Elke trainer of coach daagt sporters uit tot sportieve prestaties. Maar hoe pakt hij/zij dat aan? Dit artikel biedt een overzicht van technieken en trainingsmethoden om korfballers op alle niveaus te helpen hun vaardigheden te verbeteren. We bespreken het belang van trainersbegeleiding, de opbouw van trainingen met spel- en oefenvormen, en specifieke oefeningen voor verdediging.
Het Belang van Trainersbegeleiding
De trainersbegeleider helpt de trainers bij het ontwikkelen en versterken van hun pedagogische- en inhoudelijke vaardigheden. Kiest een sportvereniging voor het werken met trainersbegeleiders, dan kiest ze voor aandacht en waardering voor hun trainers. Trainersbegeleiders helpen trainers in de praktijk van wedstrijden en trainingen bij het duurzaam ontwikkelen van hun pedagogische, didactische en korfbalinhoudelijke kwaliteiten. De trainers kunnen hun sporters dankzij de coaching beter begeleiden, wat op hun beurt meer plezier en motivatie oplevert. Trainersbegeleiders hebben veel invloed op het sportklimaat voor trainers en daarmee ook de sporters.
Een cursus trainersbegeleiding bestaat uit vier bijeenkomsten met minimaal vier weken tussen elke bijeenkomst, waarin de deelnemers in hun eigen korfbalpraktijk aan de slag gaan. Om een cursus te kunnen geven is het minimale aantal cursisten bij individuele opgave acht. Er zal dan in de regio van de deelnemers die zich opgegeven hebben gekeken worden voor de meest geschikte locatie om de cursus te starten. Er is ook een mogelijkheid om als vereniging de trainersbegeleiding-opleiding af te nemen. Een verenigingsmodule kan gestart worden ongeacht het aantal cursisten. De vereniging mag zoveel mensen als zij zelf willen aan de cursus laten deelnemen, waarbij eventueel personen van verenigingen uit de buurt kunnen aansluiten. Het bezit van een VOG, geregistreerd in Sportlink Club, is vereist, en het aanvragen ervan is gratis voor verenigingen.
Spelvormen versus Oefenvormen
In de visie van Synergo is het belangrijk om een training op te bouwen met zowel spelvormen als oefenvormen. Spelvormen blijven meestal zo dicht mogelijk bij het korfbalspel en zijn zo veel mogelijk ‘korfbalecht’. Met oefenvormen bedoelen we oefenstof die zich richt op individuele vaardigheden, zoals schieten, passen, afvangen (in balbezit blijven), etc. Het kan gaan om het aanleren, verbeteren, automatiseren of onderhouden van vaardigheden.
Korfbal spelen is korfbal leren. Vanuit het spelen wordt duidelijk dat niet alles zomaar lukt. Dat maakt spelers gemotiveerd om te leren. Weten ‘wat’ een speler moet doen, ‘wanneer’ en ‘waarom’ een bepaalde actie beter kan zijn dan een andere, is belangrijker dan weten ‘hoe’ je een techniek moet uitvoeren. Het spelen van korfbal is de basis om de knelpunten te ervaren. Door de ervaring gaat een speler leren. Laat daarom altijd veel spelen. Vooral beginnende korfballers. De trainer kan, door spelvormen aan te bieden met bepaalde opdrachten, de ervaring oproepen.
Lees ook: FC Barcelona tickets: Alles wat je moet weten
Vooral voor jonge kinderen is herhalen belangrijk. Door regelmatig een spelvorm te herhalen, krijgen ze de kans om te ontdekken, te ervaren wat er allemaal tijdens een spel gebeurt. Ze gaan ook nadenken wat ze binnen die spelvorm nog meer kunnen doen. Vooral jonge kinderen vinden het leuk om te herhalen. Vooral bij de F t/m de D is meedoen bij het spelen een stimulans. Ook bij oudere spelers kan dit heel nuttig zijn en een leuke uitdaging voor de spelers. Hoe vaak en hoe veel hangt helemaal af van de ploeg. Door mee te doen kan de trainer het spel sturen. Zeker als hij aan de spelers vraagt wat hij heeft gedaan of er bij vertelt wat hij doet. Na eerst meegedaan te hebben, kan een trainer vervolgens kijken wat de spelers met het voorbeeld en/of met de informatie doen. Hij kan er weer vragen over stellen.
