92 interlands voor zijn land kwam hij tot maar liefst 77 doelpunten.
Zico: Ook wel de witte Pelé genoemd. Hij begon zijn professionele loopbaan bij Flamengo, waar hij uitgroeide tot een waar icoon. Hij werd de topscorer aller tijden van de club met 568 doelpunten.
Claudio Taffarel: Wordt beschouwd als de beste keeper in de geschiedenis van het Braziliaanse voetbal. Hij vertegenwoordigde zijn land op drie WK’s (1990, 1994, 1998). Zijn meest gedenkwaardige WK was ongetwijfeld dat van 1994 in de Verenigde Staten, waar Brazilië er met de beker vandoor ging.
Socrates: Een befaamde Braziliaanse voetballer en een unieke persoonlijkheid op en buiten het veld. De middenvelder had een belangrijke rol bij Brazilië in de jaren 80.
Roberto Carlos: Klein van stuk, maar had dynamiet in zijn linkerbeen. Hij zal naast deze prestaties voor altijd herinnerd worden om die ene vrije trap tegen Frankrijk in 1997.
Carlos Alberto Torres: Speelde een sleutelrol in de legendarische ploeg van 1970. De verdediger was de aanvoerder van het Braziliaanse nationale team dat het WK van dat jaar won in Mexico.
Cafu: Één van de beste rechtsbacks aller tijden. Hij was een onmisbare schakel in het Braziliaanse nationale team, waarmee hij deelnam aan vier WK’s (1994, 1998, 2002 en 2006). Met Milan won hij de Champions League in 2007.
Ronaldinho: Als je aan technische hoogstandjes denkt, denk je aan Ronaldinho. De Braziliaanse baltovenaar begon zijn carrière in eigen land bij Grêmio voordat hij de overstap maakte naar Europa, waar hij schitterde bij clubs als FC Barcelona en AC Milan.
Garrincha: Zijn techniek en onvoorspelbare bewegingen maakten hem een nachtmerrie voor elke verdediger. Met Brazilië won Garrincha twee keer het WK (in 1958 en 1962).
De Aantrekkingskracht van Brazilië
De Nederlandse competitie was al vaker een kweekvijver voor talentvolle, buitenlandse spelers. Brazilië en voetbal zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Welk Braziliaans jongetje droomt niet van een voetbalcarrière in Europa, waar het grote geld verdiend wordt? Honderdduizenden jongens hopen dat te bereiken. Jaarlijks maken meer dan 1000 daadwerkelijk de stap.
tags: #braziliaanse #voetballers #eredivisie #namen