Bijnamen in het voetbal zijn een integraal onderdeel van de sportcultuur. Ze variëren van speelse verwijzingen naar uiterlijke kenmerken tot eerbetoon aan legendarische prestaties. Van "Pluisje" (Diego Maradona) tot "Sneeuwvlokje" (Ronald Koeman), bijnamen geven een extra dimensie aan de beleving van voetbal. Dit artikel duikt in de wereld van de bijnamen van het Spaanse voetbalelftal, met een focus op de bekendste: "La Roja".
De Opkomst van "La Roja"
Het Spaanse nationale voetbalteam, actief onder de vlag van zowel de UEFA als de FIFA, staat bekend onder verschillende namen. De Spaanse voetbalbond, de Real Federación Española de Fútbol (RFEF), werd opgericht op 14 oktober 1909 als Federación Española de Clubs de Football (FECF). FC Barcelona was vanaf het begin lid, maar Real Madrid erkende de voetbalfederatie aanvankelijk niet.
Het team heeft in de loop der jaren verschillende bijnamen gehad, maar "La Roja" is de meest bekende en geaccepteerde. "La Roja", letterlijk vertaald "De Rode", verwijst naar de dominante rode kleur van het Spaanse tenue. Net als bij andere nationale teams, is de kleur van het shirt een eenvoudige en effectieve manier om het team te identificeren en te onderscheiden.
Van "La Furia Española" naar "La Roja"
Voorafgaand aan "La Roja" stond het Spaanse elftal bekend als "La Furia Española". Deze naam, bedacht door een Nederlandse krant, verwees naar de "Spaanse Furie", de plundering van Antwerpen in 1576. Deze historische gebeurtenis stond symbool voor de vermeende agressie en onstuimigheid van het Spaanse spel.
Echter, in 2004 sprak bondscoach Luis Aragonés zich uit over de noodzaak van een meer herkenbare en positieve bijnaam voor het nationale team. Hij vond dat "La Furia Española" te veel nadruk legde op agressie, terwijl het Spaanse voetbal van die tijd meer draaide om techniek en creativiteit. Dit pleidooi leidde tot de bredere acceptatie van "La Roja".
Lees ook: Amerikaans herenbasketbal: de betekenis achter de bijnaam
Een Simpele, Maar Krachtige Naam
De eenvoud van de naam "La Roja" is wellicht de sleutel tot het succes ervan. Het is makkelijk te onthouden, uit te spreken en te begrijpen, zowel in Spanje als daarbuiten. De kleur rood wordt vaak geassocieerd met passie, energie en kracht, eigenschappen die het Spaanse team graag wil uitstralen.
Het gebruik van de bepaalde lidwoord "La" (de) in "La Roja" is belangrijk. In het Spaans is "La Selección" (het nationale team) een enkelvoudig zelfstandig naamwoord, vandaar dat de bijnaam ook in het enkelvoud wordt gebruikt.
Controversie met Chili
De opkomst van "La Roja" als de dominante bijnaam voor het Spaanse elftal verliep niet zonder controverse. Het Chileense nationale team, ook wel bekend als "La Roja", gebruikte deze bijnaam al langer. Dit leidde tot discussies over wie de naam als eerste gebruikte en wie er meer recht op had. Uiteindelijk werd de kwestie niet formeel opgelost, maar "La Roja" werd in de internationale voetbalwereld steeds meer geassocieerd met Spanje.
Andere Bijnamen van Spaanse Voetbalclubs
Naast de bijnaam van het nationale elftal, kennen ook de Spaanse voetbalclubs een rijke traditie van bijnamen. Deze bijnamen weerspiegelen vaak de historie, cultuur of lokale identiteit van de club. Hier zijn enkele voorbeelden:
- Real Madrid: "De Koninklijke" (vanwege de koninklijke status), "Los Blancos" (De Witten, verwijzend naar het witte tenue), "Los Merengues" (De Meringues, verwijzend naar de witte kleur van het tenue)
- FC Barcelona: "Barça", "Los Culés" (De Achterwerken, vanwege de manier waarop de fans op de tribunes zaten)
- Atlético Madrid: "Los Colchoneros" (De Matrassenmakers, vanwege de rood-witte strepen op het shirt die lijken op matrassen), "Los Rojiblancos" (De Rood-Witten)
- Valencia CF: "Los Che", "Los Murciélagos" (De Vleermuizen, verwijzend naar het wapen van de stad Valencia)
- Sevilla FC: "Los Palanganas" (De Wasbakken, mogelijk verwijzend naar de witte kleur van de wasbakken), "Los Nervionenses" (verwijzend naar de wijk Nervión)
- Athletic Bilbao: "Los Leones" (De Leeuwen, verwijzend naar de trots van de club), "Los Rojiblancos" (De Rood-Witten)
- Real Betis: "Los Verdiblancos" (De Groen-Witten)
- Real Sociedad: "La Real", "Los Txuri-Urdin" (De Wit-Blauwen, in het Baskisch)
- Espanyol: "Los Periquitos" (De Parkieten)
- Villarreal CF: "El Submarino Amarillo" (De Gele Onderzeeër)
"Los Colchoneros": Een Bijzondere Uitzondering
Een van de meest bijzondere bijnamen is die van Atlético Madrid: "Los Colchoneros" (De Matrassenmakers). Deze bijnaam vindt zijn oorsprong in de periode na de Spaanse Burgeroorlog, toen er schaarste was en economische uitdagingen de norm waren. De rood-witte strepen van het teamshirt leken op de traditionele stof die gebruikt werd om matrassen te bekleden. Supporters en Spaanse media begonnen de club met deze industrie te associëren, wat resulteerde in de bijnaam die nog steeds wordt gebruikt.