Spelvormen beperken zich niet tot een situatie met 4 aanvallers en 4 verdedigers. Afhankelijk van het doel van je oefening en het gemak waarmee je team de oefeningen uitvoert, kun je variëren met het aantal aanvallers en verdedigers. Wil je bijvoorbeeld oefenen met het selecteren van de juiste kansen, dan is de vorm van 4-3 (of 4 - 2 bij een jonge groep) een mogelijkheid. Aanvallers kunnen je aanvallers kansen creëren. Het toepassen van over- en ondertal situaties kan ook praktisch zijn als je op de training 7 of 11 spelers hebt. De kern is dat de oefenvorm zodanig is dat de speler iets leert of kan verbeteren. Dat kan op verschillende manieren. De trainer probeert een oefenvorm te vinden die de speler laat oefenen wat nodig is. Een beginnende korfballer leert het beste schieten met een tegenstander voor zich (denk aan F-wedstrijden). In een training is er bij voorkeur een verdediger waar over heen moet worden geschoten. Tegelijk wil de trainer iedereen aan het werk hebben. Alleen ……. verdediger zijn is wel saai!
Differentieel Leren en Fun-Factor
Het aanleren kan ook gebeuren door een ‘analoog’ begrip te gebruiken. Een voorbeeld: als je geschoten hebt, moet je eindigen met ‘juichen’. De handen zijn helemaal gestrekt. Een voorbeeld: een speler schiet van 2 meter. Differentieel leren betekent dat je bij het leerproces gebruik maakt van variaties in de taak, de omgeving en de sporter. In het filmpje zijn de spelers niet alleen bezig met hun taak (schieten), maar ook met een subtaak (de ballon in de lucht houden). Dat maakt dat het leerproces anders verloopt dan wanneer de speler bijvoorbeeld moet schieten met lichte druk van de verdediger (zonder ballon dus). Door veel te variëren en steeds een andere taak of omgeving te gebruiken, verloopt het leerproces efficiënter dan wanneer de taak en omgeving steeds gelijk zijn. Een ander voorbeeld: laat een speler schieten met een rugbybal en een tweede speler proberen die af te vangen.
Een oefenvorm mag ook zeker een bepaalde ‘fun’-factor hebben, sterker nog, dat stimuleert de spelers alleen maar extra. De trainer kan spelen met de spel- en oefenvormen. Door een ‘omgeving’ te creëren wordt de gewenste uitvoering opgeroepen. Bij voorkeur wordt er een spelvorm gebruikt. Er is dan altijd sprake van spel - tegenspel (verdediger). Een ruimte af te bakenen, die groter of kleiner te maken; Opdrachten te geven aan aanvallers, dan wel verdedigers (of beiden); Te werken met een bepaalde tijdsduur om iets te laten slagen (bijv. spelen binnen 3 tellen); Te werken met een maximaal aantal balcontacten.
Verdedigingstraining: Fundamenten en Oefeningen
Verdedigen in korfbal is meer dan alleen tegenstanders proberen te blokkeren. Het is een complexe combinatie van fysieke vaardigheden, strategisch denken en mentale focus, allemaal gericht op het voorkómen van een doelpunt. De beschikbare bronnen geven een uitgebreid overzicht van oefeningen, technieken en opleidingsstrategieën die gericht zijn op het verbeteren van de verdedigingsvaardigheden, van de basis tot aan gevorderde spelers. De kern van het verdedigen ligt in een stabiele houding, doordachte voetenstand en efficiënt gebruik van lichaamsdelen, terwijl tegelijkertijd het teamwerk en de communicatie centraal staan.
Lees ook: Korfbal geschiedenis, tactiek en training in boekvorm
De Basis: Houding en Voetenstand
De basis van effectief verdedigen ligt in de juiste lichamelijke instelling. Uit de bronnen blijkt dat een stabiele, lage houding essentieel is voor balans, snelheid en controle. Vanuit een rechtopstaande positie, met de voeten op schouderbreedte uitgeslagen, zakt de speler licht door de knieën. Tegelijkertijd ontstaat er een lichte buiging in de heupen, waardoor het bovenlichaam iets naar voren hellen. Dit zorgt ervoor dat het zwaartepunt zich precies tussen de voeten bevindt. Deze houding is cruciaal voor het handhaven van balans tijdens snelle bewegingen naar links en rechts. Veel spelers maken de fout dat het bovenlichaam te strak en rechtop blijft, wat de beweeglijkheid en reactievermogen beperkt.
De voetenstand speelt een cruciale rol in de uitvoering van de verdedigingsbeweging. De voeten moeten in een positie zijn die de speler in staat stelt om snel en efficiënt te bewegen. De oefening uit bron [1] benadrukt dat de aanvaller beweegt in een rustig tempo naar voren, terwijl de verdediger in een stabiele positie blijft. Dit vereist dat de verdediger voortdurend in balans blijft door de voeten in een goede stand te houden. De oefeningen in bron [2] geven aan dat de techniek van het 1 tegen 1 verdedigen bestaat uit vier onderdelen: houding, het 'bewegen', voetenstand en armgebruik. Elke fase moet gespecificeerd worden om fijne fouten te herkennen en te corrigeren.
Reactievermogen en Snelheid
Effectief verdedigen is nauw verbonden met het vermogen om snel en doordacht te reageren op de bewegingen van de tegenstander. De bronnen benadrukken herhaaldelijk de noodzaak van reactievermogen, vooral in combinatie met zijwaartse bewegingen. Oefeningen zoals de "zijwaartse drill" en "reactie zijwaarts + sprint" zijn ontworpen om de voetensnelheid en het coördinatief vermogen te trainen. Deze oefeningen bevorderen de beweeglijkheid en zorgen ervoor dat spelers sneller kunnen reageren op veranderingen in de positie van de aanvaller.
De oefening uit bron [5] met het lintje is daar een voorbeeld van: twee spelers staan naast elkaar, de trainer houdt een lintje vast en geeft een commando. De speler die het lintje niet pakt moet de kortste weg naar de pion lopen en de tegenstander inhalen. Bovendien worden oefeningen voorgesteld waarmee spelers leren om te keren en weg te lopen van de tegenstander. De oefening "1-1 vrijlopen naar schot" richt zich daarop: spelers leren zich te versnellen om van de tegenstander af te komen en tot een schot te komen. Dit vereist niet alleen fysieke kracht, maar ook een strategisch inzicht in het spel. De oefening is gericht op het ontwikkelen van de vaardigheid om tijdens een aanval op de juiste momenten te versnellen.
Strategisch Denken en Voorverdedigen
De oefening uit bron [4] met de "focus op verdedigen (oefening) 3 tegen 3" benadrukt dat de verdediging in een dynamische omgeving moet worden geoefend. Er is altijd een vrije assist-speler in de korfzone, wat betekent dat spelers niet alleen moeten denken aan het verdedigen van de tegenstander, maar ook rekening moeten houden met de mogelijkheid van een assist. Deze oefening helpt spelers om hun aandacht te verslappen van enkel de persoonlijke tegenstander naar het geheel van het spel.
Lees ook: "Hockeyhobbels en Kunstgrasknieën": een diepgaande analyse
Verdedigen gaat verder dan alleen het blokkeren van een schot. Het omvat strategisch denken en voorkomen van gevaarlijke situaties voordat ze zich voordoen. Een belangrijk aspect daarvan is het voorverdedigen. De bron [4] benoemt een oefening gericht op het voorkómen van een insnijpunt onder de korf, wat een veelvoorkomend probleem is bij aanvallen met een lage bal. Door deze techniek te oefenen, leren spelers om hun positie zo te kiezen dat ze de tegenstander kunnen blokkeren voordat deze de bal naar beneden kan geven. Daarnaast worden oefeningen voorgesteld om het voorkomen van een assist te trainen. Deze oefening richt zich op het voorkomen van een assist door middel van aantikken of een volledige steal. Dit vereist van de verdediger niet alleen fysieke vaardigheden, maar ook een goede voorzieningsvaardigheid.