Lees ook: Wayne Gretzky: Biografie
Real Madrid: Meer dan "De Koninklijke"
Real Madrid staat in Nederland vaak bekend als "De Koninklijke". Deze bijnaam is een directe vertaling van "Real" in "Real Madrid", waar "Real" het Spaanse woord is voor "Koninklijk". Deze titel werd aan de club verleend door Koning Alfonso XIII van Spanje in 1920, en sindsdien draagt de club officieel de kroon in het logo als teken van hun koninklijke status. De club staat ook bekend als "Los Blancos" (De Witten) en "Los Merengues" (De Meringues), beide verwijzend naar de witte kleur van het tenue.
Sevilla FC: "Los Palanganas" en de Verhalen Achter de Naam
De bijnaam "Los Palanganas" (De Wasbakken) van Sevilla FC kent verschillende theorieën over het ontstaan ervan:
- Wasbakken Theorie: Een populaire verklaring is dat de bijnaam afkomstig is van de kleur en de vorm van de oude wasbakken die vroeger veel gebruikt werden in Sevilla en andere delen van Spanje. Deze wasbakken waren vaak wit, wat overeenkomt met de thuisshirts van Sevilla FC. Bovendien zouden de wasbakken een vorm hebben die lijkt op het schild van Sevilla, wat de bijnaam nog passender maakt.
- Wijk Rivaliteit: Een andere theorie suggereert juist dat "Los Palanganas" oorspronkelijk een spotnaam was, gegeven door fans van de rivaal Real Betis. De term "palangana" zou door Betis fans gebruikt zijn om de Sevilla fans te kleineren, mogelijk verwijzend naar de 'gewone' of 'huiselijke' achtergrond van de Sevilla-wijk waaruit vele fans afkomstig waren.
Spanje en Nederland: Een Voetbalgeschiedenis
Nederland en Spanje hebben een rijke voetbalgeschiedenis, met memorabele ontmoetingen op zowel Olympische Spelen als Wereldkampioenschappen. Op 5 september 1920 stonden Nederland en Spanje voor het eerst tegenover elkaar. De strijd om zilver op de Olympische Spelen werd beslist in Spaans voordeel: 3-1. Sindsdien is het aantal onderlinge ontmoetingen opgelopen tot dertien. Oranje heeft een licht voordeel opgebouwd met zes overwinningen, waar La Roja vijfmaal aan het langste eind trok. Vier ontmoetingen eindigden onbeslist.
Nederland en Spanje troffen elkaar nog nooit op een EK. Wel stonden beide landen tegenover elkaar op de WK’s van 2010 en 2014. De Spanjaarden wonnen in 2010 zelfs de wereldtitel door de oranjehemden te verslaan dankzij een treffer van Andrés Iniesta (1-0). Vier jaar later wist het Nederlands elftal revanche te nemen door in de groepsfase met 1-5 te winnen. In maart 2025 stonden Nederland en Spanje tegenover elkaar in de kwartfinales van de Nations League. Zowel de thuis- als uitwedstrijd eindigde onbeslist (2-2 en 3-3), waardoor een strafschoppenserie de winnaar moest bepalen.
Historisch Overzicht van het Spaanse Voetbalelftal
Het Spaanse voetbalelftal heeft door de jaren heen een bewogen geschiedenis gekend, met periodes van succes en tegenslag. Hieronder een kort overzicht van de belangrijkste momenten:
Lees ook: Wat maakt een voetbalelftal het beste ooit?
- Vroege Jaren: De nationale ploeg van Spanje kwam voor het eerst in actie in 1920 op de Olympische Spelen, waar het een zilveren medaille won.
- WK Deelnames: Spanje nam deel aan het WK van 1934, maar werd in de kwartfinale uitgeschakeld door Italië. De Spaanse Burgeroorlog verhinderde deelname aan de Olympische Spelen van 1936 en het WK van 1938.
- WK 1950: Spanje kwalificeerde zich voor het WK van 1950 in Brazilië en behaalde een verdienstelijke vierde plaats.
- EK 1964: Spanje organiseerde en won het EK van 1964, door in de finale de Sovjet-Unie te verslaan.
- Grijze Periode: De jaren zeventig waren een moeilijke periode, met gemiste kwalificaties voor EK's en WK's.
- EK 1984: Spanje bereikte de finale van het EK van 1984, maar verloor van Frankrijk.
- Jaren Negentig: Ondanks talentvolle spelers bleven successen uit, met uitschakelingen in de kwartfinales van WK's en EK's.
- EK 2008: Onder leiding van Luis Aragonés won Spanje het EK van 2008, waarmee een nieuwe succesvolle periode aanbrak.
- WK 2010: Spanje won het WK van 2010 in Zuid-Afrika, door in de finale Nederland te verslaan.
- EK 2012: Spanje prolongeerde de Europese titel door in de finale Italië te verslaan.
- Recente Jaren: Na het succes van 2010-2012 kende Spanje wisselende resultaten, met uitschakelingen in de groepsfase van het WK 2014 en de achtste finale van het EK 2016. In 2023 won Spanje de Nations League.
De RFEF: Meer dan een Voetbalbond
De Real Federación Española de Fútbol (RFEF) is de overkoepelende organisatie voor het Spaanse voetbal. De bond is verantwoordelijk voor de organisatie van de nationale competities, de vertegenwoordiging van Spanje in internationale competities en de ontwikkeling van het voetbal in het land. De RFEF werd opgericht in 1909 en is sindsdien uitgegroeid tot een belangrijke speler in de Spaanse sportwereld.
tags: #bijnaam #voetbalelftal #spanje