De oefening uit bron [4] waarbij een speler met een bal onder de paal staat en twee spelers tegenover elkaar in het voorveld staan, is een voorbeeld van strategisch trainen. De spelers spelen steen, papier, schaar, en daarna rennen ze naar een doel. De winnaar krijgt de bal en kan schieten, terwijl de verdediger een langere afstand moet afleggen. Deze oefening zorgt ervoor dat spelers leren om ruimte te nemen en de tegenstander te beïnvloeden voordat deze een kans krijgt. Bovendien wordt in bron [3] benadrukt dat het belangrijk is om spelers aan te moedigen om vooruit te denken, zodat het tempo van het spel omhoog kan. Dit betekent dat spelers niet alleen moeten reageren op wat er gebeurt, maar ook moeten voorspellen wat er zal gebeuren. Door dit te oefenen, worden spelers actiever in het spel en leren ze sneller besluiten te nemen.
Teamwerk en Communicatie
Effectief verdedigen is geen individuele prestatie, maar een teamwerk. De bron [3] benoemt expliciet dat spelers leren moeten communiceren, voorverdedigen, achterverdedigen en pressiverdedigen. Dit vereist niet alleen fysieke vaardigheden, maar ook mentale competentie. De oefening uit bron [4] met de "focus op verdedigen (oefening)" laat zien hoe spelers leren om te denken in termen van teamwerking. Door de focus op één aspect per oefening, zoals het voorkomen van een schot of een assist, blijft de oefening overzichtelijk en doeltreffend.
De oefening uit bron [5] met het lintje stimuleert ook communicatie, omdat spelers moeten samenwerken om een doel te bereiken. De speler die het lintje niet pakt moet sneller lopen dan de tegenstander, wat betekent dat hij moet reageren op de bewegingen van de tegenstander. Door dit te oefenen, leren spelers hoe belangrijk het is om oogcontact te houden en te communiceren met teamgenoten.
Verschillende Oefeningen voor Specifieke Vaardigheden
Verschillende oefeningen zijn ontwikkeld om specifieke vaardigheden te verbeteren. In bron [1] wordt een oefening beschreven waarbij twee spelers tegenover elkaar staan, met een aanvaller die in beweging is. De aanvaller beweegt in rustig tempo naar voren, waarna de verdediger moet reageren. Deze oefening helpt spelers om te leren hoe ze hun lichaam moeten positioneren om effectief te kunnen verdedigen.
De oefening uit bron [2] richt zich op het aanleren van de basis van het 1 tegen 1 verdedigen. Elke fase van de techniek wordt apart uitgewerkt, waaronder houding, beweging, voetenstand en armgebruik. De oefening uit bron [4] met de "rebound oefening" benadrukt het belang van het vasthouden van de bal na een schot. Het is cruciaal dat spelers leren om te reageren op een schot en de bal te pakken te krijgen voordat de tegenstander dat doet.
Conclusie
Verdedigen in korfbal is een complex proces dat zowel fysieke vaardigheden als strategisch denken vereist. De beschikbare bronnen geven een uitgebreid overzicht van oefeningen, technieken en trainingsstrategieën die gericht zijn op het verbeteren van de verdedigingsvaardigheden. Van de basis van de juiste houding tot het voorkomen van een assist, van het trainen van reactievermogen tot het ontwikkelen van teamcommunicatie, is elk onderdeel essentieel voor een effectieve verdediging. Door deze oefeningen en strategieën te volgen, kunnen spelers hun vaardigheden aanscherpen en hun prestaties verbeteren. De kern van het verdedigen ligt niet alleen in het blokkeren van een tegenstander, maar ook in het voorspellen van bewegingen, het nemen van ruimte en het werken in teamverband.